08. عوامل موثر بر انتخاب "صندوقهای معاملاتی" مناسب کدامند؟
در انتخاب یک صندوق معاملاتی مناسب برای سرمایه‌گذاری این عوامل دخیل می باشند:
بازده و ریسک
عملکرد یک ETF معمولاً اولین عاملی است که سرمایه گذاران می‌خواهند قبل از سرمایه گذاری، از آن مطلع شوند. بدون در نظر گرفتن اینکه صندوق در چه نوع دارایی هایی سرمایه گذاری می‌کند، هیچ‌کس نمی‌خواهد سرمایه خود را در جایی که سابقه ضعیفی دارد، قرار دهد. شرکت تحقیقاتی مستقل Morningstar که در حوزه سرمایه گذاری فعال است، از سیستم امتیازدهی ستاره‌ای که ETF ها را با بقیه صندوق ها در یک بخش قرار می‌دهد، استفاده می‌نماید. امتیاز یک ستاره به معنی عملکرد ضعیف و پنج ستاره مطلوب است. رتبه بندی ETF ها در این شرکت بر اساس بازده تعدیل شده با ریسک برای بازه های زمانی سه، پنج و ده ساله برای این انتخاب ETF مناسب ETF های قابل مقایسه می‌باشد. شرکت Morningstar همچنین صندوق های سرمایه گذاری مشترک را امتیازبندی می‌کند و امتیازات آنها در اختیار تعداد بی‌شماری از سرمایه گذاران قرار می‌دهد.
هزینه ها و مخارج
همان‌قدر که عملکرد یک ETF حیاتی است، سرمایه گذاران نمی‌خواهند درآمدهای بالقوه‌شان از طریق هزینه های اضافی بر باد برود. مؤسسه S&P Capital IQ که اطلاعات مالی را جمع‌آوری و گزارش می‌کند؛ متغیرهایی نظیر نسبت هزینه ناخالص را رتبه بندی می‌کند تا مشخص کند که آیا مدیران صندوق ها هزینه های مدیریت را در حداقل مقدار ممکن نگه می‌دارند یا خیر.
ساختار
اینکه ETF ها شاخص ها و معیارهای اساسی را چقدر از نزدیک پیگیری می‌کنند عنصری است که در رتبه بندی آنها مورداستفاده قرار می‌گیرد. مؤسسات رتبه بندی مختلف با در نظر گرفتن شاخص‌های دقیق این مورد را بررسی می‌کنند تا مشخص شود که آیا ETF ها از شاخص درستی پیروی می‌کنند یا خیر.
نقد شوندگی
نقد شوندگی برای ETF ها امری ضروری است و نشان می‌دهد که خرید و فروش بدون تأثیر شدید قیمت بازار برای سرمایه گذاری چقدر آسان است. شرکت پژوهشی Ned Davis یک روش برای رتبه بندی نقدشوندگی در اختیار دارد که در آن عدد ۱ یعنی نقدشوندگی بسیار پایین و ۵ به معنی نقد شوندگی بالاست.
نتیجه‌گیری
ETF ها برای سرمایه گذارانی که می‌خواهند پولشان را در جایی به گستردگی شاخص کل سرمایه گذاری کنند، یک گزینه‌ی به‌سرعت در حال رشد است. دانستن اینکه این سرمایه گذاری های پیچیده چگونه امتیازبندی می‌شوند تمرینی است برای تحقیق و تصمیم برای اینکه سرمایه گذاری در یک صندوق از نظر مالی معقول است یا خیر.
متأسفانه در ایران هنوز مؤسسات رتبه بندی مستقل و کارآمدی وجود ندارد؛ اما شما می‌توانید با مقایسه عملکرد، هزینه‌ها، ساختار صندوق و نقد شوندگی آن‌که اجزای کلیدی ETF ها هستند مقایسه دقیق‌تری بین این نوع صندوقها داشته باشید. سرمایه گذاران اگر به بال دانش مجهز باشند، می‌توانند در فهمیدن امتیازبندی یک ETF و تصمیم برای خرید یا فروش آن اعتمادبه‌نفس بیشتری کسب کنند.
ETF ها برای سرمایه‌گذاری مناسب هستند؟ | ارزش سهام صندوق واسطه گری مالی یکم چقدر است؟
عضو هیئت مدیره کانون کارگزاران با بیان اینکه طبق برآوردها هم‌اکنون ارزش سهام صندوق واسطه‌گری مالی یکم که هنوز در مرحله پذیره‌نویسی به سر می‌برد به دو برابر افزایش یافته، گفت: سرمایه‌گذاری در صندوقهای ETF فرصت خوبی برای مردم است تا بخشی از پس‌انداز خود را در این صندوقها سرمایه‌گذاری کنند.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، علیرضا تاجبر با تاکید بر اینکه جامعه هدف تشکیل صندوقهای ETF افرادی هستند که تاکنون در بورس سرمایه‌گذاری نداشته یا مشارکت بسیار کمی در این بازار داشته اند، اظهار کرد: یعنی صندوقهای ETF فعالان خارج از بورس را هدف قرار داده‌اند. اما متأسفانه هم‌اکنون بیشتر تبلیغات و اطلاع‌رسانی‌ها درباره این صندوقها در نشریات و کانال‌های بورسی و به طور کلی رسانه‌های کارگزاران در حال انجام است. در حالی که برای جلب توجه مردم ناآشنا با بورس باید اطلاع‌رسانی‌ها از طریق رسانه‌های عمومی و رسانه ملی انجام شود تا آحاد مردم از موضوع مطلع شوند.
