حد ضرر ثابت یا متحرک؟

استاپ لاس یا حد ضرر چیست؟ راهکار پیشگیری از ضررهای متمادی

استاپ لاس چیست و چه کاربردی دارد؟ این‌ها سوالاتی هستند که در طی مقاله به آن پاسخ خواهیم داد. استاپ لاس یا حد ضرر مفهومی است که در بازارهای مالی به کار می‌رود و برای پیشگیری از ضررهای پشت سر هم و بیش از اندازه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• 1) استاپ لاس چیست؟
• 2) ۵ روش تعیین استاپ لاس چیست؟
• 3) اشتباهاتی که تریدرها هنگام تعیین حد ضرر مرتکب می‌شوند
• 4) نکات مهم پیش از تعیین Stop Loss چیست؟
• 5) کلام آخر
• 6) سوالات متداول

در بازارهای پرنوسانی مثل بازار ارزهای دیجیتال، تریدرها یا باید از ابزار معاملاتی استفاده کنند یا تمام زمان خود را برای پایش فراز و نشیب‌های قیمت صرف کنند. تریدرهای مبتدی در ابتدای کار معمولا روش دوم را انتخاب می‌کنند و خودشان همه دستورات خرید و فروش را ثبت می‌کنند. وقتی به مرور زمان با بازار ارزهای دیجیتال و استراتژی‌های معاملاتی و ابزار ترید آشنا می‌شوند، بخشی از معاملاتشان را با استفاده از ابزار انجام می‌دهند. Stop Loss ابزاری است که در اکثر پلفترم‌های معاملاتی ارز دیجیتال به عنوان یک قابلیت ارائه می‌شود.

در این مقاله از داموندمگ بررسی می‌‌کنیم استاپ لاس چیست و چطور با استفاده از آن می‌توان از ضررهای بیش از اندازه در بازار ارزهای دیجیتال پیشگیری کرد.

استاپ لاس چیست؟

حد ضرر یا استاپ لاس (Stop Loss) یعنی قیمتی که تریدرها به عنوان مرز هشدار برای خود مشخص می‌کنند. زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال یا سهام بورس به حد ضرری که توسط تریدر تایید شده برسد، تریدر باید تصمیم جدی درباره دارایی مورد نظر بگیرد. معمولا بهترین تصمیم برای زمانی که قیمت به حد ضرر می‌رسد، فروش دارایی است، اما گاهی تریدرها استراتژی‌های دیگری می‌چینند و روش‌هایی به جز باز کردن دستور فروش را انتخاب می‌کنند.

حد ضرر معمولا برای یک جفت ارز در بازار ارزهای دیجیتال در نظر گرفته می‌شود، اما زمانی که از استاپ لاس پورتفولیو صحبت می‌‌کنیم، به حد ضرر کل سبد دارایی اشاره داریم. در استاپ لاس پورتفولیو، زمانی که ارزش سبد دارایی به کم‌تر از حد ضرر می‌رسد، تریدر جفت‌ارزهای موجود در آن را می‌فروشد تا سرمایه اصلی‌اش را از دست ندهد. در چنین مواقعی تریدرها دارایی‌هایشان را به استیبل کوین یا ارزهای فیات تبدیل می‌کنند و بعد از پایان نوسان‌ها دوباره ارز دیجیتال می‌خرند.

بیرون کشیدن دارایی‌‌ها در بازار نزولی، خطر کاهش سرمایه با تداوم نزول بازار را از بین می‌برد. البته برخی از تریدرها این کار را انجام نمی‌دهند، آن‌ها سعی می‌کنند دارایی‌هایشان را در قیمت بالاتر بفروشند و با تداوم روند نزولی دوباره همان دارایی‌ها را با قیمت کم‌تر حد ضرر ثابت یا متحرک؟ خریداری می‌کنند. به طور کلی روش‌های مختلفی برای مقابله با بازار نزولی وجود دارد؛ در مقاله «۸ راه برای خروج از بازار نزولی ارزهای دیجیتال با کم‌ترین میزان ضرر» بیشتر درباره این موضوع صحبت کرده‌ایم.

پلتفرم‌های مدیریت دارایی و سبد ارزهای دیجیتال قابلیت تعیین Stop Loss را دارند. بنابراین می‌توانید به جای باز کردن دستور فروش هنگام رسیدن به حد ضرر، این کار را به صورت خودکار انجام دهید.

مثال درباره کاربرد حد ضرر در بازار ارزهای دیجیتال

در ادامه با ذکر یک مثال بهتر متوجه می‌شوید استاپ لاس چیست و چطور می‌توان از آن در بازارهای مالی استفاده کرد. تصور کنید یک تریدر آستانه حد ضرر ۵- درصد را برای سبد سهام خود در نظر گرفته است؛ بازه زمانی تعیین شده توسط تریدر یک روز و ارز مقصد انتخابی هم دلار آمریکاست. این مقادیر باید در پلتفرم مدیریت سبد دارایی ثبت شوند.

در این مثال آستانه ۵- درصد به این معنی است که اگر پورتفولیوی تریدر ارزش ۵ درصد از ارزش خود را در ۲۴ ساعت از دست داد، پلتفرم مدیریتی شما دستور استاپ لاس صادر می‌کند. با اجرای این دستور همه دارایی‌های موجود در سبد سهام فروخته می‌شوند و در ازای آن‌ها دلار خریداری می‌شود.

۵ روش تعیین استاپ لاس چیست؟

اکنون می‌دانید استاپ لاس چیست و چه کاربردی در بازارهای مالی دارد. یکی از روش‌های تعیین استاپ لاس استفاده از ابزارها و پلتفرم‌های مدیریت سبد دارایی است که در قسمت‌های قبل راجع به آن صحبت کردیم. این پلتفرم‌ها به صورت خودکار حد ضرر را محاسبه می‌کنند، اما شاید نتوانند به اندازه محاسبات معاملاتی دقیق عمل کنند.

اولین نکته‌ای که باید برای تعیین استاپ لاس در نظر داشته باشید، تدوین استراتژی معاملاتی است. اینکه قیمتی را مشخص کنید و پس از رسیدن به آن قیمت دارایی‌هایتان را بفروشید تا ضرر نکنید، پاسخ تئوری به سوال استاپ لاس چیست، محسوب می‌شود. در ترید واقعی باید چیزی بیشتر از یک عدد برای تعیین Stop Loss در نظر بگیرید.

در ادامه بررسی می‌‌کنیم روش‌‌‌های تعیین استاپ لاس چیست و چطور می‌توانید حد ضرر مناسبی برای تراکنش‌های خود انتخاب کنید.

حد ضرر ثابت

این نوع استاپ لاس بر اساس سرمایه‌ای که در بازار دارید، تعیین می‌شود و همان روشی است که در مثال استاپ لاس، توضیح دادیم. یعنی شما درصد ثابتی برای حد ضرر خود در یک بازه زمانی مشخص در نظر می‌گیرید. بنابراین اگر در بازه تعیین شده، درصد افت سرمایه شما به اندازه‌ای بود که تعیین کردید، باید دستور فروش ثبت کنید.

این بهترین روش تعیین استاپ لاس نیست، زیرا فقط به این بستگی دارد که تریدر تا چه اندازه ریسک‌پذیر است و چقدر از سرمایه‌اش را می‌تواند از دست بدهد. در تعیین Stop Loss باید فاکتورهای مختلفی مثل روند بازار و استراتژی معاملاتی را هم در نظر بگیرید. تعیین حد ضرر ثابت برای تریدرهای مبتدی کاربرد دارد که به تازگی درک کرده‌اند مفهوم استاپ لاس چیست و می‌خواهند از آن استفاده کنند.

روش استفاده از نوسان‌های قیمت در تعیین استاپ لاس چیست؟

این روش برای تعیین حد ضرر در ارزهای دیجیتال منحصر به فرد کاربرد دارد و برای کل پورتفولیو کاربردی نیست. در نمودار هر ارز دیجیتال نوسان‌‌ههای بسیاری دیده می‌شود؛ با استفاده از سقف‌ها و کف‌های قیمتی در هر بازه زمانی می‌توانید حد ضرر مناسب تعیین کنید.

