منظور از حقه پانزی چیست؟

شبکه های هرمی چیست؟

همون طور که از اسمش پیداست شبکه های هرمی، یک حقه سرمایه گذاری است. اولش که بهش فکر میکنیم شاید پول درآوردن از این شبکه های هرمی آسون به نظر بیاد اما واقعیت اینه که در صورت موفق شدن این شبکه فقط تعداد انگشت شماری به اون وعده هایی که اولش به اعضای جدید می دادند، واقعا می رسند. توضیح خوبی دانشنامه ویکیپدیا داده که براتون آوردم.

شبکه هرمی یا طرح هرمی نوعی مدل کسب‌وکار غیر پایدار است.

حتما بخوانید : هزینه فرصت ها چیست؟

شکل کلی آن به این صورت است که افراد با پرداخت مقداری پول عضو شرکتی می‌شوند تا در آینده با به عضویت درآوردن چند نفر دیگر و رشد زیرمجموعه مشتریان به چند برابر حق عضویت دست پیدا کنند.

برخی از این شرکت‌ها به واسطه عضویت باواسطه نیز به اعضایشان حق‌الزحمه می‌دهند ولی در اکثر این سیستم‌ها، عضو می‌بایست دست‌کم دو نفر را مستقیماً به شرکت معرفی کند.

اعضای شبکه های هرمی این شرکت‌ها در لایه‌های پایین افزایش پیدا می‌کند و از این جهت ساختار شبکه مشتریان شبیه هرم است.

ساده‌ترین صورت این شبکه‌ها نوع دودویی است که اگر با یک عضو شروع شود پس از ده مرحله به بیش از هزار عضو جدید، پس از بیست مرحله به بیش از یک میلیون عضو جدید و پس از سی و سه مرحله به بیش از هشت میلیارد عضو جدید برای رشد نیاز دارد.

نتیجه فعالیت این نوع شبکه های هرمی این است که تعداد اعضایشان آن ‌قدر رشد خواهد کرد تا محدودیت جمعیت مشتاقان عضونشده موجب شود یافتن عضو جدید کم و بیش ناممکن شود.

دانلود فایل صوتی

حتما بخوانید : مفهوم جهانی شدن چیست؟

در چنین وضعیتی جمعیت بسیار بالایی از اعضا، که گاهی تا نود درصد کل هم می‌رسد، در لایه‌های پایینی قرار دارند و پولشان را از دست داده‌اند و در عوض شرکت و درصد کمی به پول رسیده‌اند. این در حالی است که شرکت نیز طبق قوانینش عمل کرده‌است.

در واقع در کنار نوع سالم بازاریابی شبکه ای؛ پدیده بازاریابی شبکه ای ناسالم یا «دسیسه هرمی» به وجود آمده است که دایره فعالیت آنها به کشور ما نیز توسعه پیدا کرده است.

این نوع تجارت که به صورت‌ بسیار ابتدایی از سال ۱۸۸۶ میلادی و با استفاده از تلگراف آغاز شد با همگانی و فراگیر شدن اینترنت در سال ۱۹۹۴ رشد بسیار سریعی را پشت سر گذارده است.

در واقع کل فنداسیون شبکه های هرمی این است که که سرمایه گذاران فعلی با اضافه کردن اعضای جدید پول دریافت میکنندو همینگونه، اعضای جدید هم با اضافه کردن دیگران پول دریافت میکنند.

حتما بخوانید : چرخه کسب و کار چیست؟

میخوام سیستم کاری شبکه های هرمی را با یک مثال خیلی ساده برای شما توضیح بدم.

تصور میکنیم پیتر شبکه هرمی تشکیل میده که حق عضویتش ۱۰۰ دلار در ماه هست. او اول باید وقتی گذاشته تا اولین اعضای خود را قانع برای پیوستن و فعالیت در این شبکه هرمی کند.

اون به اعضای جدید قول میده که در ازای اضافه کردن دوستاشون، ماهیانه به اونها ۹۰ دلار بده و ۱۰ دلار رو هم برای خودش نگه میداره.

پاول و جورج این ۱۰۰ دلار رو میدن و عضو میشن. پس الان پیتر ۲۰۰ دلار در ماه درآمد داره.

پاول و جورج هر کدوم ۲ نفر رو اضافه میکنن.

پیتر الان ماهیانه ۲۴۰ دلار درآمد داره.

ولی پاول و جورج هر کدوم ماهیانه ۱۸۰ دلار درآمد دارن و چون ماهیانه باید ۱۰۰ دلار به پیتر بدن، ۸۰ دلار واسشون میمونه.

افراد جدید هم باید ۱۰۰ دلار ماهیانه بدن و اگه نتونن کسی رو اضافه کنن، بیخیالش میشن و میرن.

