محاسبه سطح مارجین

مارجین (Margin) چیست و چه کاربردی در صرافی ها دارد؟

اگر در بازارهای مالی فعالیت داشته باشید، احتمالاً اصطلاح مارجین را شنیده‌اید و با آن آشنایی دارید. این پلتفرم یکی از مهم‌ترین مفاهیم در بازار فارکس، رمز ارزها و قراردادهای CFD است؛ بنابراین هر کس که قصد دارد در این بازارها حرفه‌ای شود، باید حتماً همه‌چیز را درباره مارجین یاد بگیرد. هرکدام از کارگزاری‌های، دستورالعمل‌های مشخصی برای مشخص‌کردن این پلتفرم دارند و آن‌ها تعیین می‌کنند که به کدام دارایی‌ها و حساب‌ها Margin تعلق می‌گیرد. در این مقاله هر آنچه باید درباره این نوع وام‌دهی، نحوه محاسبه و سطح آن و ارتباط این پلتفرم با اهرم بدانید، بیان شده است.

فهرست این مقاله
مارجین و کاربرد آن در صرافی‌ ها
به پولی که تریدر به‌عنوان وثیقه نزد بروکر یا صرافی سپرده‌گذاری می‌کند، مارجین می‌گویند. دلیل این سپرده‌گذاری، جبران ریسکی است که تریدر با معاملات خود برای کارگزاری یا صرافی به وجود می‌آورد. این پلتفرم وام‌دهی معمولاً محاسبه سطح مارجین کسری از پوزیشن‌های ترید شده است و آن را با درصد نشان می‌دهند. این نوع وام‌دهی را باید سپرده‌ای برای همه معاملات باز خود در نظر گرفت. مقدار مارجینی که هر بروکر تعیین می‌کند، حداکثر میزان اهرمی (Leverage) را مشخص می‌کند که می‌توانید در حساب معاملاتی خود از آن استفاده کنید؛ درنتیجه گاهی معاملات اهرم‌دار را معاملات مارجین‌دار نیز می‌گویند. تریدرهایی که با این پلتفرم ترید می‌کنند، می‌توانند حجم معاملات خود را افزایش دهند. همچنین Margin به تریدرها اجازه می‌دهد، پوزیشن‌های اهرم‌دار (Leverage) باز کنند. با استفاده از اهرم یا لوریج می‌توان با سرمایه اولیه کم، سرمایه بیشتری را وارد بازار کرد. هر بروکری قوانین خاص و متفاوتی برای این پلتفرم دارد؛ به همین دلیل بهتر است پیش از انتخاب بروکر و شروع معاملات مارجین‌دار، ابتدا از مقررات Margin آن بروکر یا صرافی مطلع شوید. معامله با این پلتفرم مانند شمشیری دولبه است و پیامدهای کاملاً متفاوتی دارد. این قابلیت ممکن است در تریدهای شما تأثیر مثبت یا منفی داشته باشد. همان‌طور که پیش از این نیز بیان شد، با استفاده از این نوع وام‌دهی می‌توانید سودهای خود را چند برابر کنید، اما ممکن است متحمل ضررهای سنگینی نیز بشوید.
چگونگی محاسبه مارجین

برای درک بهتر نحوه محاسبه این پلتفرم بهتر است به این مثال توجه کنید. فرض کنید بروکری برای معاملات فارکس به تریدرها اهرم ۱:۲۰ می‌دهد؛ یعنی به ازای هر ۲۰ واحد از ارز در معاملات باز، ۱ واحد از آن ارز برای Margin لازم است. به‌عبارت دیگر اگر پوزیشنی ۲۰ دلاری باز کنید، مارجین این پوزیشن ۱ دلار است و آن را ۲۰/۱ یا ۵ درصد نمایش می‌دهند.
به بیان دیگر، اگر بدانیم Margin بروکری ۱۰ درصد است، باید این ۱۰ درصد را برای هر ۱۰ دلاری که ‌ترید می‌کنید، محاسبه کنید. درواقع باید ۱ دلار آن را برای مارجین در نظر بگیرید؛ به‌عبارت دیگر در این مثال اهرم معامله را باید روی ۱:۱۰ قرار دهید.
مارجین آزاد (Free Margin)
به مقدار پول آزاد در حساب‌های معاملاتی گفته می‌شود که برای معامله‌های جدید کاربرد دارد. مارجین آزاد با کم‌کردن مقدار Margin استفاده‌شده از اکوییتی (Equity) به دست می‌آید. اکوییتی نیز به موجودی کل حساب شما همراه با سودها یا ضررهای شناور حاصل از معاملات باز گفته می‌شود. تفاوت اکوییتی با بالانس یا موجودی حساب این است که بالانس به کل پولی می‌گویند که در حساب خود سپرده‌گذاری کرده‌اید (که شامل Margin استفاده‌شده برای پوزیشن‌های باز نیز می‌شود)، اما اکوییتی سود یا ضرر حاصل از پوزیشن‌های باز را نیز حساب می‌کند. اگر در حساب خود پوزیشن بازی نداشته باشید، مقدار اکوییتی با بالانس برابر خواهد بود.
مثال مارجین آزاد
فرض کنید حسابی با موجودی ۱۰۰۰ دلار و مارجین CFD 5 درصد داریم. در ادامه می‌خواهیم یک پوزیشن ۸۰۰۰ دلاری باز کنیم؛ پس در ابتدای معامله موارد زیر را خواهیم داشت:

موجودی حساب: ۱۰۰۰ دلار
مارجین: ۴۰۰ دلار (۵ درصد از ۸۰۰۰ دلار)
مارجین آزاد: ۶۰۰ دلار (اکوییتی منهای Margin استفاده‌شده)
اکوییتی: ۱۰۰۰ دلار

اگر ارزش پوزیشن ما افزایش پیدا کند و برای مثال به اندازه ۵۰ دلار سود کنیم، موارد بالا به‌صورت زیر تغییر می‌کند:

موجودی حساب: ۱۰۰۰ دلار
Margin: 400 دلار
Free Margin: 650 دلار
اکوییتی: ۱۰۵۰ دلار

Margin استفاده‌شده و موجودی حساب تغییری نمی‌کنند، اما مارجین آزاد و اکوییتی افزایش می‌یابند؛ زیرا باید سود حاصل از پوزیشن‌های باز را نشان دهند.
به یاد داشته باشید که اگر ارزش پوزیشن محاسبه سطح مارجین باز ما به‌جای افزایش، به‌اندازه ۵۰ دلار کاهش پیدا کند، Margin آزاد و اکوییتی نیز به همان نسبت کاهش می‌یابند.
سطح مارجین
یکی از مهم‌ترین مفاهیم در معاملات، سطح این پلتفرم است. Margin level نسبت اکوییتی به Margin استفاده‌شده را نشان می‌دهد. این مفهوم را به‌صورت درصدی نمایش می‌دهند و به شکل زیر محاسبه می‌شود:

Margin level: (اکوییتی / Margin استفاده شده) * ۱۰۰

کارگزاری‌ها ازاین سطح l استفاده می‌کنند تا ببینند آیا تریدرها می‌توانند پوزیشن جدیدی باز کنند یا نه. زمانی که سطح مارجین صفر درصد باشد، به این معناست که تریدر هیچ پوزیشن بازی در حساب خود ندارد. از سوی دیگر، Margin level 100 درصد یعنی اکوییتی حساب برابر با مارجین استفاده شده است. زمانی که این سطح به ۱۰۰ درصد می‌رسد، بروکر تا زمانی که تریدر پول بیشتری را به حساب خود واریز کند یا سود شناور ناشی از پوزیشن‌های باز او افزایش یابد، اجازه بازکردن پوزیشن جدید به او نمی‌دهد. تصور کنید حسابی با موجودی ۱۰ هزار دلار و پوزیشن بازی داریم که به Margin 1000 دلاری نیاز دارد. اگر بازار در جهت مخالف پوزیشن حرکت کند و ۹ هزار دلار به ما ضرر بزند، اکوییتی برابر با ۱۰۰۰ دلار خواهد بود (۱۰۰۰۰ منهای ۹۰۰۰). در چنین موقعیتی، اکوییتی با مارجین برابر می‌شود؛ یعنی سطح مارجین ۱۰۰ درصد است؛ درنتیجه نمی‌توان هیچ پوزیشن جدیدی باز کرد؛ مگر اینکه بازار به نفع ما حرکت کند و به سوددهی منجر شود یا اینکه پول بیشتری به حساب خود واریز کنیم.