اگر قصد دارید وارد معاملات خرید یک ارز دیجیتال شوید، حد ضرر را روی آخرین کف قیمت تعیین کنید. به عنوان مثال قیمت بیت کوین در زمان نگارش این مقاله ۴۴,۱۰۹ دلار است و کف قیمت هفتگی این ارز دیجیتال ۳۹,۸۰۰ دلار بوده است. اگر شخصی بخواهد وارد معامله خرید این ارز دیجیتال شود، باید Stop Loss خود را روی ۳۹,۸۰۰ دلار تنظیم کند.

این استراتژی تعیین استاپ حد ضرر ثابت یا متحرک؟ لاس به تریدرها کمک می‌کند با حد ضرر قابل قبول وارد بازار شوند و سرمایه زیادی از دست ندهند. البته یکی از نقطه ضعف‌های استفاده از نوسان‌ها برای تعیین حد ضرر این است که حد ضررها در بازه‌های قیمتی خیلی نزدیک به قیمت کنونی تعیین می‌شوند و در بازار نوسانی، خیلی سریع فعال می‌شوند. برای حل این مشکل تریدرها به جای کف‌های نزدیک به زمان ترید، کف‌های پیشین را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرند.

روش استفاده از میانگین متحرک در تعیین استاپ لاس چیست؟

اگر از روندهای بازار ارزهای دیجیتال برای استراتژی‌های معاملاتی خود استفاده می‌کنید، این روش برای تعیین استاپ لاس می‌تواند پاسخگوی نیاز شما باشد. اگر از این روش استفاده کنید، استاپ لاس تعیین شده با توجه به نوسان‌های قیمت در بازار و سطوح حمایت و مقاومت خواهد بود.

میانگین‌های متحرک ۲۰، ۵۰، ۱۰۰ و حتی ۲۰۰ روزه مقادیری هستند که تریدرها از آن‌ها به عنوان حد ضرر معاملات خود استفاده می‌کنند. زمانی که میانگین‌های متحرک را به عنوان حد ضرر انتخاب می‌‌کنید، Stop Loss شناور دارید. بنابراین باید به نوسان‌های میانگین متحرک همراه با قیمت توجه داشته باشید تا بتوانید حد ضرر درستی برای معاملات خود در بازار ارزهای دیجیتال در نظر بگیرید.

استفاده از سطوح حمایت و مقاومت برای تعیین استاپ لاس

افرادی که به خوبی می‌دانند استاپ لاس چیست، می‌توانند از شاخص‌های مختلفی برای محاسبه آن استفاده کنند. یکی از شاخصه‌های کاربردی در این زمینه سطوح حمایت و مقاومت هستند. البته از آنجایی که در تحلیل ارزهای دیجیتال، بیشتر از اینکه یک نقطه به عنوان سطح حمایت یا مقاومت در نظر گرفته شود، بازه حمایت یا مقاومت وجود دارد. بنابراین اگر قصد دارید با استفاده از این شاخصه‌ها حد ضرر خود را تعیین کنید، بهتر است یک بازه قیمتی برای آن در نظر بگیرید.

اگر قصد دارید از حد سود و ضرر برای تعیین استاپ لاس استفاده کنید، حتما به سطوح حمایت و مقاومت روانی هم توجه داشته باشید. همچنین به مواقعی که قیمت یک ارز دیجیتال گرد می‌شود هم توجه داشته باشید، اعداد گرد در اغلب موارد سطوح حمایتی یا مقاومتی هستند.

روش استفاده از اندیکاتور در تعیین Stop Loss چیست؟

تریدرهای حرفه‌ای برای تعیین حد ضرر معاملاتشان از اندیکاتورها استفاده می‌کنند. اندیکاتورهای کاربردی برای تعیین استاپ لاس، پارابولیک سار و بولینگر باندز هستند. اندیکاتور پارابولیک سار با نشان دادن تکانه حرکت بازار ارز دیجیتال مورد نظر روند صعودی یا نزولی آن را تایید می‌کند و اندیکاتور باند بولینگر هم برای تعیین انحراف معیارهای مثبت و منفی کاربرد دارند.

اشتباهاتی که تریدرها هنگام تعیین حد ضرر مرتکب می‌شوند

تا این بخش از مقاله دانستید که حد ضرر چیست. توضیح این مفهوم به حد ضرر ثابت یا متحرک؟ صورت تئوری ساده به نظر می‌رسد، اما در عمل به محاسبات دقیق و دقت نیاز دارد تا بتواند کم‌ترین میزان ضرر را در بازار ارزهای دیجیتال تجربه کنید. برخی از تریدرها اشتباهاتی در زمینه تعیین استاپ لاس مرتکب می‌شوند.

در ادامه این اشتباهات را بیان می‌کنیم تا مراقب باشید با آن‌ها درگیر نشوید.

• تعیین حد ضرر بر اساس احساسات و بدون در نظر گرفتن شرایط بازار و روند قیمت
• طمع در تعیین حد ضرر
• تعیین استاپ لاس‌ در بازه‌های خیلی نزدیک به قیمت خرید
• انتخاب حد ضرر با فاصله خیلی زیاد از قیمت خرید
• تعیین استاپ لاس بدون توجه به استراتژی‌های معاملاتی
• اتکای کامل به پلتفرم‌های تعیین حد ضرر
• تعیین استاپ لاس بر اساس زمان (این دسته از تریدرها در بازه‌های زمانی مشخص بدون توجه به قیمت Stop Loss تعیین می‌کند. اگرچه این استراتژی در حال حاضر کاربردی ندارد، اما در برخی از منابع به عنوان یک روش تعیین استاپ لاس شناخته می‌شود و تریدرهای تازه کار را به اشتباه می‌اندازد).

نکات مهم پیش از تعیین Stop Loss چیست؟

• حد ضرر باید به گونه‌ای باشد که هم از کاهش ارزش سرمایه اصلی پیشگیری کند و هم مانع از دست رفتن سودهایی که طی رشد بازار به دست آورده‌اید، شود.
• اگر با توجه به استراتژی‌های معاملاتی و روش‌هایی که برای تعیین استاپ لاس آموزش دادیم، حد ضرری تعیین کردید، به آن متعهد بمانید. برخی از تریدرها بعد از نزدیک شدن قیمت به حد ضرر، دستور فروش باز نمی‌کنند یا بی‌دلیل قیمت تعیین شده را تغییر می‌‌دهند.
• اگر در بازار نزولی، به حد سود تعیین شده رسیدید یا همه دارایی خود را بفروشید و از بازار خارج شوید یا بخشی از آن را بفروشید و برای مابقی آن حد ضرر شناور تعریف کنید.
• هنگام شکسته شدن سطوح مقاومتی و حمایتی استاپ لاس خود را تغییر دهید. مثلا زمانی که یک سطح مقاومت شکسته و قیمت بالای آن تثبیت می‌شود، استاپ لاس را به قیمت سطح مقاومت تغییر دهید.
• فاصله حد ضرر نباید خیلی از قیمت خرید فاصله داشته باشد، البته نزدیک بودن بیش از حد به قیمت خرید هم انتخاب درستی نیست.

کلام آخر

در این مقاله توضیح دادیم Stop Loss چیست و چگونه محاسبه می‌شود، اما مفهوم حد ضرر یکی از مفاهیم تخصصی در بازار ارزهای دیجیتال است. این مقاله کلیات مفهوم حد ضرر را مشخص کرد، اما برای محاسبه دقیق این مقیاس و پیشگیری از ضرر در بازار ارزهای دیجیتال باید به سراغ آموزش‌های حرفه‌ای در این زمینه بروید. بسیاری از تریدرها استاپ لاس‌های احساسی تعیین می‌کنند یا به استاپ لاس‌های پلتفرم‌های مدیریت سرمایه محدود می‌شوند، این موضوع ممکن است گاهی برای آن‌ها نتیجه مثبتی به همراه داشته باشد، اما در دراز مدت به ضرر منتهی می‌شود.

کارشناسان داموندمگ اطلاعات تخصصی بازار ارزهای دیجیتال را با بیانی ساده و مناسب برای درک عموم افراد ارائه می‌دهند. برخی از این اطلاعات به آموزش در حوزه ارزهای دیجیتال نیاز دارند و برخی دیگر مفاهیم عمومی هستند که مطالعه مقاله درباره آن‌ها کفایت می‌کند. ما در داموندمگ آموزش‌های اولیه را به صورت رایگان در مقالات ارائه می‌دهیم تا بتوانید آشنایی اولیه با دنیای ارزهای دیجیتال و بلاکچین را به دست آورید.