وی در مقایسه جایگاه بورس در ایران و آمریکا به عنوان کشوری با سابقه بورسی طولانی، عنوان کرد: خوب است که از تجربیات ممالک پیشرفته از نظر بازارهای مالی استفاده کنیم. بازار بورس ایالات متحده پیشینه ۲۵۰ ساله دارد و دو نفر از هر سه نفر، بخشی از پس‌انداز خود را در بورس به شکل غیرمستقیم وارد کرده‌اند. به عبارتی می‌توان گفت که شغل دوم و درآمد دوم مردم آمریکا از بازار بورس تأمین میشود.
عضو هیئت مدیره کانون کارگزاران ادامه داد: در ایران نیز اکنون دولت سهام چند عدد از بهترین، با بنیادترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های خود را با نرخ تنزیل بسیار جذابی وارد سه صندوق ETF کرده و در حال عرضه به مردم است. این فرصتی بسیار جذاب است تا مردم در بازار سرمایه مشارکت داشته باشند و اتفاقا به دنبال سهم‌های کوچک و با ریسک بالاتر نروند، زیرا شرکت‌های عضو صندوق ETF جزو بهترین شرکت‌های موجود در بورس هستند.
تاجبر با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذاری در صندوقهای ETF فرصت خوبی برای مردم است تا بخشی از پس‌انداز خود را در این صندوقها سرمایه‌گذاری کنند، گفت: راه سرمایه‌گذاری بسیار آسان شده است. در حالت عادی، گرفتن کد بورسی و ثبت‌نام در سامانه سجام فرآیند سخت و زمانگیری است. اما انتخاب ETF مناسب اکنون با مساعدت دولت، صرفأ با یک کد ملی و با ورود به سایت بانک‌ها یا اپلیکیشن بانک‌ها و یا رجوع به باجه بانک‌ها می‌توان به ازای کد ملی هر یک از اعضای خانواده تا سقف دو میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرد.
به گفته وی ارزش سرمایه صندوقهای ETF مذکور، همان دو میلیون تومان سرمایه‌گذاری شده از طرف مردم نیست، بلکه هم‌اکنون بیش از چهار میلیون تومان شده است. این در حالی است که معمولأ سرمایه‌گذاران برای گرفتن پاداش سرمایه‌گذاری خود باید حداقل دو ماه صبر کنند. به عبارت دیگر هر فردی که اقدام به خرید سهام صندوق واسطه‌گری مالی یکم کند، ارزش دارایی خود در این صندوق را دو برابر کرده است.
عضو هیئت مدیره کانون کارگزاران ادامه داد: به نظر من اگر کسی می‌خواهد وارد بورس شود و سرمایه‌گذاری کند، بهترین روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است و چه بهتر است که این سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق یک صندوق قابل معامله باشد و باز هم چه بهتر که متولی این صندوق دولت باشد و اعتبار دولت پشت آن باشد.
تاجبر با بیان اینکه بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان ارزش صندوق ETF است و نزدیک به ۲۰۰۰ میلیارد تومان وجه برای بازارگردانی آن اختصاص داده شده است، اظهار کرد: یعنی نقدشوندگی این اوراق بعد از اعطا به مردم تا حدی تأمین میشود.
بر اساس این گزارش، وزارت امور اقتصادی و دارایی چندی پیش طی اطلاعیه‌ای فراخوان واگذاری (شماره ۱) پذیره نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) "واسطه‌گری مالی یکم" را منتشر کرد. در این اطلاعیه آمده بود که وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، باقیمانده سهام خود در بانک های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه های البرز و اتکایی امین را واگذار خواهد کرد.
به طور کلی قرار است ۲۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان باقیمانده سهام دولت در سه بانک و دو شرکت بیمه ای مذکور در قالب یک صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) با عنوان «واسطه گری مالی یکم» عرضه شود.
- برای پذیره‌نویسی چه باید کرد؟
در این راستا، بانک های ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، رفاه کارگران، ملت، تجارت، صادرات و قرض الحسنه مهر ایران، پارسیان و پاسارگاد به عنوان بانک های منتخب از تاریخ ۱۴ تا ۳۱ اردیبهشت ماه، آماده پذیره نویسی متقاضیان خریداری واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) هستند. در واقع متقاضیان می‌توانند به صورت غیر حضوری و با مراجعه به درگاه بانک‌های مذکور نسبت به پذیره‌نویسی اقدام کنند.