برای فهم بهتر مارجین باید سطح آن را بیاموزید.
فرض کنید قیمت همان‌طور به حرکت در جهت مخالف پوزیشن ما ادامه دهد؛ در این صورت بروکر به‌صورت خودکار پوزیشن ضرر را می‌بندد. آن محدوده‌ای که بروکر با توجه به آن پوزیشن ما را می‌بندد، به سطح مارجین بستگی دارد. به این حد سطح استاپ اوت (Stop out) می‌گویند که در هر بروکری متفاوت است. بروکر پوزیشن‌ها را به‌ترتیب نزولی می‌بندد؛ محاسبه سطح مارجین بنابراین ابتدا از بستن پوزیشن‌های بزرگ‌تر شروع می‌کند. با بستن هر پوزیشن، Margin استفاده‌شده آزاد می‌شود؛ به این ترتیب سطح آن نیز افزایش می‌یابد؛ بنابراین ممکن است این سطح بالاتر از سطح استاپ اوت قرار بگیرد. اگر چنین اتفاقی رخ ندهد یا اینکه قیمت همچنان در جهت مخالف پوزیشن ما حرکت کند، بروکر به بستن پوزیشن‌های باز ادامه می‌دهد.
کال مارجین
یکی از بزرگ‌ترین کابوس‌های هر تریدر حرفه‌ای، کال مارجین‌شدن است. زمانی که سطح Margin از حد مشخصی که سطح کال مارجین نام دارد، پایین‌تر برود، بروکر به شما اخطار Margin call می‌دهد. سطح کال مارجین در هر بروکری به‌طور متفاوتی محاسبه می‌شود، اما معمولاً Margin call شدن قبل از استاپ اوت‌شدن اتفاق می‌افتد. درواقع این اخطار به تریدرها می‌گوید که بازار در حال حرکت در جهت مخالف شماست؛ پس باید براساس حرکت آن اقدامات لازم را انجام دهید. بروکرها به این دلیل اخطار کال مارجین می‌دهند تا از موقعیت‌هایی که تریدر از پس هزینه ضرر خود برنمی‌آید، اجتناب کنند. باید توجه داشت، در موقعیت‌هایی که بازار به‌سرعت در جهت مخالف پوزیشن شما حرکت می‌کند، ممکن است بروکر فرصت نداشته باشد که پیش از رسیدن به سطح استاپ اوت، این اخطار را بدهد. حتماً فکر می‌کنید که چطور باید از این موقعیت دوری کرد؟ پاسخ این است که اگر به‌طور منظم موجودی حساب خود را چک کنید و در همه پوزیشن‌های خود از حد ضرر (Stop loss) استفاده کنید، دیگر لازم نیست نگران Margin call باشید.

Call Margin یکی از خطرات احتمالی استفاده از Margin است.
یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای گرفتارنشدن در دام کال مارجین، برنامه‌ریزی مناسب برای مدیریت ریسک است. با مدیریت مؤثر ریسک‌های احتمالی، درک بهتری از آن‌ها پیدا کرده و پوزیشن‌های خود را در جایی باز می‌کنید که ریسک کمتر و حساب‌شده‌تری به همراه داشته باشد.
مزایا و معایب استفاده از Margin

این پلتفرم نیز مانند همه امکانات معاملاتی، مزایا و معایبی دارد که می‌توان آن‌ها را محاسبه سطح مارجین به‌صورت ریسک‌ها و پاداش‌ها در نظر گرفت. میزان ریسک یا پاداش این پلتفرم وام‌دهی تا حد زیادی به استراتژی معاملاتی نیز بستگی دارد.
مزایا
اگر در معاملات خود به‌درستی از Margin استفاده کنید، از مزایای زیر بهره‌مند می‌شوید:

با استفاده از این پلتفرم می‌توان سود بسیار بیشتری در مقایسه با استفاده از موجودی حساب استاندارد به دست آورد.
ارزش حساب خود را با سرعت بیشتری افزایش می‌دهید.
تریدرهای باتجربه راحت‌تر و سریع‌تر معاملات خود را ارزیابی می‌کنند و در آن واحد تصمیم می‌گیرند.
به سرمایه اولیه کمتری برای ترید نیاز دارید؛ بنابراین پول خود را روی موقعیت دیگری سرمایه‌گذاری می‌کنید.

معایب و ریسک‌ ها

از آنجا که در معاملات مارجین‌دار، حجم معاملات بالاست، با استفاده از آن حساب خود را در معرض خطر ضررهای سنگین قرار می‌دهید.
معامله با Margin برای تریدرها استرس بسیاری دارد.
ممکن است کال مارجین شوید؛ در این صورت یا باید سرمایه بیشتری را به حساب خود وارد کنید یا اینکه بعضی از سرمایه‌های خود را بفروشید تا بتوانید پول وثیقه را آزاد کنید.

ملزومه مارجین (Margin requirement)
Margin به‌عنوان درصدی از اندازه کل پوزیشن در نظر گرفته می‌شود؛ به ‌عبارت دیگر این پلتفرم به ارزش نظری پوزیشنی گفته می‌شود که می‌خواهید باز کنید.

Margin Requirement چه مفهومی دارد؟
دو عامل در Margin مورد نیاز تأثیر‌گذارند: جفت ارزی که معامله می‌کنید و بروکر. ممکن است در بروکرها و حساب‌های مختلف با Margin Requirement های مختلفی مانند ۲۵/۰ درصد، ۵/۰ درصد، ۱ درصد، ۲ درصد، ۵ درصد، ۱۰ درصد و بالاتر مواجه شوید. به این درصدها Margin requirement می‌گویند. تعریف دیگری که باید یاد بگیرید، Required Margin است؛ یعنی مقدار مارجینی که برای ارز هر کشور مشخص می‌شود. هر پوزیشنی که باز می‌کنید، Required Margin خاصی دارد که نزد بروکر بلوکه می‌شود. برای درک بهتر این مفهوم، به مثالی که در ادامه آمده است، توجه کنید.
فرض کنید می‌خواهیم روی جفت ارز EUR/USD ترید کنیم. برای اینکه بتوانیم بدون اهرم به ‌اندازه ۱۰۰ هزار دلار یورو/ دلار بخریم یا بفروشیم، باید در حساب خود ۱۰۰ هزار دلار موجودی داشته باشیم؛ یعنی به‌اندازه کل ارزش یک لات. در این مرحله Required Margin نقش خود را ایفا می‌کند که اگر ۲ درصد باشد، برای بازکردن و باز نگه‌داشتن معامله ۱۰۰ هزار دلاری روی جفت ارز یورو / دلار، تنها ۲ هزار دلار کفایت می‌کند و نیازی نیست از کل سرمایه خود استفاده کنید.
ارتباط Margin و اهرم (Leverage)
برای موفقیت در بازارهای مالی باید تفاوت بین Margin و اهرم یا لوریج را بدانید. این دو در معاملات با یکدیگر مرتبط هستند، اما از نظر معنایی با هم تفاوت دارند. تا اینجای کار، درک کاملی از این موضوع پیدا کردیم که مارجین چیست. Margin به پولی گفته می‌شود که تریدرها نزد بروکر یا صرافی سپرده‌گذاری می‌کنند تا پوزیشن‌های خود را باز نگه دارند. از سوی دیگر، اهرم نیز به تریدرها کمک می‌کند تا با حجم بیشتری معامله کنند.