سوالات متداول

• آیا استاپ لاس باعث از دست رفتن سرمایه می‌شود؟

استفاده اشتباه از Stop Loss به جای پیشگیری از ضرر، باعث ایجاد آن می‌شود. گاهی اوقات استاپ لاس‌ها دستور فروش دارایی‌ها را باز می‌کنند و مانع از کسب سود بیشتر می‌شوند. همچنین اگر استاپ لاس‌های پشت سر هم اجرا شود، باید کارمزد زیادی برای تراکنش بپردازید و از این نظر هم متحمل ضرر خواهید شد.

بهترین حد ضرر در حالت کلی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است. با تعیین استاپ لاس به صورت استراتژیک می‌توانید در بازارهای نزولی کم‌ترین ضرر را داشته باشید و حتی مقداری هم سود به دست آورید.

• آیا استفاده از استاپ لاس خودکار راهکار خوبی است؟

اکثر سرمایه‌گذاران به کمک Stop Loss از ضرر پیشگیری می‌کنند. این ابزار می‌تواند از سرمایه شما در برابر روندهای نزولی شدید محافظت کند. همچنین زمانی که حد ضرر تعیین کرده‌اید، دیگر نیازی به پایش لحظه به لحظه قیمت دارایی‌های سبدتان نخواهید داشت.

حد ضرر یا استاپ لاس در بورس چیست؟

معامله‌گران حرفه‌ای وقتی وارد سهمی می‌شوند دو محدوده را برای خروج از سهم در نظر می‌گیرند: حد سود و حد ضرر. وقتی قیمت به هر کدام از این محدوده‌ها برسد، معامله‌گر اقدام به فروش و خروج از سهم می‌کند. حد سود در واقع محدوده‌ای است که معامله‌گر برای شناسایی سود در نظر گرفته و حد ضرر در بورس (یا همان استاپ لاس) هم محدوده‌ای است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر مشخص کرده است.

برای مثال، معامله‌گر با ابزارهای تحلیلی خود به این نتیجه می‌رسد که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. با استفاده از همین ابزارهای تحلیلی، این معامله‌گر محدوده ۱۵۰۰ تومان را به عنوان حد سود در نظر می‌گیرد و اگر قیمت سهم رشد کند و به این محدوده برسد، سهم را با همین قیمت می‌فروشد و به یک سود ۵۰ درصدی می‌رسد. ولی اگر به هر دلیلی قیمت سهم پایین برود و مثلا به محدوده ۸۰۰ تومان (حد ضرری که معامله‌گر تعیین کرده است) برسد، در اینجا هم معامله‌گر اقدام به فروش سهامش می‌کند و با پذیرش ضرر ۲۰ درصدی، اجازه نمی‌دهد که سرمایه‌اش بیشتر از این مقدار کاهش پیدا کند.

تعیین حد ضرر، پایبندی به این محدوده و خروج از سهم در صورت رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر، یکی از مهم‌ترین رفتارها برای ماندگار بودن در بازارهای مالی است. مولفه‌های بسیار زیادی وجود دارند که بر قیمت سهم و بازارهای مالی تاثیر می‌گذارند و پیش‌بینی همه این مولفه‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. در نظر گرفتن حد ضرر در واقع ابزاری احتیاطی است که معامله‌گر باید در معاملاتش در نظر بگیرد تا بتواند ریسک مولفه‌های پیش‌بینی‌ناپذیر (از قبیل تغییرات سیاسی، تغییر قیمت جهانی کالاهایی از قبیل نفت و فولاد، تغییرات بهره بانکی و غیره) را تا حد زیادی کنترل کند.

حد ضرر در بورس را چگونه تعیین کنیم؟

تعیین حد ضرر قاعده و قانون مشخص و ثابتی ندارد که بشود آن را برای همه معامله‌گران تجویز کرد. تعیین حد ضرر به عواملی از قبیل درجه ریسک‌پذیری، مدت‌زمان معامله، شرایط بازار، وضعیت بنیادی سهم، وضعیت تکنیکالی نمودار قیمت و غیره بستگی دارد.

برای نمونه، شخصی ممکن است روحیه ریسک‌پذیری بالایی داشته باشد و بتواند به‌راحتی ضررهای ۳۰ درصدی را هم تحمل کند. اما شخص دیگری چنین روحیه‌ای نداشته باشد و اگر قیمت سهامش بیشتر از ۱۰ درصد افت کند، آرامش خودش را از دست بدهد و دچار اضطراب شود. معامله‌گران موفق برای تعیین حد ضرر، پیش از هر چیز روحیات خودشان را در نظر می‌گیرند و مقدار مشخصی برای حد ضررشان دارند. این معامله‌گران حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که آرامش‌ و تمرکزشان را از دست ندهند و در صورت افت قیمت بتوانند ضرری را که متحمل می‌شوند به‌راحتی بپذیرند. معامله‌گران موفق می‌دانند که اگر در معامله‌ای ضرر کنند، می‌توانند به‌راحتی در معامله‌ای دیگر این ضرر را جبران کنند و در مجموع به سود برسند.

نکته: متداول‌ترین محدوده برای تعیین حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت ورود به سهم است. علاوه بر این، معامله‌گران محتاط، سرمایه‌شان را طوری مدیریت می‌کنند که اگر در یک سهم به حد ضرر رسیدند، حداکثر ۲ تا ۳ درصد از سرمایه‌شان را از دست بدهند. مثلا اگر کل سرمایه‌شان ۱۰۰ میلیون تومان است و ۱۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای خرید سهام شرکت الف در نظر گرفته‌اند، حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که اگر قیمت سهم به حد ضرر رسید، حد اکثر ۲ تا ۳ میلیون تومان ضرر کنند.

تعیین حد ضرر با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال

تحلیلگران تکنیکال که بیش از هر چیز نمودار قیمت سهم را بررسی می‌کنند، اولین کارشان این است که سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهام را مشخص کنند. معمولا انتظار می‌رود که قیمت سهم بعد از رسیدن به سطوح حمایتی واکنش مثبت نشان بدهد و شروع به رشد کند. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، سعی می‌کنند سهامی را بخرند که قیمت‌شان نزدیک به محدوده حمایتی باشد و حد ضررشان را کمی پایین‌تر از این محدوده در نظر می‌گیرند. به این ترتیب محدوده حمایتی مانند نوعی سپر عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد که قیمت سهام به‌راحتی به محدوده حد ضرر برسد.

در تصویر زیر نمونه‌ای از حد ضرری را مشاهده می‌کنید که به کمک تحلیل تکنیکال مشخص شده است.

تحلیلگر در این مثال به این نتیجه رسیده است که محدوده ۹۰۰ تا ۹۵۰ تومان محدوده حمایتی سهم شستا است. این تحلیلگر می‌تواند طبق این تحلیل در این محدوده اقدام به خرید سهم کند و حد ضررش را محدوده ۸۵۰ تومان در نظر بگیرد. اگر قیمت زیر این محدوده تثبیت شود، در واقع حمایت ۹۰۰ تومانی از دست رفته است و انتظار نمی‌رود که در آینده نزدیک قیمت سهم بالاتر از این محدوده برود. پس معامله‌گر باید سهم را بفروشد و از آن خارج شود.

البته در این نمودار همان‌طور که مشخص است قیمت سهم به این محدوده واکنش مثبت نشان داده و تا محدوده ۱۴۰۰ تومان هم رشد کرده است. باید دقت کرد که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی واکنش مثبت نشان می‌دهد و از این محدوده فاصله می‌گیرد، فرصت خرید سهم از دست رفته است. زیرا اگر مثلا در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریدار سهم باشید و حد ضرر را با استفاده از این تحلیل ۸۵۰ تومان در نظر بگیرید، متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید بود. به‌طور کلی در این روش هرچه قیمت خریدتان هرچه به حمایت نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتری متحمل خواهید شد و پاداش بیشتری در انتظارتان خواهد بود.

حد ضرر متحرک چیست؟

یکی دیگر از مفاهیمی که خوب است در زمینه حد ضرر بدانیم، مفهوم حد ضرر متحرک است. حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss در واقع ابزاری برای محافظت از سود است و زمانی به کار می‌رود که معامله ما وارد سود شده باشد و به حد سود رسیده باشد. شیوه استفاده از این نوع حد ضرر به این صورت است که مثلا معامله‌گر در محدوده ۱۰۰۰ تومان وارد سهم شده است و حد سود را ۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.