پاول و جورج هم اگه نتونن کسی دیگه رو اضافه کنن. اونا هم بیخیال میشن و میرن.

حتما بخوانید : یارانه یا همان سوبسید چیست؟

و این باعث فروپاشی شبکه های هرمی میشه. نبود اعضای جدید.

شبکه پانزی چیست؟

در کنار شبکه هرمی نوع دیگری ترفند شبکه ای به نام شبکه پانزی وجود دارد

شبکه پانزی یکم با هرمی فرق داره. این بیزنس هم نیاز به پول اعضای جدید داره ولی با هرمی یک تفاوت بزرگ داره. اونم اینه که

سرمایه گذارا این واقعیت رو نمیدونن. یعنی از این که درآمد آنها از پول عضویتی که اعضای جدید می دهند تشکیل می شود.

خیلی ساده مشخصه که به اصعای یک شبکه پانزی دروغ گفته شده است. اونا فکر میکنن سرمایه گذاری قانونی هست.

آقای “برنی” با این نوع بیزنس ها و شبکه پانزی ، سالها پول پارو میکرد. اون سرمایه گذارا رو متقاعد کرده بود که سود سرمایه گذاری آنها، از تجارت بدست میاد.

ولی در واقعیت، پول اعضای جدید رو به اعضای قدیمی و فعال میداد.

بعضی ها فکر میکنن کل اقتصاد کشور ها همین شبکه پانزی است چون اون هم باید همیشه رو به رشد باشه.

طرح‌های پونزی در قالب استخراج ابری ارز دیجیتال

چه سایت‌های اسکم مدعی بر استخراج ابری ارز دیجیتال و چه طرح‌های پونزی جدید و از هم پاشیده شده مانند Bitconnect باشد، فضای ارزهای دیجیتال پر از اسکمر‌ها و کلاهبرداران است که با ترفندهای مختلف سعی می‌کنند پول افراد از چنگ‌شان خارج کنند.

در حال حاضر شرایطی وجود دارد که متاسفانه عدم دانش و آگاهی افراد باعث شده اسکمرها به سادگی، مقادیر زیادی پول کلاهبرداری کنند.

در ادامه این مطلب از بورسینس قصد داریم به یکی از متداول‌ترین کلاهبرداری‌ها که در حوزه استخراج ارز دیجیتال انجام می‌شود بپردازیم: سیستم‌های استخراج ارز که با طرح پونزی، پول سرمایه‌گذاران را به بازی می‌گیرند.

در بین سایر خطراتی که در فضای ارزهای دیجیتال وجود دارد، شناسایی اسکم‌های ماینینگ مشکل‌تر است و نمی‌توان به راحتی، شرکت‌ها و سایت‌های سالم را از کلاهبرداران تشخیص داد.

کلاهبرداران فعال در زمینه استخراج ارز، به دلیل فنی بودن استخراج بیت‌کوین و علاقه شدید افراد به این زمینه، فضا را برای کلاهبرداری مناسب دیده‌اند. این افراد، ترفندهای خود را در قالبی جذاب و با ارائه روش‌های به ظاهر مشتری‌پسند پیاده‌سازی می‌کنند.

افراد در این سیستم‌ها می‌توانند برای استخراج ارز، با پرداخت مبالغی مشخص، استخراج را بدون نیاز به دانستن مسائل فنی، در اختیار داشتن سخت‌افزار و… آغاز کنند.

البته سیستم‌های سالمی نیز وجود دارد. ولی مشکل اینجاست که شرکت‌های معتبر استخراج ابری ارز مانند genesis-mining اغلب در جستجوهای گوگل محو شده‌اند و سایت‌های دیگری که فعالیت‌های مشکوکی دارند جای آنها را گرفته‌اند.

با این وجود همیشه راه‌هایی برای شناسایی کلاهبرداران وجود دارد، یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای یافتن شرکت‌های معتبر ماینینگ و بررسی آنها، خواندن نظرات افراد متخصص و جستجوی اطلاعات مرتبط در انجمن‌هایی مانند bitcointalk.org و سایت reddit.com است.

طرح پونزی در قالب استخراج ارز

در مطلب استخراج ابری ارز دیجیتال در مورد کلود ماینینگ توضیحات کاملی را داده‌ایم. استخراج ابری، ساده‌ترین راه برای شروع استخراج ارز دیجیتال است زیرا شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات، صرفا با فروش مقدار مشخصی هش‌ریت، امکان استخراج ارز را برای سایرین را فراهم کرده‌اند.