نقش اهرم در معاملات مارجین‌ دار
برای مثال اگر نسبت اهرم در بروکری ۱:۳۰ باشد، یعنی تریدر می‌تواند به ‌اندازه ۳۰ برابر موجودی حساب خود ترید کند. فرض کنید تریدری برای بازکردن پوزیشن جدید، ۵ هزار دلار در حساب خود دارد. اهرم ۱:۳۰ این امکان را به او می‌دهد تا به اندازه ۱۵۰ هزار دلار معامله کند. ارتباط اهرم و Margin به این شکل است که اهرم در معاملات مشخص می‌کند چه درصدی از ارزش کل معامله (Margin) برای بازکردن پوزیشن لازم است؛ بنابراین اگر Margin برابر با ۳/۳ درصد باشد، اهرم این بروکر ۱:۳۰ خواهد بود. در همین راستا، اگر ۵ درصد باشد، متوجه می‌شویم که نسبت اهرم ۱:۲۰ است و بقیه نسبت‌ها و درصدها نیز به همین ترتیب محاسبه می‌شوند.
کاربرد Margin در صرافی‌ ها
شاید با خود فکر کنید چرا صرافی‌ها و بروکرها باید پول بیشتری را برای معامله در اختیار تریدرها بگذارند؟ در پاسخ باید گفت، با اینکه تریدرها با استفاده از اهرم می‌توانند حجم معاملات خود را افزایش دهند، وجود قابلیتی به نام Margin سبب می‌شود معاملات قبل از اینکه بروکر یا صرافی را متضرر کنند، بسته شوند؛ درنتیجه از این نظر برای صرافی‌ها ضرری به همراه ندارند. از سوی دیگر، زمانی که تریدر در معاملات اهرم‌دار خود سود می‌کند، صرافی یا بروکر نیز با دریافت کارمزد از آن معامله سود می‌برد. به این ترتیب مارجین ابزاری کاربردی برای صرافی‌ها به شمار می‌آید.
جمع‌ بندی
همان‌طور که پیش از این بیان شد، یکی از مهم‌ترین اصولی که در مسیر تبدیل‌شدن به تریدر حرفه‌ای به شما کمک می‌کند، یادگیری مفهوم مارجین است. بسیاری از تریدرها بر این باورند که این پلتفرم ابزار خطرناکی است که البته با مواردی که عنوان کردیم، منطقی است آن‌ها چنین عقیده‌ای داشته باشند. با این حال اگر راه استفاده مؤثر از این نوع وام‌دهی را یاد بگیرید و به اندازه کافی تجربه ترید داشته باشد، دیگر جای نگرانی نیست و با استفاده از آن به سودهای کلانی دست می‌یابید.

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.

آموزش مفهوم اهرم افزایش سرمایه (لوریج) و مارجین الزامی

می‌دانیم که قبلا با این مطلب برخورد کرده‌اید اما این موضوع آنقدر مهم است که احساس کردیم لازم است بار دیگر در مورد آن بحث کنیم.

از لحاظ تئوری "اهرم افزایش سرمایه" عبارت است از داشتن توانایی کنترل مقدار زیادی پول با استفاده از هیچ مقدار یا مقدار اندکی از پول خودتان و قرض گرفتن مابقی آن.

به عنوان مثال، برای کنترل معامله‌ای به حجم 100,000 دلار، کارگزار شما مبلغ 1,000 دلار را از حساب شما کنار خواهد گذاشت. در این حالت لوریج شما که به صورت نسبت بیان می‌شود عبارتست از 100:1.

اکنون شما کنترل 100,000 دلار را با 1,000 دلار در اختیار دارید.

فرض کنید ارزش سرمایه 100,000 دلاری به 101,000 دلار یا به میزان 1,000 افزایش یابد. اگر شما کل سرمایه 100,000 دلاری را خودتان فراهم کرده بودید، در آن صورت نرخ بازگشت سرمایه شما مقدار ضعیف 1% (1,000 دلار سود تقسیم بر 100,000 دلار سرمایه اولیه) می‌بود.

این حالت لوریج 1:1 نیز خوانده می‌شود. البته فکر می‌کنیم که لوریج 1:1 نام اشتباهی است زیرا اگر شما کل سرمایه‌ای را که می‌خواهید کنترل کنید، خودتان فراهم کرده باشید، لوریج در کجای آن قرار دارد؟

خوشبختانه، لوریج شما 1:1 نبوده بلکه 100:1 بوده است. کارگزار تنها باید 1,000 دلار از پول شما را کنار می‌گذاشت، بنابراین نرخ بازگشت سرمایه شما مقدار هیجان‌انگیز 100% (1,000 دلار سود تقسیم بر 1,000 دلار سرمایه اولیه) است.

حال از شما می‌خواهیم که یک تمرین سریع را انجام دهید. حساب کنید اگر 1,000 دلار زیان می‌کردید، در این صورت بازگشت سرمایه شما چقدر بود.

اگر شما نیز به شیوه‌ی ما محاسبه کرده باشید، که شیوه صحیح نامیده می‌شود، با استفاده از لوریج 1:1 نرخ بازگشت -1% و با استفاده از لوریج 100:1 نرخ بازگشت -100% به دست می‌آید.

احتمالا این جملات خوب قدیمی کلیشه‌ای را شنیده‌اید که "لوریج یک شمشیر دولبه است." یا "لوریج یک خیابان دوطرفه است." همانطور که می‌توانید ببینید، این کلیشه‌ها دروغ نمی‌گفتند.

سپرده احتیاطی (مارجین) چیست؟

خوب اصطلاح "سپرده احتیاطی" چطور؟ سوال خوبی است.

بگذارید به مثال قبلی برگردیم:

به عنوان مثال، در بازار فارکس، برای کنترل یک معامله به حجم 100,000 دلار، کارگزار شما مبلغ 1,000 دلار از حساب شما را کنار خواهد گذاشت. در این حالت لوریج شما که به صورت نسبت بیان می‌شود عبارتست از 100:1. اکنون شما کنترل 100,000 دلار را با 1,000 دلار در اختیار دارید.

سپرده 1,000 دلار، "سپرده احتیاطی" است که باید بدهید تا از لوریج استفاده کنید.

سپرده احتیاطی مقدار پول مورد نیاز به عنوان "سپرده حسن نیت" است تا بتوانید نزد کارگزار خود معامله‌ای را باز کنید. این پول بوسیله کارگزار شما مورد استفاده قرار می‌گیرد تا پوزیشن شما را حفظ کند. اساسا کارگزار سپرده احتیاطی را از شما گرفته و آن را با سپرده‌های احتیاطی دیگران یکجا می‌کند و از این "سپرده احتیاطی فوق‌العاده" استفاده می‌کند تا بتواند معاملات را در شبکه بین‌بانکی قرار دهد.

مارجین معمولا به صورت درصدی از مقدار کل پوزیشن بیان می‌شود. برای مثال، بیشتر کارگزاران فارکس می‌گویند که به 2%، 1%، 0.5% یا 0.25% مارجین نیاز دارند.

بر اساس مارجین مورد نیاز کارگزار، شما می‌توانید حداکثر لوریجی را که می‌توانید با حساب معاملاتی خود بکار ببرید، محاسبه نمایید.

