قرارداد آتی زعفران چیست و نحوه معامله در آن به چه صورت است؟
قرارداد آتی زعفران ابزار مالی جدیدی است که به یاری فعالان بازار بورس زعفران ایران آمده است. این بازار مالی به منظور کاهش ریسک نوسانات قیمتی برای تولیدکننده و مصرفکننده زعفران ایجاد شده است. در این بازار شما میتوانید با پرداخت قسمتی از پول زعفران، تمام آن را تحت مالکیت خود درآورده و از نوسانات قیمتی آن سود برده و یا به عنوان تولیدکننده زعفران از نوسانات قیمتی در امان بمانید.
تاریخچه قراردادهای آتی
قراردادهای آتی در اواسط قرن 19 یعنی حدود 150 سال پیش با اصولی مشابه با بازارهای آتی امروزی انجام میشد و هر دو طرف متعهد در قرارداد از این معامله سود میبردند. بورس کالای ایران نیز در سال 1386 تشکیل شد. نخستین قرارداد آتی زعفران نیز با سررسید 20 شهریور 1397 در بازار به طور رسمی معامله شد.
از آن پس با وجود قرارداد آتی زعفران کشاورزان میتوانند با تحویل زعفران خود به انبارها و گواهی آن، زعفران خود را در بورس عرضه کنند. مصرفکنندگان زعفران نیز با قیمت توافقی امروز برای آینده زعفران مورد نیاز خود را خرید میکنند و این به معنی بی اثر شدن نوسانات برای تولید کننده و مصرفکننده زعفران میباشد.
قرارداد آتی زعفران
این قرارداد در بورس کالای ایران به صورت دوطرفه منعقد میشود. در این قرارداد یک شخص متعهد میشود در تاریخ سررسید مقدار معینی از زعفران را با استاندارد پایه مشخص شده و با قیمتی که امروز دو طرف بر سر آن توافق میکنند به فروش برساند و شخص خریدار متعهد ميشود زعفران را در تاریخ سررسید با قیمت مشخص خریداری کند.
قیمت زعفران در این بازار تابع عوامل مختلفی است و هرچه به سررسید تحویل زعفران نزدیکتر شویم قیمتها واقعیتر میشوند. اصلیترین عامل قیمتگذاری در این بازار قیمت دلار است. قسمت اعظمی از زعفران تولیدی ایران صادر میشود و قیمت دلار تاثیر به سزایی در ارزش زعفران در این بازار دارد.
در تصویر زیر استانداردهای لازم جهت تحویل زعفران به انبار را مشاهده میکنید.
نحوه انجام معامله در بازار قرارداد آتی زعفران
برای درک بهتر از فرایند خرید و فروش در این بازار با یک مثال قضیه را مطرح میکنیم:
یک کشاورز پیشبینی میکند در آیندهای نزدیک قیمت زعفران افت خواهد کرد و برای حفظ زعفران و سرمایه خود از این افت قیمتی زعفران خود را در بورس کالا به قیمت امروز و تحویل آینده عرضه میکند. او زعفران خود را با توجه پیشبینی خود از افت قیمتی با قیمت امروز عرضه کرده میکند. او برای این کار باید در بورس یک موقعیت تعهد فروش ایجاد کند.
حال طرف دیگر قضیه مصرفکننده زعفران است ( کارخانه صنایع تبدیلی زعفران و یا صادرکننده و…). پیشبینی او از قیمت آینده زعفران افزایش قیمت است، اوهم برای جلوگیری از ضرر افزایش قیمت در آینده، زعفران مورد نیاز خود را به قیمت امروز میخرد. او این کار را با ایجاد موقعیت تعهد خرید در بازار آتی زعفران انجام میدهد.
حداقل اندازه زعفران برای ورود به فرایند تحویل 100 گرم و معادل یک قرارداد میباشد.
هر دو طرف معامله نگرانیهای خود از نوسانات قیمتی را با این قرارداد برطرف کردند.
