آموزش محاسبه سود و ضرر فارکس
نتیجه نهایی از انجام معامله در بازار فارکس به دست آمدن سود یا ضرر می باشد. تریدرها با بررسی نتیجه معامله (چه سود باشد چه ضرر) برای معاملات بعدی شان برنامه ریزی می کنند و عواملی که موجب ایجاد سود یا ضرر در معامله شده را مورد بررسی قرار می دهند تا با توجه به آن بتوانند در معاملات بعدی بهتر و موفق تر عمل کنند. بنابراین لازمه هر تریدر موفقی دانستن نحوه محاسبه سود و ضرر در فارکس می باشد. هر چند که امروزه بروکر ها و پلتفرم های وابسته به آن به صورت خودکار سود یا ضرر به دست آمده را محاسبه و نتیجه نهایی را اعلام می کنند اما دانستن آن خالی از لطف نیست و برای این که یک تریدر حرفه ای و موفق باشید باید نحوه محاسبه سود و ضرر آن نیز بدانید.
نحوه محاسبه سود و ضرر فارکس
در بازار فارکس نرم افزارهای پیشرفته متعددی برای محاسبه سود و ضرر ایجاد شده اند و تریدرها با استفاده از آن می توانند میزان سود و ضرر شان را در معامله محاسبه کنند. به طور کلی در بازار فارکس میزان سود یا ضرر بر اساس میزان پیپ محاسبه می شود. در واقع کوچکترین واحد استاندارد برای بیان تغییر ارزش بین دو ارز درگیر در یک جفت ارز پیپ نام دارد. در بازار فارکس جایگاه پیپ در جفت ارزها با یکدیگر متفاوت می باشد که دلیل آن هم اختلاف نرخ ارزها می باشد. بنابراین نسبت ارزش ۲ ارز به یکدیگر جایگاه پیپ می تواند تغییر کند. در محاسبات چهارمین رقم اعشار به عنوان پیپ شناخته می شود به عنوان مثال اگر در یک معامله خرید جفت ارز EUR/USD را با نرخ ۱.۲۶۵۰ شروع و با نرخ ۲.۲۷۰۰ ببندیم اصطلاحا ۵۰ سود رخ داده است و بالعکس اگر در موقعیت فروش در سطح۱.۲۶۵۰ معامله را شروع و در ۲.۲۷۰۰ ببندیم ۵۰ پیپ با توجه به نسبت لات از دست خواهیم داد.
برای انجام محاسبه سود و ضرر فارکس چه اصولی را باید رعایت کرد؟
یک معامله گر در هنگام معامله باید نسبت سود به زیادی را که در معاملات ممکن است متحمل شود را مشخص کند. با توجه به این در شرایط حداکثری این نسبت باید دو به یک باشد یعنی سود دو برابر ضرر تعیین شود و هر چه این نسبت بیشتر شود ضرر خود را بیشتر نشان می دهد. در واقع در یک معامله ضرر به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم ترین آن ها عدم تعیین حد ضرر مناسب می باشد. بنابراین در یک معامله برای محاسبه سود و زیان دو باید عوامل مهم برقرار باشد ۱. استراتژی مناسب نسبت ۲. سود به زیان ۲ به ۱ باشد.
اهمیت مفهوم پیپ در فارکس
با توجه به این که محاسبه سود و زیان در معاملات فارکس بر اساس معیار پیپ اندازه گیری می شود به همین خاطر یکی از مهمترین و اساسی ترین مفاهیم پایه در فارکس محسوب می شود که هر معامله گری باید با آن آشنایی کامل داشته باشد. هر چند که امروزه با وجود نرم افزارها و پلتفرم های پیشرفته این کار به راحتی و بدون دخالت دستی انجام می شود. با این حال بازار فارکس بازاری گسترده می باشد که برای موفقیت در آن باید با تمام مفاهیم و واژه های آن آشنا بود.
حجم در فارکس
در اصطلاح به مقدار معین و مشخصی از هر چیزی حجم گفته می شود. لذا وقتی می خواهیم هر چیزی را در بازار خریداری کنیم باید ابتدا حجم آن را مشخص کنیم چرا که هر چیزی معیار و اندازه مشخصی دارد. به عنوان مثال وقتی می خواهیم از بازار بورس سهام اپل خریداری کنیم می گوییم صد سهم اپل خریداری کرده ایم یا ۱۳۰۰ اونس طلا می خواهیم بخریم که در واقع در بازارهای مالی این قیمت اونس طلا به دلار است یعنی هر اونس ۱۳۰۰ دلار می باشد.
هر لات در فارکس معادل چقدر است؟
در بازارهای مالی برای بیان حجم ابزار معاملاتی خریداری شده یک معیار مشخص و واحدی وجود دارد و همه معامله گران برای بیان حجم خریداری شده از این واحد استفاده می کنند که به اصطلاح به آن لات گفته می شود. بنابراین وقتی یک شخص می خواهد از بازار ۱۰۰ اونس طلا بخرد دیگر اصطلاح اونس را به کار نمی برد بلکه می گوید صد لات طلا خریداری کرده ام بنابراین لات مرجع عددی تمام معاملات در بازارهای مالی می باشد. به طور کلی در بازار فارکس هر لات به معنای ۱۰۰۰۰۰ می باشد و در معاملات جفت ارزها یک قاعده کلی وجود دارد و آن این است که هر یک لات از ارزی برابر است با صد هزار تا از ارز پایه و در هر جفت ارز طرف اول هر جفت ارزی را ارز پایه می گویند. به عنوان مثال در جفت ارز دلار آمریکا به دلار کانادا یک لات دلار آمریکا به دلار کانادا برابر است با صد هزار دلار آمریکا.