- همه از تخفیف برخوردارند؟
ویژگی بارز این واگذاری، بهره مندی کلیه ایرانیان از تخفیف ۲۰ درصدی است. سقف سرمایه گذاری هر شخص حقیقی (هر کد ملی) ۲۰ میلیون ریال (دو میلیون تومان) تعیین شده است. پذیره نویسی برای هر فرد دارای کد ملی امکان‌پذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد.
پذیره نویسی واحدهای این صندوق برای اشخاص دارای کد معاملاتی (کد بورسی) از طریق کارگزاری‌های بورس و سامانه‌های آنلاین معاملاتی و درگاه های غیرحضوری و حضوری بانک های منتخب و برای اشخاص فاقد کد بورسی، از طریق درگاه های غیرحضوری و حضوری بانک های منتخب انجام می انتخاب ETF مناسب شود. شروع پذیره نویسی از ۱۴ اردیبهشت و پایان پذیره نویسی ۳۱ اردیبهشت خواهد بود.
انتخاب ETF مناسب
10 بهمن
یکی از راه‌های کسب سود آسان در بازار سرمایه استفاده از صندوقهای قابل معامله یا همان ETF است که مخفف
یکی از راه‌های کسب سود آسان در بازار سرمایه استفاده از صندوقهای قابل معامله یا همان ETF است که مخفف Exchange Traded Fund نیز می‌باشد. صندوقهای ETF در واقع میان‌بری برای کسب سود از بازار سرمایه است تا کوچکترین درگیری و توجهی به دیگر مسائل همچون فرآیندهای اداری، ریسک‌های موجود و پیچیدگی‌های معمول در این بازار لازم نباشد.صندوق قابل معامله در بورس، ETF نوعی اوراق بهادار است که می‌تواند شامل انواع سرمایه‌گذاری‌ها از جمله سهام، کالاها یا اوراق قرضه باشد. سهام این صندوق را نیز می‌توان به‌صورت سهام عادی در بورس اوراق بهادار خریداری کرد یا فروخت. همچنین یک صندوق ETF می‌تواند شامل دارایی‌ها یا سهام چند شرکت و یا مجموعه‌ای از سهام و اوراق بهادار چند شرکت باشد.
در این یادداشت از > سعی می‌کنیم به سوالاتی همچون: امکان سوددهی در ETF، الزامات قابل توجه در عملکرد ETF، راه‌های کسب سود از ETF، شیوه‌های انحلال انتخاب ETF مناسب صندوق ETF و مواردی از این دست را پاسخ دهیم.
انتخاب بهترین صندوق ETF
چطور صندوق ETF مناسب انتخاب کنیم؟
برای انتخاب بهترین صندوق ETF باید مجموعه‌ای از معیارها، شامل موارد ذیل را مد نظر قرار داد:
سطح دارایی:
برای در نظر گرفتن یک گزینه سرمایه گذاری قابل قبول، یک etf باید دارای حداقل سطح دارایی باشد.دارایی‌های صندوق ای تی اف به گواه بسیاری از کارشناسان بایستی در حدود 100 میلیاردتومان و بیشتر باشد.
فعالیت معاملاتی:
یک سرمایه‌گذار باید بررسی کند که آیا صندوق ETF مورد نظر در حجم کافی به صورت روزانه معامله می‌کند یا خیر. حجم معاملات در محبوب‌ترین etf ها روزانه به میلیون‌ها سهم می‌رسد. به طور کلی، هر چه حجم معاملات برای یک ETF بیشتر باشد، احتمال نقدشوندگی آن بیشتر است و فاصله بین ارقام صدور و ابطال محدودتر میشود. وقتی زمان خروج از ETF فرا می‌رسد، این‌ها ملاحظات مهمی هستند.
شاخص یا کلاس دارایی:
شاخص پایه یا کلاس دارایی که ETF بر اساس آن است را در نظر بگیرید. از دید ایجاد تنوع برای حداقل کردن ضرر یا حداکثر کردن سود در پرتفو خود این شاخص و کلاسی که صندوق مورد نظر در آن قرار دارد اهمیت پیدا می‌کند.ممکن است انتخاب ما یک صندوق ETF فعال در یک صنعت خاص یا حاضر در چند صنعت باشد.
خطای ردیابی:
خطای ردیابی تفاوت در عملکرد واقعی صندوق ETF و شاخص از پیش تعیین شده برای آن است. این خطا را می‌توان به عنوان معیاری برای نحوه مدیریت یک صندوق و سطح ریسک‌پذیری مدیر آن در نظر گرفت.
