- برخورداری از معافیت مالیاتی
- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار (اوراق قرضه)
- کاهش ریسک نقدینگی
- ارائه معیارهای جدید برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت
- سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت
- افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی
- تعیین ارزش سهام شرکت
- سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی و یا سایر ابزارهای تأمین مالی
- افزایش توان رقابتی و سهم از بازار
فرق بازار بورس و فرابورس | بررسی کامل تفاوت سرمایه گذاری در این دو بازار سهام
بازارهای مالی ساختارهایی پیچیده از نظر اقتصادی و سازمانی دارند و ورود به آنها نیازمند اطلاعاتی جامع است. به طور کلی به بازارهایی که در آنها معاملات ارز و اوراق بهادار صورت میگیرد، مانند بازار سهام، بازار اوراق قرضه و بازار فارکس، بازار مالی گفته میشود. یکی از سوالات متداول که از ما پرسیده میشود، تفاوت بازار بورس و فرابورس و اینکه بازار بورس بهتر است یا فرابورس میباشد. بازار بورس و فرابورس دو مورد از بازارهای مالی در ایران هستند که در آنها سهام شرکت های سهامی به متقاضیان خرید آنها عرضه میشود. در این مطلب با بررسی تفاوت های بورس و فرابورس به زبان ساده، فعالیت در این دو نوع بازار مالی را شرح خواهیم داد.
آشنایی با ساختار بازار بورس
بازار بورس ایران بازاری است که در آن دارایی‌ها بین اشخاص حقیقی و حقوقی معامله میشود. این بازار به ۳ دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم میشود. در بورس کالا، کالاهای معینی خرید و فروش میشوند. در این بورس مواد اولیه بین مشتری و فروشنده معامله میشود و هر کالایی هم بورس خودش را دارد.
در بورس ارز، پول‌های خارجی خرید و فروش میشوند؛ البته توجه داشته باشید که این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار نیز، دارایی‌هایی از جمله سهام شرکتها و اوراق مشارکت معامله میشوند. بازار بورس سرمایهگذاران و خریداران را در کنار هم قرار می‌دهد تا هردو با تکیه بر دارایی‌ها و توانایی‌های خود موجب ایجاد سود دوطرفه شوند. در مقاله بازار بورس چیست سایت دکتر درخشی می‌توانید اطلاعات جامع‌تری درباره بورس ایران به‌دست آورید.
آشنایی با ساختار فرابورس
بازار فرابورس در آبان سال ۱۳۸۷ در ایران فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. این بازار که دارای جایگاهی قانونی مشابه بورس است، شرایط پذیرش و معامله آسان‌تری نسبت به بورس دارد تا بتواند در تامین مالی اقتصاد کشور تاثیر مثبتی داشته باشد. مهمترین وظیفه این بازار سازمان‌دهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه مانند شرکتهای کوچک است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند و خواستار ورود سریع‌تر به بازار هستند. در بازار فرابورس علاوه بر تنوع بالای اوراق بهادار، الزامات و شرایط آسان‌تری برای ورود به آن وجود دارد. در مقاله بازار فرابورس چیست نکات بیشتری درباره این بازار بیان کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم مطالعه کنید.
انواع بازارهای فرابورس
فرابورس در ایران دارای ۵ بازار با نام‌های بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دوم مبادله میشود و شرکت‌هایی که این شرایط را ندارند میتوانند در بازار پایه معامله شوند. در بازار اول فرابورس، شرکت های سهامی عام که طبق شرایط پذیرش، موفق به رعایت دستورالعمل‌ها میشوند، مجاز به ارائه معاملات سهام خود خواهند بود.
در بازار دوم فرابورس نیز مانند بازار اول، معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت میگیرد، اما شرایط پذیرش در این بازار از بازار اول آسان‌تر است. بازار پایه فرابورس نیز برای ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی عام که شرایط حضور در بورس و بقیه بازارهای فرابورس را ندارند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکتهای سهامی میتوانند حضور داشته باشند.
تفاوت اصلی بورس و بازار فرابورس به زبان ساده
در هردو بازار بورس و فرابورس ایران، معاملات از طریق کارگزاری‌هایی انجام میشود که مجوز قانونی فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت کرده‌اند. این کارگزارها نقش واسط بین خریدار و فروشنده را ایفا می‌کنند. حال، به بررسی تفاوت اصلی بورس و فرابورس به زبان ساده می‌پردازیم:
فرق بازار بورس و فرابورس
بازار بورس به ۲ بازار اول و دوم تقسیم میشود. عملکرد اهمیت بازارهای سهام و رفتار این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر یک شرکت در بازار اول عملکرد مناسبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل میشود، و برعکس. همچنین اگر شرکتی در بازار دوم رضایت‌بخش عمل نکند، امکان اخراج او از بازار وجود دارد. اما فرابورس ایران دارای ۵ بازار است که شرایط متعادل‌تری نسبت به بازار بورس دارند.