چه عواملی در محاسبه سود و ضرر فارکس تاثیرگذار هستند؟
با توجه به این که بازار فارکس به عنوان بازار ارز ها در جهان شناخته می شود لذا دولت ها و بانک های مرکزی تمرکز زیادی بر روی این بازار دارند. چرا که کوچکترین تغییری در نرخ ارزها با واکنش های مختلفی از سوی مردم مواجه می شود. همچنین بازار فارکس در تجارت بین الملل نقش بسیار مهمی را ایفا می کند. بنابراین میزان و محاسبه سود و زیان در این بازار مستقیماً به دولت ها و نهادهای تجاری وابسته است. از جمله مهمترین عواملی که در محاسبه میزان سود و زیان در فارکس تاثیرگذار هستند می توان به عوامل ذیل اشاره کرد:
اقتصاد کلان
از آنجایی که اقتصاد کلان کشور ها تاثیر مستقیم بر روی تمامی موارد مربوط به اقتصاد یک کشور از جمله نرخ بهره، نرخ تورم و سیاست های مالی و پولی دارد در بازار فارکس نیز تاثیر بسیاری می گذارد چرا که نرخ برابری ارزها را مشخص می کند.
حجم معاملات در بازار
یکی دیگر از عوامل مهم و بسیار تاثیرگذار در محاسبه سود و زیان در بازار فارکس حجم معاملات و نظر معامله گران در رابطه با آینده یک ارز یا سهام می باشد. به عنوان مثال اگر تریدرهایی که جفت ارز یورو به دلار را معامله می کنند با توجه به اخبار اقتصادی اروپا دیدگاه بدی نسبت به یورو پیدا کنند و تمایل به خرید آن را نداشته باشند سبب ریزش قیمت و کاهش نرخ آن می شوند.
نرم افزار محاسبه سود و ضرر فارکس
امروزه برای سهولت معامله گران نرم افزارهای متعددی در بروکرها برای محاسبه سود و زیان ایجاد شده اند. به این صورت که خود بروکر به صورت خودکار بر اساس میزان پیپ و لات معامله میزان سود یا ضرری را که یک معامله گر از معامله به دست می آورد را محاسبه و مشخص می کند.
ماشین حساب محاسبه سود فارکس چه کاری انجام می دهد؟
عملکرد ماشین حساب فارکس به طور کلی به این صورت است که بر اساس اطلاعات مربوط به حساب و ابزارهای معاملاتی و ارز آن میزان سود و زیان مربوط به حساب را محاسبه می کند. بنابراین با وارد کردن اطلاعات خواسته شده مانند جفت ارز و ارز سپرده، حد ضرر، موجودی حساب و غیره می توانید حجم معاملات خود را محاسبه کنید.
محاسبه سود جفت ارزها
در بازار فارکس معمولاً ارزش دو ارز به عنوان جفت ارز نسبت به یکدیگر سنجیده می شود. یعنی یک ارز به عنوان ارز پایه در مقابل ارز دیگر ارزش گذاری می شود مثل جفت ارز EUR/USD که ارز اول ارز پایه می باشد. این دو جفت ارز با هدف نمایش نرخ ارز در کنار یکدیگر قرار می گیرند و عددی را نمایش می دهند که بیانگر نرخ متغیر ارز می باشد با توجه به این که اگر در یک معامله خرید نرخی که با آن وارد معامله می شویم افزایش پیدا کند سود رخ داده است. جفت ارزهای برتر فارکس در سال 2022 را هم مطالعه کنید.
ماشین حساب محاسبه پیپ
واحد اندازه گیری تغییرات ارزی در بازار مالی را پیپ فارکس می نامند که سود و زیان معامله بستگی به نوع جفت ارز که مورد استفاده قرار می گیرد دارد. برای محاسبه پیپ و از جمله محاسبه پیپ به دلار می توانید از این نوع ماشین حساب ها استفاده کنید. این ماشین حساب ها این قابلیت را دارند که با وارد کردن اطلاعات اولیه از جمله نرخ اولیه جفت ارزها میزان پیپ را محاسبه کنند. ماشین حساب ها یکی از مفید ترین ابزار برای مشاهده سود و زیان در متاتریدر می باشد.
ماشین حساب هات فارکس
هات فارکس مثال برای تعیین حد سود یکی از کارگزاری های معتبر و با سابقه در بازارهای مالی و فارکس می باشد که برای رفاه حال معامله گران و جذب مشتریان بیشتر خدمات متنوعی را برای آنها ارائه می دهد که یکی از این ابزارها ماشین حساب هات فارکس می باشد. با استفاده از این ماشین حساب معامله گر به راحتی می تواند میزان سود و ضرر در یک معامله را مورد ارزیابی قرار دهند تا به واسطه آن بهتر بتوانند معاملات خود را مدیریت کنند.
ماشین حساب فارکس آلپاری
ماشین حساب فارکس آلپاری یکی از ابزارهای سودمند و مفید می باشد که توسط کارگزاری آلپاری برای مشتریان ارائه شده است. لذا معامله گران فعال در این کارگزاری می توانند با وارد کردن اطلاعات خواسته شده در ماشین حساب میزان سود یا ضرر در یک معامله را ارزیابی کنند تا بتوانند بهتر تصمیم به معامله بگیرند.
ضریب مثال برای تعیین حد سود اهرمی – لوریج (Leverage)
قبل تر در مطلبی با عنوان مفاهیم پایه در بازار فارکس به طور مختصر لوریج یا ضریب اهرمی را معرفی کردیم. حال به طور مفصل و با ذکر مثال هایی سعی می کنیم مطلب را واضح تر برای شما بیان کنیم.
در این مطلب می خوانید:
لوریج (Leverage)
اهرم، ضریب اهرمی یا لوریج ابزار مهمی در بازار فارکس است که توسط بروکر ها یا همان کارگزاری ها در اختیار معامله گران قرار می گیرد تا معامله گران یا همان تریدر ها بتوانند با مقادیر بزرگتری نسبت به موجودی حساب خود وارد یک معامله شوند. زمانی که لوریج حساب معاملاتی شما بر روی ۱:۱۰۰ (یک به صد) باشد شما می توانید با موجودی حساب ۱ دلار وارد یک معامله ۱۰۰ دلاری شوید. در واقع می توان گفت با ضریب ۱:۱۰۰ قدرت معامله حساب شما ۱۰۰ برابر می شود. بروکر های مختلف مقادیر متفاوتی از لوریج را ارائه می دهند.
مثال از عملکرد ضریب اهرمی
در نظر بگیرید شما می خواهید یک معامله ۱۰۰۰ دلاری انجام دهید. در این وضعیت اگر لوریج شما ۱:۱۰۰۰ باشد تنها موجودی ۱ دلار نیاز است. اگر لوریج شما ۱:۱۰۰ باشد تنها ۱۰ دلار موجودی نیاز دارید و اگر ۱:۵۰۰ باشد تنها ۲ دلار موجودی در حساب خود باید داشته باشید. در واقع شما باید توجه به موجودی حساب خود و مقدار ضریب اهرمی حساب معاملاتی، محاسبه کنید تا چه حجمی می توانید وارد معاملات شوید.