اگر کارگزارتان به 2% مارجین نیاز دارد، شما لوریج 50:1 دارید. در جدول زیر سایر لوریج‌های محبوب که بیشتر کارگزاران ارایه می‌دهند، آورده شده است:

به غیر از "مارجین مورد نیاز"، احتمالا اصطلاحات دیگری در مورد "مارجین" را در پلتفرم معاملاتی خود خواهید دید. در مورد معانی این "مارجین‌های" مختلف سردرگمی زیادی وجود دارد لذا تلاش خواهیم کرد تا به بهترین شکل هر یک از این اصطلاحات را تعریف کنیم:

مارجین مورد نیاز (Margin required): این اصطلاح ساده است چون در مورد آن صحبت کردیم. مارجین مورد نیاز مقدار پولی است که کارگزارتان از شما می‌خواهد تا یک پوزیشن را باز کند. این اصطلاح بر حسب درصد بیان می‌شود.

مارجین حساب (Account margin): این اصطلاح دیگری برای سرمایه معاملاتی شما می‌باشد و مقدار کل پولی است که در حساب معاملاتی خود دارید.

مارجین استفاده شده (Used margin): مقدار پولی است که کارگزار "مسدود" کرده است تا پوزیشن فعلی شما را باز نگاه دارد. در حالی که این پول هنوز مال شماست اما نمی‌توانید به آن دست بزنید تا اینکه کارگزار شما در یکی از این دو وضعیت آنرا به شما بازگرداند: هنگامی که معامله‌های جاری خود را ببندید یا وقتی که به وضعیت مارجین کال برسید.

مارجین قابل استفاده (Usable margin): مقدار پول موجود در حساب شماست که می‌توانید از آن برای باز کردن یک معامله جدید استفاده کنید.

مارجین کال (Margin call): هنگامی که میزان پول موجود در حساب شما نتواند زیان‌های بالقوه شما را پوشش دهد، به این وضعیت می‌رسید. زمانی این حالت رخ می‌دهد که خالص موجودی شما به کمتر از میزان مارجین استفاده شده سقوط کند. اگر مارجین کال اتفاق بیافتد، برخی یا همه پوزیشن‌های باز بوسیله کارگزار در قیمت بازار بسته خواهند شد.

شما تنها سه قدم تا ورود به فارکس فاصله دارید ( برای ورود روی لینک های زیر کلیک کنید):

کال مارجین چیست؟

تمام کسانی که می‌خواهند وارد بازار فارکس شوند و از طریق آن درآمد کسب کنند، نیاز دارند که با اصطلاحات مختلف این بازار آشنا شوند. در این صورت، تصمیم‌ها و معاملات بهتری اتخاذ می‌شود. در این مقاله به این سوال پاسخ می‌دهیم که کال مارجین چیست و چگونه به وجود می‌آید.

منظور از کال مارجین شدن

یکی از موارد نگران‌کننده‌ای که برای بسیاری از معامله‌کنندگان در بازارهای مالی خصوصا بازار فارکس بوجود می‌آید، کال مارجین شدن است. اما کال مارجین چیست؟ کال مارجین یا مارجین کال (Call Margin) رسیدن به مرحله‌ای از حساب دارایی است که بروکر یا همان کارگزاری، حساب را مسدود کرده و دارایی شما را بلوکه می‌کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که دارایی شما با ضرر کردن از سطح تضمینی اولیه کمتر شود. برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید.

تصور کنید یک دماسنج، گرمای اتاق را کنترل کرده و با هشدار به وسیله‌ی گرمایشی سطح دمایی اتاق را ثابت نگه می‌دارد. اگر دمای اتاق به هر دلیلی از دمای مناسب کمتر شود، دستگاه گرمایشی شروع به کار کرده و گرما تولید می‌کند؛ در بازار فارکس نیز به همین صورت است. کارگزاری‌ها به سرمایه‌گذاران، اعتباراتی را به صورت دارایی اعطا می‌کنند تا آنها بتوانند با آن سرمایه‌گذاری کنند؛ در واقع این فرصتی است که بروکر به معامله‌کنندگان می‌دهد تا بتوانند با دارایی که مال خودشان نیست، سرمایه‌گذاری کنند.

برای اینکار نیز، سطحی از دارایی به عنوان وجه تضمین اولیه برای حساب معامله‌کننده لحاظ می‌شود. این میزان معمولا حدود بیست درصد از مبلغ کلی دارایی است که بروکر به معامله‌کننده می‌دهد. پس از آن، معامله‌کننده شروع به خریدوفروش کرده و یا سود می‌کند، یا به دلایل مختلف، دچار خسارت می‌شود.

اگر معامله‌کننده با دارایی که بروکر به آن اعطا کرده ضرر کند، از حسابش به همان میزان کسر می‌شود. در صورت کسب سود نیز، می‌تواند سود را از بروکر دریافت کند. اما اگر میزان ضرر تا رسیدن به زیر سطح تضمین اولیه ادامه یابد، بروکر حساب و مبلغ وجه تضمین اولیه را مسدود میکند. در این صورت دیگر معامله‌کننده نمی‌تواند خرید و فروشی انجام دهد.

دلایل کال مارجین شدن

یکی از بحث‌هایی که تقریبا برای همه‌ی تریدرهای بازار Forex، مشکل‌ساز می‌شود، موضوع کال مارجین شدن است. دلیل اصلی کال مارجین چیست؟ چرا عده‌ای نمی‌توانند در بازار فارکس به سود و درآمد بالا برسند؟ یکی از دلایل اصلی این موضوع، طمع است. طمع در حوزه روانشناسی فارکس، یکی از مباحث بسیار مهم است که حتما باید آن را شناخته و در خود کنترل کرد. نکته‌ی مهم این است که طمع فقط این نیست که شما با یک دهم یا یک صدم فروش را باز کنید.

انتخاب نادرست سطح لوریج

بحث اصلی این است که شما زمانی که می‌خواهید حساب واقعی خود را باز کنید، یا به عبارت دیگر ثبت نام کنید، با یک گزینه اهرم روبه‌رو می‌شوید. در این مرحله از شما پرسیده می‌شود که کدام سطح لوریج (Leverage) را می‌خواهید؟ برای اینکار چندین لوریج به شما نشان داده می‌شود تا یک‌کدام را انتخاب کنید.

لوریج های مختلفی تعریف شده‌اند. برای مثال یک به هزار، یک به صد و … که شما باید یک لوریج را انتخاب کنید. بسیاری از معامله‌کنندگان در این مرحله بدون آگاهی از اینکه کدام لوریج مناسب است، بر اساس دلخواه یک کدام را انتخاب می‌کنند. معمولا افراد فکر می‌کنند که هرچه لوریج بالاتری انتخاب کنند، بهتر است.

تصور نادرست از لوریج های بالاتر

این تصور ممکن است بخاطر این باشد که در لوریج های بالاتر، سود هم بیشتر است. اما این افراد از این نکته که در لوریج های بالاتر، به همان نسبت که احتمالا سود بالاتری بدست بیاید، ضرر بالاتری نیز وجود دارد، غافل‌اند. به عبارت دیگر، این افراد از احتمال ضرر خیلی زیاد لوریج های بالاتر چشم‌پوشی کرده و یا از آن بی‌خبرند.

تصور کنید اگر لوریج یک به هزار انتخاب کنید. در صورت سود، درصد زیادی سود کسب کرده‌اید اما اگر ضرر کنید، به همین نسبت، خسارت هنگفتی متحمل می‌شوید. بنابراین اگر لوریجی دارید که با آن، ۱۰ برابر سرمایه‌تان می‌توانید معامله کنید، همانطوری که سود شما را ۱۰ برابر می‌کند، در صورت ضرر، مقدار ضرر را نیز ۱۰ برابر می‌کند.