تفاوت پذیرش سهام در بورس و فرابورس
شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوارتر از فرابورس است. بازار فرابورس برای این ایجاد شد که شرکتهای کوچک‌تر که شرایط پذیرش در بازار بورس را ندارند نیز، بتوانند سهام خود را در بازار عرضه کنند. در این بخش به دو تفاوت بورس و فرابورس در خصوص شرایط پذیرش سهام اشاره می‌کنیم:
- حداقل سرمایه ثبت شده شرکت: در تابلوی اصلی بازار اول ۱۰۰ میلیارد تومان و در تابلوی فرعی بازار اول ۵۰ میلیارد تومان است. این میزان در بازار دوم ۲۰ میلیارد تومان است. اما در فرابورس، برای بازار اول ۱ میلیارد تومان و برای بازار دوم ۱۰۰ میلیون تومان نیز کافی است.
- حداقل سهام شناور: فرق بین بازار بورس و فرابورس در سهام شناور به این صورت است که در تابلوی اصلی بازار اول ۲۰ درصد و در تابلوی فرعی بازار اول ۱۵ درصد است. این میزان در بازار دوم ۱۰ درصد است. اما در بازار فرابورس، برای بازار اول ۱۰ درصد و برای بازار دوم ۵ درصد کفایت می‌کند.
تفاوت ساعات معامله بورس و فرابورس
از دیگر تفاوت های بورس و فرابورس، تفاوت ساعات معامله در این دو بازار است. بازار بورس هر هفته از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ (به غیر از ایام تعطیلات رسمی) در حال فعالیت است. اما ساعات کار فرابورس انعطاف بیشتری دارد و فقط در زمان اداری تعریف نمی‌شود.
مزیت فرابورس نسبت به بورس در امکان خروج
اگر شرکتی تصمیم به خروج از فرابورس را بگیرد، راه حلی برای این موضوع وجود دارد که با گذراندن فرآیند خاصی، امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به یک شرکت سهامی خاص وجود دارد. ضمن اینکه شرکتهای فرابورس ایران، میتوانند خیلی راحتتر به بازارهای مالی دیگر انتقال پیدا کنند.
مزایای پذیرش در فرابورس نسبت به بورس چیست؟
فرابورس به علت شرایط پذیرش آسان‌تری که نسبت به بورس دارد، بستر مناسبی را برای حضور شرکتها در بازار اوراق بهادار ایجاد کرده است. این تفاوت بین بورس و فرابورس باعث شده تا مشارکت بیشتری در بازارهای مالی ایران اتفاق بیافتد. همچنین شرکتهای فعال در فرابورس این امکان را دارند که از طریق فروش سهام خود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه استفاده کنند. علاوه بر این، شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس، امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارند.
با علم به تفاوت های بازار بورس و فرابورس سرمایه گذاری صحیحی داشته باشید!
آشنایی با تفاوت های بازار بورس و فرابورس ایران باعث میشود تا در صورتی که قصد ثبت شرکت خود در این بازارها را دارید، مسیر خود را پیش‌بینی کنید و از سرمایهگذاری خود نهایت بهره را ببرید. در این مطلب، با مقایسه فرابورس و بورس برخی از ویژگی‌های این دو بازار مالی ایران را برشمردیم و سعی کردیم تا حدودی راه انتخاب بین این دو بازار را برای شما آسان‌تر کنیم.
البته، آنچه در این مقاله شرح آن رفت، تنها مقدماتی بر شناخت و مقایسه بورس و فرابورس به زبان ساده است و بسیاری از موارد دیگر، مانند پیچیدگی تشکیلات و ساختار سازمانی و اقتصادی آنها و نیز استراتژی‌هایی که با استفاده از آنها می‌توانید دست به معاملاتی کم ریسک، پرتنوع و سودساز در این دو بازار بزنید حرفی به میان نیامد. برای اطلاع از این موارد و مابقی نکات تکمیلی، پیشنهاد ما به شما سرمایه گذاری در دوره آموزش جامع بورس مجموعه بورس اینوست است. این دوره دقیقا همان جایی است که میتواند زیر چتر مدیریت سرمایه، شما را به سودآوری دائم و ثبات در بازار فرابورس و بورس برساند.