ضریب اهرمی، خوب یا بد
با توجه به مطالبی که قبل تر گفته شد، ضریب اهرمی یا لوریج این قدرت را می دهد تا چندین برابر موجودی حساب خود وارد معامله شوید. بیان این مطلب ضروری است که شما به همین میزان هم ریسک معامله یعنی سود و ضرر خود را نیز زیاد می کنید. این موضوع که شما می توانید مثلا تا ۵۰۰ برابر سرمایه خود وارد معامله شوید طبیعتا باعث می شود با یک اشتباه کوچک خیلی سریعتر موجودی حساب خود را صفر کنید و اصطلاحا کال مارجین شوید. اهرم بالا این قدرت را در حساب شما ایجاد می کند تا با حجمی بیشتر از مقادیر معمولی وارد معامله شوید و این حجم زیاد یعنی حجم سود و ضرر بیشتر برای شما.
شما با یک حساب ۲۰۰ دلاری و لوریج ۱:۱۰۰ نمی توانید بیشتر از حدود ۰.۲ لات معامله کنید. در این حالت هر پیپ حرکت قیمت ۲ دلار سود یا ضرر می سازد. شما در همین حساب با لوریج ۱:۱۰۰۰ می توانید ۲ لات معامله کنید یعنی هر پیپ حرکت قیمت ۲۰ دلار! بدیهی است اگر در جهت مورد تحلیل شما حرکت کند سود سرشاری عاید شما می شود ولی در صورت اشتباه به سرعت و در چند حرکت حساب ۲۰۰ دلاری شما صفر می شود!
نکته مهم این است که برای هر معامله و مقدار پیپ که سود یا ضرر می کنید ضریب اهرمی یا لوریج هیچ تاثیری در مقدار ارزش هر پیپ ندارد. خیلی از افراد تصور می کنند اگر ۱۰ پیپ سود کنند و ضریب اهرمی بالاتری داشته باشند مقدار بیشتری دلار درامد دارند!
ضریب اهرمی چقدر باشد؟
این طور به نظر می رسد با توجه به مطلب قبلی و مثال های گفته شده درک کرده اید این ابزار چقدر خوب و چقدر بد است! حال اینکه این ضریب چقدر باشد بستگی به شما دارد ولی در حد توصیه می توانیم بگوییم حداقل در اوایل کار و با تجربه کم تا مثال برای تعیین حد سود جای ممکن این مقدار را کم کنید. کمترین مقدار در بروکر های مختلف متفاوت است و ممکن است ۱۰، ۲۵ یا ۵۰ باشد که برای شروع مناسب است. بعد از کسب تجربه و زمانی احساس کردید اکثر معاملات شما سود آور است می توانید این مقدار را زیاد کنید تا با حجم های بیشتری وارد معامله شوید.
تغییر لوریج (Leverage)
برای تغییر مقدار لوریج ، باید وارد سایت بروکر خود شوید و در قسمت مشخصات حساب تجاری یا دمو خود این مقدار را تغییر دهید. تغییر این مقدار معمولا دارای تاییدیه های دو مرحله است یعنی معمولا از طریق ارسال پیامک یا ایمیل و وارد کردن کد ارسالی تغییر می کند. امیدواریم تا حدی توانسته باشیم درباره این موضوع بسیار با اهمیت شما را راهنمایی کرده باشیم. برای آشنایی بیشتر می توانید به دوره الفبای فارکس مراجعه کنید.
حد سود و ضرر (SL & TP) چیست و چگونه آنها را تعیین کنیم؟
حد سود (Take profit) و حد ضرر (stop loss) از مهمترین اصطلاحاتی هستند که در دنیای معاملهگری با آن مواجه میشویم. در معاملهگری اصولی وجود دارد که هر معاملهگر باید برای جلوگیری از افتادن در دام احساسات و کسب سود به خوبی آنها را دنبال کند. یکی از این اصول تعیین حد ضرر و برداشت سود از معامله است.
حد سود (TP) و حد ضرر (SL) در واقع اصولی هستند که بسیاری از تریدرها با تکیه بر آن نقاط خروج خود را در یک استراتژی معاملاتی مشخص میکنند. حد ضرر به ما میگوید تریدر مایل است در پوزیشن خود چه مقدار ریسک را متحمل شود.
حد سود و ضرر فقط محدود به کریپتو نمیشود و در بازارهای سنتی مانند بورس و فارکس نیز این مفاهیم وجود دارند. اما مثال برای تعیین حد سود رواج این اصطلاحات در بین عموم مردم ناشی از بازارهای پرهیجان کریپتو بوده است.
با این حال در معاملات اهرمی مانند مارجین و فیوچرز، تعیین حد ضرر یکی از اساسیترین اصول جلوگیری از ضرر و ورشکستگی است. زمانی که در بازار معاملات اهرمی کریپتو فعالیت میکنید، باز گذاشتن یک پوزیشن با اهرم بالا در طول شب یکی از پر استرسترین کارهایی است که یک تریدر میتواند انجام دهد.
نوسانات شدید این بازار کافیست تا ظرف چند دقیقه، معاملهگر کل داراییهای خود را در آن پوزیشن از دست بدهد. اما راههای آسانی برای پرهیز از چنین استرسی وجود دارد.
زمانی که از حد ضرر در معاملات اهرمی استفاده شود، شبها میتوانید با خیال آسوده یک خواب راحت را تجربه کنید. بسیاری از صرافیهای بزرگ مانند بایننس در بخش معاملات اهرمی مانند فیوچرز به صورت همزمان امکان تعیین حد سود و ضرر را فراهم کردهاند و شما میتوانید با خیال آسوده از آن بهره ببرید.
به طور کلی حد سود و حد ضرر یکی از ابزارهای مهم تحلیلگران تکینکال به شمار میرود.
چرا حد ضرر و سود اهمیت دارند؟
زمان بندی در بازارهای مالی استراتژی است که سرمایه گذار و معاملهگر در آن سعی میکنند قیمتهای آینده بازار را پیشبینی کنند.