ویژگیهای قرارداد آتی زعفران
اهرم مالی
به طور کلی اهرم مالی ضریبی از ارزش کلی قرارداد است که باید آن را بپردازید تا قدرت مالکیت کامل آن قرارداد را داشته باشد. اهرم مالی در قرارداد آتی زعفران مقدار ثابتی نیست و با توجه به ارزش روزانه قرارداد و وجه تضمین مشخص شده از بورس کالا با فرمول زیر محاسبه میشود:
اهرم مالی = ارزش هر قرارداد / وجه تضمین اولیه
خب اینجا با طرح یک مثال قضیه را روشنتر میکنیم. وجه تضمین به ازای هر قرارداد زعفران پوشال 160000 تومان است و ارزش هر قرارداد امروز 700000 است حال باتقسیم این دو مقدار به عدد 4.375 میرسیم که اهرم این قرارداد است. و این یعنی شما با پرداخت 160000 تومان مالکیت قراردادی با ارزش 700000تومان را به دست میآورید و میتوانید نحوه معامله در بازار آتی از منافع آن سود ببرید.
البته این مشخص است که در زمان تحویل زعفران باید تمام مبلغ را بپردازید.
پوشش ریسک برای طرفین
اصلیترین هدف برای ایجاد این قراردادهای آتی کاهش ریسک نوسانات قیمتی برای تولیدکننده و مصرف کننده زعفران است و تولید کننده میتوانند با ایجاد تعهد فروش زعفرانی که در آینده تولید خواهد کرد را به قیمت امروز بفروشد ومصرف کننده نیز زعفران مورد نیاز خود در آینده را با قیمت امروز خریداری کند.
وجه تضمین اولیه
وجه تضمین اولیه به ازای هر قرارداد 100 گرمی زعفران از سوی بورس کالا مشخص شده میشود و فردی که قصد معامله در این بازار را دارد باید این مبلغ را به حسابی تحت اختیار سازمان بورس واریز کند. در صورت عدم اجرای تعهدات هر شخص مبلغ ضمانت به نفع طرف مقابل برداشته میشود.
در طی معاملات هر روزه با اعلام قیمت تصفیه روزانه مبالغ این حسابها و وجوه تضمین کاهش یا افزایش مییابند. وبا کاهش آن به 70 درصد وجه تضمین نحوه معامله در بازار آتی اولیه شخص موظف است حساب خود را شارژ کند.
قیمت تصفیه روزانه
در پایان هر روز قیمت پایانی هر قرارداد با توجه به معاملات آن روز محاسبه و اعلام میشود. و سود و زیان هرشخص محاسبه و بر روی حساب وی اعمال میشود. این مقدار با توجه به 30 %حجم معاملات انجام شده منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی هر روز محاسبه میشود.
حداکثر نوسانات قیمتی در این بازار 5درصد نسبت به قیمت تصفیه روز قبل میباشد.
کارمزد معاملات
کارمزد معاملات قراردادهای آتی بسیار کم و ناچیز است. کارمزد هر معامله برای خریدار یا فروشنده 0.00068 از ارزش هر قرارداد میباشد.
سود حاصل از معاملات قرارداد آتی زعفران
سود حاصل از این معاملات نیز فرمول محاسباتی خاص خود را دارد. فرض کنیم شخصی بهنام علی امروز با قیمت 8000تومن 100قرارداد زعفران را خریداری میکند و در چند روز آینده این تعهد خرید را با 100قرارداد تعهد فروش با قیمت 9000 تومان میبندد. اکنون سود حاصله او طبق فرمول زیر برابر است با 10 میلیون تومان.
اندازه قرارداد * (قیمت فروش-قیمت خرید) = سود حاصل
اندازه هر قرارداد زعفران از سوی بورس کالا 100 گرم اعلام شده است.