امیدواریم از این مقاله و بررسی فرق بازار بورس و فرابورس بهره برده باشید و اکنون بر مبنای این تفاوت‌ها، بدانید که برای شما بورس بهتر است یا فرابورس. اگر هر سوالی درباره این موضوع برای شما پیش آمده، در قسمت نظرات پایین صفحه مطرح کنید تا کارشناسان سایت دکتر درخشی در سریع‌ترین فرصت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
✔️ بازار ثانویه بورس – اهمیت و ویژگی های آن – حمید فروغی
دارایی‌هایی که در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است. جهت معاملات بعدی نیاز به بازار ثانویه میباشد.
بازار ثانویه به منظور فراهم شرایط داد و ستد اوراق انتشار یافته در بازار اولیه و همچنین افزایش امکان نقدشوندگی آنها بنا شده است. برای مثال شخصی که سهام یک شرکت را در پذیره‌نویسی خریده و حال قصد فروش این سهم را دارد. باید برای فروش آن از طریق بازار ثانویه اقدام به فروش آن بنماید.
در نتیجه می‌توان گفت که کلیه معاملات سهام در بازار بورس، جزو دسته بازار ثانویه میباشد. همچنین اوراق بهادر بین سرمایه گذاران معامله میشوند و شرکتها در آن هیچ نقشی ندارند.
وجود بازار ثانویه بسیار ضروری و تعیین کننده است. چرا که امکان نقدشوندگی و معامله‌گری مستمر اوراق را ایجاد می‌کند. شرکت های بورسی از سررسید قرارداد ترسی ندارند که مثلا شخصی تمام و کمال پولش را درخواست کرده و به شرکت فشاری وارد شود. و به لطف بازار ثانویه، می‌توان بصورت بی نهایت با پول سرمایه گذاران فعالیت کرد. همچنین بوسیله این بازار می توانید عمل جذب و افزایش سرمایه خود را انجام دهید.
ساختار و عملکرد بازار ثانویه بورس
بورس اوراق بهادر یکی از مهمترین نهادهای بازار ثانویه برای معامله‌های اوراق بهادر و سهام میباشد. بازار ثانویه میتواند شامل انواع سهام، اوراق قرضه و… مورد معامله قرار بگیرد.
حجم معاملات در بازار ثانویه نسبت به بازار اولیه بسیار بیشتر است. چرا که این بازار به جهت فراهم سازی معاملات اوراق انتشار یافته و نقد شوندگی در بازار اولیه میباشد. در صورتی که بازار ثانویه برای شرکتها محلی است که میتوانند بر معاملات، بصورت هدفمند مدیریت و نظارت داشته باشند.
قیمت گذاری در بازار ثانویه
همانطور که می‌دانید در بازار اولیه قیمت اوراق بهادر از همان ابتدا بر اساس قیمت اسمی مشخص میشود، در حالی که در بازار ثانویه قیمت‌ها بر اساس عملکرد و اندازه عرضه و تقاضا تعیین میشود.
ویژگی‌های بازار ثانویه
✔️هزینه کمتر معاملات به جهت حجم بالای معامله‌ها
✔️ایجاد نقدینگی برای سرمایه گذاران. هر فردی که نیازمند به فروش داشته باشد میتواند به دلیل حضور تعداد زیاد خریداران، اقدام به فروش اوراق خود بکند.
آشنایی با انواع بازار بورس درایران
در بازار بورس ایران ، کالاهای مختلفی مورد معامله قرار میگیرد و بر همین اساس بازار بورس به ۴ دسته کلی تقسیم میشود:
۱– بورس اوراق بهادار
۲- فرابورس
۳- بورس کالا
۴- بورس انرژی
البته در جهان بورس ارز هم یکی از انواع بورس است که در آن ارزهای خارجی خرید و فروش میشوند. اما در ایران، بورس ارز برای معامله و تبادل ارزهای خارجی وجود ندارد و خرید و فروش ارز به صورت دستی و در صرافی ها یا بازار آزاد انجام میشود.
بورس کالا:
بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمتگذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران ارائه میشود.