در این روش آنها به دنبال یافتن سطوح مناسب قیمتی برای خرید یا فروش دارایی مورد نظر هستند. در این رویکرد، یافتن نقاط ورود و خروج بازار برای کسب سود و ممانعت از ضرر حیاتی است. اینجا جایی است که سطوح حد سود و ضرر وارد میدان میشوند.
اگر قصد معاملهگری در بازارهای مالی را دارید، تعیین حد سود و ضرر برای مدیریت ریسک یک “باید” است.
حد سود و ضرر سطوح قیمتی هستند که تریدر آنها را ابتدای معامله برای خود تعیین میکند و اغلب به عنوان استراتژی خروج از معامله به کار میرود. این سطوح از پیش تعیین شده، برای دور ماندن از معامله احساسی و به حداقل رساندن خطر به کار میروند.
با تعیین حد سود و ضرر، نه تنها ضررهای معاملهگر در زمان درست کاهش پیدا میکند بلکه، در برداشت سود در قیمت هدف، از طمع بیش از حد نیز جلوگیری خواهد شد.
درک بهتر سطوح حد سود و حد ضرر
همانطور که گفته شد، این سطوح قبل از ورود به پوزیشن تعیین میشوند. برای تعیین حد ضرر، باید قیمت هدف دارایی مورد نظر پایینتر از قیمت فعلی (در زمان باز کردن پوزیشن) تعیین شود. اگر بازار برخلاف پیشبینی تریدر حرکت کند، با رسیدن قیمت به ناحیه هدف تعیین شده از سوی معاملهگر، پوزیشن به صورت خودکار بسته خواهد شد.
در تعیین حد سود نیز تریدر با توجه به نسبت ریسک به سود و ترجیح خود یک قیمت هدف را برای بستن بخشی یا همه پوزیشن با سود انتخاب میکند.
البته منظور از تعیین حد سود و ضرر بر روی کاغذ نیست، چرا که در این حالت تریدر باید دائما چشمان خود را به چارت قیمتی بدوزد. بلکه با توجه به پلتفرم معاملاتی مورد استفاده، ابزارهای تعیین حد ضرر ارائه شده را باید به کار ببرید. با تنظیم یک سطح قیمتی برای حد سود یا ضرر، سرورهای صرافی یا کارگزاری با رسیدن قیمت به سطح تعیین شد، بدون تاخیر داراییهای مورد نظر را با قیمت فعلی به فروش میگذارند.
مزایای تعیین حد سود و ضرر
فرقی نمیکند معاملهگر حرفهای باشید یا مبتدی، تعیین حد سود و ضرر یکی از اساسیترین ابزارهای معاملهگری است.
تعیین حد سود و ضرر در معاملات فواید بسیاری دارد که مهمترین آنها عبارتاند از:
تمرین مدیریت ریسک
سطوح TP و SL در واقع بازتابی از وضعیت پویایی فعلی بازار هستند. کسانی که میدانند چگونه این سطوح را براساس مقدارهای بهینه تعیین کنند، در واقع توانایی بالایی در شناسایی فرصتهای معاملاتی عالی با سطح ریسک قابل قبول نیز خواهند داشت.
با ارزیابی ریسک با استفاده از سطوح حمایت و مقاومت، توانایی شما در حفظ و رشد سبد داراییتان افزایش پیدا خواهد کرد. در این رویکرد شما نه تنها به صورت اصولی از داراییهای خود محافظت میکنید بلکه وارد معاملات با ریسک زیاد نیز نخواهید شد.
حفظ حد ضرر از محو شدن یک دقیقهای داراییهایتان در یک پوزیشن جلوگیری میکند. به همین دلیل استفاده از حد سود و زیان در استراتژیهای مدیریت ریسک اهمیت زیادی دارد
پرهیز از معامله احساسی
وضعیت احساسی یک تریدر در هر لحظه میتواند تاثیرات جبران ناپذیری بر تصمیم گیری او داشته باشد. به همین دلیل با تکیه بر یک استراتژی دقیق و پیگیری منظم آن، از انجام معامله در شرایط احساسی پراسترس، ترس، طمع و سایر احساسات قدرتمند جلوگیری میشود.
شما باید یاد بگیرید در چه زمانی پوزیشن معاملاتی خود را ببندید. تنها در این صورت میتوان از معامله در شرایط پرتنش جلوگیری کرد. تعیین حد سود و ضرر در مدیریت احساسات نقش پر رنگی بازی میکند. با این رویکرد شما معاملات خود را به صورت استراتژیک مدیریت میکنید.
محاسبه نسبت ریسک به پاداش
نسبت ریسک به پاداش (Risk to reward) نیز از دیگر شاخصهایی است که باید در هنگام معامله به آن توجه کنید.
برای محاسبه نسبت R/R از حد سود و ضرر استفاده میشود.
نسبت ریسک به پاداش در واقع به میزان ریسک در قبال پاداش بالقوه اشاره دارد. به طور کلی توصیه میشود در هنگام باز کردن پوزیشن، نسبتهایی را انتخاب کنید که نسبت ریسک به پاداش آنها کمتر باشد چرا که کاهش ریسک به معنای سنگینتر شدن کفه ترازوی پاداش است.
فرمول محاسبه نسبت ریسک به پاداش به صورت خلاصه به شرح زیر است:
(قیمت ورود – قیمت حد ضرر)/(قیمت حد سود – قیمت ورود)= R/R
آموزش محاسبه حد سود و ضرر
برای شناسایی و تعیین قیمت مناسب برای حد سود و ضرر روشهای زیادی وجود دارد که تریدرها از آن حداکثر استفاده را میبرند. با این حال این روشها را میتوان به صورت مستقل یا در ترکیب با یک دیگر و سایر اندیکاتورها مورد استفاده قرار داد.
در پایان هدف همه تریدرها یکسان هست؛ استفاده از دادههای فعلی برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه در مورد بستن یک پوزیشن و کسب سود.
در ادامه به معرفی و بررسی هر یک از این روشها میپردازیم:
سطوح حمایت و مقاومت
چه در بازارهای مالی سنتی مانند بورس باشید و چه کریپتو، در هر صورت سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکینکال و اتخاذ تصمیمات مرتبط با آن موثر است.