ساعات معاملاتی بورس کالا
زمان انجام معاملات در قراردادهای آتی زعفران بورس کالا از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 الی 17و روز پنجشنبه از ساعت 10 الی 16و در آخرین روز معاملاتی 10 الی 15.30 میباشد.
نمای بازار معاملاتی
برای مشاهده نمای بازار معاملات آتی زعفران و آشنایی بیشتر با آن می توانید به سایت بورس کالای ایران و نمای بازار مراجعه کنید.
بورس آتی کالا
واحد معاملات آتی کارگزاری آگاه از بهمن ماه سال 1387 و تقریبا همزمان با راهاندازی بازار معاملات آتی سکه، فعالیت خود را آغاز کرد. آگاه توانست در کمتر از یک سال به یکی از پنج کارگزار برتر در زمینه معاملات آتی کالا تبدیل شود و این روند رو به رشد تا رسیدن به رتبه نخست ادامه یافت. این واحد همسو با آخرین دستاوردهای نوین در بازار آتی، از بهمن ماه سال 1393، موفق به اخذ مجوز سامانه معاملات برخط شد. واحد معاملات آتی آگاه با بهرهمندی از نیروهای متخصص و ارائه خدمات متعدد در حوزههای عملیات، تحلیل، پشتیبانی، ارتباط با مشتریان و آموزش در تلاش است تا تمام نیازهای سرمایهگذاران بازار آتی کالا را پوشش دهد.
خدمات و امکانات واحد معاملات آتی
- اخذ کد معاملاتی و کد آنلاین در کوتاهترین زمان
- انتقال کد مشتریان در اسرع وقت
- تخفیف کارمزد معاملات آتی
- خدمات مشاورهای و تحلیلی
- آموزش مفاهیم آتی نحوه معامله در بازار آتی و تحلیل تکنیکال
- امکان ثبت درخواست فرم گواهی آمادگی تحویل در سامانه آنلاین
- امکان ثبت درخواست وجه به صورت آنلاین
- امکان مدیریت سرمایه و موجودی با استفاده از قابلیت پیشبینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین
- امکان تنظیم حد سود و زیان برای معاملات در سامانه آنلاین
نحوه دریافت کد معاملات آتی کالا
کد معاملاتی بازار آتی با کد معاملاتی بازار سهام تفاوت دارد. هر فرد میتواند با مراجعه به سایت آگاه اکسپرس به نشانی ex.agah.com با طی کردن مراحل زیر برای دریافت کد مشتقه کالا اقدام کند.
- ورود به سامانه آگاه اکسپرس و انتخاب گزینه «کد بورس کالا»
- انتخاب گزینه ثبت نام کد بورس کالا و آتی کالا
- انتخاب گزینه اخذ کد آنلاین در بورس کالا
- مطالعه صفحه راهنما و کلیک روی گزینه بستن در انتهای صفحه
- ثبت کد ملی و شماره موبایل
- ثبت کد ارسالی از سوی سامانه سجام
- تکمیل موارد ستارهدار یا در صورت لزوم اصلاح آنها و سپس ثبت اطلاعات فردی، شغلی و مالی
- آپلود مدارک
- انتخاب گزینه بازارهای مالی / مشتقه / آتی و .
- مراجعه به شعب کارگزاری آگاه، تکمیل فرمهای مربوطه و ارائه مدارک شناسایی و شماره حسابهای مخصوص معاملات آتی کالا
آدرس دفتر مرکزی
تهران- خیابان نلسون ماندلا(آفریقا)- بالاتر از میرداماد- بن بست پیروز - پلاک 13
نحوه معامله در بازار آتی
امروزه کسب سود تنها از طریق خرید و فروش سهام امکانپذیر نیست، بلکه با شناخت ابزارهای مالی میتوان نسبت به دیگران سود بیشتری کسب کرد. یکی از ابزارهایی که در بازارهای مالی بهمنظور کنترل ریسک مورد استفاده قرار میگیرد، قراردادهای آتی و معامله در بازار آتی است که از ابزارهای بازار مشتقه میباشد.