در این بازار معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار میگیرد. سهام شرکت بورس کالا نیز با نماد معاملاتی کالا در بازار قابل خرید و فروش است و درآمد آن حاصل از کارمزد معاملات کالایی تحت نظر این شرکت است.معاملات در این بازار بصورت نسیه،نقد و سلف برای انواع محصولات کشاورزی و صنعتی انجام می شود و به بازار های فیزیکی،فرعی،مشتقه و مالی تقسیم می شود که هرکدام نیز بخش های متفاوتی دارند تا کالاهای پذیرفته شده در این بازار را در خود جای دهند.
سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریورماه سال۸۲ به‌عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس ازآن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریورماه سال ۸۳ شروع به فعالیت کرد. شرکت بورس کالای ایران نیز به‌موجب ماده ۵۸ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک شرکت جدید و کاملاً مستقل از سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات و کالای کشاورزی، پس از پذیره‌نویسی در چهار گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد.
بدین ترتیب، هم‌اکنون بورس کالای ایران باتجربه‌ای بیش از ۱۰ سال، به دادوستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده‌های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه ازجمله قراردادهای آتی مشغول است.
انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌اند از :
قرارداد نقدی:
قراردادی است که بر اساس آن، پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام میشود.
قرارداد نسیه:
قراردادی است که بر اساس آن، کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می شود.
قرارداد سلف:
قراردادی است که بر اساس آن، کالا باقیمت معین درزمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می شود.
قرارداد آتی:
قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الآن تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید باهم تسویه کنند.
قرارداد اختیار معامله:
قرارداد اختیار معامله قراردادی است که در آن‌یک طرف، اختیار(حق) خرید و یا فروش کالایی را از طرف دیگر خریداری می‌کند. قرارداد اختیار معامله به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم میشود. در هرکدام از این دو نوع قرارداد، دو طرف خریدار و فروشنده با یکدیگر وارد معامله میشوند.
قرارداد سلف استاندارد:
قراردادی است که بر اساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری‌شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد ۲ و ۳ دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به‌اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده میشود.
گواهی سپرده کالایی:
بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تائید بورس صادر میگردد.
بورس انرژی:
به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حامل های انرژی نفت، گاز، برق و سایر حاملهای انرژی است.
دارایی‌های قابل معامله در این بازار هم شامل دارایی‌های فیزیکی و هم شامل دارایی‌های مالی از قبیل ابزارهای مشتقه مبتنی بر انرژی خواهد بود. بنابراین امکان معامله نفت، گاز، بنزین، نفت کوره، برق و نیز ابزارهای مشتقه مبتنی بر آنها (شامل اوراق سلف موازی) در این بازار وجود دارد. بورس انرژی با ۶ سال سن جوان ترین بازار بورس در ایران محسوب می شود.
با توجه به ویژگی‌های کشور و برخورداری از منابع غنی انرژی این بورس اهمیت زیادی دارد خصوصاً آنکه یکی از کارکردهای مهم این بازار موضوع صادرات و فروش انرژی به کشورهای همسایه است که بحث کشف قیمت در آن اهمیت زیادی دارد.
سود این بازار نیز حاصل از کارمزد معاملات بخش های انرژی است و سهام آن برای اشخاص حقوقی و حقیقی قابل خرید و فروش است.
بورس اوراق بهادار:
یکی از انواع بازار در ایران بورس اوراق بهادار تهران می باشد.در این بازار سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، خرید وفروش میشوند و بیشتر سرمایه گذاران بازار، در این بخش از بازار فعال هستند. در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران تهیه شد. لایحه تشکیل آن در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد و در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران، با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس آغاز به کار کرد.
مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران :
- برخورداری از معافیت مالیاتی
- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار (اوراق قرضه)
- کاهش ریسک نقدینگی
- ارائه معیارهای جدید برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت
- سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت
- افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی
- تعیین ارزش سهام شرکت
- سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی و یا سایر ابزارهای تأمین مالی
- افزایش توان رقابتی و سهم از بازار
فرابورس:
در ایران، فرابورس از پاییز سال ۱۳۸۸ وارد میدان شد. مهمترین وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی شرکت‌هایی است که میخواهند وارد بازار سرمایه شوند، اما هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.
فرابورس ایران با هدف ایجاد بازاری کارآمد، منصفانه و شفاف، تمهیدات و بسترسازی لازم را در زمینه انتشار سریع و عادلانه اطلاعات با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار انجام داده تا صاحبان سرمایه با آگاهی و شناخت بیشتر در خصوص انواع اوراق بهادار، درجات ریسک و سایر شاخصه‌های مهم، به سرمایهگذاری در اوراق بهادار پذیرفته‌شده در این بازار اقدام کنند.