موقعیت بازار:
اولین صادرکننده ETF برای یک بخش و صنعت خاص ظرفیت و احتمال بیشتری برای موفقیت و سودرسانی دارد. در انتخاب صندوقها، بررسی ایده و سیاست مدیران etf بسیار اهمیت دارد، چراکه اگر استراتژی آنها صرفا کپی برداری از دیگران باشد موفقیت چشمگیری نصیب سرمایه‌گذاران نخواهد شد.
نمودار رشد سرمایه‌گذاری در صندوقهای ETF در جهان (میلیارد دلار)
آمار سرمایه گذاری در صندوق ETF
در صورت انحلال ETF چه کنیم؟
بسته شدن یا انحلال یک صندوق ETF معمولا فرآیندی منظم است. ناشر ETF سه تا چهار هفته قبل از تاریخ توقف معامله به سرمایه‌گذاران اطلاع می‌دهد. با این حال، سرمایه‌گذار با بررسی موقعیت خود باید یکی از دو تصمیم ذیل را اتخاذ کند:
فروش سهام ETF قبل از تاریخ “توقف معاملات”:
این یک رویکرد پیشگیرانه برای مواقعی است که به اعتقاد سرمایه‌گذار، افت چشمگیری در ارزش سهام صندوق رخ خواهد داد. در چنین مواردی، سرمایه‌گذار ممکن است به فروش سهام حتی به کمتر از ارزش خرید رضایت دهد.
سهام ETF را تا زمان انحلال نگه دارید:
این گزینه برای صندوقهای ETF با ریسک پایین و نوسان کم کاربرد دارد. البته ممکن است سرمایه‌گذار مجبور باشد چند هفته صبر کند تا ناشر فرآیند فروش اوراق بهادار نگهداری شده در ETF و توزیع خالص درآمد پس از هزینه‌ها را تکمیل کند.در انتخاب ETF مناسب این حالت اختلافی بین قیمت پیشنهادی و فروش وجود ندارد.
جمع بندی:
به عنوان یک سرمایه گذار، خرید ETF می‌تواند یک استراتژی هوشمندانه و کم هزینه برای ایجاد یک سبد سهام سودده باشد. با وجود بسیاری از etf ها، انتخاب آنهایی که با استراتژی و اهداف شما مطابقت دارند، کاری دشوار اما منطقی است. خوشبختانه، چندین معیار وجود دارد که به شما کمک می‌کند ETF های مناسب را انتخاب کرده و برای هر کلاس دارایی که می‌خواهید داشته باشید با کمترین هزینه، کارآمدترین صندوق و بیشترین بهره را برای خود فراهم کنید.
صندوق etf (قابل معامله در بورس) چیست؟
صندوقهای سرمایه‌گذاری بر اساس نوع دارایی به صندوقهای درآمد ثابت، مختلط، سهامی، طلا و … تقسیم می‌شوند و بر اساس نحوه معاملات به دو نوع etf و صدور و ابطال. صندوق etf یا Exchange-traded fund که به صندوق قابل معامله در بورس نیز معروف است، به نوعی از صندوق سرمایه‌گذاری اشاره دارد که واحدهای آن همانند سهام شرکت‌های بورسی، در سامانه‌های آنلاین معاملات خرید و فروش میشود. در ادامه به یکی از بهترین صندوق های سرمایه گذاری خواهیم پرداخت و بررسی می‌کنیم که صندوق etf چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
صندوق قابل معامله etf چیست؟
انواع صندوقهای قابل معامله در بورس
صندوقهای قابل معامله در بورس به طور کلی به ۴ دسته صندوق درآمد ثابت، سهامی، مختلط و طلا تقسیم می‌شوند و در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
صندوق قابل معامله درآمد ثابت
این صندوقها بیشترین درصد دارایی خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری می‌کنند و درصد کمی را نیز به سرمایه‌گذاری در سهام اختصاص می‌دهند. از این رو نسبت به سپرده‌های بانکی بهتر و با سود بیشتری همراه هستند. ضمنا میزان ریسک در صندوقهای انتخاب ETF مناسب درآمد ثابت و در مقایسه با دیگر صندوقها، در پایین‌ترین حد قرار دارد.
صندوق قابل معامله سهامی
بیشترین درصد دارایی این صندوقها در سهام و مابقی در اوراق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری میشود. بنابراین این صندوقها با شاخص بورس ارتباط دارند و از آن تاثیر می‌پذیرند.
صندوقهای سهامی بیشترین میزان ریسک را در میان صندوقهای موجود دارند و برای افرادی که دانش و زمان لازم برای فعالیت در بازار سهام را ندارند و از طرفی ریسک این بازار را نیز مطلوب می‌دانند، بسیار مناسب است. به همان میزان که ریسک این صندوقها بالا است، سوددهی بالاتری نیز در بلندمدت خواهند داشت.