بعد از مدتی قیمت سهم رشد می‌کند و به ۱۵۰۰ تومان می‌رسد، اما تحلیلگر با ارزیابی شرایط به این نتیجه می‌رسد که احتمال دارد قیمت سهم از این هم بالاتر برود. در این حالت حد ضرر را بالاتر می‌آورد و در محدوده ۱۴۰۰ تومان قرار می‌دهد. به این ترتیب اگر قیمت سهم به رشد خودش ادامه بدهد، همچنان این امکان وجود خواهد داشت که سود بیشتری از این معامله کسب شود، ولی اگر قیمت سهم کاهشی شود، معامله‌گر در محدوده ۱۴۰۰ تومان اقدام به فروش می‌کند و اجازه نمی‌دهد سودی که به دست آورده، از بین برود.

اهمیت رعایت حد ضرر

این مطلب را با مقایسه حد ضرر و کمبربند ایمنی آغاز کردیم، ولی هرچه درباره رعایت حد ضرر بگوییم کم گفته‌ایم. رعایت حد ضرر این امکان را برای معامله‌گر فراهم می‌کند که اگر شرایط طبق انتظارش پیش نرود، با ضرر حداقلی از معامله خارج شود و سرمایه‌اش برای معامله بعدی آزاد باشد و بتواند در معاملات آینده این ضرر کوچک را جبران کند و به سود برسد.

گاهی پیش می‌آید که بعضی از معامله‌گران تازه‌کار وارد محدوده حد ضرر می‌شوند و از سهم خارج می‌شوند، اما درست بعد از خروج آن‌ها، روند صعودی سهم آغاز می‌شود و حسرت کسب سود با این معامله‌گران می‌ماند. بسیاری از افراد تازه‌کار به‌راحتی تحت تاثیر چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند و حد ضرر را به‌کلی کنار می‌گذارند، نکته اینجاست که چنین کاری می‌تواند آغاز مسیری باشد که به‌راحتی به ناکامی معامله‌گران منتهی می‌شود.

رعایت حد ضرر از ضروریات معامله‌گری است و اگر حد ضررتان به‌راحتی فعال می‌شود و تعداد زیادی از معاملات‌تان به حد ضرر می‌رسد، معنایش این نیست که نباید حد ضرر در نظر گرفت، بلکه مفهومش این است که شیوه تحلیل و معامله‌تان ایراد دارد و باید به دنبال رفع این ایرادها باشید. متداول‌ترین مشکل هم این است که معامله‌گران تازه‌وارد محدوده مناسبی برای خرید سهم در نظر نمی‌گیرند و با هر قیمتی که شد اقدام به خرید می‌کنند.

بهترین محدوده‌ها برای خرید سهم محدوده‌های حمایتی است و معامله‌گر باید پیش از آنکه قیمت به این محدوده برسد، آماده خرید باشد و هر وقت قیمت به این محدوده رسید اقدام به خرید کند و نه قبل یا بعد از آن. در این صورت اگر محدوده‌های حمایتی به‌درستی تشخیص داده شود، حد ضررهای کمتری در معاملات‌مان فعال خواهد شد و تعداد بیشتری از معاملات‌مان با موفقیت همراه خواهد بود.

نحوه محاسبه حد ضرر در بورس

شیوه‌های مختلفی برای محاسبه و تعیین حد ضرر در بورس وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و در بعضی دیگر حد ضرر را صرفا بر مبنای قیمت تعیین می‌شود. در ادامه چند روش برای تعیین حد ضرر را با هم مرور می‌کنیم.

تعیین حد ضرر ثابت

حد ضرر ثابت معمولا به دو صورت تعیین می‌شود. در روش اول معامله‌گر مقدار مشخصی از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا معامله‌گر حد ضررش را ۵۰ تومان کمتر از قیمت خرید در نظر می‌گیرد. در این روش، اگر قیمت خرید سهمی ۹۰۰ تومان بوده باشد، حد ضرر مقدار ۸۵۰ تومان خواهد بود.

در روش دوم درصد مشخصی به عنوان حد ضرر در نظر گرفته می‌شود. در این حالت معامله‌گر حد ضررش را مثلا ۱۰ درصد زیر قیمت خرید در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر قیمت خرید سهم ۲۰۰۰ تومان باشد و معامله‌گر حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر داشته باشد، حد ضرر سهم ۱۰ درصد پایین‌تر از ۲۰۰۰ تومان، یعنی ۱۸۰۰ تومان، خواهد بود.

نکته: در این روش حد ضرر معمولا بین ۵ تا ‍۱۵ درصد در نظر گرفته می‌شود.

تعیین حد ضرر به کمک میانگین‌های متحرک

بعضی از معامله‌گران برای اینکه انعطاف‌پذیری بیشتری در معاملات‌شان داشته باشند، از حد ضررهای دینامیک استفاده می‌کنند. در این روش معمولا از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین اندیکاتورها برای این کار، میانگین‌های متحرک هستند.

در این روش، معامله‌گر یک اندیکاتور میانگین متحرک (مثلا میانگین متحرک ۵۰ روزه) را در نظر می‌گیرد و وقتی قیمت سهم زیر این میانگین تثبیت می‌شود، اقدام به فروش سهم می‌کند. میانگین متحرک ۵۰ روزه در واقع نشان می‌دهد که میانگین قیمت سهم طی ۵۰ روز معاملاتی اخیر چه مقدار بوده است. اگر قرار به رشد سهم باشد، قیمت باید بالای این میانگین حرکت کند و اگر قیمت سهم کمتر از این میانگین شود، نشانه آن است که کاهش قیمت سهم ادامه خواهد داشت.

تعیین حد ضرر به کمک محدوده حمایتی

یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود، بررسی و تشخیص سطوح حمایتی است. در این روش، معامله‌گر به کمک تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی مهم سهم را تعیین می‌کند و حد ضرر را ۵ الی ۱۰ درصد زیر این محدوده در نظر می‌گیرد. برای نمونه، اگر معامله‌گر به این نتیجه برسد که سهمی در محدوده ۳۵۰ تومان حمایت تکنیکالی دارد، حد ضررش را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده (یعنی محدوده ۳۱۵ تومان) در نظر می‌گیرد.

معایب و مزایای رعایت حد ضرر در بورس

در قسمت‌های قبلی این مطلب به مزایای رعایت حد ضرر در بورس اشاره کرده‌ایم. اما به طور خلاصه، مهم‌ترین مزیت رعایت حد ضرر این است که سرمایه شما از آسیب در امان می‌ماند و در ازای از دست رفتن بخش کوچکی از سرمایه، این امکان را خواهید داشت که وارد معامله دیگری شوید و زیان معامله قبلی را جبران کنید.

مزیت مهم دیگر رعایت حد ضرر این است که اعصاب و روان‌تان آرام می‌ماند و هر روز نگران این نخواهید بود که ضررتان بیشتر خواهد شد یا نه و اینکه چه زمانی روند سهم تغییر خواهد کرد و از ضرر خارج خواهید شد.

رعایت حد ضرر، اگر درست و اصولی و بر مبنای روحیات معامله‌گر تعیین شده باشد، معایب خاصی ندارد. ولی اگر حد ضررتان را طوری در نظر بگیرید که به سرعت فعال شود، تعداد معاملات ناموفق‌تان زیاد خواهد شد و در نتیجه بخش مهمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.

مثلا اگر حد ضررتان را ۵۰ درصد در نظر بگیرید، با رسیدن به این حد ضرر نیمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد. یا اگر هنگام خرید سهم و تعیین حد ضرر، به محدوده‌های حمایتی سهم توجه کافی نداشته باشید و قیمت خریدتان فاصله زیادی با محدوده حمایتی داشته باشد، این امکان که حد ضررتان به‌راحتی فعال شود وجود خواهد داشت. در این حالت هم شناسایی ضرر و خروج از معامله باعث خواهد شد بخشی از سرمایه‌تان از دست برود، در حالی که اگر محدوده ورودتان مناسب می‌بود و حد ضررتان را زیر محدوده حمایتی قرار می‌دادید، در این معامله به سود مناسبی می‌رسیدید.