یک معامله‌کننده حرفه‌ای به هردو جنبه‌ی لوریج بالا نگاه می‌کند. این طبیعی است که بعضی از افراد در لوریج‌های بالا، شانس آورده و سود بالایی کسب می‌کنند. اما از آن طرف هم باید دید. برخی از افراد متاسفانه به همان نسبت ضرر می‌کنند. لازم است بدانیم که تمام کال مارجین‌ها بر اثر اشتباهاتی است که معامله‌کننده مرتکب می‌شود. در همین اشتباهات نیز سرمایه‌ی خود را از دست می‌دهند. پس خیلی مهم است که در انتخاب لوریج‌ها دقت کنید. علاوه بر آن باید بدانید که دلایل کال مارجین چیست؟

معامله‌کنندگان حرفه‌ای پیشنهاد می‌کنند که افراد مبتدی با لوریج یک به یک شروع کنند. مهم این است که شما به یک استراتژی مناسب برسید. برای اینکار می‌توانید با لوریج‌های کم شروع کنید. درست است که سود کمی بدست می‌آورید اما از آن طرف، سرمایه‌ی خود را نیز حفظ کرده اید. از طرفی کال مارجین شدن، روحیه و اعتماد به نفس معامله‌کننده را ویران می‌کند. معمولا افراد ضرر کرده گمان می‌کنند که دیگر نمی‌توانند حجم عظیمی از سود را بدست بیاورند.

این موضوع جدا از اینکه کال مارجین از نظر شرعی نیز دارای اشکال است، یک مساله‌ی حیاتی در حرفه‌ی معامله‌گری فارکس است. بنابراین با انتخاب لوریج مناسب و کم، سرمایه‌ی خودتان را حفظ کنید.

کال مارجین در بازارهای مختلف مالی

کال مارجین در بازارهای مختلف مالی از جمله فارکس، بورس، آتی زعفران و آتی سکه روی میدهد. یک معامله‌گر باید بداند که در بازارهای مختلف شرایط بوجود آمدن کال مارجین چیست؟ اینطور نیست که این اتفاق فقط در یک بازار مالی روی دهد. در هرکدام از این بازارها پس از کال مارجین شدن معامله‌کننده باید حساب خود را شارژ کرده و با این کار از مسدودی خارج شود. آگاهی از کال مارجین در این بازارها می‌تواند ریسک معاملات را تا حدود زیادی کاهش دهد. در ادامه به برخی از بازارهایی که در آنها کال مارجین روی می‌دهد اشاره می‌کنیم.

کال مارجین در بازار فارکس

بازار فارکس یکی از بزرگترین بازارهای مالی دنیا است. در کشور ما نیز بسیاری از معامله‌کنندگان در این بازار سرمایه‌گذاری کرده اند. در این بازار، تبدیل ارز خارجی صورت می‌گیرد. و با تبادل ارزهای اصلی و فرعی، سود بدست می‌آید. نکته‌ی قابل توجه این است که در این بازار نیز، کال مارجین در کمین شماست. و یک معامله‌کننده فارکس نیز باید بداند که کال مارجین چیست؟

در بازار فارکس، همیشه باید حواستان به سطح و درجه مارجین باشید. باید مراقب باشید که سطح دارایی‌تان به سطح وجه تضمین اولیه نرسد. در این صورت یا باید حساب خود را شارژ کنید یا توانایی معامله‌کردن را از دست خواهید داد. اگر در یک پوزیشن، ضرر کردید بروکر بلافاصله از دارایی شما کسر می‌کند. در صورت نبود کافی دارایی، حساب مسدود می‌شود و اصطلاحا کال مارجین روی داده است.

کال مارجین در بازار بورس

در بازار بورس، نقش کال مارجین چیست؟ کال مارجین در بازار بورس بسیار با اهمیت است. در بورس، کارگزاری‌ها سطح مارجین شما را بررسی کرده و در صورت کمتر شدن از درجه مارجین، اجازه خریدوفروش سهام را به شما نمی‌دهند. معامله‌کننده در بازار بورس، می‌تواند با دارایی و اعتباری که کارگزاری به او داده است سهام بخرد. در بورس زمانی که کال مارجین روی می‌دهد، سهام اوراق قرضه خریداری شده به حد کمتر از سطح تضمین اولیه می‌رسد. در این صورت باید مبلغ مناسب را به حساب خود واریز کنید.

کال مارجین در بازار آتی سکه

بازار آتی سکه همچون دیگر بازارها از جمله بسترهای معاملاتی است که کال مارجین روی می‌دهد. در بازار آتی سکه، اعتماد و تعهد حرف اول را می‌زند. یک معامله‌کننده در بازار آتی سکه باید همواره مقدار مشخصی دارایی داشته باشد تا از حد مارجین دور بماند. در بازار آتی سکه همواره نیاز است تا در صورت تمایل خریدوفروش، معامله‌کننده مراقب حد ضرر خود باشد. در این صورت میتواند خیالش راحت باشد که مارجین کال نمی‌شود.

کال مارجین در بازار آتی زعفران

زعفران یکی از با ارزش‌ترین دارایی‌هایی است که در کشور ما همواره مورد توجه بوده است. این دارایی با ارزش، هم در بازار آتی زعفران و هم در بازار بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرد. بازار آتی زعفران یکی دیگر از بازارهایی است که در آن کارگزاری یک حد مارجین برای معاملات مشخص کرده است. در این بازار نیز، برای اعتماد سازی مقداری در حدود بیست درصد از کل اعتبار اختصاص یافته به معامله‌کننده به عنوان وجه تضمین قرار می‌گیرد. یکی از ویژگی های بازار آتی اینست که در آن تسویه حساب در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود.

نوسانات دارایی‌های مختلفی همچون دلار، سکه و … همواره بر روی قیمت این دارایی تاثیر می‌گذارند. اگر آگاهی کافی از فرایند و دلایل کال مارجین شدن نداشته باشید، قیمت این دارایی می‌تواند به حدی کاهش پیدا کند که شما دچار کال مارجین شوید. بنابراین باید بدانیم که در بازار زعفران، تاثیر کال مارجین چیست؟در بازار آتی زعفران، کلیه تسویه حساب‌ها به صورت روزانه انجام می‌شود. بر این اساس تسویه مربوط به خرید قرارداد آتی روزانه است. تصور کنید که مبلغ 10 میلیون تومان برای قرارداد آتی زعفران در نظر گرفته شده است.

در این صورت معامله‌کننده باید همین اندازه پول در حساب خود واریز کند یا داشته باشد. بعد از آن، در جلسات معاملاتی که با کارگزاری دارد، امکان معامله پیدا می‌کند. مبلغ تضمین در بازار آتی زعفران هفتاد درصد است. با این حساب اگر میزان اعتبار فرد سرمایه‌گذار به کمتر از این مبلغ برسد، کال مارجین می‌شود. در این صورت باید فورا حساب خود را شارژ کرده و جلوی مسدودی را بگیرد.

برای کال مارجین نشدن، چه اقداماتی انجام دهیم؟

افراد زیادی در بازارهای مالی تنها به این دلیل که هیچ اطلاعی از کال مارجین نداشته‌اند، خسارت دیده‌اند. بسیاری از این افراد پس از اینکه حسابشان مسدود شده است، متوجه مفهومی به نام کال مارجین شده اند. در صورتی که این افراد باید پیش از معامله به دنبال پاسخی برای این سوال باشند که اساسا کال مارجین چیست؟ و پس از آن باید اقدامات لازم برای دچار نشدن به آن را یاد بگیرند و انجام دهند. تا این قسمت پیرامون مفهوم کال مارجین به صحبت پرداختیم. در این قسمت می‌خواهیم به این بپردازیم که چه کارهایی باید انجام دهیم یا چه نکاتی را رعایت کنیم که دچار کال مارجین نشویم. با ما همراه باشید.