قرارداد آتی چیست؟
قرارداد آتی یک قرارداد حقوقی است که زمان و قیمت معامله تعیین شده است. به منظور خرید و فروش یک کالای خاص یا اوراق بهادار با قیمت از پیش تعیین شده، صورت میگیرد. یکی از طرفین موافقت میکند که مقدار مشخصی از اوراق بهادار یا یک کالا را خریداری کرده و در تاریخ معینی تحویل دهد. طرف فروش قرارداد در ازای دریافت وجهی بهعنوان وجه تضمین و سپردن آن به اتاق پایاپای بورس، با ارائه کالا موافقت میکند.
عملکرد قرارداد آتی
بازار معاملات آتی کالا یک بازار دو طرفه میباشد، یعنی افراد از افت قیمت هم میتوانند سود کسب کنند.
- اگر قیمت دارایی اصلی افزایش یابد، تحلیلگر از حق خرید سود میبرد. سپس سرمایهگذار از حق خرید دارایی استفاده میکند و خرید خود را در قیمتهای پایین انجام میدهد و با قیمت بالاتر دارایی را میفروشد.
- اگر قیمت دارایی اصلی کاهش یابد، سرمایهگذاران از حق فروش سود میبرند. سرمایهگذار دارایی را با قیمت بالاتر در بازار تضمین شده از طریق قرارداد آتی میفروشد و سپس آن را با قیمت پایین بازخرید میکند.نحوه معامله در بازار آتی
نحوه ثبتنام در قرارداد آتی
برای معامله در بازار آتی به کد معاملاتی جدا نیاز دارید چرا که سامانه معاملاتی بازار آتی، مجزا از سهام است که در ادامه بهصورت مختصر مراحل صدور و نحوه دریافت کد معاملاتی قرارداد آتی را توضیح خواهیم داد. اما بهخاطر داشته باشید که جهت دریافت کد معاملاتی در قرارداد آتی، همانند بازار سهام، ثبتنام در سجام و احراز هویت ضروری است.
- ابتدا تکمیل فرمت ثبتنام که به دو طریق امکانپذیر است. با به همراه شناسنامه و کارت ملی، بهصورت حضوری به کارگزاری رسمی و دارای مجوز فعالیت مراجعه میکنید اما اگر فرصت مراجعه حضوری را ندارید، میتوانید فرمهای مربوط به دریافت کد معاملاتی را از سایت کارگزاری دانلود و تکمیل نمایید و به همراه گواهی امضای که مورد تأیید دفاتر اسناد رسمی است، از طریق پست به نشانی پستی کارگزاری ارسال کنید.
- مشتری باید در یکی از بانکها اقدام به افتتاح حساب نماید.
- پس از آنکه مدارک توسط کارگزاری و بورس مورد تأیید قرار گرفت، فرم درخواست کد تأیید جهت مهر و امضا به مشتری تحویل داده میشود.
- مشتری موظف است به سؤالات مربوط به احراز صلاحیت در معاملات آتی پاسخ دهد.
- کارگزاری، فرم تکمیل شده توسط مشتری را برای بورس کالا صادر میکند.
- در نهایت کد معاملاتی در بورس کالا و قرارداد آتی صادر میشود. جهت دسترسی به سامانه معاملات بر خط اوراق بهادار مبتنی بر کالا ، نام کاربری و رمز عبور برای کاربر صادر میشود.
- معمولاً کارگزاران جهت اطلاع به مشتریان خود پس از تکمیل مراحل فوق، با مشتری تماس گرفته و او را از فعالشدن کد معامله در بازار آتی آگاه میسازند.
داشتن کد معاملاتی در بازار آتی دارای شرط، حداقل سن 18 سال میباشد:
مراحل انجام معامله در بازار آتی
پس از آنکه کد معاملاتی سامانه بورس کالا را از کارگزاری دریافت کردید، میتوانید به معامله در بازار آتی اقدام کنید.
