مزایای سبدگردانی

کارمزد سبدگردانی شامل دو بخش ثابت و متغیر می‌شود

روش های سرمایه گذاری در بورس ایران

در این مطلب قصد داریم در رابطه با سرمایه گذاری در بورس ایران صحبت کنیم. بورس، واژه ای است که این روزها از زبان افراد زیادی شنیده می شود. سرمایه گذاری در بورس یک سرمایه گذاری مطمئن است و می تواند برای کسانی که دنبال حفظ سرمایه خود و کسب سود هستند، فرصتی مناسب باشد.

زمانی در ایران، بانک بهترین راه سوددهی محسوب می شد و اکثر سرمایه های مردم در بانک بود اما با افزایش آگاهی مردم، روش های سرمایه گذاری دیگری مطرح شده است که هم مطمئن تر است و هم با افزایش تورم، سود آن هم بیشتر خواهد بود.

روش های سرمایه گذاری در بورس ایران

بورس ایران عمر چندان طولانی ای ندارد و برای همین، فرصتی مناسب و عالی برای سرمایه گذاری است. برای سرمایه گذاری در بورس ایران مانند بقیه کشورهای دنیا روش هایی وجود دارد که سعی خواهیم کرد که آنها را به زبانی ساده برای شما توضیح دهیم.

برای سرمایه گذاری در بورس ایران، دو راه مستقیم و غیرمستقیم وجود دارد. هر کدام از این روش ها مزایا و معایب خودش را دارد که به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

روش مستقیم

در روش مستقیم همان گونه که از نامش پیداست، خود فرد در بورس سرمایه گذاری می کند. شخص از طریق خرید و فروش سهام یا اوراق قرضه سعی می کند تا به سود دست یابد. برای سرمایه گذاری در بورس ایران به صورت مستقیم کافی است که یک کد بورسی داشته باشید و آنگاه براحتی خواهید توانست که در بورس معامله کنید و سهام خرید و فروش کنید.

در روش مستقیم، افراد می توانند به صورت حضوری یا غیرحضوری(اینترنتی) به معامله در بورس بپردازند.

روش حضوری

در این روش سرمایه گذاری مستقیم ،فرد برای خرید سهام با ارائه مدارک خود و فیش وجه واریزی خود اقدام به تکمیل فرم خرید سهام می کند. پس از خرید سهم توسط کارگزار برای شخص، برگه سپرده سهام صادر می شود و فرد سرمایه گذار می تواند با ارائه رسید خرید خود در کارگزاری برگه را دریافت کند.

برای فروش نیز فرد با ارئه سپرده سهام و تکمیل فرم فروش می تواند از طریق کارگزاری سهام خود را به فروش برساند. چیزی که باید به آن توجه کرد این است که این روش دیگر چندان طرفداری ندارد و عده بسیار اندکی از این طریق عمل می کنند چون هم وقت گیر است و هم بسیار کندتر از روش اینترنتی می باشد.

روش اینترنتی

امروزه با وجود اینترنت دیگر همه چیز به سرعت انجام می شود و بورس نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. حالا دیگر افراد می توانند پشت سیستم کامپیوتری خود بنشینند و با داشتن کد معاملاتی(همان کد بورسی) به خرید و فروش سهام بپردازند. در این روش مستقیم، شما می توانید قیمت لحظه ای هر سهم را مشاهده کنید و پس از دیدن تحلیل ها و نظرات اقدام به معامله کنید. شما می توانید به سرعت اقدام به خرید و فروش سهام کنید و کارتان هم به سرعت انجام می شود.

اما مزایای روش مستقیم(چه حضوری و چه غیر حضوری) چیست؟ مزیت روش مستقیم این است که شما بر خرید و فروش سهام خود نظارت کامل دارید و می دانید که روند کار چگونه است. این روش برای افرادی که در بورس دارای مهارت و تجربه کافی هستند بسیار مناسب است چون خودشان مسلط بر معاملات هستند و می توانند در هر زمان معاملات خود را مدیریت کنند.

روش غیر مستقیم

سرمایه گذاری در بورس ایران به شکل غیر مستقیم هم انجام می شود. در این روش، خود فرد اقدام به خرید و فروش سهام یا اوراق قرضه نمی کند بلکه این کار را به واسطه ها می سپارد. این واسطه ها به دلیل این که دارای تجربه بالا و مدیریت قوی هستند، مورد اطمینان هستند و این روش می تواند برای افراد مبتدی در بورس بسیار مناسب باشد.

روش های سرمایه گذاری غیر مستقیم به دو شکل در ایران انجام می شود:

• سرمایه گذاری از طریق صندوق های سرمایه گذاری
• سرمایه گذاری با استفاده از شرکت های سبدگردا ن

روش سرمایه گذاری از طریق صندوق

در این روش سرمایه گذاری به این صورت است که صندوق هایی تحت نظارت بورس تشکیل شده است تا با سرمایه شما در بورس فعالیت کنند. این صندوق ها توسط افراد کارشناس و متخصص مدیریت می شوند.

در واقع اتفاقی که می افتد این است که شما سرمایه خود را در اختیار یک صندوق سرمایه گذاری می گذارید. آنها با سرمایه شما سهام یا دیگر اوراق بهادار را خرید و فروش می کنند و سود آن را به شما می دهند.

استفاده از روش غیر مستقیم صندوق سرمایه گذاری، محاسن و مزایایی دارد که در زیر به آنها اشاره می شود.

مدیریت مناسب سرمایه شما

صندوق های سرمایه گذاری توسط افرادی اداره می شود که خود سالها در عرصه بورس فعال هستند و بنابراین به خوبی بورس را می شناسند. این موضوع باعث آسودگی خیال مزایای سبدگردانی شما خواهد بود چون شما می دانید که سهامتان به خوبی مدیریت می شود.

کاهش خطر سرمایه گذاری

آنها با خرید سهام متنوع و ارزشمند، ریسک سرمایه گذاری شما را کاهش داده و باعث سود بیشتر شما می شوند. افرادی که صندوق را اداره می کنند به خوبی قلق های بورس را می دانند و مدام در حال رصد روند رشد سهام هستند بنابراین با تنوع بخشیدن به سهام شما و خریدن سهام ارزشمند و پایدار باعث سود هر چه بیشتر شما می شوند.

نظارت و شفافیت

صندوق های سرمایه گذاری تحت نظر بورس فعالیت می کند بنابراین هر از مدتی توسط حسابرس و بازرس، مورد بررسی قرار می گیرد. صندوق های سرمایه گذاری باید هر از مدتی به صورت شفاف، تمامی فعالیت های خود را به اطلاع افراد برسانند. این موضوع اطمینان سرمایه گذری از طریق صندوق را افزایش می دهد.

نقدشوندگی بالا

هر زمان که خواستید سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کند، صندوق این کار را به سرعت برای شما انجام می دهد و شما به سرعت، پول خود را دریافت می کنید. وجود مزیت ضامن نقدشوندگی باعث می شود که شما نگرانی ای بابت نقد شدن سرمایه تان نداشته باشید.