تعیین میزان حد ضرر

حد ضررر خود را مشخص کنید. معامله‌گران حرفه‌ای برای معاملات خود یک حد ضرر مشخص می‌کنند. این یعنی سطحی از ضرر را همواره برای معاملات خود در نظر می‌گیرند. تا در صورتی که ضررشان به آن حد رسید، دارایی و سهام خود را بفروشند.

حد ضرر باید بر اساس برخی پارامترها و به صورت منطقی انتخاب شود. در تعیین حد ضرر باید میزان ریسک پذیری و نیز نرخ ضررهای معمول خود را لحاظ کنید. با وجود حد ضرر دیگر نگران کال مارجین شدن نخواهید شد. چراکه قبل از رسیدن به مرحله کال مارجین، شما از پوزیشن خارج شده‌اید. این یعنی دارایی شما حفظ شده و ضرر کمتری را متحمل شده‌اید. بنابراین همواره مقید باشید که در حد ضرر خود، سهام و دارایی را بفروشید.

معاملات پله‌ای

سعی کنید معاملات خود را به صورت مرحله به مرحله انجام دهید. برای اینکار حجم معاملات خود را به قسمت‌های کوچکتر تقسیم کنید. خریدهایی که دارید را به صورت تکه تکه انجام دهید. پیشنهاد می‌شود با تمام دارایی خود سهام یا ارز نخرید. برای معاملات همواره مقداری دارایی در کف حساب خود داشته باشید.

این یعنی شما زمینه‌های کال مارجین شدن را حذف کرده‌اید. خریدهای پله‌ای علاوه بر اینکه جلوی کال مارجین شدن را می‌گیرند یک روش مناسب برای ضرر کمتر در بازار هستند. در این صورت ریسک خیلی کمتری هم خواهید کرد. همانطور که می‌دانید برخی از افراد به دلیل رعایت نکردن همین یک مورد، تمام دارایی خود را یکجا از دست می‌دهند.

مدیریت ریسک

اینکه بتوانید ریسک خود را مدیریت کنید یکی از حرفه‌ای ترین نکات در بازارهای مالی است. در بازارهای مالی باید بتوانید به نحوی سرمایه‌گذاری کنید که با ریسک کمتری خریدوفروش کنید. ریسک زیاد می‌‌تواند برای شما خسارت‌های فراوانی داشته باشد. یک معامله‌گر حرفه‌ای باید بتواند تمام احتمالاتی که سر راه معامله‌اش وجود دارد را شناسایی کرده و بررسی کند. با این کار میتوان جلوی کال مارجین شدن را گرفت.

اطلاعات کافی از کال مارجین

شما باید قبل از معامله، اطلاعات درست و دقیقی از سطح اولیه تضمین و نیز درجه مارجین خود داشته باشید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا بتوانید برای معاملات خود برنامه ریزی دقیق‌تری داشته باشید. تمام این موارد یعنی پیشگیری از کال مارجین شدن، به میزان آگاهی شما بستگی دارد. شما باید بدانید که چند درصد از دارایی اختصاص یافته به شما ، به عنوان وجه تضمین توسط بروکر محاسبه می‌شود. در واقع باید بدانید که تا چه حد می‌توانید ضرر کنید.

انعطاف در معامله

انعطاف به خرج دهید. در معاملات خود تعصب نداشته باشید. عموما برخی از افراد با تعصب بر روی یک معامله‌ی زیان‌ده، روز به روز بیشتر متضرر می‌شوند. شما باید بتوانید از برخی معاملات به‌راحتی صرف نظر کنید. ماندن در معاملاتی که زیان‌ده هستند، شما را به کال مارجین شدن نزدیک می‌کند. بنابراین با برنامه‌ریزی و اطلاعات درست معامله کنید و از معاملات نادرست نیز به سرعت خارج شوید.

محاسبه سطح کال مارجین

محاسبات کال مارجین چیست؟ سطح مارجین یکی از مقادیر پرکاربردی است که باید بتوانید آن را محاسبه کنید. سطح مارجین بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌گردد:

در فرمول بالا، اکوییتی همان مقدار دارایی موجود در حساب شما به اضافه سود یا ضرری است که از معاملات و پوزیشن‌های باز محاسبه سطح مارجین می گیرید. محاسبه‌ی این سطح بسیار مهم است. چراکه کارگزاری بر اساس این سطح، امکان معامله توسط شما را تایید یا رد می‌کند.

مزایا و معایب

شما در یک معامله‌ی مارجین، دیگر صاحب اصلی دارایی نیستید. در واقع شما مقداری دارایی از کارگزاری وام گرفته اید. پس از آن با دارایی که به شما اختصاص پیدا کرده معامله می‌کنید. بنابراین اگر می‌خواهید وارد معاملات مارجین شوید، باید بدانید که مزایا و معایب کال مارجین چیست؟

یکی از مزیت‌های مارجین شدن نداشتن مالیات هست. در معاملات مارجین شما نیاز به دادن مالیات ندارید. در معاملات مارجین، مارجین بیشتر، سود بیشتری به همراه دارد. اما این لزوما به معنای این نیست که معاملات مارجین سودده هستند. به همان اندازه‌ی سوددهی، ضررهای مارجین نیز بسیار بالاست.

در معاملات مارجین شما میتوانید معاملاتی دوسویه داشته باشید. از طرفی یکی از ویژگی‌های معاملات مارجین، این است که شما هیچ سررسیدی ندارید. یکی از معایب مارجین، ریسک در معاملات است. از طرفی پول و دارایی مارجین ملموس نیست. همه‌ی اینها را هم که در نظر نگیریم، بهره‌ی بالایی برای دریافت مارجین باید بپردازید. شناخت مزایا و معایب معاملات مارجین میتواند به شما کمک کند تا با دید بازتری به معاملات مارجین ورود کنید.

کسی که می‌خواهد در معاملات مارجین وارد شود باید توانایی تحمل ریسک بالا را داشته باشد. این خوش‌خیالی است که تصور کنیم ورود به معاملات مارجین صد در صد برای ما سود خواهد داشت.

همانطور که می‌دانید، در معاملات بازارهای مالی، داشتن اطلاعات و برنامه میتواند چند گام به رشد و کسب سود شما کمک نماید. بنابراین تا جایی که می‌توانید باید با اصطلاحات و مباحث مالی آشنا شوید. در بازار فارکس و دیگر بازارها نیز، آگاهی شما می‌توانید برای یک معامله‌ی موفق بسیار مفید باشد. در این مقاله سعی کردیم پیرامون یکی از مهمترین اصطلاحات پرکاربرد، یعنی کال مارجین شدن صحبت کنیم. به این موضوعات پرداختیم که کال مارجین چیست و چگونه می‌شود از آن دوری کرد. مبحثی که برای بسیاری از معامله‌کنندگان نگران کننده است. امیدوارم با مطالعه‌ی این مقاله، چند قدم بیشتر از کال مارجین شدن فاصله بگیرید.

کال مارجین (call Margin) چیست؟

کال مارجین یکی از عبارت‌هایی است که سرمایه‌گذاران بازار آتی با آن سر و کار دارند. البته این عبارت در بازار فارکس هم به چشم می‌خورد، اما از آنجایی که در ایران ممنوعیت سرمایه‌گذاری در فارکس وجود دارد؛ بیشتر افرادی که با وضعیت کال مارجین در حساب معاملاتی خود روبرو می‌شوند، فعالان بازار آتی هستند. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به نحوه معامله در بازار آتی و معرفی قراردادهای آن، انواع وضعیت حساب بپردازیم و بگوییم کال مارجین در بورس چیست و چگونگی ورود به وضعیت کال مارجین و خروج از آن را بررسی کنیم.