سهام شرکت‌هایی که نتوانسته‌اند به بازار بورس اوراق بهادار راه پیدا کنند، در فرابورس معامله میشوند. در واقع قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس ساده‌تر از بورس است.
در کشورهای دیگر بازار فرابورس برای خرید و فروش سهام شرکت‌هایی است که شفافیت کافی ندارند یا سودآوری آنها به مراتب کمتر از بازار بورس است.
“دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل‌وانتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران (شرکت سهامی عام)” مصوب ۱۳۸۸ فعالیت این رکن بازار سرمایه را در قالب چند بازار مجزا به نام‌های بازار اول، دوم، سوم، پایه، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار شرکتهای کوچک و متوسط و بازار مشتقه بیان کرده است. در حال حاضر این بازارها به لحاظ طی کردن فرایند پذیرش باهم متفاوت هستند و پذیرش سهام شرکتهای سهامی عام صرفاً در بازارهای اول و دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. متقاضی پذیرش در صورت دارا بودن شرایط پذیرش، باید تقاضای پذیرش خود را دریکی از این بازارها به فرابورس ارائه کند.
کارکرد بورس‌های اوراق بهادارو کالا و ارز:
بورس علاوه بر افزایش سرمایه سهامدارانی که در خرید سهام دقت لازم را دارند و از سرمایه گذاری خویش بهره مند می‌گردند مزایا و کارکردهای وسیع و اثر گذار زیادی دارد اهمیت بازارهای سهام که در ذیل اشاره میگردد:
کنترل نقدینگی درجامعه، بازار بورس یک فرصت سرمایه گذاری مطلوب برای سرمایه گذاران با سرمایه‌های اندک ایجاد می‌کند و زمینه توزیع عادلانه ثروت را مهیا می‌کند.
بررسی اهمیت و سازوکار عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار در بازار سرمایه
فصلنامه پژوهش های جدید در مدیریت و حسابداری ، دوره: 4 ، شماره: 10
خرید و دانلود فایل مقاله
با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 16 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.
مشخصات نویسندگان مقاله بررسی اهمیت و سازوکار عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار در بازار سرمایه
چکیده مقاله :
عرضه اولیه سهام یکی از مهمترین وقایع در طول عمر شرکت است که علی رغم محدودیت ها، میتواند دارای منافع بسیاری باشد. از اهداف اصلی شرکت برای عرضه سهام به عموم و ورود به بورس این است که بتواند سرمایه مورد نیاز خود را برای ادامه و گسترش عملیات خود، راحتتر و ارزانتر تامین کند. نگرانی عمده شرکتهای بورسی در گام نخست برای ورود به بازار سرمایه این است که چه قیمتی برای عرضه اولیه مناسب است و آیا میتوانند سرمایهگذاران را به خرید سهام خود مجاب کنند. نبود سابقه معاملاتی برای سهام این شرکتها و نیز عدم تقارن اطلاعات بین عرضه کنندگان سهام جدید و سرمایهگذاران بیرونی، باعث پیچیدگی در نحوه عملکرد عرضه اولیه سهام در بورس میگردد. قیمتگذاری این سهام یکی از پیچیدهترین مباحث مدیریت مالی محسوب میشود و یکی از جذابترین موضوعات در مورد عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار، عرضه به زیر قیمت واقعی است که در این مورد فرضیه های متنوعی بیان شده است و در این تحقیق به تفصیل به آن پرداخته می شود. اولین مرحله از عرضه عمومی اولیه انتخاب بازار مناسب جهت ورود به آن و همچنین انتخاب یک بانک تامین سرمایه جهت مدیریت این فرآیند است. یک شرکت برای اینکه بتواند عرضه عمومی شود، مراحل مختلفی را طی کرده و نیازمند اعمال قوانین مختلفی است و یکی از پیش شرط های آن استفاده از خدمات یک بانک تامین سرمایه است. البته لازم به ذکر است که سرمایهگذاری در عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار نیز همانند دیگر سرمایه گذاریها نیازمند بررسی زیاد برای سرمایهگذار است تا بتواند سود مناسبی کسب کند. در این تحقیق ضمن ارایه تعاریفی از عرضه عمومی اولیه سهام، مزایا و معایب، سازوکار و فرآیند پرداخته شده است.