محدویت های صندوق سرمایه گذاری

شما باید واحدهای صندوق های سرمایه گذاری را بخرید که در بسیاری از موارد به دلیل تعداد خریدار زیادی که دنبال این واحدها هستند، قادر به خرید آن نخواهید بود و این یکی از محدودیت های صندوق های سرمایه گذاری است.

نبود قیمت آنی واحدهای صندوق از دیگر محدودیت های صندوق می باشد. شما اگر قصد خرید واحدهای صندوق سرمایه گذاری داشته باشید باید آن را با قیمت اعلامی فردا بخرید و 24 ساعت منتظر بمانید.

یکی از چیزهای جالبی که در مورد صندوق ها وجود دارد این است که بسیاری از افراد به صندوق های سرمایه گذاری اطمینان ندارند و این هم به دلیل ناشناخته بودن آنهاست.

سرمایه گذاری با استفاده از شرکت های سبدگردان

از دیگر روش های سرمایه گذاری در بورس؛ استفاده از شرکت های سبدگردان است. حال منظور از سبدگرانی چیست؟ وقتی فردی مجرب و کارشناس در امر سرمایه گذاری بر اساس ویژگی ها، سطح ریسک کردن و میزان سرمایه او برایش سبدی مناسب را تشکیل می دهد و بر آن نظارت می کند سبدگردانی اتفاق می افتد. به عبارتی دیگر شخص یا اشخاصی دیگر سبد یا پرتفوی شما را می گردانند تا سود مناسبی به شما بدهد.

تصمیمات ضروری برای رشد این سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر گرفته می شود که بر اساس تغییرات عوامل موثر بر سرمایه گذاری می باشد.

این که سبد شما طوری چیده شده باشد که مملو دارایی های سودده و ارزشمند باشد، در بورس اهمیت زیادی دارد و برای همین است که شرکت های سبدگردان طرفداران زیادی دارند.

مزایای سبدگردانی

استفاده از توان و تخصص یک مدیر سبد و مشورت های تیم مدیریتی سبدگران مزیتی بسیار عالی می باشد. یکی از عوامل مهمی که در معاملات بورس نقش دارد تجربه بالا می باشد، که یک سبدگران مجرب می تواند سرمایه شما را چندین برابر کند و ریسک معاملات شما را کاهش دهد.

در ضمن هزینه و کارمزد شرکت های سبدگردان از صندوق های سرمایه گذاری کمتر است. در سبدگرانی مالک مستقیم، خود شما هستید یعنی سهام و سایر دارایی ها به نام خود شما خریده یا فروحته می شود اما مدیریت آن بر عهده سبدگردان است.

معایب سبدگرانی

عیبی که سبدگردانی دارد این است که اگر سبدگردانی را انتخاب کنید که کارش را بلد نباشد، شما حتما متحمل ضرر خواهید شد. یادتان باشد که حتما سبدگردانی حرفه ای و مجرب را انتخاب کنید و پیش از انتخاب، حتما سابقه و اعتبار آن را بررسی کنید.

نتیجه گیری

بورس، بازار متلاطمی است و برای همین شما باید با آموزش وارد آن شوید. اگر می خواهید روش مستقیم سرمایه گذاری را انتخاب کنید و خودتان، سهام خرید و فروش کنید پس حتما باید با علم و اطلاع کافی از مسائل بورس وارد آن شوید و سرمایه گذاری خود را آغاز کنید.

اما اگر فرصت یادگیری جدی و عمیق مسائل بورس ندارید، می توانید از صندوق های سرمایه گذاری یا شرکت های سبدگردان استفاده کنید. این واسطه ها می توانند با استفاده از تخصص و تجربه ای که دارند به خوبی سرمایه شما را مدیریت کنند. تنها تفاوتی که بین آنها وجود دارد این است که در صندوق ها سهام و دارایی ها به نام شما نیست اما در سبدگرانی، سهام و دارایی ها به نام شما معامله می شود اما مدیریت آن بر عهده تیم سبدگردان است.

جزئیات خبر

فرق سبدگردانی با صندوق‌های سرمایه گذاری در اساس کار نیست بلکه در چند مورد تفضیلی است. سبدگردانی همانند صندوق سرمایه‌گذاری، مدیریت پرتفوی سهام را در بر می‌گیرد ( البته در اینجا منظور ما صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام است و نه صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت).

۱ – سرمایه‌گذاری با اسم شخص: یکی از تفاوت‌های سبدگردانی با صندوق سرمایه‌گذاری در این است که فرآیند سبدگردانی با سرمایه یک شخص و به نام همان شخص ( حقیقی یا حقوقی ) انجام می‌گردد ولی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک همان طور که از اسم آن مشخص است متشکل از سرمایه افراد مختلفی است که در یک صندوق مشترک جمع آوری شده و به اسم صندوق که یک ماهیت حقوقی دارد معاملات انجام می‌شود.

۲ – درصد صرف شده در هر صنعت: در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، مدیران سرمایه‌گذاری جهت خرید سهام باید درصد سرمایه‌گذاری در هر سهم یا هر صنعت را طبق دستورالعمل مربوطه رعایت کنند. بر فرض مثال حداکثر ۳۰% از دارایی‌های صندوق در یک صنعت می‌تواند سرمایه‌گذاری شود. در حالی که در سبدگردانی همچین محدودیت‌هایی وجود ندارد.

۳ – قابلیت مشاهده دارایی‌ها : در سبدگردانی بر اساس نام کاربری و رمز عبور که به سرمایه‌گذار از طرف سبدگردان داده می‌شود، این امکان را به سرمایه‌گذار می‌دهد تا با استفاده از سامانه سبدگردانی، به صورت تفضیلی نوع عملکرد و گردش حساب سبد خود را مشاهده کند و به صورت کامل خرید و فروش‌های انجام شده را ملاحظه نماید. اما در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک شما تنها می‌توانید از ترکیب دارایی‌های صندوق بر اساس نوع صنعت و نهایتا اینکه ۵ سهام اول صندوق چه میزان از دارایی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند را مشاهده نمایید.

۴ – وجود ارکان مختلف : با توجه به ماهیت حقوقی صندوق، این نهاد دارای ارکانی نیز است. ارکان نظارتی صندوق که متولی و حسابرس صندوق هستند، و ارکان اجرایی صندوق که شامل مدیر،ضامن (حسب مورد) و کارگزار هستند. صندوق دارای اساسنامه و امید‌نامه مشخص و تایید شده از سوی سازمان بورس و مجمع سرمایه‌گذاران خود صندوق است. در سبدگردانی اساسنامه و مجمع سرمایه‌گذاران وجود ندارد چون طرف قرار‌داد یک شخص است. در سبدگردانی قرارداد در سه نسخه بر اساس فرمت مصوب و ابلاغیه سازمان بورس تنظیم می‌گردد، هر سه نسخه قرارداد به سازمان بورس ارسال و بعد از بررسی و تایید سازمان بورس، کد سبدگردانی به نام مشتری نزد سبدگردان صادر می‌گردد. یک نسخه از قرارداد نزد سازمان بورس، یک نسخه نزد سرمایه‌گذار و یک نسخه نزد سبدگردان می‌ماند. در سبدگردان رکن حسابرس وجود دارد که علاوه بر فرآیند حسابرسی، نقش امین سرمایه گذار در سبدگردانی را بر عهده دارد و طی فاصله‌های زمانی مشخص، گزارشی از عملکرد سبدگردان ارائه می‌کند. این حسابرس باید از حسابرسان معتمد بورس باشد.