قرارداد آتی و وجه تضمین

انجام معاملات در هر بازاری قواعد خاص خود را دارد و بازار آتی هم از این قاعده مستثنی نیست. در بازار آتی ما برای خرید کالایی اقدام می‌کنیم که موعد تحویل آن مدتی بعد است؛ بنابراین ما امروز کالا را با قیمتی مشخص می‌خریم و در موعد تحویل، وجه را به فروشنده پراخت می‌کنیم. این فرآیند با عقد «قرارداد آتی» ثبت می‌شود و از آنجایی که این معامله شامل یک موقعیت دوطرفه و تعهدی است؛ طرفین باید ضمانتی ارائه بدهند که به تعهدات خود عمل خواهند کرد.

بنابراین هر دو طرف معامله مبلغی را نزد کارگزار خود سپرده‌گذاری می‌کنند که به آن «وجه تضمین اولیه» می‌گویند. حال با تغییر ارزش قرارد آتی عقد شده، حساب هر یک از طرفین تعدیل خواهد شد. یعنی پس از کشف قیمت محصول در بورس کالا به صورت روزانه، اگر قیمت افزایش داشته باشد، مبلغ از حساب سپرده فروشنده کسر و به حساب سپرده خریدار افزوده می‌شود؛ و اگر قیمت کاهش یابد، برعکس روند مذکور انجام می‌شود.

نحوه معامله در بازار آتی

نحوه معامله در بازار آتی به این صورت است که معامله‌گران ابتدا حساب معاملاتی خود را شارژ، سپس اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش می‌کنند؛ بعد از اخذ موقعیت خرید یا فروش، مبلغ شارژ شده در حساب معامله‌گران بلوکه می‌شود. این حساب طی هر جلسه معاملاتی بروزرسانی خواهد شد و با توجه به تغییراتی که در قیمت کالا رخ می‌دهد؛ می‌تواند در وضعیت‌های مختلفی قرار بگیرد. مثلا ممکن است سودی شامل آن شود یا کمی زیان‌ده باشد یا اینکه کاملا در وضعیت ضرر قرار بگیرد؛ هر کدام از این وضعیت‌ها نام و شرایط خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.

در مورد کارمزد معاملات بازار آتی نیز قواعد مشخصی وجود دارد. در گذشته کارمزد معاملات با توجه به کالای مورد معامله مبلغی ثابت بود؛ مثلا معامله‌گران برای قرارداد خرید یا فروش آتی سکه کارمزد ۳۰۰۰ تومان و برای آتی زعفران ۳۰۰ تومان را پرداخت می‌کردند و در این بین قیمت خرید و فروش در نظر گرفته نمی‌شد.

اما در سال 1397 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل جدیدی را ارائه داد که طی آن کارمزد معاملات آتی بر اساس ارزش قرارداد متغیر است. طبق این دستورالعمل کارمزد هر معامله برابر با ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد محاسبه می‌شود. به عبارتی ابتدا قرارداد عقد شده ارزش‌گذاری می‌شود، سپس رقم بدست آمده در ۰.۰۰۰۶۸ ضرب و حاصل آن به عنوان کارمزد از حساب معامله‌گران کسر خواهد شد و در نهایت طبق توافقات قبلی، کارگزار، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس در این مبلغ سهیم می‌شوند.

دقت کنید این رقم در گواهی‌های سپرده متفاوت است؛ مثلا کارمزد در گواهی سپرده محصولات کشاورزی برابر با ۰.۰۰۲۴ ارزش معامله محاسبه می‌شود. همچنین برخی اوقات (مثلا در بدو راه‌اندازی قراردادهای آتی با دارایی‌های پایه جدید)، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین شرکت بورس، از دریافت سهم خود در کارمزد معاملات صرف‌نظر می‌کنند.

وضعیت حساب معاملاتی

وضعیت حساب معاملاتی افراد با توجه به قرارداد آتی و وجه تضمینشان می‌تواند در سه حالت زیر قرار بگیرد:

• وضعیت نرمال: در این حالت پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری (با توجه به کشف قیمت) سود شناسایی می‌شود. این سود در حساب معاملاتی بلوکه نمی‌شود و قابل برداشت است.
• وضعیت ات ریسک: در صورتی که پس از کشف قیمت و برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری زیان شناسایی شود؛ این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی او کسر خواهد شد. در قراردهای آتی قانونی وجود دارد که موجودی حساب عملیاتی نمی‌تواند کمتر از 70 درصدِ وجه تضمین باشد، بنابراین طبق این قانون اگر مبلغی که (به عنوان زیان معامله) از حساب مشتری کسر می‌شود تا 30 درصد وجه تضمین را شامل شود، وضعیت حساب او در حالت ات‌ریسک قرار دارد.

دقت کنید که در حالت ات ریسک، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین می‌باشد. اما چون تا 30 درصد کمتر است و در واقع 70 درصد از وجه تضمین در موجودی حساب معاملاتی او وجود دارد، بنابراین مفاد قرارداد آتی رعایت شده است.

• وضعیت کال‌مارجین: اگر پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود و این مبلغ بیش از 30 درصد وجه تضمین را پوشش دهد؛ حساب مشتری در حالت کال مارجین قرار می‌گیرد.

وضعیت کال‌مارجین در بورس شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

وضعیت کال مارجین چیست؟

در محاسبه سطح مارجین بین تمام وضعیت‌های قبل، کال مارجین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، معامله‌گر با چالش بزرگی روبرو می‌شود. پس ما در ابتدا باید بدانیم که وضعیت کال مارجین چیست؟ و سپس به چگونگی خروج از آن می‌پردازیم.

وضعیت کال‌مارجین شبیه ات‌ریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش می‌دهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معامله‌گر صادر می‌شود.

همچنین در رابطه با سود و زیان حساب‌های عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام می‌شود. اگر زیان شامل حساب معامله‌گر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال می‌شوند.

خروج از وضعیت کال مارجین

تا به اینجا به این پرداختیم که کال مارجین در بورس چیست و در این قسمت قرار است در رابطه با خروج از وضعیت کال مارجین صحبت کنیم.

برای خروج از وضعیت کال مارجین معامله‌گر می‌تواند حساب معاملاتی خود را شارژ کند؛ یا اینکه موقعیت‌های باز را ببندد یا ترکیبی از هر دو این اقدامات را انجام دهد.

پس از اینکه اخطار وضعیت کال مارجین برای کاربر صادر می‌شود، مهلتی از طرف کارگزاری جهت خروج از این وضعیت نیز تعیین خواهد شد. اگر کاربر اقدامات لازم را در این زمان انجام دهد، می‌تواند مجددا با حساب خود به فعالیت در بازار بپردازد؛ و در غیر اینصورت، کارگزاری به اندازه خروج حساب از وضعیت کال مارجین اقدام به بستن موقعیت‌های باز می‌کند. مثلا اگر پنج موقعیت باز وجود داشته باشد و با بسته شدن دو تای آنها حساب از وضعیت کال مارجین خارج شود، کارگزاری به بستن همین دو موقعیت بسنده خواهد کرد.