سطوح حمایت (Support) و مقاومت (resistance) مناطقی بر روی نمودار قیمتی هستند که در آن فعالیتهای معاملاتی نسبت به سایر مناطق افزایش پیدا میکند. این فعالیتها ممکن است خرید یا فروش باشد، در هر صورت در سطوح مثال برای تعیین حد سود حمایتی، در روندهای نزولی انتظار میرود این سطوح باعث توقف روند شوند چرا که در منطقه حمایت، فشار خرید دارایی افزایش پیدا میکند.
در طرف دیگر، در روندهای صعودی نیز با مواجه شدن قیمت با یک سطح مقاومتی، فشار فروش افزایش پیدا میکند، به همین دلیل روند صعودی نمیتواند ادامه پیدا کند.
تریدرهایی که از این روش استفاده میکنند معمولا سطح حد سود خود را بالای محدوده حمایتی و حد ضرر را پایین ناحیه مقاومت آن تنظیم میکنند.
میانگین متحرک (Moving Average)
اندیکاتور MA یا میانگین متحرک، نویزهای قیمت بازار را کاهش میدهد. توسط این اندیکاتور ما یک خط نرم قیمتی را از روند فعلی بازار در اختیار داریم.
میانگین متحرک را میتوان براساس بازه زمانی کوتاه یا بلند محاسبه نمود، با این حال طول آن کاملا به ترجیح معاملهگر بستگی دارد.
به خاطر داشته باشید میانگین متحرک یکی از شاخصهای مهم بازارهای مالی به شمار میرود به طوری که تریدرهای تکنیکال این اندیکاتور را به دقت دنبال میکنند.
فرصتهای معامله خرید و فروش زیادی را میتوان با عبور خطوط اندیکاتور میانگین متحرک به دست آورد.
در کل تریدرها معمولا از خطوط MA برای شناسایی حد ضرر در پایین یک میانگین متحرک طولانی (مثلا 50 یا 200) استفاده میکنند. شیوه کار آنها به این صورت است که با سقوط قیمت به زیر خط میانگین متحرک طولانی یا قطع شدن دو خط در جهت پایین به عنوان نشانه روند نزولی تلقی میشود.
روش درصدی
به جای سطوح از پیش تعیین شده در اندیکاتورهای تکنیکال، برخی تریدرها از یک درصد ثابت برای تعیین سطوح TP و SL استفاده میکنند. برای مثال، آنها ممکن است به محض تغییر 5 درصدی قیمت یک دارایی به سمت بالا یا پایین، پوزیشن خود را ببندند.
این رویکرد صریح و بدون دردسر به نظر میرسد و البته برای تریدرهایی که با اندیکاتورهای تکنیکال آشنا نیستند جواب میدهد. البته این روش به صورت مستقیم از میزان تحمل ریسک تریدر تاثیر میپذیرد و چندان بر روی استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال برای تعیین سطوح تکیه ندارد.
سایر اندیکاتورها
لیست اندیکاتورهای قابل استفاده در تعیین سطوح TP و SL فقط به این جا محدود نمیشود. بسیاری از تریدرها از اندیکاتورهای دیگری مانند RSI ،Bollinger Band و MACD نیز استفاده میکنند.
در اندیکاتور RSI، در صورتی که شاخص مومنتوم به محدوده Oversold یا Overbought وارد شود، تریدر نسبت به آن سطوح را تعیین میکند.
آموزش قرار دادن حد سود و ضرر در صرافی
برای تنظیم حد ضرر در صرافی بایننس (یا سایر صرافیهای متمرکز معتبر) ابتدا به صفحه معامله جفت ارز مورد نظر وارد شوید.
در اینجا ما از Stop limit برای تعیین حد سود یا ضرر استفاده میکنیم. البته در برخی از پلتفرمها مانند فیوچرز بایننس امکان تعیین همزمان SL/TP وجود دارد.
در این حالت سه کادر مختلف وجود دارد که در تصویر زیر مشاهده میکنید:
در اینجا فرض کنید بیتکوین را روی 8000 دلار خریداری کردهاید، در صورتی که قیمت به زیر 7990 برسد، برای جلوگیری از ضرر، کوینهای خود را در قیمت 7980 به فروش میرسانید.
در کادرهای بعد نیز باید مقدار بیتکوینهایی که قصد فروش آن در هنگام فعال شدن حد ضرر را دارید وارد کنید.
پس از افزودن این سفارش، آن را در لیست سفارشهای فعال مشاهده میکنید که امکان لغو آن وجود خواهد داشت.
برای تعیین حد سود نیز به همین ترتیب باید عمل کنید. در تصویر بالا، اگر برای مثال قیمت بیتکوین قرار است به 8500$ برسد، شما باید در کادر Limit آن را 8500$ تنظیم و در کادر بعد قیمت 8450$ را بنویسید.
توصیه میشود از فروش یا خرید در قیمتهای سر راست مانند 4500 یا 5000 و مانند آن پرهیز کنید چرا که به دلیل حساسیت روی این اعداد، ممکن است قیمت سهام یا کوین مورد نظر با رسیدن به آن دچار جهشهای مصنوعی شود.
حد سود (TP) و حد ضرر (SL) در واقع اصولی هستند که بسیاری از تریدرها با تکیه بر آنها، نقاط خروج خود را در یک استراتژی معاملاتی مشخص میکنند. حد ضرر به ما میگوید تریدر در پوزیشن خود چه مقدار ظرفیت پذیرش ریسک دارد.
در معامله Long یا خرید، تریدر با تعیین قیمت فروش دارایی قبل از رسیدن به سطح مقاومت یا ناحیه تعیین شده، آن را به فروش میرساند. در حالت Short یا فروش نیز دارایی قبل از رسیدن به حمایت یا ناحیه تعیین شده خریداری میشود.
در معامله Long یا خرید، تریدر قبل از ریزش شدید بازار، ناحیه قیمتی حساس را تعیین میکند. با کاهش قیمت و رسیدن به ناحیه تعیین شده، پلتفرم معاملاتی به صورت خودکار حد ضرر کاربر را فعال میکند. در معامله Short یا فروش، تریدر قبل از بازگشت قیمت به سمت بالا و قرار گرفتن در ضرر سنگین، یک ناحیه حساس را تعیین میکند.