شارژ کردن حساب
- ابتدا باید مانند هر حساب کاربری، اقدام به شارژ حساب خود نمایید. در این حالت چون نیاز نیست به حساب کارگزاری مبلغی واریز کنید، بنابراین برای شارژ حساب هم نیازی به درگاه واریز ندارید. اما باید حسابی را که در اختیار بورس میباشد، شارژ کنید که برای این کار میتوانید از روشهای آنلاین پرداخت وجه یا مراجعه حضوری به بانک اقدام کنید.
- سپس به سامانه معاملات آتی وارد شوید و از قسمت "مدیریت مالی"، حساب خود را بروز رسانی نمایید تا از شارژ حساب اطمینان حاصل کنید.
برای معاملات در این بازار به دو حساب نیاز دارید، حساب عملیاتی و حساب پشتیبان.
- حساب عملیاتی: در واقع این حساب یک حساب مشترک با سازمان بورس محسوب میشود که در اختیار سازمان بورس میباشد، یعنی حق برداشت از این حساب تنها در اختیار سازمان است و شما اجازه برداشت از این حساب را ندارید.
- حساب پشتیبان: حساب پشتیبان همان حساب شخص سهامدار است که میتواند برداشت وجه خود را از این حساب انجام دهد. برای افتتاح حساب، در حال حاضر از دو بانک ملت و سامان میتوانید اقدام کنید.
بهخاطر داشته باشید که هر دو حساب عملیاتی و پشتیبان باید از یک بانک باشند.
انجام معامله
- پس از شارژ کردن حساب پشتیبان، برای معامله در بازار آتی باید نماد مورد نظر را جستوجو کنید. نمادهای قابل معامله در بازار آتی را از سایت بورس کالا به نشانی cdn.ime.co.ir می توانید مشاهده کنید. همانطور که گفته شد، زعفران، پسته، زیره سبز، نقرهو صندوق طلا در بازار آتی ایران قابل معامله هستند که اگر به صفحه معرفی نمادها وارد شوید هم تقسیم بندی آن ها را مشاهده خواهید کرد.
- پس از انتخاب نماد، از قسمت دیدهبان در سامانه معاملاتی ، نماد مورد نظر را جستوجو کنید. سپس اطلاعاتی مانند اندازه هر قرارداد و تاریخ تحویل و سایر اطلاعات نمایش داده میشود. اندازه قرارداد، اندازه هر قرارداد را نشان میدهد. مثلاً هر قرارداد زعفران، 100 گرم زعفران را شامل میشود.
در بازار آتی، قیمت تسویه معادل قیمت پایانی در بازار سهام است. قیمت تسویه میانگین قیمت معاملات انجام شده در 30 دقیقه پایانی جلسه معاملاتی میباشد. با این وجود استثناهایی نیز وجود دارد. برای مثال در صورتی که در 30 نحوه معامله در بازار آتی نحوه معامله در بازار آتی دقیقه پایانی جلسه معاملاتی، حجم معاملات انجام شده از 20% حجم کل معاملات کمتر باشد، میانگین قیمت در 1 ساعت پایانی جلسه معاملاتی بهعنوان قیمت تسویه روزانه در نظر گرفته میشود. حتی در 1 ساعت پایانی هم حجم معاملات از 20% حجم کل معاملات کمتر باشد، برای محاسبه قیمت تسویه حجم کل معاملات در روز در نظر گرفته میشود.
برداشت وجه
در قرارداد آتی امکان برداشت وجه از حساب عملیاتی امکان پذیر نمیباشد و در صورتی که تمایل به برداشت وجه دارید، تقاضای خود را برای کارگزاری ارسال کنید و ارسال درخواست، از طریق کارگزار انجام میشود. بورس کالا مبلغ درخواستی شما را از حساب عملیاتی بهحساب پشتیبان منتقل میکند و شما میتوانید وجه مورد تقاضا را از حساب بانکی مورد نظر، دریافت نمایید.