نکته مهم: پیش از اینکه به فکر خرید سهمی باشیم، باید حد ضرر مناسبی برای این سهم در نظر بگیریم و سپس اقدام به خرید کنیم. در این حالت محدوده خریدمان را باید طوری انتخاب کنیم که اگر معامله وارد ضرر شد و به حد ضرر رسید، زیان‌مان بیشتر از مقداری که از قبل مشخص کرده‌ایم نباشد.

مثال برای تعیین استاپ لاس یا حد ضرر

یک روش ساده برای تعیین حد ضرر طی کردن مراحل زیر است:

• تعیین محدوده حمایت تکنیکال
• اقدام به خرید نزدیک به حمایت
• قرار دادن حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از حمایت

فرض کنید نمودار سهم فولاد مبارکه را تحلیل کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سهم در محدوده ۱۰۰۰ تومان حمایت خوبی دارد. سپس در این محدوده اقدام به خرید کرده‌ایم و حد ضررمان را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده قرار داده‌ایم. در تصویر زیر این حالت را می‌بینید.

همان‌طور که در این تصویر می‌بینید، قیمت سهم بعد از خرید ما افت کرده است و زیر محدوده حد ضرر رفته است. در این حالت باید سهم را بفروشیم و از سهم خارج شویم. چون این احتمال را می‌دهیم که روند نزولی سهم ادامه پیدا کند و ضرر ما بیشتر شود. البته در این مثال سهم وارد یک روند خنثی شده است و اصطلاحا درجا زده است.

اما اگر همین حد ضرر را رعایت کرده باشیم، با ضرر حداقلی از سهم خارج شده‌ایم و خودمان را درگیر درجا زدن‌های فرساینده سهم نکرده‌ایم. به این ترتیب، بعد از شناسایی ضرر سرمایه‌مان آزاد شده است و این امکان را یافته‌ایم که بدون از دست دادن زمان خرید دیگری انجام بدهیم و در معاملات بعدی به سود برسیم.

حد ضرر یا استاپ لاس در بورس چیست؟

معامله‌گران حرفه‌ای وقتی وارد سهمی می‌شوند دو محدوده را برای خروج از سهم در نظر می‌گیرند: حد سود و حد ضرر. وقتی قیمت به هر کدام از این محدوده‌ها برسد، معامله‌گر اقدام به فروش و خروج از سهم می‌کند. حد سود در واقع محدوده‌ای است که معامله‌گر برای شناسایی سود در نظر گرفته و حد ضرر در بورس (یا همان استاپ لاس) هم محدوده‌ای است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر مشخص کرده است.

برای مثال، معامله‌گر با ابزارهای تحلیلی خود به این نتیجه می‌رسد که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. با استفاده از همین ابزارهای تحلیلی، این معامله‌گر محدوده ۱۵۰۰ تومان را به عنوان حد سود در نظر می‌گیرد و اگر قیمت سهم رشد کند و به این محدوده برسد، سهم را با همین قیمت می‌فروشد و به یک سود ۵۰ درصدی می‌رسد. ولی اگر به هر دلیلی قیمت سهم پایین برود و مثلا به محدوده ۸۰۰ تومان (حد ضرری که معامله‌گر تعیین کرده است) برسد، در اینجا هم معامله‌گر اقدام به فروش سهامش می‌کند و با پذیرش ضرر ۲۰ درصدی، اجازه نمی‌دهد که سرمایه‌اش بیشتر از این مقدار کاهش پیدا کند.

تعیین حد ضرر، پایبندی به این محدوده و خروج از سهم در صورت رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر، یکی از مهم‌ترین رفتارها برای ماندگار بودن در بازارهای مالی است. مولفه‌های بسیار زیادی وجود دارند که بر قیمت سهم و بازارهای مالی تاثیر می‌گذارند و پیش‌بینی همه این مولفه‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. در نظر گرفتن حد ضرر در واقع ابزاری احتیاطی است که معامله‌گر باید در معاملاتش در نظر بگیرد تا بتواند ریسک مولفه‌های پیش‌بینی‌ناپذیر (از قبیل تغییرات سیاسی، تغییر قیمت جهانی کالاهایی از قبیل نفت و فولاد، تغییرات بهره بانکی و غیره) را تا حد زیادی کنترل کند.

حد ضرر در بورس را چگونه تعیین کنیم؟

تعیین حد ضرر قاعده و قانون مشخص و ثابتی ندارد که بشود آن را برای همه معامله‌گران تجویز کرد. تعیین حد ضرر به عواملی از قبیل درجه ریسک‌پذیری، مدت‌زمان معامله، شرایط بازار، وضعیت بنیادی سهم، وضعیت تکنیکالی نمودار قیمت و غیره بستگی دارد.

برای نمونه، شخصی ممکن است روحیه ریسک‌پذیری بالایی داشته باشد و بتواند به‌راحتی ضررهای ۳۰ درصدی را حد ضرر ثابت یا متحرک؟ هم تحمل کند. اما شخص دیگری چنین روحیه‌ای نداشته باشد و اگر قیمت سهامش بیشتر از ۱۰ درصد افت کند، آرامش خودش را از دست بدهد و دچار اضطراب شود. معامله‌گران موفق برای تعیین حد ضرر، پیش از هر چیز روحیات خودشان را در نظر می‌گیرند و مقدار مشخصی برای حد ضررشان دارند. این معامله‌گران حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که آرامش‌ و تمرکزشان را از دست ندهند و در صورت افت قیمت بتوانند ضرری را که متحمل می‌شوند به‌راحتی بپذیرند. معامله‌گران موفق می‌دانند که اگر در معامله‌ای ضرر کنند، می‌توانند به‌راحتی در معامله‌ای دیگر این ضرر را جبران کنند و در مجموع به سود برسند.

نکته: متداول‌ترین محدوده برای تعیین حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت ورود به سهم است. علاوه بر این، معامله‌گران محتاط، سرمایه‌شان را طوری مدیریت می‌کنند که اگر در یک سهم به حد ضرر رسیدند، حداکثر ۲ تا ۳ درصد از سرمایه‌شان را از دست بدهند. مثلا اگر کل سرمایه‌شان ۱۰۰ میلیون تومان است و ۱۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای خرید سهام شرکت الف در نظر گرفته‌اند، حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که اگر قیمت سهم به حد ضرر رسید، حد اکثر ۲ تا ۳ میلیون تومان ضرر کنند.

تعیین حد ضرر با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال

تحلیلگران تکنیکال که بیش از هر چیز نمودار قیمت سهم را بررسی می‌کنند، اولین کارشان این است که سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهام را مشخص کنند. معمولا انتظار می‌رود که قیمت سهم بعد از رسیدن به سطوح حمایتی واکنش مثبت نشان بدهد و شروع به رشد کند. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، سعی می‌کنند سهامی را بخرند که قیمت‌شان نزدیک به محدوده حمایتی باشد و حد ضررشان را کمی پایین‌تر از این محدوده در نظر می‌گیرند. به این ترتیب محدوده حمایتی مانند نوعی سپر عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد که قیمت سهام به‌راحتی به محدوده حد ضرر برسد.

در تصویر زیر نمونه‌ای از حد ضرری را مشاهده می‌کنید که به کمک تحلیل تکنیکال مشخص شده است.

تحلیلگر در این مثال به این نتیجه رسیده است که محدوده ۹۰۰ تا ۹۵۰ تومان محدوده حمایتی سهم شستا است. این تحلیلگر می‌تواند طبق این تحلیل در این محدوده اقدام به خرید سهم کند و حد ضررش را محدوده ۸۵۰ تومان در نظر بگیرد. اگر قیمت زیر این محدوده تثبیت شود، در واقع حمایت ۹۰۰ تومانی از دست رفته است و انتظار نمی‌رود که در آینده نزدیک قیمت سهم بالاتر از این محدوده برود. پس معامله‌گر باید سهم را بفروشد و از آن خارج شود.

البته در این نمودار همان‌طور که مشخص است قیمت سهم به این محدوده واکنش مثبت نشان داده و تا محدوده ۱۴۰۰ تومان هم رشد کرده است. باید دقت کرد که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی واکنش مثبت نشان می‌دهد و از این محدوده فاصله می‌گیرد، فرصت خرید سهم از دست رفته است. زیرا اگر مثلا در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریدار سهم باشید و حد ضرر را با استفاده از این تحلیل ۸۵۰ تومان در نظر بگیرید، متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید بود. به‌طور کلی در این روش هرچه قیمت خریدتان هرچه به حمایت نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتری متحمل خواهید شد و پاداش بیشتری در انتظارتان خواهد بود.