نتیجه گیری
بسیاری از معاملهگران و حتی سرمایهگذاران کوتاه مدت و بلند مدت از حد ضرر برای کاهش ریسکهای سرمایهگذاری و معاملات خود استفاده میکنند. در تعیین حد سود و ضرر، آنها از ترکیبی از روشهای معرفی شده یا یکی از آنها بهره میبرند.
سطوح حمایت و مقاومت به عنوان انگیزه تکنیکال خروج از معامله عمل میکند. به عبارت دیگر، با تعیین حد ضرر و سود، تریدرها میتوانند کنترل احساسات خود را در خروج از معامله در زمانهای حساس به دست بگیرند.
البته باید در هنگام تعیین این سطوح این نکته را به خاطر داشته باشید که تعیین سطح حد ضرر و حد سود برای هر تریدر متفاوت است و نمیتوان برای همه یک نسخه یکسان پیچید اما کیفیت خروجی معاملات کاملا به نحوه تعیین و استفاده از این ابزار بستگی دارد.
با ایجاد عادت برای استفاده از حد سود و ضرر، شما میتوانید مانع از بین رفتن سبد دارایی یا قرار گرفتن در حس طمع شوید؛ از این رو توصیه میشود استفاده از حد سود و ضرر را در استراتژی معاملاتی خود حتما لحاظ کنید.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت میتوانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:
حد سود و ضرر چیست؟ و چگونه محاسبه می شود؟
حد سود و ضرر چیست؟ و چگونه محاسبه می شود؟ اگر در بازار مدتی فعالیت داشته اید، به احتمال زیاد با مفهوم “حد سود” و “حد ضرر” نیز آشنایی دارید. اگر هم مبتدی هستید و به تازگی وارد دنیای معامله گری شده اید، حتما شنیدهاید که برخی می گویند بهتر است پس از خرید یک سهم برای آن حدضرر تعیین کنید.
حد سود یا Take Profit: هنگامی که وارد معامله ای می شویم و آن معامله در جهت دلخواه ما پیش میرود، باید مکانی را برای خارج شدن از آن معامله با سود در نظر بگیریم. مکان قرار گیری حد سود جایی است که ما این احتمال را میدهیم که معامله انجام شده مجددا در خلاف جهت ما برگشت کند و سودمان را کاهش دهد.
چندین روش برای مشخص کردن مکان قرار گیری حد سود قرار دارد که همه آنها بستگی به استراتژی معاملاتی شما دارد. در ادامه با مثال های مختلف به شرح کامل پیاده سازی حد سود خواهیم پرداخت.
حد ضرر یا Stop Loss: مطمئن باشید قرار دادن حد ضرر یکی از مهمترین کارهایی است مثال برای تعیین حد سود که هر تریدری باید انجام دهد. حد ضرر باعث می شود شما در برابر زیان های ناخواسته و سنگینی که در اثر روندهای بزرگ و یا حرکت های بسیار سریع ایجاد میشوند، بیمه شوید.
بگذارید اهمیت قرار دادن حد ضرر را با یک مثال به شما نشان دهم. این مثال برای افرادی که بدون حد ضرر اقدام به معامله می کنند بسیار تامل برانگیز خواهد بود.
استفاده از حد سود و حد ضرر کاملا ضرروی است. مخصوصا استفاده از حد ضرر. چرا که جلوی نابودی سرمایه تان را خواهد گرفت.
روش تعیین حد سود بر اساس روش های مختلف
تعیین حد سود بستگی به استراتژی شما دارد. اگر استراتژی شما نمی تواند حد سود مشخصی به شما بدهد، پس کاملا بیخیال آن شوید و سراغ یک استراتژی دیگر بروید! در ادامه روش های مختلفی که برای تعیین حد سود به مثال برای تعیین حد سود مثال برای تعیین حد سود کار میروند را بررسی خواهیم کرد.
حد سود ثابت
در این روش حد سود شما ثابت است. فرض کنید در بازار سکه آتی فعالیت می کنید. برای هر معامله ای که انجام میدهید ۱۰ هزار تومان حد سود در نظر میگیرید و با رسیدن به هدف ۱۰ هزار تومانی از بازار خارج می شوید.
روش ساده ای است اما معایبی نیز دارد. ممکن است بازار بر اساس نواحی مهمی که مدنظر معامله گران بازار قرار دارد، اصلا توان این را نداشته باشد که به حد سود شما دستیابی پیدا کند. یا اینکه در بین این فاصله ۱۰ هزار تومانی یه ناحیه حمایتی یا مقاومتی وجود داشته باشد و باعث جلوگیری از حرکت به سمت هدف شود.
در این روش نواحی مهم چارت را شناسایی کرده و پس از ورود به معامله، حد سود را روی نقطه بعدی قرار خواهیم داد.
در تصویر زیر مشاهده می کنید که قیمت به حد سودهای تعیین شده توسط ما رسیده است. هر سه سطح نیز به وسیله شناسایی نواحی مهم چارت تعیین شده اند.
استفاده از الگوهای قیمتی
الگوهای قیمتی (مثلث -متقارن، کاهشی، افزایشی-، دوقلو، سر و شانه و …) هر کدام حد سودهای منحصر به خود را دارند که کار را برای تریدرها راحت می کند. قبلا در طلاچارت الگوهای قیمتی مختلفی را معرفی کرده ایم که با خواندن مطالب مرتبط با هرکدام در بخش ۰ تا ۱۰۰ تحلیل تکنیکال می توانید روش تعیین حد سود آنها را نیز یاد بگیرید.
در تصویر زیر بر اساس هدف تکنیکالی الگوی دوقلو هدف را مشخص کرده ایم و قیمت نیز به آن برخورد کرده است.
حد سودهای محاسباتی
برخی از روش ها مثل کاماریلا و پیوت پوینت نیز حد سودهای محاسباتی دارند که با استفاده از فرمول های ساده ریاضی بدست می آیند. در روش کاماریلا و پیوت پوینت با فرمول های محاسباتی سطوح قیمتی مختلفی مشخص می شوند که از آنها برای ورود به معامله و تعیین حد سود استفاده می شود.