ا گر تا 15 دقیقه بعد از پایان جلسه معاملاتی، درخواست خود را برای کارگزار ارسال نمایید، تا ساعت 10 صبح روز کاری بعد وجه مورد تقاضا بهحساب شخصیتان منتقل میشود.
وضعیت درخواست وجه را میتوانید از قسمت " وضعیت " در سامانه معاملاتی مشاهده کنید و اگر انتقال وجه به حساب شما انجام نشده باشد، علت آن در قسمت " گزارش درخواست برداشت وجه " قابل مشاهده است.
جمعبندی
قراردادهای آتی از جمله ابزارهای مشتقه هستند که در بورس کالا مورد معامله قرار میگیرند. این قراردادها یک ابزار مالی و قرارداد حقوقی برای خرید یا فروش یک دارایی خاص یا اوراق بهادار با قیمت از پیش تعیین شده در زمان معین هستند. خریدار قرارداد آتی با اتمام قرارداد آتی، تعهد خرید و دریافت دارایی اصلی را بر عهده میگیرد. فروشنده قرارداد آتی تعهد میکند که دارایی اصلی را در تاریخ انقضا تهیه و تحویل دهد. کالاهایی چون زیره و پسته و زعفران در این بازار مورد معامله قرار میگیرند.
فیلم آموزش و وبینار آشنایی با سیستم فوق حرفه ای آتی زعفران در بورس
همان طور که می دانید ایران در بین تولیدکنندگان زعفران در کل جهان توانسته رتبه اول را از آن خود نماید. رتبه دوم نیز متعلق به اسپانیا می باشد و می توان گفت رقابت آن با ایران بسیار تنگاتنگ می باشد و در واقع این موضوع ناشی از بسته بندی مرغوب زعفران های اسپانیاست.
چارت ایران : برای از میان برداشتن این مشکل ایران به فکر راه اندازی معاملات آتی زعفران در بورس ایران افتاد. از این رو برای اولین بار در خرداد 97 قراردادهای آتی زعفران در بورس کالای ایران با هدف فراهم سازی سامانهای جهت پوشش ریسک تولید کنندگان ایرانی و شفافیت بیشتر در این بازار راه اندازی شد.
منظور از پوشش ریسک دستیابی به موقعیتی در بازار می باشد که ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت کاهش پیدا کند و یا به طور کامل از میان برداشته شود. به نوعی سرمایه گذار این امکان را خواهد داشت تا از طریق ورود به این قرارداد در آینده موفق به فروش دارایی خود با قیمت مشخص گردد. در چنین حالتی قیمت دارایی خریداری شده تحت تاثیر نوسانات بازار قرار نخواهد گرفت و سرمایه گذاران نحوه معامله در بازار آتی می توانند در زمان آینده با قیمتی مشخص دارایی مربوطه را به فروش برسانند.
برای نمونه کشاورزی را در نظر بگیرید که قصد تولید 51 کیلوگرم زعفران برای سال آینده دارد. برای فروش محصول دو راه پیش روی او وجود خواهد داشت، حالت اول این است که کشاورز می تواند در زمان برداشت، زعفران پرورش داده خود را به قیمت درخواستی خریداران به فروش برساند و دومین حالت نیز فروش محصولات به قیمت مد نظر خود در آینده می باشد. در حالت دوم کشاورز قادر به تعیین قیمت فروش محصول خود از الآن برای آینده است. از این رو کشاورز این امکان را خواهد داشت تا از طریق ورود به قرارداد آتی زعفران محصول خود را به قیمتی که نحوه معامله در بازار آتی برای آینده در نظر گرفته است به فروش برساند و این کار بی شک او را از ریسک کاهش قیمت به هنگام برداشت محصول در امان خواهد نمود.