به این ترتیب، افراد نیازی به خرید سخت‌افزار، نصب و راه‌اندازی آن، نگرانی از بابت مکان و هزینه برق و … ندارند. اما طبیعتا سود ناشی از اینکار نیز به دلیل هزینه‌هایی که شرکت‌های استخراج ابری دریافت می‌کنند بیشتر اوقات کمتر است.

استخراج ارز دیجیتال توسط شخص، علاوه بر نیاز به سرمایه بالاتر، نیاز به داشتن مکان مناسب، پرداخت هزینه برق و دانستن نکات فنی استخراج است که هرکسی نمی‌تواند از پس آن بربیاید.

به همین خاطر شرکت‌های استخراج ابری ارز دیجیتال رشد چشم‌گیری کرده‌اند.

طرح پونزی (ponzi scheme) چیست؟

یک طرح پونزی با ترغیب مشارکت‌کنندگان به سرمایه‌گذاری در یک استراتژی یا صندوق که اغلب اوقات سود تضمین‌شده و بسیار جذابی و ثابتی برای آن تعریف شده، پول سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری می‌کند.

اما در واقع پولی که افراد در این سایت، شرکت‌ها یا پروژه و… سرمایه‌گذاری کرده‌اند برای کسب و کار، سرمایه‌گذاری یا ادعای مطرح شده بکار گرفته نمی‌شود، بلکه برخلاف ادعای سیستم، سود پرداختی به سرمایه‌گذاران از محل سرمایه‌های جدید که سرمایه‌گذاران جدید وارد سیستم می‌کنند پرداخت می‌شود.

(در ایران خیلی آشناست، اینطور نیست؟)

طرح پونزی نیازمند ورود مداوم پول به سیستم است تا گردانندگان سیستم پونزی بتوانند با پول‌های جدید، پول سرمایه‌گذاران قبلی را پرداخت کنند و سیستم پابرجا باقی بماند. وقتی به دلیل کاهش ورود پول جدید یا دلایل دیگر، همه‌چیز از هم می‌پاشد، ذات سیستم برملا می‌شود.

در دنیای طرح‌های پونزی در ارزهای دیجیتال، طرح‌های پونزی از هم پاشیده شده اغلب با یک خروج عجولانه توسط گردانندگان سیستم همراه است که پول‌های سرمایه‌گذاران را به سرقت می‌برند.

همیشه به خاطر بسپارید که سیستم‌های پونزی در زمان وجود حباب و صعودی بودن بازارها فعالیت بیشتری دارند زیرا وجود خوش‌بینی افراطی در سرمایه‌گذاران و افراد دیگر، یکی از اساسی‌ترین موفقیت‌آمیز بودن این ترفندهاست.

نمونه آن، ارز Bitconnect بود که در اوایل سال 2017 تشکیل شد و در زمان اوج بازار ارزهای دیجیتال به قیمت باورنکردنی 435 دلار به ازای هر ارز رسید.

نشانه‌های طرح‌های پونزی

اگر چیزی شبیه اردک است، مثل یک اردک شنا می‌کند و صدایی مانند اردک دارد پس حتما یک اردک است.

نیاز نیست دانشمند باشید تا یک اردک را تشخیص دهید. هیچ نظریه علمی برای تشخیص یک اردک وجود ندارد ولی شما وقتی یک اردک را ببینید می‌دانید که اردک است.

منظور این است که طرح‌های پونزی نیز مانند اردک دارای ویژگی‌های به خصوصی است که شناسایی آنها را ساده می‌کند.

طرح‌های پونزی چه در فضای آفلاین و چه در فضای دیجیتال و آنلاین باشند، ویژگی‌های مشخصی دارند. اگر فرصت سرمایه‌گذاری که شما در حال نگریستن به آن هستید مانند طرح‌های قبلی کلاهبرداری و پونزی به نظر می‌رسد پس باید آنرا یک طرح پونزی دانست.

در ادامه برخی از ویژگی‌های طرح‌های پونزی را شرح می‌دهیم تا در این دام نیفتید:

1 – عدم وجود آدرس مشخص

وقتی شما مقداری هش‌ریت از یک سیستم استخراج ابری ارز دیجیتال خریداری می‌کنید باید بتوانید آدرس‌های عمومی آن تشکیلات را ببینید.

منظور از آدرس عمومی، آدرسی است که ارز استخراج شده در آن قرار می‌گیرد. هیچ دلیلی وجود ندارد که یک شرکت یا سایت، آدرس کیف پولی که ارزهای استخراج شده در آن قرار می‌گیرند را فاش نکند.