کلیدواژه ها:
کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله
کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا JR_JRMA-4-10_012 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:
نحوه استناد به مقاله :
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
حاجی غلام سریزدی، مهدی و محمدی پورندوشن، رسول،1396،بررسی اهمیت و سازوکار عرضه عمومی اولیه اوراق بهادار در بازار سرمایه،https://civilica.com/doc/764669
در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1396، حاجی غلام سریزدی، مهدی؛ رسول محمدی پورندوشن )
برای بار دوم به بعد: ( 1396، حاجی غلام سریزدی؛ محمدی پورندوشن )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.
مدیریت اطلاعات پژوهشی
اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.
پیش بینی یک رسانه خارجی از آینده بورس در دولت رئیسی
علی‌رغم همه نوسان‌های بورس اوراق بهادار تهران در ۲ سال اخیر، بازار سهام در چند ماه گذشته، هیچ‌گونه نوسان عمده‌ای را شاهد نبوده است. در چنین شرایطی، رشد متعادل بازار در ماه‌های اخیر نشان‌گر قدری بلوغ در رفتار سرمایهگذاران بازار بورس است.
به گزارش اقتصادنیوز؛ امواج میدیا در گزارشی به بررسی وضعیت بورس تهران پرداخته است در این گزارش وضعیت بورس تهران در دولت ابراهیم رئیسی و چشم انداز پیش روی آن تحلیل شده است. این تحلیل به قلم بیژن خواجه‌پور بوده است که امواج میدیا او را از مدیران یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی Eunepa مستقر در وین و متخصص ژئوپلیتیک انرژی و اقتصاد ایران،معرفی کرده است. نویسنده در این مقاله نوشته است: تقریباً در تمام طول دو سال گذشته، بازار اصلی سرمایه‌ی ایران، یعنی بورس اوراق بهادار، شاهد نوسانات بسیار زیادی بوده است. این نابسامانی منعکس‌کننده‌ی نگرانی‌هایی است که در عوامل سیاسی سرچشمه دارند؛ مواردی همچون عاقبت تحریم‌های آمریکا، و همچنین بروز تغییرات ناگهانی در دیگر بازارهای پُر ریسک مثل ارز، طلا و املاک.
اما جالب اینجاست که در چند ماه گذشته، هیچ‌گونه نوسان عمده‌ای مشاهده نشده است. حتی بازار به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۸ خرداد، که در آن ابراهیم رئیسی پیروز شد نیز، واکنش منفی نشان نداد. در چنین شرایطی، رشد متعادل بازار در ماه‌های اخیر نشان‌گر قدری بلوغ در رفتار سرمایهگذاران بازار بورس است. این امر میتواند به نوبه‌ی خود، کمک مثبتی برای گسترش بازارهای سرمایه باشد.
۵۰ میلیون سهامدار جدید
برای درک بهتر اهمیت مرحله‌ی فعلی بلوغ بازار سرمایه در ایران، ارزیابی عوامل بروز نوسانات قبلی، و همچنین سنجش تغییرات به وجود آمده، مهم است.
فروردین ۱۳۹۷، نقطه‌ی عطف مهمی در ارتقای سرمایهگذاری دولت ایران در بازارهای سرمایه بود؛ زمانی که مقامات امکان تجارت اوراق بهادار را برای مجموعه‌ی جدیدی از واحدها فراهم کردند. پیش از این تغییر، تنها کارگزاران اجازه‌ی معامله در بازارهای سهام را داشتند. این بدان معناست که سرمایهگذاران خُرد باید کارگزاران معتمد را شناسایی می‌کردند، قرارداد کارگزاری می‌بستند و در نهایت به مهارت آنها در کارشان اعتماد می‌کردند. این روند برای بسیاری از مردم ایران بسیار دشوار بود. دلیل اصلی که بورس عمدتاً بازاری برای سرمایهگذاران ثابت بود که بیشترشان را مؤسسات تشکیل می‌دادند نیز همین است.
آزادسازی روند این معاملات، راه میلیون‌ها نفر را به بازار سرمایه‌ی ایران باز کرد. تنها کاری که سرمایهگذاران جدید باید انجام می‌دادند این بود که از یک "کد اقتصادی" به عنوان جواز استفاده کنند و سپس می‌توانستند معاملات سهامی خود را آغاز کنند. در آن زمان، برخی از فعالان بازار این تغییر سیاست را اقدامی عمدی از سوی دولت ایران برای جذب نقدینگی تلقی می‌کردند. به ادعای این گروه، به احتمال زیاد این اقدام مقامات بیشتر برای فروش سهام شرکتهای دولتی بود، تا کسری بودجه‌ی ناشی از رژیم تحریم‌های ایالات متحده پوشش داده شود.