به طور کلی امروزه در بورس کالای ایران دو نوع زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین) و زعفران رشته ای درجه یک مورد تایید می باشد. قراردادهای آتی زعفران نگین با نماد SAFMMYY و قرارداد آتی پوشال معمولی با نماد OSFMMYY به نمایش در خواهند آمد که MM به معنای ماه سررسید و YY نشان دهنده سال سررسید است. برای نمونه نماد SAFSH97 تاریخ سررسید ماه شهریور و سال 97 برای قرارداد نگین را نشان می دهد.
البته لازم به ذکر است که حتی در صورتی که شما محصول زعفرانی نیز نداشته باشید می توانید تنها از طریق دریافت کد معاملاتی به خرید و فروش زعفران بپردازید و از نوسانات قیمتی آن بهره ببرید. بازار آتی زعفران را می توان بازاری دوطرفه دانست که در آن هم امکان خرید و در واقع استفاده از افزایش قیمت ها و هم امکان فروش و بهره مندی از کاهش قیمت ها وجود خواهد داشت.
به طور کلی یک قرارداد آتی زعفران دارای مشخصه های زیر می باشد:
- اندازه هر قرارداد= 100 گرم
- دامنه نوسان= نحوه معامله در بازار آتی 5 درصد روزانه
- کارمزد خرید و فروش= ۳۰۰ تومان برای خرید و ۳۰۰ تومان برای فروش روی هر قرارداد
- زمان معاملات= شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ تا ۱۷ و پنجشنبه ها از ساعت ۱۰ الی ۱۶
- حداقل وجه تضمین= ۷۰% وجه تضمین اولیه
- جه تضمین اولیه= وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی زعفران نگین در حال حاضر ۴۶۰۰۰۰۰ ریال و وجه تضمین قراردادهای آتی زعفران رشته ای درجه یک (پوشال معمولی) مبلغ ۲۸۰۰۰۰۰ ریال
در مجموعه فیلم آموزشی زیر اطلاعات جامع و کامل تری در رابطه با معاملات زعفرانی توسط سجاد بوربور از میداس سرمایه در اختیار شما عزیزان قرار خواهد گرفت.
معاملات آتی
درسال 1848 میلادی در شیکاگو تولیدکنندگان گندم برای فروش محصولات خود نیاز به بازاری داشتند تا معاملات نقدی را انجام دهند یعنی گندم بدهند و پول آنرا بستانند. به تدریج فروشندگان و خریداران شروع به نوعی تعهد جهت دریافت وجه نقد خود در آینده گرفتند و زمینه معاملات آتی (Futures) را پایه ریزی کردند بدین معنی که: تولیدکننده موافقت نماید که محصول خود را به خریدار در تاریخ آینده با قیمت توافق شده بفروشد.
آذرماه ١٣٨۴ را می توان به عنوان سرآغاز جشن بلوغ بازار سرمایه ایران قلمداد کرد. در آن تاریخ طبق تصویب مجلس شورای اسلامی بر اساس قانون جدید بازار سرمایه که توسط دولت محترم به مجلس تقدیم شد، معاملات اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی کالا در بورس شکل قانونی پیدا نمود و مراجع تقلید نیز قبل از دولت و مجلس مجوز لازم را تنفیذ نموده بودند.
آتی کالا
قرارداد آتی توافقنامه ای است مبتنی بر خرید یا فروش دارایی مشخص در زمان معین در آینده، با قیمت مشخص. در این قرارداد خریدار متعهد می گردد کالای مورد نظر را در تاریخ تعیین شده تحویل گرفته و مبلغ مشخصی را بابت هر واحد از آن پرداخت نماید و فروشنده نیز متعهد میگردد درتاریخ موردنظر درازای دریافت وجه مشخصی کالای مورد نظر را تحویل نماید. برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب نحوه معامله در بازار آتی با تغییرات قیمت، بخشی از وجه تضمین هریک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید باهم تسویه کنند. هم اکنون زعفران رشته ای بریده ممتاز ،زعفران رشته ای درجه یک ، زیره سبز و پسته داراییهای پایه پذیرفته شده به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی بورس کالا می باشد.