۵ – کارمزدها : کارمزد سبدگردان در فرآیند سبدگردانی به این شکل است که معمولا تا میزان سودی که بانک به شما می دهد، سبدگردان از شما کارمزدی دریافت نمی کند. مازاد بر سودی که بانک به شما می دهد اگر از سبد شما سودی حاصل شد، بستگی به میزان سرمایه شما بین ۱۵ تا ۳۰ درصد مازاد سود را سبدگردان از شما به عنوان کارمزد مدیریت سبد دریافت می‌کند. برای مثال، فرض می کنیم سرمایه شما ۲۰۰ میلیون تومان است و اگر سرمایه خود را در بانک سپرده کنید، سالانه ۲۰ درصد سود به شما تعلق می‌گیرد یعنی ۴۰ میلیون تومان. حال در نظر بگیرید طی یک سال عملکرد سبدگردانی، سبد شما ۵۰ میلیون تومان سود کرده است. در اینجا از این ۵۰ میلیون تومان ابتدا سودی که بانک به شما می‌دهد را کم می‌کنیم یعنی ۴۰ میلیون تومان را.

از ۱۰ میلیون تومان سود مازاد، ۳۰% آن کارمزد مدیریت سبدگردانی خواهد بود، و ۷ میلیون تومان مابقی مجدد به سرمایه‌گذار تعلق دارد. در مجموعه سود خالص سرمایه‌گذار از سبدگردانی ۴۷ میلیون تومان خواهد بود. اما هزینه کارمزد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در زمان ابطال واحد‌های سرمایه‌گذاری از شما دریافت می‌گردد. این کارمزد بستگی به اینکه بین روزهای صدور و ابطال واحد سرمایه‌گذاری چه فاصله‌ای وجود دارد، بین ۱ تا ۵ درصد قیمت ابطال خواهد بود.

نکته دوم: مزیت سبدگردانی نسبت به سپرده‌گذاری در بانک

مزایای سبدگردانی نسبت به بانک چیست و چرا سرمایه را در بانک سپرده گذاری نکنید؟ ابتدا باید دانست که تیم سبدگردانی متشکل از افرادی تحصیلکرده و مجرب در زمینه سرمایه‌گذاری هستند. وقتی صحبت مزایای سبدگردانی از سرمایه‌گذاری می‌شود منظور تمام بازارهای مالی و فیزیکی است و نه صرفا یک بازار. پس این افراد با توجه به بازده مورد انتظار شما، ریسک مناسب و معقول را برآورد و متحمل می‌شوند تا بازده سبدگردانی بیش از بازدهی سپرده‌گذاری بانکی باشد. همانطور که بیان شد، کارمزد سبدگردانی در حالی از شما اخذ می‌شود که سود سبد شما بیش از سودی باشد که بانک به شما طی یک سال خواهد داد. پس سبدگردان نه تنها باید سود معادل سود بانکی برای سبد شما محقق کند، بلکه باید سودی فراتر از آن را به دست آورد تا خود بتواند کارمزد دریافت کند. در غیر این صورت حاصل فعالیت یک سال سبدگردان، درآمدی برای آن در بر نخواهد داشت! پس سبدگردان با توجه به تکنیک‌های خاص خود، در تلاش خواهد بود سودی بیش از سود بانکی را محقق کند.

اگر شما فرد ریسک گریزی هستید می‌توانید پول خود را در بانک سپرده کنید. اما باید به یاد داشته باشید اگر بخواهید پول خود را زودتر از موعد یکسال از حساب‌تان برداشت کنید می‌بایستی جریمه آن را پرداخت کنید. یعنی نرخ سود سپرده یکساله دیگر به سرمایه شما تعلق نخواهد گرفت و سرمایه شما مشول نرخ سود سپرده کوتاه مدت می‌شود که بسیار پایین‌تر است.

شاید شما این ادعا را داشته باشید که در بانک، اصل پول شما بدون ریسک حفظ خواهد شد. باید گفت اولا هیچ سرمایه‌گذاری کاملا بدون ریسک نیست. سپرده‌گذاری در بانک کم ریسک است و نه بدون ریسک. دوما با توجه به شرایط فعلی وخیم سیستم بانکی کشور، می‌توان سپرده‌گذاری بانکی را همراه ریسک تلقی کرد. سوما با توجه به توضیحاتی که ذکر شد، سبدگردان نه تنها باید اصل پول شما را حفظ کند، بلکه باید سودی بیش از سود بانکی را بدست آورد تا خود درآمد داشته باشد. پس سبدگردان بر اساس تجربه مفید و دانش خود، هر گاه لازم بداند برای کاهش ریسک سبد شما و حفظ اصل سرمایه، از سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و امثال آن استفاده خواهد کرد.

نکته سوم: احتمال کلا‌هبرداری

در سبدگردانی آیا امکان کلاهبرداری وجود دارد؟ اگر به نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار ، مراجعه کنید، خیر.
نهادهای مالی که بیشتر با عنوان کارگزار برای افراد عادی شناخته شده‌اند، جهت امور سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز لازم را دریافت می‌کنند. باید دانست این مجوز به هیچ فرد حقیقی داده نشده است. همچنین این مجوز صرفا به تعداد محدودی از کارگزارن که شرایط لازم را داشته‌اند تعلق گرفته است. میزان سرمایه مورد نیاز، عملکرد مناسب، مشتری مداری، داشتن پرسنل مجرب و حرفه‌ای، امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب و… از جمله شرایطی است که کارگزارن برای اخذ مجوز سبدگردانی باید داشته باشند.

مجوز سبدگردانی برای ۲ سال اعطا می‌شود و کارگزار مربوطه طی دو سال همواره باید شرایط لازم و کافی را حفظ کند تا موفق به تمدید مجوز فعالیت سبدگردانی شود. از آنجا که برای شروع فعالیت سبدگردانی قراردارد فی‌مابین کارگزار (سبدگردان ) و مشتری در سه نسخه منعقد می‌شود، ابتدا هر سه نسخه نزد سازمان بورس ارسال می‌گردد. بعد از بررسی قرارداد (مفاد قرارداد طبق نمونه تایید شده سازمان بورس است ) یک نسخه از آن نزد سازمان بورس جهت نظارت بر عملکرد سبدگردان باقی می‌ماند. نسخ دیگر به سبدگردان و مشتری داده خواهد شد.

براساس قرارداد از طرف سازمان بورس یک حسابرس معتمد از حسابداران رسمی کشور جهت رسیدگی به امور سبدگردانی و بررسی رعایت صرف و صلاح مشتری، تعیین می‌گردد. طی فواصل زمانی مشخص حسابرس گزارش‌هایی از نوع عملکرد سبدگردان به مشتری خواهد داد.