حد ضرر متحرک چیست؟

یکی دیگر از مفاهیمی که خوب است در زمینه حد ضرر بدانیم، مفهوم حد ضرر متحرک است. حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss در واقع ابزاری برای محافظت از سود است و زمانی به کار می‌رود که معامله ما وارد سود شده باشد و به حد سود رسیده باشد. شیوه استفاده از این نوع حد ضرر به این صورت است که مثلا معامله‌گر در محدوده ۱۰۰۰ تومان وارد سهم شده است و حد سود را ۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.

بعد از مدتی قیمت سهم رشد می‌کند و به ۱۵۰۰ تومان می‌رسد، اما تحلیلگر با ارزیابی شرایط به این نتیجه می‌رسد که احتمال دارد قیمت سهم از این هم بالاتر برود. در این حالت حد ضرر را بالاتر می‌آورد و در محدوده ۱۴۰۰ تومان قرار می‌دهد. به این ترتیب اگر قیمت سهم به رشد خودش ادامه بدهد، همچنان این امکان وجود خواهد داشت که سود بیشتری از این معامله کسب شود، ولی اگر قیمت سهم کاهشی شود، معامله‌گر در محدوده ۱۴۰۰ تومان اقدام به فروش می‌کند و اجازه نمی‌دهد سودی که به دست آورده، از بین برود.

اهمیت رعایت حد ضرر

این مطلب را با مقایسه حد ضرر و کمبربند ایمنی آغاز کردیم، ولی هرچه درباره رعایت حد ضرر بگوییم کم گفته‌ایم. رعایت حد ضرر این امکان را برای معامله‌گر فراهم می‌کند که اگر شرایط طبق انتظارش پیش نرود، با ضرر حداقلی از معامله خارج شود و سرمایه‌اش برای معامله بعدی آزاد باشد و بتواند در معاملات آینده این ضرر کوچک را جبران کند و به سود برسد.

گاهی پیش می‌آید که بعضی از معامله‌گران تازه‌کار وارد محدوده حد ضرر می‌شوند و از سهم خارج می‌شوند، اما درست بعد از خروج آن‌ها، روند صعودی سهم آغاز می‌شود و حسرت کسب سود با این معامله‌گران می‌ماند. بسیاری از افراد تازه‌کار به‌راحتی تحت تاثیر چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند و حد ضرر را به‌کلی کنار می‌گذارند، نکته اینجاست که چنین کاری می‌تواند آغاز مسیری باشد که به‌راحتی به ناکامی معامله‌گران منتهی می‌شود.

رعایت حد ضرر از ضروریات معامله‌گری است و اگر حد ضررتان به‌راحتی فعال می‌شود و تعداد زیادی از معاملات‌تان به حد ضرر می‌رسد، معنایش این نیست که نباید حد ضرر در نظر گرفت، بلکه مفهومش این است که شیوه تحلیل و معامله‌تان ایراد دارد و باید به دنبال رفع این ایرادها باشید. متداول‌ترین مشکل هم این است که معامله‌گران تازه‌وارد محدوده مناسبی برای خرید سهم در نظر نمی‌گیرند و با هر قیمتی که شد اقدام به خرید می‌کنند.

بهترین محدوده‌ها برای خرید سهم محدوده‌های حمایتی است و معامله‌گر باید پیش از آنکه قیمت به این محدوده برسد، آماده خرید باشد و هر وقت قیمت به این محدوده رسید اقدام به خرید کند و نه قبل یا بعد از آن. در این صورت اگر محدوده‌های حمایتی به‌درستی تشخیص داده شود، حد ضررهای کمتری در معاملات‌مان فعال خواهد شد و تعداد بیشتری از معاملات‌مان با موفقیت همراه خواهد بود.

نحوه محاسبه حد ضرر در بورس

شیوه‌های مختلفی برای محاسبه و تعیین حد ضرر در بورس وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و در بعضی دیگر حد ضرر را صرفا بر مبنای قیمت تعیین می‌شود. در ادامه چند روش برای تعیین حد ضرر را با هم مرور می‌کنیم.

تعیین حد ضرر ثابت

حد ضرر ثابت معمولا به دو صورت تعیین می‌شود. در روش اول معامله‌گر مقدار مشخصی از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا معامله‌گر حد ضررش را ۵۰ تومان کمتر از قیمت خرید در نظر می‌گیرد. در این روش، اگر قیمت خرید سهمی ۹۰۰ تومان بوده باشد، حد ضرر مقدار ۸۵۰ تومان خواهد بود.

در روش دوم درصد مشخصی به عنوان حد ضرر در نظر گرفته می‌شود. در این حالت معامله‌گر حد ضررش را مثلا ۱۰ درصد زیر قیمت خرید در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر قیمت خرید سهم ۲۰۰۰ تومان باشد و معامله‌گر حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر داشته باشد، حد ضرر سهم ۱۰ درصد پایین‌تر از ۲۰۰۰ تومان، یعنی ۱۸۰۰ تومان، خواهد بود.

نکته: در این روش حد ضرر معمولا بین ۵ تا ‍۱۵ درصد در نظر گرفته می‌شود.

تعیین حد ضرر به کمک میانگین‌های متحرک

بعضی از معامله‌گران برای اینکه انعطاف‌پذیری بیشتری در معاملات‌شان داشته باشند، از حد ضررهای دینامیک استفاده می‌کنند. در این روش معمولا از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین اندیکاتورها برای این کار، میانگین‌های متحرک هستند.

در این روش، معامله‌گر یک اندیکاتور میانگین متحرک (مثلا میانگین متحرک ۵۰ روزه) را در نظر می‌گیرد و وقتی قیمت سهم زیر این میانگین تثبیت می‌شود، اقدام به فروش سهم می‌کند. میانگین متحرک ۵۰ روزه در واقع نشان می‌دهد که میانگین قیمت سهم حد ضرر ثابت یا متحرک؟ طی ۵۰ روز معاملاتی اخیر چه مقدار بوده است. اگر قرار به رشد سهم باشد، قیمت باید بالای این میانگین حرکت کند و اگر قیمت سهم کمتر از این میانگین شود، نشانه آن است که کاهش قیمت سهم ادامه خواهد داشت.

تعیین حد ضرر به کمک محدوده حمایتی

یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود، بررسی و تشخیص سطوح حمایتی است. در این روش، معامله‌گر به کمک تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی مهم سهم را تعیین می‌کند و حد ضرر را ۵ الی ۱۰ درصد زیر این محدوده در نظر می‌گیرد. برای نمونه، اگر معامله‌گر به این نتیجه برسد که سهمی در محدوده ۳۵۰ تومان حمایت تکنیکالی دارد، حد ضررش را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده (یعنی محدوده ۳۱۵ تومان) در نظر می‌گیرد.

معایب و مزایای رعایت حد ضرر در بورس

در قسمت‌های قبلی این مطلب به مزایای رعایت حد ضرر در بورس اشاره کرده‌ایم. اما به طور خلاصه، مهم‌ترین مزیت رعایت حد ضرر این است که سرمایه شما از آسیب در امان می‌ماند و در ازای از دست رفتن بخش کوچکی از سرمایه، این امکان را خواهید داشت که وارد معامله دیگری شوید و زیان معامله قبلی را جبران کنید.

مزیت مهم دیگر رعایت حد ضرر این است که اعصاب و روان‌تان آرام می‌ماند و هر روز نگران این نخواهید بود که ضررتان بیشتر خواهد شد یا نه و اینکه چه زمانی روند سهم تغییر خواهد کرد و از ضرر خارج خواهید شد.

رعایت حد ضرر، اگر درست و اصولی و بر مبنای روحیات معامله‌گر تعیین شده باشد، معایب خاصی ندارد. ولی اگر حد ضررتان را طوری در نظر بگیرید که به سرعت فعال شود، تعداد معاملات ناموفق‌تان زیاد خواهد شد و در نتیجه بخش مهمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.