از مزایای قراردادهای آتی امکان پوشش ریسک (hedging) با هزینه کم، امکان سود آوری در بازار نزولی ( short sell)، امکان ورود در بازارهای بزرگتر با سرمایه کم (leverage)، آربیتراژ می باشد.
نرخ تسویه درپایان روز معاملاتی کشف میگردد و با توجه به آن به روزرسانی حسابها صورت میپذیرد و سود و زیان کلیه قراردادهای باز توسط اتاق پایاپای بورس محاسبه و در حساب مشتریان اعمال می گردد. قیمت تسویه روزانه هم اکنون بر اساس میانگین قیمت 30% پایانی حجم معاملات منتهی به پایان آخرین جلسه معاملاتی و قیمت تسویه لحظه ای براساس میانگین قیمت 30% پایانی حجم معاملات منتهی به هر لحظه محاسبه خواهد شد.
در صورتیکه پس از کشف نرخ تسویه و اعمال آن در صورتحساب مشتریان، موجودی حساب از حداقل سپرده تعیین شده توسط بورس کمتر گردد اخطار افزایش وجه تضمین برای مشتریان ارسال می گردد. مشتریان فرصت دارند تا یک ساعت پس از شروع معاملات روز بعد نسبت به افزایش موجودی خود اقدام نمایند.در صورت عدم واریز وجه در زمان اعلام کارگزار از سوی مشتری، کارگزار موظف است با اخذ موقعیت معکوس نسبت به بستن معامله باز مشتری اقدام نماید.
بیشتر قراردادهای آتی، منجر به تحویل فیزیکی کالا نمیشود علتش آن است که اکثر سرمایه گذاران قبل از فرا رسیدن زمان تحویل کالا، اقدام به بستن قرارداد یا Offsetting می نمایند. تبدیل تعهد از طریق اتخاذ یک ”موقعیت تعهدی“ جدید معکوس در مقابل ”موقعیت تعهدی باز“ مشتری صورت می پذیرد.
تمامی افراد حقیقی و حقوقی میتوانند با مراجعه به شعب کارگزاری سهم آشنا با همراه داشتن اصل مدارک هویتی و تکمیل فرم ها اقدام به اخذ کد معاملاتی قرارداد آتی نمایند. و همچنین در صورت داشتن شرایط لازم بعد از اخذ مجوز دسترسی به سامانه برخط معاملات قراردادهای آتی، کد کاربری و کلمه عبور برای استفاده از خدمات آنلاین برای مشتریان محترم صادر میگردد .
گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده ی آن بر مقدار معینی کالاست و پشتوانه آن قبض انبار استانداری است که توسط انبارهای موردتایید بورس صادر می گردد. بر اساس گزارش های منتشر شده توسط نهادهای بین المللی قبوض انبار از ابزارهای متداول تامین مالی در کشورهای توسعه یافته و حتی برخی کشورهای در حال توسعه به حساب می آیند. از کاربردهای مهم قبوض انبار در تامین مالی، برای تمامی بخش های اقتصادی، ابزار تحویل در قراردهای آتی می باشد.
تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که کد معاملات اوراق بهادار دارند، میتوانند اقدام به معامله گواهی سپرده کالایی هر کالایی نمایند. برای تحویل گرفتن کالا از انبار (در صورت داشتن گواهی سپرده در کد بورسی) باید مدارک لازم شامل معرفی نامه برای انبار از کارگزاری دریافت شود و با ارائه مدارک به انبار و واریز هزینه های انباردار کالا به خریدار تحویل داده می شود.
دیدگاه شما