به موازات آزادسازی مبادلات اوراق بهادار، "سهام عدالت"-سهام شرکتهای دولتی که در زمان محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور اسبق (۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲) به خانواده‌های اختصاص یافت- نیز آزاد شد. هر دوی این تغییرات ساختاری به این معنا بود که مقامات حدود ۵۰ میلیون ایرانی را به سرمایهگذاران خُرد و دارای سهم مستقیم در بازار سرمایه‌ی کشور تبدیل کردند.
از این رو، حجم زیادی از سرمایه‌ی خرد، در سال ۱۳۹۷ به بازار بورس سرازیر شد. بر اساس آمار رسمی، از اردیبهشت ۱۳۹۷ تا مرداد ۱۴۰۰، حجم این نوع سرمایهگذاری حدود ۱۱۰۰ تریلیون ریال (۴.۵ میلیارد دلار در نرخ بازار آزاد) بوده است. این امر همچنین میتواند توضیح دهد که چرا رئیسی، نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری، در آستانه‌ی انتخابات ۲۸ خرداد، از بورس تهران بازدید کرد.
دیگر تغییرات جریان سرمایه
همزمان با ایجاد اصلاحات در امنیت تجارت و آزادسازی "سهام عدالت"، سخت‌گیری‌های بیشتر بخش بانکی و فشار برای شفافیت بیشتر، بسیاری از بازیگران اقتصادی را بر آن داشت تا به دنبال یک پناهگاه امن جدید برای دارایی‌های خود باشند. پیش از آنکه اقدامات تدریجی برای سخت‌تر کردن قوانین مربوط به حساب‌های بانکی صورت بگیرد، پولی که از طریق اقتصاد غیر رسمی قابل توجه کشور ایجاد می‌شد، می‌توانست بدون عواقب مالیاتی یا نظارتی عمده جابه‌جا شود.
تغییرات در بورس اوراق بهادار این امکان را ایجاد کرد که معاملات بورسی به بستر امن جدیدی برای سرمایه‌هایی تبدیل شود که از طریق فعالیت‌های اقتصادی غیر رسمی از جمله قاچاق و یا کمیسیون‌های ناشی از فعالیت مشاغل سیاه ایجاد میشود. در این شرایط، برخی از کارشناسان معتقدند که آزاد کردن بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۹۷، راهی بود که برای انتقال چنین پول‌هایی به بازار سرمایه ساخته شد. سرمایهگذاران خرد نیز هنگامی که این راه ساخته شد و بازار شروع به ارائه سودهای قابل توجه کرد، آن را دنبال کردند.
صرف نظر از زنجیره‌ی این توسعه، واقعیت این است که دولت و سازمان‌های نیمه‌دولتی، و همچنین بزرگترین سهامدارن در شرکتهای بزرگ ایران، میتوانند دارایی‌های خود را بفروشند و در نتیجه کسری بودجه ناشی از تحریم‌های آمریکا را جبران کنند.
نویسنده در ادامه مدعی می شود:مقیاس عملیات را نباید دست کم گرفت. دولت ایران در سال گذشته از فروش سهام در بازار بورس، حدود ۳۲۰۰ تریلیون ریال (۱۲.۸ میلیارد دلار آمریکا با نرخ بازار آزاد) تولید کرد. در مقایسه، درآمد رسمی صادرات نفت خام در همان مدت ۱.۲ میلیارد دلار گزارش شده است. البته این مبلغ نشان‌دهنده‌ی کل درآمد ایران از فروش نفت نیست، چراکه این درآمد از طریق نهادهای مختلف ایجاد شده و به عمد در هاله‌ای از ابهام نگاه داشته میشود.(البته ادعای نویسنده از سوی وزیر پشین اقتصاد ایران رد شده است. به گفته فرهاد دژپسند در سال 1399 از طریق بازار سرمایه 680 هزار میلیارد تومان تجهیز منابع مالی انجام شد، اما برخی به غلط این موضوع را منعکس کردند که دولت از بازار سرمایه تامین مالی کرده که هرگز چنین چیزی درست نیست. این تجهیز مالی برای اقتصاد کشور از طریق بازار بدهی و بازار سهام برای همه بخش‌های دولتی، خصوصی و نهادهای عمومی مانند شهرداری‌ها صورت پذیرفت.)
مسیر احتمالی پیش رو
افزایش بی‌سابقه‌ی معاملات باعث شد شاخص کل بازار بورس از کمتر از ۵۰۰٫۰۰۰ واحد در دی‌ماه ۱۳۹۸ به بیش از ۲٫۰۰۰٫۰۰۰ واحد در مرداد ۱۳۹۹ برسد.