برای شروع عملیات سبدگردانی از طرف سازمان بورس یک کد سبدگردانی ( با کد معاملاتی متفاوت است ) به نام مشتری نزد آن سبدگردان صادر می‌کند و سبدگردان تمام خریدها و فروش‌های سهام و سایر اوراق بهادر را برای هر مشتری با کد منحصر بفرد همان سبد انجام می‌هد.

برای اینکه مشتری بهتر و بیشتر در جریان عملکرد سبدگردان قرار گیرد، یک نام کاربری و رمز عبور به مشتری بصورت محرمانه تحویل داده خواهد شد تا مشتری بتواند با استفاده از سیستم گزارش‌دهی سبدگردانی، در جریان تحولات سبد خود قرار گیرد. در قرارداد منعقهده سبدگردانی، صرفا شماره حساب بانکی مشتری همراه با شماره شبا مربوطه قید می‌گردد تا در صورت درخواست وجه مشتری، وجه به آن حساب واریز شود.

با توجه به توضیحات بالا و مواردی همچون نظارت سازمان بورس، رسیدگی حسابرس معتمد، کد سبدگردانی اختصاصی، نام کاربری و رمز عبور سیستم گزارش‌دهی سبد، شماره حساب به نام مشتری، ارتباط مستقیم درآمد سبدگردانی با سود سبد و… به شرط آنکه با کارگزاران دارای مجوز سبدگردانی قرارداد منعقد شود، احتمال کلاهبرداری در سبدگردانی وجود ندارد.

سبدگردانی در بورس چه مزایایی دارد؟

مزایای سبدگردانی و بازدهی قابل‌توجه بورس طی دهه اخیر، سبب شده افراد بسیاری به استفاده از خدمات سبدگردانی علاقه‌مند شوند. از جمله مهم‌ترین مزایای سبدگردانی می‌توان به اختصاصی بودن آن و مدیریت حرفه‌ای سبدهای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سبدگردان اشاره کرد. در ادامه برخی از مزایای سرمایه‌ گذاری در شرکت‌های سبدگردان را به‌اختصار شرح می‌دهیم.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی بورس به آن دسته از خدمات شرکت‌های سبدگردان اشاره می‌کند که با دریافت سرمایه از متقاضیان(اشخاص حقیقی یا شرکت‌ها) برای مدتی مشخص - که معمولاً یک سال است - با استفاده از سرمایه فرد متقاضی سرمایه‌گذاری می‌کند. در نظر داشته باشید ارائه خدمات سبدگردانی با سود تضمینی امکان‌پذیر نیست، اما با توجه به اینکه بخشی از کارمزد سبدگردانی مبتنی بر عملکرد سبد است، شرکت سبدگردان همواره تمام تلاش خود را برای افزایش بازدهی سبدگردانی انجام می‌دهد.

لازم به ذکر است، با توجه به هزینه بالای خدمات سبدگردانی، برای اینکه ارائه این خدمات برای شرکت سبدگردان توجیه اقتصادی داشته باشد، این شرکت‌ها حداقلی را برای سرمایه‌ گذاری در سبدگردان مشخص می‌کنند. به‌عنوان‌مثال شرکت سبدگردان فارابی طرح‌های متنوعی برای سبدگردانی ارائه می‌کند که در میان آن‌ها حتی گزینه‌ای با حداقل سرمایه ۵۰۰ میلیون تومانی هم وجود دارد. برای دریافت مشاوره سرمایه‌گذاری رایگان می‌توانید به سایت شرکت سبدگردان فارابی مراجعه کنید. نکته دیگری که باید در ارتباط با سبدگردانی بورس در نظر گرفت، بازدهی آن است. به‌عنوان‌مثال، بازدهی سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده توسط شرکت سبدگردان فارابی طی دهه اخیر معادل 12 هزار و 287 درصد بوده است که با توجه به بازدهی 10 هزار و 924 درصدی بورس، نشان‌دهنده بازدهی به مراتب بالاتر از شاخص کل است؛ اما بازدهی سبدگردانی تنها مزیت استفاده از این دسته خدمات نیست. در ادامه این مطلب سایر مزایای سبدگردانی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

۱- برای استفاده از خدمات سبدگردانی نیازی به صرف زمان ندارید

سرمایه‌ گذاری در سبدگردانی برای افرادی با مشغله بسیار و البته برخوردار از حداقل سرمایه، بهترین گزینه سرمایه‌ گذاری در بورس به‌حساب می‌آید؛ چراکه استفاده از خدمات سبدگردانی برخلاف سرمایه‌گذاری مستقیم، نیازی به صرف زمان برای یادگیری و البته دنبال کردن روند بازار ندارد؛ بنابراین برای کسانی که فرصت کافی ندارند و نمی‌خواهند سود سرمایه‌گذاری در این بازار را هم از دست دهند، بهترین گزینه سرمایه‌گذاری است.

۲- سرمایه شما توسط یک تیم حرفه‌ای مدیریت می‌شود

تصور کنید فردی پس از گذراندن دوره‌های آموزش بورس، قصد داشته باشد دارایی‌اش را که طی زمان بسیار فراهم کرده، صرف سرمایه‌ گذاری کند. در این صورت، با توجه به نوسانات بازار سرمایه یا عوامل رفتاری موثر بر روند قیمت‌ها، ممکن است به علت تجربه اندک متحمل زیان قابل‌توجهی شود؛ اما اگر سرمایه‌اش را به دست یک شرکت سبدگردان مطمئن بسپارد،‌ می‌تواند از مدیریت حرفه‌ای دارایی‌های خود اطمینان داشته باشد. در واقع، با وجود اینکه سبدگردانی با سود تضمینی امکان‌پذیر نیست، اما زمانی که مدیریت سرمایه خود را به تحلیل‌گران حرفه‌ای می‌سپارید، می‌توانید مطمئن باشید بازدهی سبدگردانی، بهترین بازدهی ممکن در شرایط خاص بازار در دوره قرارداد شما بوده است.

۳- سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده توسط سبدگردان، متناسب با میزان ریسک‌پذیری شماست

شرکت سبدگردان موظف است پیش از عقد قرارداد، میزان ریسک‌پذیری شما را با استفاده از آزمون‌های سنجش ریسک برآورد کند. در این صورت، سرمایه شما در مدت قرارداد صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که با درجه ریسک‌پذیری‌تان کاملاً متناسب باشد. برای درک اهمیت موضوع، تصور کنید شما یک سرمایه‌گذار محتاط هستید اما بخش قابل‌توجهی از دارایی‌تان صرف سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف شده است. در این صورت اگر به علت خاصی بازار در دوره موردنظر ریزش داشته باشد، شما مشخصاً توان تحمل فشار روانی وارده را نخواهید داشت؛ بنابراین تعیین میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار از مهم‌ترین پیش‌شرط‌های عقد قرارداد سبدگردانی به‌حساب می‌آید.