صندوق قابل معامله مختلط
این صندوقها ساختار متعادل‌تری دارند و دارایی آنها معمولا با ترکیب ۶۰ به ۴۰، در سهام و اوراق درآمد ثابت یا بالعکس ممکن است سرمایه‌گذاری شود. میزان ریسک و بازده آنها نیز در بین دو صندوق قبل قرار می‌گیرد.
صندوق قابل معامله طلا
دارایی این صندوقها روی گواهی سپرده سکه طلا، اوراق مبتنی بر سکه طلا و درآمد ثابت سرمایه‌گذاری میشود. به طور کلی، حداقل ۷۰ درصد از دارایی آنها صرف گواهی سپرده کالایی سکه طلا، ۲۰ درصد در اوراق مشتقه مبتنی بر طلا و مابقی آن، در اوراق بادرآمد ثابت سرمایه‌گذاری میشود.
نرخ دلار و انس جهانی طلا، دو عاملی هستند که میزان بازده طلا را مشخص می‌کنند و قیمت‌گذاری طلا به آنها وابسته است. این صندوقها امکان سرمایه‌گذاری روی طلا با مبالغ کم و بدون داشتن ریسک نگهداری و تقلب را فراهم می‌کنند و ضمنا کارمزد پایینی هم دارند.
کدام صندوق قابل معامله در بورس بهتر است؟
انتخاب صندوق etf مناسب، بستگی به استراتژی مالی سهامدار دارد. همانطور که گفتیم صندوقها بر اساس نوع دارایی به صندوقهای درآمد ثابت، مختلط، سهامی، طلا و … تقسیم می‌شوند.
در صندوق درآمد ثابت، بیش از ۹۰ درصد دارایی صندوق در ابزار مالی درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و … سرمایه‌گذاری شده و به همین دلیل ریسک پایین‌تری نسبت به صندوقهای سرمایه‌گذاری دیگر دارد.
اگر ریسک‌پذیری پایینی دارید، صندوق etf درآمد ثابت مناسب شما است. این نوع صندوقها در روزهای پرنوسان بازار از اصل سرمایه‌تان محافظت می‌کنند.
در صندوق سهامی بین ۷۰ تا ۹۰ درصد دارایی صندوق در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری میشود. در این نوع صندوقها سود ماهانه به سهامدار پرداخت نمی‌شود بلکه بازدهی از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق به دست می‌آید.
در صندوقهای سهامی ریسک سرمایه‌گذاری بالا و به تبع آن احتمال سود نیز بیشتر است. برای افرادی که ریسک پذیری بالایی در سرمایه‌گذاری دارند، صندوقهای etf سهامی گزینه خوبی است.
صندوق مختلط نیز به لحاظ ریسک و بازده بین دو صندوق سهامی و صندوق درآمد ثابت قرار می‌گیرد. البته باید توجه داشت که در صندوقهای مختلط نیز سود ماهیانه به سهامدار پرداخت نمی‌شود.
اگر می‌خواهید بدون دردسرهای خرید و فروش فیزیکی، از مزایای سرمایه‌گذاری در طلا بهره‌مند شوید، صندوق etf مبتنی بر طلا نیز گزینه مناسبی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: صندوق اهرمی چیست؟
بهترین صندوق etf
همان طور که اشاره کردیم، معیارهای مختلفی برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس وجود دارد اما مهمترین آنها عبارت است از میزان ریسک پذیری و استراتژی مالی و زمانی سهامدار، سابقه صندوق و کارنامه مدیران آن، وضعیت بازار و همچنین اوضاع اقتصادی کشور.
کارگزاری آگاه توانسته با تاسیس چندین صندوق و سابقه درخشان در میزان بازدهی صندوق های سرمایه گذاری اعتماد سهامداران را جلب کند.
اگر ریسک‌پذیری بالایی در سرمایه گذاری نداشته باشید و بخواهید انتخاب ETF مناسب در هر شرایطی اصل سرمایه خود را حفظ کنید، صندوقهای سرمایه گذاری etf درآمد ثابت آگاه، گزینه مناسبی برای شما هستند. صندوقهای etf درآمد ثابت یاقوت و همای آگاه که علاوه بر حفظ سرمایه اصلی شما، سودی بالاتر از سود سپرده‌های بانکی برای شما به ارمغان می‌آورند.
صندوق etf هستی بخش آگاه، یکی از صندوقهای سهامی کارگزاری آگاه است که با نماد «آگاس» خرید و فروش میشود. آگاس یکی از پرطرفدارترین صندوقهای etf است و به عنوان صندوق ۵ ستاره بازار سرمایه شناخته میشود.
برای سرمایه‌گذاری در طلا نیز می‌توانید از صندوق زرین آگاه استفاده کنید. این صندوق با نماد «مثقال» در بازار حضور دارد.