اما حالت دیگری وجود دارد که محاسبه سطح مارجین کاربر تا پایان مهلت تعیین شده اقدام به شارژ حساب نمی‌کند و وجود صف در بازار باعث می‌شود که کارگزار نتواند موقعیت‌های باز را برای خروج از وضعیت کال مارجین ببندد. در این حالت کارگزار با قیمت سرخط تابلو اقدام به ثبت سفارش فروش می‌کند. اگر فروش انجام شود، موقعیت بسته خواهد شد و حساب از کال مارجین خارج می‌شود؛ اما اگر بازار با صف مواجه باشد و تا انتهای جلسه معاملاتی فروش صورت نگیرد، بعد از اتمام جلسه، بازار جبرانی تشکیل می‌شود و موقعیت باز معامله‌گر بسته خواهد شد.

محاسبه کال مارجین

موضوعی که در محاسبه کال مارجین اهمیت دارد، بازار مدنظر است. همانطور که در قبل ذکر شد، در قراردهای آتی اگر زیان معامله تا 30 درصد وجه تضمین شناسایی شود، وضعیت ات ریسک و اگر بیش از 30 درصد باشد، وضعیت کال مارجین است. اما این درصدها درباره بازار آتی صدق می‌کند و دربازارهای جهانی مانند فارکس و… می‌تواند متفاوت باشد.

برای شناسایی وضعیت نرمال، ات ریسک یا کال مارجین، با یک مثال عددی به محاسبه کال مارجین می‌پردازیم.

• فردی 4 موقعیت خرید در سررسید کالای X را دارد. وجه تضمین اولیه برابر 200 هزار تومان است. حال می‌خواهیم محاسبه کنیم که موجودی حساب فرد باید حداقل چه مقدار باشد تا کال مارجین نشود.
• ابتدا حداقل وجه تضمین اولیه ( 70درصد) را بدست می‌آوریم. (200.000*0.7=140.000)
• سپس وجه تضمین مورد نیاز برای 4 موقعیت باز را حساب می‌کنیم (200.000*4=800.000)
• پس حساب عملیاتی وی باید به مبلغ 800 هزار تومان شارژ داشته باشد. حال اگر این مقدار تا چه رقمی کاهش یابد کال مارجین رخ می‌دهد؟
• در این مرحله باید 70 درصد وجه تضمین برای 4 موقعیت باز را حساب کنیم. (140.000*4=560.000)
• پس با رسیدن موجودی به 560 هزار تومان وضعیت کال مارجین رخ می‌دهد.

سخن آخر

شاید فعالیت در بازار آتی و قراردادهای آن در ابتدا کمی پیچیده به نظر بیاید؛ اما این بازار می‌تواند سود قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. معمولا نوسان‌گیران علاقه زیادی به بازار آتی دارند و افراد با اطلاعات کمتر، اغلب بازار بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند. البته ترس از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین نیز مورد دیگریست که باعث مقاومت سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار می‌شود.

اما در نظر داشته باشید که سود و زیان در تمامی بازارهای سرمایه وجود دارد و همانطور که کاربر قبل از خرید سهام در بورس اقدام به تحلیل بازار می‌کند و حتی در صورت منفی شدن سهم احتمالا استراتژی معاملاتی موفق‌تر و متفاوتی در بورس را پیش خواهد گرفت. در بازار آتی نیز همین روند وجود دارد؛ سرمایه‌گذاران با یادگیری مهارت‌های لازم می‌توانند به پیش‌بینی آینده بازار بپردازند و حتی در صورت قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین می‌توانند تشخیص دهند که باید موقعیت خاصی بسته شود یا اینکه حساب عملیاتی را شارژ کنند.

گفتنی است کارگزاری آگاه در سامانه معاملاتی خود بخشی را برای پیش‌بینی وضعیت حساب تعبیه کرده است؛ معامله‌گران با مراجعه به این بخش می‌توانند مدیریت بهتری روی حساب خود داشته باشند و برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب اقدامات لازم را انجام دهند.

سوالات رایج کال مارجین

اگرچه لیکوئید و کال مارجین هر دو به زیان معامله‌گر در معاملات اهرمی اشاره دارد، اما تفاوت این دو در نوع بازار و تکنیک جبران زیان است. وضعیت کال‌ مارجین که بیشتر در آتی کالا محاسبه سطح مارجین مشاهده می‌شود، یعنی بیشتر شدن زیان از وجه تضمین اولیه (30 درصد)؛ در این حالت معامله‌گر باید حساب خود را شارژ کند و در غیر اینصورت کارگزار موقعیت‌های باز او را به تعداد لازم می‌بندد. لیکوئید در بازار رمزارزها و فارکس، به معنی زیان در معاملات اهرمی است. اما در لیکوئید، وجه تضمین 30 درصدی مطرح نیست و معامله‌گر ممکن است زیان بیشتری را متحمل شود. در صورت رخ دادن لیکوئید، صرافی یا کارگزار مربوطه بلافاصله درخواست فروش کوین، ارز یا … را ثبت می‌کند.

استاپ اوت چیست | Stop Out چیست | سفارش توقف چیست

Stop Out استاپ اوت راهکاری است اجباری برای کلوز کردن معاملات ضررده در هنگامی که حساب معاملاتی شما موجودی کافی را نداشته باشد. در واقع استاپ اوت به این دلیل اتفاق می افتد که جلوی کال مارجین شدن حساب معاملاتی را بگیرد. مقدار استاپ اوت را بروکر تعیین میکند و این میزان در هر بروکر متفاوت است. به طور مثال استاپ اوت 20 درصد یا 30 درصد یا 50 درصد و غیره.

فرض کنید استاپ اوت بروکر شما 20 درصد است . حال حساب معاملاتی شما در ضرر است و بازار هم همچنان به روند خلاف پوزیشن شما ادامه میدهد. در این حالت هنگامی که سطح « مارجین لول »شما به 20 درصد برسد ، متاتریدر به طور اتوماتیک معامله شما را کلوز میکند. اگر هم چندین پوریشن ضررده داشته باشید ، این کار را با کلوز معامله ای که بیشترین ضرر را دارد، شروع می کند.

جهت ثبت نام در بروکر آمارکتس کلیک کنید و 20% بونوس هدیه دریافت نمایید.

مقدار استاپ اوت چگونه محاسبه میشود؟

برای درک بهتر این محاسبه بهتر است ابتدا با مفهوم Margin Level(مارجین لول) آشنا شویم :

Margin Level(مارجین لول) چیست؟

مارجین لول در واقع نسبت اکوئیتی به مارجین می باشد که با درصد مشخص میشود :

Margin Level = (Equity÷margin) × 100

مارجین لول همان مقداری است که شما با توجه به آن میتوانید تشخیص دهید که آیا امکان گرفتن پوزیشن جدید را دارید یا خیر . به طور کلی اکثر بروکر ها سطح 100% را برای مارجین لول در نظر میگیرند. به این محدودیت سطح کال مارجین (Margin Call) گفته می شود. سطح کال مارجین 100% به این معنی است که اگر مارجین لول حساب شما به صد درصد برسد ؛ دیگر نمی توانید پوزیشن جدیدی بگیرید.

در زمان استاپ اوت اگر می‌خواهید به معاملات ادامه دهید ، میتوانید قبل محاسبه سطح مارجین از اینکه استاپ اوت اتفاق بیفتد ، مجددا مبلغی را به اکانت خود واریز کنید تا مارجین لازم جهت پوزیشن ها فراهم شود. رعایت مدیریت سرمایه نکته کلیدی بازار است . اگر میخواهید دچار استاپ اوت یا کال مارجین نشوید همیشه و همیشه money management را در معاملات خود لحاظ کنید. پیشنهاد میکنیم جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد ماهیت money management ؛ مطلب آموزشی «مدیریت سرمایه در بورس و فارکس چیست؟» را در سایت گوگل فارکس مطالعه فرمایید.