۴- حفظ تنوع در سبدگردانی، ریسک سرمایه‌گذاری شما را کاهش می‌دهد

همان‌طور که می‌دانید حفظ تنوع در سبد دارایی‌ها کلید موفقیت در سرمایه‌گذاری است؛ اما اگر تجربه سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سهام را داشته باشید، می‌دانید این مسئله در عمل بسیار پیچیده‌تر از آن است که در ظاهر به نظر می‌رسد. بنابراین با سپردن مسئولیت مدیریت دارایی خود به یک شرکت سبدگردانی، می‌توانید از متنوع بودن سبد دارایی خود اطمینان حاصل کنید.

بهترین سبدگردان کدام است؟

مواردی که ذکر شد، از مهم‌ترین مزایای سبدگردانی بودند، اما این به آن معنی نیست که کیفیت خدمات ارائه شده توسط تمام شرکت‌های سبدگردان در یک سطح است. بنابراین لازم است نکاتی را در ارتباط با معیارهای انتخاب بهترین سبدگردان بدانید.

برای انتخاب یک شرکت سبدگردان باید موارد متعددی را در نظر بگیرید. بررسی بازدهی کسب‌شده توسط شرکت سبدگردان از مهم‌ترین این موارد است. به‌عنوان مثال شرکت سبدگردان فارابی، با بیش از 30 هزار میلیارد ریال دارایی تحت مدیریت و البته برخورداری از یک تیم تحلیل حرفه‌ای، توانسته در دوره‌ای ۱۲ ساله، دارایی‌های تحت مدیریت خود را ۱۲۳ برابر کند.

علاوه بر این، از دیگر شرایط مهم انتخاب سبدگردان، این است که شرکت موردنظر باید حتماً از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز فعالیت داشته باشد.

در نظر داشته باشید در صورتی که تصمیم به سرمایه‌ گذاری در سبدگردان داشته باشید، می‌توانید از خدمات مشاوره رایگان سرمایه‌گذاری که به صورت تلفنی و آنلاین توسط کارگزاری فارابی ارائه می‌شود، استفاده کنید.

سبدگردانی در بورس چیست و بهترین سبدگردان کیست؟

یک اصطلاحی در سرمایه‌گذاری، مصطلح است به نام سبدگردانی در بورس!

اشتباه نکنید! اون سبد رو نمی‌گویم که در عوض دادن نان خشک به نمکی، ازش می‌گرفتیم!

این سبد یه اصطلاح است برای آسان‌تر شدن اصطلاح پرتفو یا پرتفولیو!

سبد، پرتفو، پرتفولیو همشون به مجموعه سهام یا اقلامی گفته می‌شوند که شما در آن‌ها سرمایه‌گذاری کردید!

مثلا فرض کنید 1000 تا سهم دپشم خریدیم + 2000 سهم خزهرمار+ 3000 سهم رکوفت، این‌ها سبد یا پرتفوی ما را تشکیل می‌دهند!

یا اینکه شما پولدار یا آقازاده‌اید! سبد سرمایه‌گذاری‌تان را این‌ها تشکیل می‌دهد: 1200 گرم طلای آب‌شده+ 12000 هزار متر مربع زمین توی متل قو+ 120000دلار + 1200000 سهم شخرپول!

خلاصه اینکه سبدهای سرمایه‌گذاری چندین نوع است که می‌تواند همه انواع سرمایه‌گذاری را شامل بشود اما فعلا در این مقاله با سبدگردانی سهام می‌خواهیم آشنا بشویم!

بسیاری افرادی که به تازگی وارد این بازارها می‌شوند، اطلاع دقیقی درمورد سبدگردانی ندارند و نمی‌دانند خدمت سبدگردانی، چجور کمکی می‌تواند به آن‌ها بکند!

ضمن اینکه چگونگی استفاده درست از خدمات سبد گردانی را نمی‌دانند!

برای همین، قصد داریم کمی بیشتر درمورد سبد گردانی، مزایا و معایب، شرایط سبد گردانی، سرمایه لازم برای سبدگردانی و غیره صحبت کرده و ضمن ارائه اطلاعات لازم، به سوالات متداول موجود در این مبحث پاسخ دهیم.

سبدگردانی و سبدگردانی اختصاصی چیست؟

بطور کلی سبدگردانی در بازار بورس به معنی اختصاص دادن بخش‌های مشخصی از سرمایه، برای خرید سهم‌های مختلف است.

به این معنی که سرمایه فرد در قالب خریدهای مختلف به‌نحوی اصولی و حساب شده تقسیم می‌شود.

در اصطلاح کلی‌تر سبدگردانی را باید مدیریت سرمایه در بازار بورس یا بازارهای هم‌عرض دیگر دانست.

سبدگردان فردی است که سرمایه افراد را طی قراردادی رسمی در اختیار گرفته و خرید و فروش‌های آن‌ها را کنترل و مدیریت می‌کند.

فرد سبدگردان معمولا تجربه و علم کافی در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سهام را داشته و قدرت و دانش لازم جهت تحلیل بازار را نیر دارد.

سبدگردانی را مدیریت پرتفو هم می‌گویند!

سبدگردانی ممکن است توسط یک فرد انجام شود یا توسط یک شرکت!

البته توجه کنید که سبدگردانی توسط شخص قانونی نیست و معمولا قراردادی هم در بین نیست!

پس حواستان را جمع کنید که در دام افراد سودجو نیوفتید!

شرکت‌هایی که مدیریت پرتفوی افراد را برعهده گرفته، معمولا مجموعه‌ای از کارشناسان و متخصصین خبره بازار بورس را دراختیار دارند و با تحلیل مداوم بازار، خرید و فروش سهام سرمایه‌‌داران مختلف را باتوجه به نوع قراردادشان مزایای سبدگردانی مدیریت می‌کنند.

قراردادی که میزان سرمایه و سطح ریسک پذیری سرمایه‌گذار را مشخص کرده و درصد مشارکت سبد‌گردان در سود و زیان را نیز شامل می‌شود!

درصورتی که سبدگردانی دارای یک قرارداد شخصی با شرایط ذکر شده باشد، این نوع مدیریت پرتفو را سبدگردانی اختصاصی می‌گویند.

شرایط سبدگردانی

معمولا شرکت‌ها و افراد مختلف شرایط مختص خود را برای سبدگردانی دارند که آن را در قراردادهای خود ذکر می‌کنند. اما کلیت این شرایط شامل موارد زیر می‌شود:

• طول مدت قرارداد
• شرایط فسخ قرارداد
• میزان مشارکت در سود
• میزان مشارکت در زیان درصوت وجود این شرط (البته ارائه این شرط مرسوم نیست و در بین قوانین سازمان بورس برای عقد قرارداد سبدگردانی قرار نگرفته است. )

ضمن اینکه تمامی قراردادهای رسمی سبدگردانی باید تحت مجوز سازمان بورس بسته شود.

مزایا و معایب سبدگردانی

به‌طور کلی می‌توان برای سرمایه‌گذاری در بورس مزایا و معایب متعددی را بیان کرد!