مزایای صندوق های سرمایه‌گذاری قابل معامله ETF
کفه مزایای صندوق قابل معامله در بورس بر کفه معایب آن می‌چربد. اگر بخواهیم به مهمترین مزایای این نوع صندوق اشاره کنیم، موارد زیر قابل بیان است:
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا ETF چیست و چه مزایایی دارد؟
صندوقهای سرمایه گذاری مشترک، یکی از روش‌های پرطرفدار سرمایه گذاری است که از ریسک معقولی برخوردار بوده و افراد می‌توانند به‌صورت بلندمدت انتظار بازدهی معقولی را از آن داشته باشند و یکی از آن ها صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا ETF است. صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک با هدف مدیریت حرفه‌ای وجوه و کسب بازدهی مناسب از طریق تجمیع سرمایه افراد و سرمایه‌گذاری در اوراق‌بهادار، تشکیل شده‌اند و در سطح جهان تنوع بالایی دارند. به طور کلی، صندوقها، در سه دسته از ابزارهای مالی سرمایه گذاری می‌کنند که عبارتند از:
- اوراق دارایی (سهام)
- اوراق بدهی (اوراق قرضه شرکتی)
- اوراق مشارکت دولتی (بدون ریسک)
بازده و واحدهای این ابزارها، با استفاده از ارزش خالص دارایی یا NAV ارزیابی و قیمت‌گذاری میشود. ارزش خالص دارایی Net Asset Value (NAV)، برابر است با مجموع تمام دارایی‌ها منهای تمام بدهی‌هایی که در یک سبد قرار می‌گیرد، تقسیم بر تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق. یکی از معروف‌ترین صندوقهای سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (EXCHANGE TRADED FUND) یا ETF نام دارد که مانند یک سهم در بازار سرمایه معامله و قیمت آن از طریق مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد. آنها، ساختاری شبیه صندوق سرمایه گذاری مشترک داشته و در بازار بورس اوراق بهادار و با قیمتی نزدیک به NAV دادوستد می‌شوند. ارزش مبنای هر واحد سرمایه گذاری در صندوقهای قابل معامله ۱۰٫۰۰۰ ریال است و NAV آنها هر ۲ دقیقه یک‌بار محاسبه می‌گردد. دوره فعالیت آنها، به‌صورت نامحدود بوده و حداقل و حداکثری برای سرمایه‌گذاری افراد حقیقی و حقوقی در نظر گرفته نشده است. بازخرید واحدهای آنها در کوتاه‌مدت بدون پرداخت جریمه امکان‌پذیر بوده و دوره پرداخت وجه بازخرید واحدها حداکثر یک روز کاری است. به همین دلیل، نقدینگی و شفافیت قیمتی نسبتاً بالایی دارند.
تاریخچه پیدایش صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)
پیشینه شکل‌گیری این صندوقها، به بحران مالی سال ۱۹۸۷ بازمی‌گردد. در سال ۱۹۸۷ روز دوشنبه که به دوشنبه سیاه معروف است شاخص داوجونز ۵۰۸ واحد یا ۲۲٫۶۱ درصد سقوط کرد و باعث وارد آمدن زیان ۵۰۰ میلیارد دلاری به سرمایه‌گذاران در بورس شد. سرمایه‌گذاران صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک در آن سال به این دلیل که برای کشف قیمت واحدهای خود و فروش آن باید تا پایان آن روز منتظر می‌ماندند، بیشترین ضرر را متحمل شدند. ازاینجا بود که ایده اولیه ایجاد صندوق قابل معامله مطرح شد. در تاریخ ۲۹ ژوئن سال ۱۹۹۳ اسپایدر (SPDR) که در حال حاضر بزرگ‌ترین ETF جهان است کار خود را آغاز نمود. سرمایه‌گذاری اصلی آن روی طلا است. در حال حاضر صندوق قابل معامله آرمان سپهر آشنا به‌عنوان قدیمی‌ترین صندوق بورسی کشور در حال فعالیت است؛ که در تاریخ ۰۷/۰۶/۱۳۹۲ فعالیت خود را آغاز نمود.
ویژگی های صندوق های قابل معامله
ETF به سه دسته سرمایه‌گذاری در سهام، سرمایه‌گذاری مختلط و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت تقسیم‌بندی می‌شوند. تفاوت این سه نوع، علاوه بر استراتژی معاملاتی آنها، در کارمزد خریدوفروش آنها است. ازجمله ویژگی‌های آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- به‌صورت آنلاین در بورس قابل معامله هستند
- دربرگیرنده تمامی انواع صندوقهای سرمایه‌گذاری دیگر است. (درآمد ثابت – سهامی – مختلط – طلا – شاخصی و …)
- NAV آنها هر ۲ دقیقه یک‌بار به‌روزرسانی میشود، بنابراین لازم نیست برای خریدوفروش واحدهای خود مانند صندوقهای غیرقابل معامله منتظر کشف قیمت تا روز بعد بمانید.
- خریدوفروش آنها معاف از مالیات است.