نکتههایی اصولی در تعیین حد ضرر که باید همواره به یاد داشته باشید:
هیچ قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. اما برای تعیین این حد، نکتههای قابل توجهی وجود دارند که باید آنها را در نظر گرفت:
تعین حد سود و حد ضرر
حد سود میزانی از سود است قبل از آغاز معامله توسط تریدر یا معامله گر تعیین می شود، یعنی اینکه یک تریدر قبل از اینکه بخواهد پوزیشن معاملاتی خود را باز کند و یا یک معامله را آغاز کند تخمین میزند که از این معامله چه مقدار سود عایدش می شود
حد ضرر مقدار ضرری است که یک تریدر یا یک معامله گر می پذیرد در آن سوی یک معامله ضرر کند. می دانیم که هر معامله ای در بازارهای مالی و چه در خارج از بازارهای مالی دو سو دارد، یکی ضرر و یکی سود ! پس هر معامله گری که می خواد وارد یک معامله جدید شود باید بداند که یک طرف معامله ضرر است و تنها معامله ای از لحاظ ریاضی و منطق ارزش ریسک کردن دارد مثال برای تعیین حد سود مثال برای تعیین حد سود که سودش از ضررش بیشتر باشد . یعنی حد ضرر ما همیشه از حد سود ما کمتر است!
حد سود یا take profit (TP)
تیک پروفیت ویا حد سود به معنای خروج از یک معامله سوده از پیش تعیین شده می باشد که بر اساس تحلیل ما پیش رفته و در زمان و قیمت مورد نظر به سود رسیده است. معامله گر در محل حد سود به خروج از معامله و دریافت سود هایش میاندیشد
حد سود همیشه نسبتی به اندازه دو یا سه برابر حد ضرر تعیین می شود. اگر ما بخواهیم حد سود را به اندازه حد ضرر در نظر بگیریم تحلیل ما با شیر یا خط انداختن هیچ فرقی ندارد !
زیرا در هر دو مورد ما وارد یک معامله قمار گونه شده ایم ، اما اگر ریسک به ریوارد ما یا همان سود به ضرر ما مقادیری به نسبت های یک به دو ،یک به سه ، یک به پنج و یا یک به ۷ و بالاتر باشد این معامله بسیار منطقی و پولساز خواهد بود.
پس در تعیین حد سود، داشتن استراتژی و خط فکر معامله گری و پیاده سازی آن بسیار حائز اهمیت است
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
حد ضرر یا stop loss (SL)
به معنای خروج از یک معامله ضررده می باشد که متاسفانه بر خلاف تحلیل ما پیشرفته و قبل از انجام آن معامله ریسک آن را پذیرفته ایم، مقدار ضرر را برای خود مشخص کردهایم و آن مقدار را حد ضرر می گویند .معاملگر در این محل با تمرکز و تسلط بر خود از معامله خارج میشود تا از ضرر های بیشتر جلوگیری نماید .
حد سود و حد ضرر فقط توسط استراتژی معاملاتی ما مشخص می گردد
فردی که استراتژی معاملاتی اش خط روند ها و یا کانال کشی بر روی روند ها می باشد حد ضرر و حد سود خود را بر روی ضلع های آن کانال ها مشخص می کند و یا حد ضرر و حد سود خود را بر روی خط های روند مشخص میکند
یا فرد دیگری که استراتژی اش بر مبنای مووینگ اوریج ها تنظیم شده است حد ضرر و حد سودش برخورد با مووینگ اوریج تعیین می کند استراتژی عضو لاینفک تعیین حد ضرر و حد سود است استراتژی است که به شما می گوید قبل از باز کردن یک موقعیت و یا یک معامله چرا آن موقعیت را باز می کنید؟! چقدر توقع سود کردن دارید ؟! و حاضرید چه قدر ضرر برای رسیدن به آن سود را بپذیرید
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
حد سود و حد ضرر اتوماتیک
در بازارهای پیشرفته بین المللی برای اینکه معامله گر قبل از باز کردن یک معامله تکلیف خود را با میزان سود و میزان ضررش روشن کرده باشد و قاطعانه نسبت به باز کردن آن معامله اقدام کند قابلیت ست کردن حد سود و حد ضرر وجود دارد . متاسفانه آپشنی که در بازار بورس ایران جایش خالی است
قبل از این که معامله خود را باز کنید برای آن پلتفرم معاملاتی تعریف میکنید که من پیش بینی می کنم 40 درصد سود کنم و تیپی یا همون حد سود خود را 40 درصد بالاتر از قیمت فعلی قرار میدهید در ازای مثلاً ۱۰ درصد ضرر و استاپ لاس خود را ۱۰ درصد زیر قیمت فعلی ست می کنید و سپس دکمه ورود را میفشارید
در بازار ایران و بورس اوراق بهادار شما باید به صورت دستی این کار را انجام دهید که گاها دیده میشود معاملهگران نوپا و آماتور در میانه راه حد ضرر و حد سود خود را شروع به دستکاری کرده و یادشان می رود که با چه استراتژی وارد شدند.
برای همین توصیه من به شما اینست که بر روی یک کاغذ مکتوب حد ضرر و حد سود و استراتژی و دلیل ورود مثال برای تعیین حد سود خود را بنویسید تا در میانه راه که فشار روانی معامله غالب شد به آن رجوع کنید .
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
تعیین حد سود و حد ضرر take profit stop loss
اما اگر یک نسخه اولیه و کلی برای میزان حد ضرر و حد سود در نظر بگیریم میتوان گفت در معاملات کوتاه مدت حد ضرر را به اندازه ۸ تا ۱۰ درصد در نظر میگیرند ودر معاملات میانمدت و بلندمدت حد ضرر را ۱۰ تا ۲۰ درصد در نظر میگیرند از آن طرف حد سود در معاملات کوتاه مدت بین ۲۰ تا ۳۰ درصد در نظر گرفته می شود و در معاملات بلند مدت بین 60 تا 100 درصد در نظر گرفته می شود
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
اما مهمتر از تعیین حد ضرر و حد سود در یک معامله پایبندی و اجرای آن است که در بسیاری از معاملهگران آماتور و گاهن حرفهای مشاهده میشود که بعد از رسیدن قیمت به حد ضرر ، حد ضرر خود آن را جابجا کرده تا معامله خود را نبندند که شاید تحلیلشان درست از آب در بیاید!!