در همین راستا، سبدگردانی نیز مزایا و معایب خاص خود را دارد!

برخی از مزایای سپردن مدیریت سرمایه خود به سبدگردان عبارتند از:

• امکان سرمایه‌گذاری ایمن‌تر با ریسک کمتر
• بی‌نیازی به دانشتن دانش و تجربه برای سرمایه‌گذاری در بورس
• امکان بهره‌مندی از حداکثر سود ممکن
• صرفه‌جویی در زمان

درواقع زمانی که شما مدیریت سرمایه خود را در بازار سرمایه به سبدگردان حرفه‌ای خود (شرکت یا شخص) می‌سپارید، دیگر نیاز به صرف وقتی قابل توجه برای بررسی و رصد بازار ندارید، ضمن اینکه نیاز به داشتن دانش و تجربه کافی برای تحلیل بازار نخواهید داشت.

همچنین با سپردن خرید و فروش سهام خود به سبدگردان‌تان، ریسک تصمیم‌های هیجانی تحت تاثیر فضای بازار و عوامل موثر بر این فضا را به حداقل ممکن می‌رسانید.

درنتیجه امکان دوری هرچه بیش‌تر از ریسک و کسب سود بالاتر فراهم خواهد شد.

درکنار این موارد شاید به معایب زیر نیز بتوان برای استفاده از سبدگردانی اشاره کرد:

• تعیین حداقل سرمایه برای استفاده از خدمات سبدگردانی و عقد قرارداد سبدگردانی اختصاصی
• تعیین محدوده زمانی برای قرارداد

این معایب را به‌نوعی باید محدودیت سبدگردانی دانست!

محدودیت‌هایی که امکان استفاده از این خدمات را برای همگان فراهم نمی‌کند و شرایط فسخ قرارداد نیز برای سرمایه‌گذار در زمانی کمتر از یک سال ممکن است گاهی دردسرساز باشد.

البته باید به مواردی مانند ریسک سرمایه‌گذاری و خطا در پیش‌بینی و تحلیل سبدگردان نیز اشاره کرد و عدم مشارکت سبدگردان در زیان‌های احتمالی!

( یعنی سبدگردان می‌گوید طبق قرارداد من در سود احتمالی شریک هستم اما ضرر احتمالی در پاچه خودت است! )

گر چه این معایب ممکن است خیلی مهم باشند اما با دقت و توجه در انتخاب یک شرکت معتبر و فرد مورد اعتماد به حداقل ممکن خواهد رسید!

با بررسی فعالیت‌های پیشین شرکت‌ها و افراد و محاسبه نرخ بازدهی آن‌ها می‌توان انتخابی خوب و دقیق داشت.

کارمزد سبد‌گردانی

سبدگردانی در واقع خدماتی است که مانند تمامی خدمات دیگر در بازارهای مالی، کارمزدی را به خود اختصاص می‌دهد!

اما این کارمزد نیز نرخ‌های متفاوتی دارد و تحت تاثیر بازار رقابتی بین شرکت‌های سبدگردان قرار می‌گیرد و بالا و پایین می‌شود!

معمولا سبدگردان‌ها برای ترغیب سرمایه‌گذاران در عقد قرارداد سعی می‌کنند در نرخ کارمزد خود شرایط بهتری را مطرح کنند.

برای مثال دریافت درصدی کارمزد درصورت کسب سودی مشخص!

یا دریافت کارمزد بالاتر با افزایش سود سرمایه!

در این شرایط معمولا سبدگردان اگر نتواند به میزان مشخص شده در قرارداد سود برای سرمایه‌گذار کسب کند کارمزدی دریافت نخواهد کرد!

البته باید اضافه کرد که در این مواقع عموما سبدگردان در ضرر حاصل از سرمایه‌گذاری نیز سهیم نیست!

معمولا سبدگردان در قرارداد اعلام می‌کند که درصورت کسب سودی کمتر از سود سپرده بانکی کوتاه مدت کارمزدی دریافت نمی‌کند و درصورت کسب سودی بیش از این مبلغ، درصدی از آن سود به‌عنوان کارمزد سبدگردان محسوب خواهد شد.

پس در سبدگردانی دو نوع کارمزد داریم:

• کارمزد ثابت
• کارمزد متغییر

در نوع اول که کارمزد ثابت معمولا در عرف سبدگردانی 1تا یک و نیم درصد میزان سبد در طی یک‌سال است.

که خود این میزان با توجه به شرایط و مبلغ سبد می‌تواند متغییر باشد

اما در رابطه با کارمزد متغییر در عرف سبدگردانی این‌گونه است که تا میزان بهره بانکی هیچ سودی سبدگردان دریافت نمی‌کند.

یعنی اگر سود بانکی 20 درصد باشد، سبدگردان تا 20 درصد سود از شما کارمزدی دریافت نمی‌کند.

اما به ازای سود مازاد 20 درصد، از سرمایه‌گذار کارمزد 15تا 25 درصدی اخذ می‌شود.

فرض کنید شما 100 میلیون پول دارید!

سبدگردان در انتهای سال 40 میلیون سود ساخته است، تا 20 میلیون سود را از شما کارمزدی دریافت نمی‌کنند.

مازاد این 20 میلیون را فقط 15 تا 25 درصد سود دریافت می‌کنند.

یعنی برای 40 میلیون سود از شما فقط 8 میلیون سود دریافت می‌کنند و 32 میلیون سود از آن شما خواهد بود.

حداقل سرمایه برای سبدگردانی

البته که حداقل سرمایه برای استفاده از خدمات سبدگردانی اختصاصی و عقد قرارداد در این زمینه در شرکت‌ها مختلف متفاوت است.

این نرخ باتوجه به کارمزد سبدگردانی درنظر گرفته شده و خدماتی که در پکیج سبدگردانی آن‌ها ارائه می‌شود تغییر می‌کند.

همچنین ریسک و ضرر احتمالی درنظر گرفته شده نیز در میزان این حداقل سرمایه موثر است!

نرخی که اغلب شرکت‌ها برای عقد قرارداد سبدگردانی اختصاصی اعلام می‌کنند حداقل 2۰۰ میلیون تومان است!

البته گاهی این حداقل به ۵ میلیارد تومان نیز می‌رسد!

حتی ممکن است برخی از شرکت‌ها باتوجه به نحوه خدمات خود قراردادهای متفاوتی با حداقل سرمایه مختلف ارائه کنند.

تضمین در سبدگردانی

به‌طور قانونی ارائه تضمین در سبدگردانی از سوی سازمان بورس ممنوع اعلام شده است و هیچ سبدگردانی که به‌صورت قانونی و با مجوز سازمان فعالیت می‌کند مجاز به ارائه تضمین نیست!

این تضمین شامل اعلام نرخ سود قطعی و مشارکت در ضرر سرمایه‌گذار می‌شود!

درواقع سبدگردان از نظر قانون در ضرر سرمایه‌گذار شریک نیست و سرمایه‌گذار برای پیشگیری از این ضرر باید در انتخاب سبدگردان خود دقت کند.