مثلا اگر حد ضررتان را ۵۰ درصد در نظر بگیرید، با رسیدن به این حد ضرر نیمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد. یا اگر هنگام خرید سهم و تعیین حد ضرر، به محدوده‌های حمایتی سهم توجه کافی نداشته باشید و قیمت خریدتان فاصله زیادی با محدوده حمایتی داشته باشد، این امکان که حد ضررتان به‌راحتی فعال شود وجود خواهد داشت. در این حالت هم شناسایی ضرر و خروج از معامله باعث خواهد شد بخشی از سرمایه‌تان از دست برود، در حالی که اگر محدوده ورودتان مناسب می‌بود و حد ضررتان را زیر محدوده حمایتی قرار می‌دادید، در این معامله به سود مناسبی می‌رسیدید.

نکته مهم: پیش از اینکه به فکر خرید سهمی باشیم، باید حد ضرر مناسبی برای این سهم در نظر بگیریم و سپس اقدام به خرید کنیم. در این حالت محدوده خریدمان را باید طوری انتخاب کنیم که اگر معامله وارد ضرر شد و به حد ضرر رسید، زیان‌مان بیشتر از مقداری که از قبل مشخص کرده‌ایم نباشد.

مثال برای تعیین استاپ لاس یا حد ضرر

یک روش ساده برای تعیین حد ضرر طی کردن مراحل زیر است:

• تعیین محدوده حمایت تکنیکال
• اقدام به خرید نزدیک به حمایت
• قرار دادن حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از حمایت

فرض کنید نمودار سهم فولاد مبارکه را تحلیل کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سهم در محدوده ۱۰۰۰ تومان حمایت خوبی دارد. سپس حد ضرر ثابت یا متحرک؟ در این محدوده اقدام به خرید کرده‌ایم و حد ضررمان را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده قرار داده‌ایم. در تصویر زیر این حالت را می‌بینید.

همان‌طور که در این تصویر می‌بینید، قیمت سهم بعد از خرید ما افت کرده است و زیر محدوده حد ضرر رفته است. در این حالت باید سهم را بفروشیم و از سهم خارج شویم. چون این احتمال را می‌دهیم که روند نزولی سهم ادامه پیدا کند و ضرر ما بیشتر شود. البته در این مثال سهم وارد یک روند خنثی شده است و اصطلاحا درجا زده است.

اما اگر همین حد ضرر را رعایت کرده باشیم، با ضرر حداقلی از سهم خارج شده‌ایم و خودمان را درگیر درجا زدن‌های فرساینده سهم نکرده‌ایم. به این ترتیب، بعد از شناسایی ضرر سرمایه‌مان آزاد شده است و این امکان را یافته‌ایم که بدون از دست دادن زمان خرید دیگری انجام بدهیم و در معاملات بعدی به سود برسیم.

تریلینگ استاپ در متاتریدر چیست؟ آموزش گام به گام استفاده از آن

طبق تعاریف مالی برای داشتن یک موقعیت معاملاتی استاندارد، باید نقاط ورود و خروج به عنوان دو جزء اصلی هر استراتژی معاملاتی، پیش از انجام معامله مشخص شده باشند. در واقع بدون تعیین این موارد، داد و ستد در بازار بورس، کاملاً اشتباه و مملو از ریسک است. به منظور یافتن بهترین نقاط ورود و خروج از بازار، معامله گران از روش‌های مختلفی نظیر ابزار تکنیکالی، نسبت‎های مالی و یا… استفاده می‌نمایند. بطور معمول، نقطه خروج از معامله به حد سود و یا حد ضرر تعبیر می‌شود. در بازار یک طرفه یعنی بازاری که فقط امکان خرید وجود دارد، خروج به دلیل رسیدن به حد سود زمانی است که قیمت با در پیش گرفتن روند صعودی، به هدف قیمتی مد نظر معامله‌گر رسیده و بر اساس استراتژی معاملاتی، اکنون بهترین زمان فروش سهام است. روی دیگر سکه، افت قیمت سهم و نزدیک شدن به نقاط بحرانی در نمودار و یا حکم‌ فرما شدن روند فرسایشی بر معاملات و نوسانات خنثی حول محور یک خط مستقیم افقی است که معامله گران در این حالت با توجه به حد زیان، تصمیم به خروج از معامله می‌گیرند. بر همین اساس، حد ضرر خود به دو نوع قیمتی و زمانی تقسیم شده که خود حد ضرر قیمتی نیز شامل دو دسته ثابت و متحرک (تریلینگ استاپ) می‌باشد. تمرکز اصلی این مطلب، توضیح تریلینگ استاپ بوده و به همین جهت لازم است در ابتدا به صورت خلاصه، برخی از مفاهیم کلی مرتبط با حد ضرر را مرور کنیم.

حد ضرر ثابت

همانطور که در بالا ذکر شد باید پیش از خرید سهم، با استفاده از ابزار تحلیلی موجود و حجم معامله، به تعیین حد زیان بپردازیم. در حال حاضر استفاده از اندیکاتورها، سطوح حمایت و مقاومت و… معمول‌ترین روش‌های تشخیص حد ضرر می‌باشند. با رسیدن به این نقاط حساس و شکست آن‌ها توسط قیمت، عملاً امید به بازگشت بازار از دست رفته و باید به سرعت از موقعیت معاملاتی خارج شد. اکثر معامله گران پس از تعیین این نقاط، منتظر واکنش‌های آتی بازار بوده و بدون تغییر آن، در صورت لمس ناحیه حد زیان توسط قیمت، به صورت خودکار یا دستی سهام خود را به فروش می‌رسانند.

نقطه سر به سر

در صورتی که پس از ورود به معامله، قیمت با یک روند صعودی بتواند به اندازه معقولی از ناحیه ورود فاصله بگیرد، بسیاری از معامله گران ریسک گریز، نقطه توقف زیان را تا ناحیه ورود یا اصطلاحاً نقطه سر به سر جابجا می‌کنند. پر واضح است که پس از جابجایی حد ضرر بدون هیچ گونه ریسکی معامله در جریان خواهد بود.

محافظت از سود

حالت فوق را در نظر داشته و فرض کنید قیمت در آستانه حد سود قرار گرفته است. این مرحله برای اکثر معامله گران چالشی و نگران کننده است زیرا ترس از دست رفتن سود، آن‌ها را راغب می‌کند تا با هر نوسان منفی اقدام به فروش نموده و در نتیجه سود مورد انتظار از این معامله به طور کامل محقق نمی‌شود؛ اما سرمایه گذاران هوشمند به گونه‌ای شرایط را مدیریت می‌کنند که علاوه بر محافظت از سود همچنان شانس دستیابی به سطوح قیمتی بالاتر را نیز داشته باشند. جابجایی حد زیان از محدوده ورود به نواحی بالایی نزدیک، به گونه‌ای که فضای کافی برای تحرکات نموداری موجود باشد، یکی از بهترین استراتژی‌های تدافعی است. به هر صورت، معامله گران می‌توانند در صورت استفاده از حد ضرر ثابت، به منظور مدیریت ریسک و سرمایه، از این روش‌ها نیز استفاده نمایند.

حد ضرر متحرک یا دنبال کننده (تریلینگ استاپ)

یک موقعیت معاملاتی با حد زیان ثابت فرض کنید. بر اساس شرایط نمودار و با توجه به نسبت پاداش به ریسک معامله، معین می‌کنید که به ازای میزان مشخصی از گام‌های حرکتی بازار، حد ضرر نیز به همان اندازه و در مسیر پیشروی سود، جا ‌به ‌جا شود. این امر تا زمان رسیدن قیمت به حد سود یا حد ضرر (نقاط خروج از معامله) ادامه داشته و عملیات تعقیب سود توسط تغییرات پله‌ای و مکرر حد زیان، انجام می‌شود. فرآیند مذکور، حد ضرر متحرک یا تریلینگ استاپ نامیده می‌شود. توجه داشته باشید که طی این رویه، حد سود ثابت بوده و فقط حد زیان، آن هم صرفاً در مسیر سوددهی معاملات تغییر می‌یابد.