- کارمزدها
- کارمزد ETF از نوع درآمد ثابت فقط شامل کارمزد خریدوفروش واحد میشود کارمزد خرید ۰٫۰۰۰۷۲۵ و کارمزد فروش هم ۰٫۰۰۰۷۲۵ ضرب در کل قیمت خرید یا فروش است و درمجموع کارمزد خریدوفروش ۰٫۰۰۱۴۵ است.
- کارمزد ETF از نوع سهامی فقط شامل کارمزد خریدوفروش واحد میشود کارمزد خرید ۰٫۰۰۴۶۴ و کارمزد فروش هم ۰٫۰۰۴۷۵ ضرب در کل قیمت خرید یا فروش است و درمجموع کارمزد خریدوفروش ۰٫۰۰۹۳۹ است.
- کارمزد EFT از نوع مختلط فقط شامل کارمزد خریدوفروش واحد میشود کارمزد خرید ۰٫۰۰۲۴۳ و کارمزد فروش هم ۰٫۰۰۲۶۴ ضرب در کل قیمت خرید یا فروش است و درمجموع کارمزد خریدوفروش ۰٫۰۰۵۰۷ است.
- همچنین هزینه‌های عملیاتی ETF در مقایسه با سایر صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک به دلیل انتقال هزینه‌های ارائه خدمات مشتری از صندوق به کارگزاری، کمتر است. مانند اغلب صندوقهای غیرقابل معامله ضامن نقد شوندگی ندارد و در عوض رکن جدیدی به‌عنوان بازار گردان، فراهم آوردن نقد شوندگی آنها را بر عهده دارد و در مواقعی که عرضه‌کننده‌ای وجود ندارد یا تقاضای دیگری وجود نداشته باشد خریدوفروش واحدها را انجام می‌دهد.
- تأسیس و فعالیت آنها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است، بنابراین شفافیت اطلاعاتی قابل‌توجهی دارند.
- تفاوت اصلی EFT با صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک افزایش نقد شوندگی با بهره‌گیری از پتانسیل بازار بورس است.
- ترکیب دارایی‌های صندوقهای بورسی
- هر نوع از صندوقهای سرمایه‌گذاری درآمد ثابت، سهامی، مبتنی بر طلا، شاخصی و مختلط می‌توانند به‌صورت قابل معامله در بازار بورس ارائه شوند. آنها با توجه به نوع فعالیتشان ترکیب دارایی متفاوتی دارند. مثلاً ترکیب دارایی ETF سهامی مشابه صندوقهای سهامی است و یا ETF شاخصی پیرو ترکیب دارایی استاندارد صندوقهای شاخصی هستند و تنها تفاوت آنها با نوع معمولی آن در نوع ارائه و خریدوفروش آنها است.
ETF برای چه افرادی مناسب است؟
این سرمایه‌گذاری، می‌تواند برای همه مناسب باشد چون هم امکان بهره‌مندی از تنوع سبد خرید و هم کاهش میزان ریسک‌پذیری در این صندوقها وجود دارد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در آن برای افرادی که علاقه‌مند به بازار سهام هستند، جذاب است؛ اما باید توجه کرد که صبر داشتن بسیار مهم است و حداقل باید مدت ۶ ماه زمان گذاشت تا به بازده مناسبی رسید.
مزایای صندوق قابل معامله (ETF) چیست؟
۱- خرید و فروش آسان و نقد شوندگی خوب
واحدهای سرمایه‌گذاری آن ها به‌آسانی و به‌صورت آنلاین قابل معامله هستند این قابلیت از بزرگ‌ترین مزیت این نوع از صندوقها است که آنها را قابل‌رقابت با سرمایه‌گذاری در بازار سهام است. همچنین زمان بازپرداخت مبلغ فروش این واحدها حداکثر ظرف مدت ۳ روز به‌حساب مشتری انتقال می‌یابد؛ بنابراین آنها نقد شوندگی بهتری نسبت به نوع غیرقابل معامله خود را دارند.
۲- محاسبه NAV آنی
میزان NAV یا ارزش خالص دارایی‌های صندوقها معمولاً برای روز کاری بعد محاسبه میشود یعنی برای خرید یک واحد سرمایه‌گذاری آنها باید قیمت فردا آن واحد محاسبه شود ولی در ETF میزان NAV هر دو دقیقه محاسبه میشود و برای خرید آنلاین و محاسبه قیمت هر واحد مشکلی وجود ندارد.
۳- معافیت مالیاتی
طبق قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به‌منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی، خریدوفروش واحدهای سرمایه‌گذاری ETF معاف از مالیات است؛ و همان‌گونه که قبلاً ذکر شد برای خریدوفروش این واحدها هیچ‌گونه مبلغی جز کارمزد خریدوفروش دریافت نمی‌شود.