البته ممکن است برخی افرادی که به ‌طور شخصی اقدام به سبدگردانی می‌کنند و دارای مجوز سازمان بورس نیستند، اعلام مشارکت در ضرر نمایند!

اما درنظر داشته باشید احتمال کلاهبرداری از سوی چنین افرادی وجود دارد و به‌دلیل نداشتن مجوز، امکان پیگرد قانونی نیز برای شما محدود می‌شود.

کلاهبرداری در سبدگردانی

یکی از سوال‌های پرتکرار درمورد سبدگردانی در بورس، امکان کلاهبرداری با این عنوان است!

درواقع کلاهبرداری در سبدگردانی یکی از انواع کلاهبرداری در بورس است!

معمول‌ترین کلاهبرداری در سبدگردانی بورس، دریافت کارمزد یا سود بیش‌تر از مقدار عرف است!

البته که درمورد ضرر در سرمایه سبدگردان تضمینی نمی‌دهد، اما درصورتی مقدار مشخصی از اصل سرمایه سوخت شود، سبدگردان موظف به جبران ضرر طی حدود ۶ ماه است.

زمان مقرر برای جبران ضرر و میزان کسر شده از اصل سرمایه معمولا در قراردادهای سبدگردانی اختصاصی مشخص می‌شود.

اما زمانی که شخصی یا شرکتی (شخصی حقیقی یا حقوقی) بدون مجوز اقدام به سبدگردانی کند ممکن است اینگونه سوءاستفاده‌ها و کلاهبرداری‌هایی داشته باشد.

به همین دلیل همواره به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که از شرکت‌های معتبر و دارای مجوز فعالیت در امر سبدگردانی کمک بگیرند و قراردادهایی با قابلیت پیگیری سازمان بورس را امضا نمایند.

ضمن اینکه باید اضافه کرد سبدگردانی بدون مجوز سازمان بورس مجازات قضایی درپی دارد و تاحد تعلیق فعالیت‌های مالی شرکت خاطی نیز پیش خواهد رفت.

امین در سبدگردانی یا امین کیست؟

منظورم از امین پسرخاله من یا پسرعموی شما نیست!

امین در سبدگردانی یک شخصیت حقوقی ناظر به فعالیت سبدگردان است!

شخصی که از هرگونه کلاهبرداری و سودجویی سبدگردان پیشگیری می‌کند.

این شخص حتی حقیقی هم نیست بلکه حقوقی است!

که توسط سازمان تایید و تعریف می‌شود و توسط سبدگردان معرفی می‌گردد.

این شخص درواقع از بین موسسات حسابرسی دارای مجوز از سوی سازمان بورس انتخاب می‌شود و سبدگردان با او قراردادی امضا می‌کند که فعالیت نظارت بر سبدگردانی در موارد خاص و مشخص شده از سوی سازمان انجام دهد.

عقد قرارداد سبدگردانی بدون وجود قرارداد با امین قانونی و امکان‌پذیر نیست.

امین بر تراکنش‌های مالی صورت گرفته توسط سبدگردان در زمینه خرید و فروش سهام نظارت می‌کند.

این تراکنش‌ها شامل برداشت‌های مشخص از سرمایه و برخی موارد دیگر می‌شود.

شناخت شرکت‌های دارای مجوز سبدگردانی

بهتر است برای پیشگیری از وارد آمدن هرگونه ضرر و زیان احتمالی به سرمایه خود و البته حفظ شرایط پیگیری قانونی درصورت نیاز، برای سبدگردانی تنها از شرکت‌ها و موسسات دارای مجوز رسمی سازمان بورس کمک بخواهیم.

این شرکت‌ها و موسسات در سامانه نهادهای مالی بازار سرمایه ایران معرفی شده‌اند.

در این سامانه ویژگی‌ها و مشخصات شرکت‌ها و موسسات دارای مجوزهای لازم نیز ذکر شده است و شناخت و انتخاب بهتر شما کمک خواهد کرد.

کد prx بورس چیست؟

کد prx (پی آر ایکس) یک کد مشترک بین شخص سرمایه‌گذار با سبدگردان برای انجام معاملات از طریق کارگزاری است و با کد بورسی عادی متفاوت است!

دریافت این کد بعد از امضای قرارداد بین مشتری و سبدگردان انجام می‌شود!

کد prx برای این است که مشتری در پلتفرم معاملاتی خود، می‌تواند ببیند که سبدگردان چه سهم‌هایی را خرید و فروش می‌کند!

همچنین اگر مشتری بخواهد خودش هم معاملاتی را با کد شخصی خودش، در همان کارگزاری انجام دهد، می‌تواند! و در کار کد پی آر ایکس‌ش که در اختیار سبدگردان است، اختلالی ایجاد نمی‌شود!

کد prx منافع سرمایه‌گذار و سبدگردان را تامین می‌کند و تابع قوانین خاصی است.

مثلا اینکه حق خرید و فروش با چه شخصی باشد و واریز و برداشت از کد توسط چه شخصی انجام شود!

افتتاح این کد زمانبرتر از کدهای عادی آنلاین است!

بعد از امضای قرارداد، سبدگردان اقدام به دریافت کد پی آر ایکس می‌کند!

دریافت این کد، بسته به زمان بر بودن رویه‌ها، از 5 تا 10 روز طول می‌کشد!

طبق قانون، هر شخص حداکث دو تا کد prx می‌تواند داشته باشد! که نزد دو سبدگردان مختلف است!

کلام آخر

درنهایت باید گفت، درصورت نداشتن تجربه و دانش کافی برای سرمایه‌گذاری مطمئن و تاخدودی تضمین شده در بورس، بهتر است از خدمات سبدگردانی استفاده کنید.

همچنین برای دریافت سودی نسبتا تضمین شده و پرهیز از تحمیل ضررهای احتمالی نیز می‌توان پیشینه عملکردی شرکت‌های سبدگردان را بررسی نمود و ضریب سوددهی آن‌ها را مطالعه کرد.

متخصصین و کارشناسان فعال در شرکت‌های سبدگردانی با علم و تجربه کافی نسبت به تحلیل و بررسی بازار، سرمایه افراد را با بازه ریسک کمتر و در حوزه‌ای امن‌تر در گردش درآورده و سودی مناسب و تقریبا قطعی را برای آن‌ها فراهم خواهند کرد.

هر آنچه که باید در ارتباط با سبدگردانی بدانید

بازار سرمایه همواره با ریسک و نوسان همراه است و یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای کاهش ریسک در معاملات، تشکیل سبد سرمایه‌گذاری متنوع و پایش مستمر وضعیت سهام موجود در این سبد است که تحت عنوان سبدگردانی شناخته می‌شود.

به گزارش شرکت مشاور سرمایه‌گذاری معیار، بورس از جذاب‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری است که طی ۱۰ سال گذشته بیشترین بازدهی را برای سرمایه‌گذاران خود داشته است که به دلایلی نظیر عدم ریسک‌پذیری، نبود تخصص و وقت کافی، بسیاری از سرمایه‌گذاران از این بازار به راحتی عبور می‌کنند.