در صورتی که مطمئنا قبل از وارد شدن به معامله می دانستند که آن نقطه حد ضرر ، جایی است که تمام ریسمان های امید پاره می شود و دیگر نباید ادامه دهند اما فشار روانی در حین معامله باعث می شود که این حرکت اشتباه را مرتکب شوند و حساب خود را غرق در زیان کند
در کنار حد سود و حد ضرر مفهومی به نام حد درد نیز قابل بررسی است
حد درد در معاملگری
حد درد فراتر از حد ضرر است . حد ضرر یک پارامتر تکنیکالی و فنی است که با استراتژی شما تعیین می شود و شما می دانید که با رسیدن قیمت به آن حد تحلیل شما اشتباه از آب درآمده و باید از آن خارج شویم اما حد درد یک پارامتر روانی است که شما با از دست دادن مبلغ آن بسیار رنجیده و ناراحت می شوید و تمرکز خود را از دست میدهیم
اگر حد ضرر شما به حد درد شما منطبق باشد معاملات شما با ریسک بسیار زیادی مواجه هست یعنی اینکه اگر شما مقدار پول زیادی را وارد معاملات میکنید که ۱۰ درصد ضرر آن برای شما عذاب آور و ناراحت کننده است شما حد درد خود را با حد ضرر خود منطبق کردید و تنها راه جلوگیری از رسیدن به حد درد در معاملات وارد کردن مقدار اصولی و حساب شده پول اولیه به معاملات است
برای مثال گفتم در معاملات شما 10 درصد حد ضرر در نظر میگیرید . حال اگر بیشتر از ظرفیت و توانایی خود پول وارد معامله کنید آن 10 درصد میشود مبلغ زیادی که از دست دادنش باعث ناراحتی شما میشود . پس باید مبلغی به عنوان بالانس حساب وارد معامله شود که حد درد شما را نشانه نگیرد .
در کنار آن تعیین حد ضرر ما باید با حد سود و سیو سود نیز آشنا شویم
سیو سود
سیو سود به برداشت وجه و خارج شدن از معامله همراه با سود گفته می شود . این تکنیک به روشهای مختلفی انجام میشود که دو مورد آن را به شما آموزش خواهیم داد
در آموزش حمایت و مقاومت به شما تعیین سطوح را آموزش دادم .وقتی میخواهیم حد سودی را مشخص کنیم اولین قدم تعیین این سطوح می باشد
حال فرض کنید که ما در یک روند صعودی میخواهیم حد سود خود را مشخص کنیم لذا تمام مقاومت های سر راه ما می تواند حد سود ما باشد که ما در ابتدای کار دو تا از مقاومت های پیش رو را به عنوان دو تا از تیپی ها انتخاب می کنیم به همین شکل حمایت قبلی هم می شود حد ضرر ما
همانطور که در قسمت قبل گفته شد فاصله قیمت تا اولین تیپی باید حداقل ۳ برابر فاصله قیمت تا اولین حد ضرر باشد تا یک معامله با ریسک به ریوارد یک به سه داشته باشیم
حا که محل های تی پی و استاپ لاس ما مشخص شد معامله را آغاز می کنیم، برفرض مثال تحلیل ما درست پیش رفت و قیمت به اولین مقاومت ما که همان اولین تیپی ما میباشد می رسد .اینجا دو اقدام میتوانیم انجام دهیم
اقدام اول آنکه بر روی همین تیپی به صورت کامل از معامله خارج شویم و منتظر یک معامله بهتر دیگر با پتانسیل بیشتر شویم ،این نوعی سیو سود است .سیو سودی که به صورت کامل انجام می شود
اقدام دوم به این شکل است که شما اینجا مثلاً ۵۰ درصد از سود خود را از معامله خارج میکنید و منتظر می شوید تا قیمت سقف پیشرو را بشکند و به تیپی دوم شما برخورد کند
در این حالت مثال برای تعیین حد سود اگر قیمت نتواند سطح پیش رو که همان تیپی اول شماست را بشکند و به پایین برگردد شما ۵۰ درصد از سود خود را برداشته اید و ۵۰ درصد مابقی را در همان نقطه ورود خارج می شوید و اصطلاحاً سربهسر می شوید
اما از طرف دیگر اگر قیمت بتواند سطح پیشرو را بشکند و به تیپی دوم شما برخورد کند شما سودی دو برابر حالت اول با نصف دارایی خود کسب کرده اید که می تواند بالانس حساب شما را رشد خوبی دهد .
حد سود حد ضرر حد درد سیو سود
#حد ضرر
?چند نکته کلیدی در تعیین حدضرر
– حدضرر را در معاملات کوتاه مدت روی محدوده حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین 8 تا 10 درصد باشد)
– اگز دیدگاه شما میان مدت است حدضرر را روی محدوده حمایتی معتبر بین 15 تا 20 درصد قرار دهید.
– وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت کردید، حدضرر را روی مقاومت شکسته شده که حالا به عنوان حمایت عمل میکند قرار دهید.(تسطیح سطوح)
– اگر حدضرر را در فاصله کوتاهی از قیمت خرید قرار دهید، در معاملات کوتاه مدت ممکن است به دلیل نوسان زیاد قیمت، خروج زودهنگامی از بازار داشته باشید (سهم خیلی زود فروخته شود.)
– اگر حدضرر را در فاصله زیادی از قیمت خرید قرار دهید، باعث زیان بیشتر شما میشود. (سهم خیلی دیر فروخته میشود)
بنابراین یافتن حدوسط در تعیین حدضرر استراتژی هوشمندانه و بهتری میباشد.
– همیشه به حدضرر تعیین شده عمل کنید. اگر پس از عمل کردن به حدضرر، رشد سهم شروع شد، نیازی نیست خودتان را ملامت کنید و از آن به بعد در تعیین حدضرر دقت و مطالعه بیشتری انجام دهید. به جای ناراحت بودن، در عوض خوشحال باشید که براساس استراتژی تان معامله را انجام داده اید.
– برخی از افرادی که به دید بلندمدت سرمایه گذاری میکنند اعتقادی به تعیین حدضرر ندارند. شما هم اگر به وضعیت بنیادی شرکت مطمئن هستید و قصد سرمایه گذاری بیش از 9 ماهه دارید میتوانید حدضرر تعیین نکنید
دیدگاه شما