هنگامی که در مردادماه ۱۳۹۹ اصلاح بازار پیش‌بینی‌شده آغاز شد، بسیاری دولت را به ناکارآمدی در ایجاد ثبات و هموار کردن راه برای این سقوط بزرگ متهم کردند. کاهش شدید قیمت سهام در نیمه‌ی دوم سال ۱۳۹۹، اعتماد بسیاری از سرمایهگذاران را که به دلیل کاهش ارزش ریال ایران به سایر بازارهای پُر ریسک و به ویژه بازار تبادل ارز خارجی روی آورده بودند، سلب کرد.
با این حال و حتی با وجود برخی از عوامل محرک اصلی مانند عدم قطعیت سیاسی، تورم بالا و کاهش ارزش پول، در اواخر سال ۱۳۹۹، نشانه‌هایی از ثبات در بازارهای سرمایه دیده می‌شد. این نشان می‌دهد که تغییر کیفی اصلی، رفتار سرمایهگذاری از سوی سرمایهگذاران خُرد بوده است.
در واقع، کارشناسان توافق نظر دارند که رفتارهای نامنظم و بی‌سامان سرمایهگذاران خرد، نقش مهمی هم در صعود و هم در ریزش بازار بورس تهران در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ ایفا کرده است. در مرحله‌ی اولیه‌ی ورود آنها به بازار، اکثر سرمایهگذاران کوچک به مواردی مانند تحریم جدید ایالات متحده و یا تغییر نرخ ارز به شکلی هیجانی واکنش نشان دادند. در مقابل، داده‌های معاملاتی امسال حاکی از آن است که بسیاری از سرمایهگذاران خُرد، سرمایه‌ی خود را به صندوق‌های قابل معامله در بورس منتقل کرده‌اند که معمولاً شامل سبدی از اوراق بهادار با استراتژی ریسک معین است.
این بدان معناست که تصمیمات سرمایهگذاری بخش فزاینده‌ای از سرمایهگذاران، بیشتر ناشی از تجزیه و تحلیل حرفه‌ای است تا واکنش‌های هیجانی به تک رویدادها. در این زمینه، عدم وقوع تغییر عمده پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ خرداد، بهترین نشانه‌ی ثبات بازار سرمایه است.
این تحول مهم هم پیامدهای اقتصادی دارد و هم پیامدهای سیاسی. از یک سو، بازار سهام سالم و پایدار، به ویژه با توجه به ضعف‌های موجود در بخش بانکی کشور، میتواند نقش مهمی به عنوان منبع سرمایه برای شرکتهای ایرانی ایفا کند. از این گذشته، یک بازار شفاف کالا میتواند از فساد جلوگیری کند و به بازیگران بخش خصوصی اجازه دهد به پروژه‌های خود جامه‌ی عمل بپوشانند.
افزون بر این، رشد باثبات و پایدارتر در بازار سرمایه ممکن است مبالغ زیادی را از فعالیت سرمایهگذاری پر ریسک که در حال حاضر اهمیت بازارهای سهام به اقتصاد کشور آسیب می‌رساند، دور کند. از همه مهم‌تر، اگر پس‌اندازها از بخش بانکی به بازار سهام منتقل شود، مقامات این فرصت را خواهند یافت که سود بانکی را کاهش دهند و از این طریق به کاهش تورم کمک کنند.
از سوی دیگر، با نگاه به آینده، احتمالاً تمایل قوی‌تری برای ثبات سیاسی در بین مردم ایران وجود خواهد داشت. این مسیر میتواند اثرات متعددی را در پی داشته باشد، از جمله کاهش احتمال تغییرات شدید سیاسی با جذب سرمایهگذاران علاقه‌مند به ثبات اقتصادی.
به این ترتیب، از دیدگاه کارشناسان، برای دولت رئیسی که به بازارهای سهامی به چشم نهادهای اقتصادی مهم می‌نگرد و نه صرفاً یک منبع درآمد، توسعه‌ی یک استراتژی در مورد این بازارها بسیار حیاتی است. بنابراین، برای بهره‌بری کامل از ظرفیت‌های اقتصادی، مالی و سیاسی بازارهای سرمایه‌ی ایران، دولت باید از پوپولیسم دوری کند و در عوض سیاست‌هایی را اتخاذ کند که بتواند از طریق رشد پایدار به ثبات برسد.
دیدگاه شما