نحوه استفاده از تریلینگ استاپ

استفاده از تریلینگ استاپ برای معامله گران ریسک گریز یا موقعیت‌های معاملاتی که حد سودهای بالا دارند، می‌تواند بسیار حیاتی و کاربردی باشد. همانطور که در توضیحات به آن اشاره شد، اصلی‏ترین دلیل و مزیت استفاده از این روش مدیریت معامله، کاهش ریسک می‌باشد؛ اما باید توجه داشته باشید که استفاده از تریلینگ استاپ نیز همانند سایر ابزار معاملاتی، مزایا و معایب خاص خودش را دارد. از مهم ترین معایب آن می‌توان به مواقع حرکات اصلاحی موقتی بازار اشاره نمود که به دلیل برخورد قیمت به حد ضرر باید از معامله خارج شوید. سپس با اتمام فاز اصلاحی، بازار دوباره به روند اصلی خود بازگشته و با رسیدن به نقاط بالایی در نمودار، موجب افسوس معامله گران می‌شود. بدین جهت لازم است همیشه محدوده گام‌های حرکتی مد نظر خود را، به بهترین و کم ریسک‌ترین نحو ممکن انتخاب نمایید. امروزه در پلتفرم‌های معاملاتی نظیر متا تریدر، قابلیت معاملات تمام خودکار و امکانات جانبی نظیر حد ضرر متحرک تعبیه شده است که این ابزار به دلایلی نظیر حجم بالای معاملات و…، در بورس‌های بین المللی بطور کامل در دسترس بوده و با دقت بالایی اجرا می‌شوند. همچنین کسانی که با زبان برنامه نویسی پلتفرم‌های معاملات بورس آشنایی داشته باشند، به راحتی با تدوین یک ربات دستیار معامله‌گر ساده، می‌توانند دستورات معاملاتی خود را با جزئیات بیشتر و دقیق تری اعمال کنند. به منظور استفاده از ابزار تریلینگ استاپ در نرم افزار متا تریدر، باید پلتفرم معاملاتی خود را در یک سرور مجازی اجرا کنید تا با پیوسته متصل بودن ترمینال شخصی معامله‌گر به هسته مرکزی مبادلات، دستورات معاملاتی بصورت خودکار اجرا شوند. نسخه حد ضرر ثابت یا متحرک؟ ایرانی این پلتفرم، با نام تجاری مفید تریدر، به همت کارگزاری مفید در دسترس فعالان بازار سرمایه ایران قرار گرفته است. در مفید تریدر نیز قابلیت معاملات خودکار وجود دارد؛ اما ذکر این نکته بسیار ضروری است که با توجه به شرایط و قوانین حاکم بر بازار سرمایه ایران، از جمله محدودیت نوسان روزانه، عمق کم بازار، وجود صفوف خرید و فروش و… ممکن است، لزوماً سفارشات در اعداد تنظیم و ثبت شده اجرا نشوند و طبق روال فعلی، در چنین شرایطی با توجه به میزان عرضه و تقاضا در نزدیک ترین قیمت و سفارش موجود، دستور معاملاتی شما اجرا می‌گردد. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورت استفاده از تریلینگ استاپ، دستورات معاملاتی خود را بصورت دستی اعمال نموده تا خطاهای احتمالی تا حد زیادی پوشش داده شوند. برای درک بهتر و بیشتر این مفهوم، در پایان مطلب یک معامله فرضی موفقیت آمیز را مرحله به مرحله و بر اساس نمودار قیمتی سهم شرکت فولاد مبارکه اصفهان بررسی می‌کنیم:

• گام حرکتی اول و جابجایی حد ضرر تا نقطه حد ضرر ثابت یا متحرک؟ سر به سر (ناحیه ورود)

• گام حرکتی دوم و قفل کردن بخشی از سود

ترتیبی که برای خواندن مقالات آموزش نرم افزار تحلیل تکنیکال متاتریدر(مفیدتریدر) به شما پیشنهاد میکنیم:

اکسپرت مدیریت حد ضرر حرفه ای تریلینگ استاپ Trailing Stop

مدیریت حد ضرر به صورت اتوماتیک جهت کاهش هر چه بیشتر ضرر روشی مرسوم در بازار های مالی می باشد . اما کنترل این کار به صورت دستی مشکل می باشد ولی این اکسپرت به صورت شانه روزی و اتوماتیک و بسیار دقیق می تواند با توجه به تنظیماتی که شما ست کرده اید کار مدیریت حد ضرر را به صورت حرفه ای برای شما انجام دهد تا شما بتوانید بیشترین سود را از بازار مالی کسب کنید.

اگر درگاه پرداخت به هر دلیلی مشکل داشت به شماره 09364549266 در واتساپ پیام دهید تا به شما شماره کارت ارسال شود و با پرداخت کارت به کارت خرید را انجام دهید

اکسپرت Trailing Stop برای هر دو پلتفرم متاتریدر چهار و پنج طراحی شده است

تنظیمات اکسپرت تریلینگ استاپ یا مدیریت حد ضرر اتوماتیک

توضیحات لازم برای اکسپرت تریلینگ استاپ

تریلنگ استاپ Trailing Stop که از آن به عنوان حد ضرر پویا یا حد ضرر متحرک نیز نام برده میشود عبارت است از حرکت حد ضرر به میزان مشخص شده در جهت معامله به منظور سیو سود و کمتر کردن ریسک معاملات.

نکته خیلی مهم: در تریلنگ استاپ حد ضرر فقط در جهت معامله حرکت می کند به هیج عنوان خلاف جهت نباید حد ضرر را حرکت داد.

به عنوان مثال اگر در معامله 30 پیپ سود کرده باشید و تریلینگ استاپ را روی 10 پیپ تنظیم کرده باشید در صورتی که قیمت خلاف معامله شما حرکت کند و با حد ضرر شما برخورد کند، معامله شما با 20 پیپ سود بسته خواهد شد.

اکسپرت تریلنگ استاپ به صورت اتومات حد ضرر کل معاملات را با توجه به تنظیمات که به اکسپرت میدهید جا به جا می کند.

امکانات اکسپرت تریلینگ استاپ

• جا به جای حد ضرر به آخرین سقف(معاملات فروش) یا کف(معاملات خرید) در تایم فریم دلخواه
• جا به جای حد ضرر بر اساس پیپ ثابت
• جا به جای حد ضرر بر اساس میانگین اندازه کندل در تایم فریم دلخواه
• امکان تنظیم بستن کل معاملات در صورت رسیدن سود به مبلغ مشخص شده
• امکان تنظیم بستن کل معاملات در صورت رسیدن زیان به مبلغ مشخص شده
• امکان بستن کل معاملات توسط اکسپرت
• امکان تنظیم حدد ضرر برای معاملاتی که حد ضرر ندارند.

1_ فعال یا غیر فعال کردن تریلنگ استاپ براساس سقف یا کف قبلی (yes فعال no غیر فعال)

در حد ضرر ثابت یا متحرک؟ این نوع از تریلنگ استاپ حد ضرر، در معاملات خرید به آخرین کف و در معاملات فروش به آخرین سقف منتقل میشود.

2_ انتخاب تایم فریم برای تشخیص آخرین کف یا سقف

3_فعال یا غیر فعال کردن تریلنگ استاپ بر اساس میانگین اندازه کندل

این نوع از تریلینگ استاپ ابتدا میانگین اندازه کندل در یک تایم فریم دل خواه رو محاسبه می کند، بعد می توانید مشخص کنید تریلنگ استاپ بر اساس چند برابر میانگین اندازه کندل باشد.

به عنوان مثلا اگر میانگین اندازه یک کندل در EURUSD در تایم فریم 15 دقیقه 10 پیپ باشد، و تنظیم شود که به اندازه سه برابر میانگین یک کندل تریلینگ استاپ شود. تریلینگ استاپ بر اساس 30 پیپ انجام می شود (این میزان در تایم فریم های مختلف متفاوت است ).

4_ تعداد کندل برای محاسبه میانگین اندازه یک کندل است.

5_ انتخاب تایم فریم برای محاسبه میانگین اندازه یک کندل است.

6_ این گزینه چند برابری میانگین اندازه یک کندل برای تریلینگ استاپ را مشخص می کند.

7_این گزینه تریلنگ استاپ ثابت (بر اساس پیپ) را فعال یا غیرفعال می کند.

مثلا اگر بخواهیم تریلینگ استاپ به صورت یک عدد ثابت مثلا 50 پیپ انجام شود از این گزینه استفاده می‌کنیم.

8_ میزان پیپ برای تریلنیگ استاپ به صورت ثبات را در اینجا وارد می کنیم.

9_ بستن کل معاملات در صورتی که سود به یک عدد مشخص برسد.

نکته: اگر این گزینه صفر وارد شود یعنی غیر فعال است.

نکته:در این گزینه منظور از سود، سود پس از کسر کمیسیون، سواپ و … غیره می باشد(سود خالص).