به عبارت دیگر برای استفاده از سود موجود در بازار سهام، باید سبد مدیریت شود که این عمل نیازمند دانش، تجربه و زمان است.

سبدگردانی چیست؟

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری بر اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی از سهام را تشکیل می‌دهد و به صورت مستمر آن‌را نظارت و مدیریت می‌کند.

این خدمت اختصاصی مناسب برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی است که وقت کافی را برای پایش بازار سهام ندارند اما مایل هستند تا از سود موجود در بازار سرمایه بهره ببرند.

در سال ۱۳۹۲ سازمان بورس اوراق و بهادار کشور با ارائه مجوزهای رسمی برای شرکت‌های سبدگردان و مشاور سرمایه‌گذاری، گامی نوین را در مسیر قانونی کردن این خدمت برداشته است

در این فرآیند، شخص سرمایه‌گذار سرمایه خود را در اختیار تحلیل‌گران بازار سرمایه می‌گذارد تا با استفاده از تخصص آن‌ها از پورتفویی سودآور بهره ببرد.

آیا فرآیند سبدگردانی قانونی است؟

با توجه به پتانسیل موجود در بازار سرمایه، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران به سوی این بازار مزایای سبدگردانی جلب شده است و به گفته رئیس سازمان بورس، تاکنون بیش از ۵۷ میلیون کد سهامداری صادر شده است.

در سال‌های گذشته عده‌ای بدون عقد قرارداد و با دریافت سرمایه دیگران اقدام به خرید و فروش سهم برای سرمایه‌گذاران می‌کردنند که این موضوع باعث ایجاد اختلافات و کلاهبرداری‌های فراوان شده است.

در سال ۱۳۹۲، سازمان بورس اوراق و بهادار کشور با ارائه مجوزهای رسمی برای شرکت‌های فعال در زمینه مشاوره سرمایه‌گذاری، گامی نوین را در مسیر قانونی کردن این خدمت برداشته است و در حال حاضر نزدیک به ۵۰ شرکت سبدگردان فعال در کشور، آماده عقد قرارداد و ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران هستند.

قرارداد شامل چه مواردی می‌شود؟

در سبدگردانی رسمی که توسط مجموعه‌های تحت نظارت سازمان بورس انجام می‌شود، قراردادی در سه نسخه بین شخص سرمایه‌گذار و شرکت مذکور به امضا می‌رسد که یک نسخه از آن برای سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال می‌شود تا نظارتی جامع بر این فرآیند انجام شود.

این قرارداد براساس ویژگی‌های مورد توافق طرفین نظیر مدت قرارداد، کارمزد سبدگردانی و سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار منعقد می‎‌شود.

قرارداد منعقد شده باید به تائید سازمان بورس برسد

قرارداد امضا شده بین طرفین جهت بررسی به سازمان بورس ارسال می‌شود و در صورت تائید سازمان، کدی تحت عنوان PRX صادر می‌شود و شرکت سبدگردان به عنوان معامله‌گر و شخص سرمایه‌گذار به عنوان نظاره‌گر به آن دسترسی دارند.

کارمزد سبدگردانی شامل دو بخش ثابت و متغیر می‌شود

کد PRX سبدگردانی به نام شخص سرمایه‌گذار صادر شده و تمامی سهام خریداری شده به نام وی است و در صورت فسخ یا اتمام قرارداد، سهام موجود در کد PRX‌ به کد شخصی وی منتقل می‌شود.

ارزیابی سطح ریسک‌پذیری مهم‌ترین بخش سبدگردانی است

بزرگترین مزیت‌ این خدمت علاوه‌بر کسب سود از بازار سرمایه، استفاده از دانش و تجربه افراد متخصص است که به نوعی تصمین‌کننده عملکردی قابل قبول در این بازار است؛ یعنی در این خدمت تمامی تصمیمات بر پایه دقت و مطالعه و بررسی گزارشات مالی شرکت‌ها صورت می‌گیرد.

همچنین شرکت‌های سبدگردان ملزم به ارائه پرسش‌نامه ارزیابی ریسک هستند تا معامله‌گر هر سبد متناسب با سطح ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار اقدام به خرید و فروش و مدیریت پورتفو کند.

این نوع خدمت مالی چه‌قدر سودده هستند؟

نکته مهم در ارتباط با سود فرآیند سبدگردانی در این است که امکان تعیین و تضمین سود وجود ندارد و تضمین هرگونه سودی برابر با اساسنامه سازمان بورس و اوراق بهادار تخلف و قابل پیگیری است.

با این حال شرکت‌های سبدگردان در تلاش هستند تا سودی بالاتر از بانک و بازارهای موازی نظیر طلا و ارز را به شخص سرمایه‌گذار ارائه کنند تا از این طریق اقدام به جذب سرمایه‌ بیشتری کنند.

گفتنی است با توجه به تخصصی بودن این نوع سرمایه‌گذاری می‌توان انتظار سودی بالاتر از رشد شاخص بورس را داشت.

حداقل سرمایه لازم برای آغاز این فرآیند چه میزان است؟

شرکت‌های سبدگردان به دلیل سیاست‌گذاری و تصمیمات مدیریتی، در اجرای قوانین حداقل سرمایه مورد نیاز برای سبدگردانی متفاوت هستند.

برخی از آن‌ها هیچ قانونی برای میزان سرمایه مشتریان در نظر نگرفته‌اند و در مقابل شرکت‌هایی هستند که در راستای تصمیمات شرکتی، حداقل سرمایه‌ای را برای ورود مشتریان خود تعیین کرده‌اند.

به بیان دیگر شخص سرمایه‌گذار متناسب با میزان بودجه خود می‌تواند یک شرکت مشاور سرمایه‌گذاری مجرب را انتخاب کند.

در سبدگردانی دو نوع کارمزد وجود دارد

قرارداد سبدگردانی شامل کارمزدهایی است که براساس مصوبات و مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است.

این کارمزد شامل دو بخش ثابت و متغیر می‌شود که کارمزد ثابت شامل هزینه انجام معاملات است و به صورت درصدی از سرمایه تعیین می‌شود.

هزینه دیگر، کارمزد متغیر یا کارمزد مبتنی بر عملکرد است که به صورت توافقی و در اول قرارداد تعیین می‌شود.

در واقع این کارمزد براساس بازدهی سبدگردانی و سود سرمایه‌گذار مشخص می‎شود و به‌صورت توافقی تعیین می‌شود.

مجوزهای سبدگردانی

همان‌طور که پیشتر گفته شد، سازمان بورس به دلیل کلاهبرداری‌های صورت گرفته در زمینه سبدگردانی اقدام به اهدای مجوز سبدگردانی به شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و سبدگردان کرده است که در نتیجه آن هرگونه تخلف در این زمینه به حداقل خود رسیده است.

توصیه ما به سرمایه‌گذاران این است تا با بررسی سابقه و مجوزهای شرکت سبدگردان اقدام به عقد قرارداد کنند تا با خیالی آسوده بتوانند مدت یک‌ساله قرارداد را به سلامت به انتها برسانند.