۴- بدون نیاز به صف خریدوفروش
درست است که ساز و کار سرمایه‌گذاری در این صندوقها مشابه بازار سهام است اما سرمایه‌گذاران برای معامله واحدهای آنها نیازی به منتظر بودن در صف خرید و یا فروش ندارند و به‌صورت آنی قابل معامله هستند.
۵- شفافیت
صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله در طول روز و هنگامی‌که بازارها باز هستند، خریدوفروش می‌شوند. قیمت‌گذاری سهام آنها در طول ساعت کاری بورس به‌صورت پیوسته است؛ بنابراین سرمایه‌گذاران آنها در لحظه می‌دانند چه مبلغی برای خرید سهام پرداخت کرده یا چه مبلغی برای فروش سهام دریافت می‌کنند.
شفافیت احتمال تقلب یا سوءاستفاده از طرف مدیران صندوق را کاهش می‌دهد.
۶- هزینه‌های پایین‌تر
هزینه‌های عملیاتی صندوق بورسی نسبت به صندوق سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله کمتر است. دلیل آن انتقال هزینه‌های ارائه خدمات مشتری از صندوق به کارگزاری است.
۷- معایب ETF چیست؟
امکان خریدوفروش لحظه‌ای در بورس همانطور که می‌تواند به‌عنوان مزیت این نوع صندوقها مطرح شود اما در شرایطی می‌تواند برای سرمایه‌گذاران نوپا که کمتر توانایی کنترل هیجانات خود را دارند زیان‌آور باشد، چون برای دستیابی به بازدهی مطلوب نیاز به‌صرف زمان مناسب است؛ اما افراد تازه‌کار شاید کند بودن و یا ضرر کوتاه‌مدت احتمالی را نتوانند تحمل کنند و با ضرر سرمایه خود را خارج کنند. درصورتی‌که ذات سرمایه‌گذاری در صندوقهای غیرقابل معامله در بورس بر اساس سرمایه‌گذاری میان‌مدت و یا بلندمدت است.
۸- انواع ETFها
در دنیا انواع متنوعی از آنها وجود دارد که به‌خوبی متنوع شده‌اند و این اجازه را می‌دهند تا یک پرتفوی با تنوع خوب با سرمایه‌گذاری در چند ETF حاصل شود.
یک صندوق ممکن است دارایی‌ها متفاوتی داشته باشد. به‌عنوان‌مثال یک ETF ممکن است ترکیبی از سهام، سپرده بانکی، شمش طلا، اوراق خزانه دولتی، مقداری پول نقد، سکه، ارز یا ترکیبی از تمامی این موارد داشته باشد. انتخاب نوع ETF به روحیه و انتظار بازدهی افراد بستگی دارد. برای خرید آنها بهتر است دیدگاه میان‌مدت و بلندمدت (بیش از ۶ ماه) وجود داشته باشد.
لیست صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس
در حال حاضر ۲۹ ETF در کشور فعالیت می‌کنند که از میان آنها ۱۲ عدد با درآمد ثابت، ۸ عدد سهامی، ۴ عدد طلا، ۳ عدد مختلط و ۲ عدد شاخصی هستند. برای اطلاع از لیست صندوقهای سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس، می‌توانید به سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، مراجعه کنید.
بهترین ETF را چگونه شناسایی کنیم؟
برای شروع سرمایه‌گذاری، باید کارنامه ETF را در بازه حداقل ۶ ماهه بررسی کنیم و بر اساس وضعیت فعالیت و میزان بازدهی، آن را انتخاب کنیم.
و سپس از طریق یک کارگزاری معتبر برای خرید واحدهای سرمایه‌گذاری اقدام کنید.
چگونه ETF بخریم؟
خرید واحدهای ETF، مستلزم دارا بودن کد معاملاتی فعال در سیستم شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است. واحدهای خریداری‌شده بانام هستند و گواهی خرید مربوطه توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه صادر می‌شوند. آنها از تمام دفاتر کارگزاری‌ها و سامانه برخط معاملات قابل معامله هستند که این امر، سرمایه‌گذاری در ETF و خروج از آن را بسیار آسان نموده است. با خریدوفروش واحدهای این صندوقها، درصدی به‌عنوان کارمزد معاملات از حساب سرمایه‌گذار کسر می‌گردد. ارزش خالص دارایی‌های این صندوقها به لحظه محاسبه و به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رسد. آن ها معمولاً هیچ تقسیم سودی ندارند و همه سود سرمایه‌گذاری در NAV آن خلاصه میشود. از دیگر مزیت‌های آن ها، ارزان بودن آنها نسبت به سایر صندوقهای سرمایه‌گذاری مشترک است؛ زیرا خریداران ETF از طریق کارگزاران بورس، معاملات خود را انجام می‌دهند و بنابراین هزینه‌های بازاریابی وجود ندارد و به دلیل اینکه بیشتر آنها به شکل منفعل مدیریت می‌شوند، معمولاً هزینه‌های کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری در صندوقهای دیگر دارند.
دیدگاه شما