2 – نبود تاییدیه از سمت ارائه‌دهنده سخت‌افزار

با وجود طرح‌های پونزی بسیار زیاد، فعالیت در صنعت ارزهای دیجیتال نیازمند چنین تحقیقاتی است. اغلب افراد حرفه‌ای از شرکت‌هایی که ادعای استخراج ارز را دارند می‌خواهند سند یا مدرکی دال بر مالک بودن سخت‌افزارهای استخراج و اجراشدن استخراج را ارائه دهند.

پس شرکتی که قصد دارید از آن هش‌ریت خریداری کنید باید ثابت کند مالک سخت‌افزارهاست و صرفا نمایش چند سخت‌افزار نمی‌تواند دلیلی بر معتبر بودن شرکت باشد.

3 – نبود تصویر و فیلم از مراکز استخراج ارز

یک درخواست معمول از شرکت‌های کلود ماینینگ، ارائه فیلم یا تصاویر از مزارع استخراج است که باید ارائه شود. البته نباید انتظار داشت در تصاویر و فیلم‌ها، جزییات زیادی از قبیل محل مزرعه ذکر شود زیرا اینکار ممکن است از لحاظ امنیتی ممکن نباشد.

4 – عدم وجود محدودیت در خرید هش

شرکت‌های استخراج ابری ارز دیجیتال برای فروش هش‌ریت دارای محدودیت هستند زیرا سخت‌افزار آنها محدود است و کسی که فعالیتی سالم و قانونی دارد نمی‌تواند ادعا کند هش‌ریت نامحدود ارائه می‌دهد.

علاوه بر این، گسترش فرایند استخراج و ساخت مزارع جدید استخراج بسیار زمان‌بر است و با وجود عرضه محدود سخت‌افزارهای ASIC به بازار، ساخت مزارع جدید طولانی‌تر می‌شود.

وقتی یک شرکت، مقدار کل هش‌ریتی که در اختیار دارد را با سایرین به اشتراک نمی‌گذارد، می‌توان این موضوع را یک زنگ خطر تلقی کرد.

5 – وجود طرح‌های چندسطحی زیرمجموعه‌گیری

اغلب اوقات، سیستم‌های پونزی طرح‌های بازاریابی یا زیرمجموعه‌گیری چندسطحی ارائه می‌دهند تا کاربران را ترغیب کنند افراد بیشتری را به این سیستم بکشانند.

افراد برای رشد زیرمجموعه‌ها ترغیب می‌شوند تا سود بیشتری به بدست آورند.

6 – تیم ناشناس

اگر تیم پروژه یا شرکت ناشناس است، از آن سایت یا پروژه دوری کنید. هیچ دلیلی وجود ندارد که گردانندگان یک پروژه، سایت یا شرکت، هویت خود را فاش نسازند، مخصوصا وقتی بحث استخراج ابری ارز دیجیتال مطرح می‌شود.

البته ممکن است تیم پروژه، هویت جعلی داشته باشند و تصاویر و اطلاعات ارائه شده در خصوص تیم، واقعی نباشد که باید با تحقیق در شبکه‌های اجتماعی و تحقیق عمیق‌تر این موضوع را نیز بررسی کنید.

7 – سود تضمینی و بالا

اغلب طرح‌های پونزی، سودی تضمینی و با درصد بالا ارائه می‌دهند.

اگر هرکدام از موارد فوق در یکی از ارائه‌دهندگان خدمات استخراج ابری ارز دیجیتال وجود داشت، باید بررسی دقیقی در مورد قانونی و معتبر بودن آن انجام دهید.

سخن آخر

وجود صرفا یکی از عوامل بالا در یک سایت، شرکت یا پروژه، به معنای کلاهبردار بودن نیست. برای تشخیص طرح‌های پونزی باید بسیار دقت داشت تا در دام سیستم‌های کلاهبردار نیفتید و از طرف دیگر، سیستم‌های سالم و سودآور را به عنوان طرح پونزی تلقی نکنید.

اولین و بنیادی‌ترین موضوع در سیستم پونزی، دریافت پول از سرمایه‌گذاران است. اگر هیچ پولی از کسی دریافت نشود، طبیعتا نمی‌توان به یک سیستم، برچسب پونزی زد.

از نمونه‌های طرح‌های پونزی که به آنها برخورد کرده‌ایم می‌توان به Power Mining Pool، BitClub Network، HashOcean، Coinmulitplier Club، MinersLab، Bitcoin Cloud Services اشاره کرد.

اگر شما نیز طرح‌های پونزی را شناسایی کرده‌اید بهتر است آنرا با سایرین در بخش نظرات به اشتراک بگذارید تا افراد در دام این کلاهبرداران نیفتند.

قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید:

«بازی پانزی» در اقتصاد چیست؟

موسسات مالی یا بانک‌ها اگر بتوانند سودهای بسیار بالاتر از تورم و رشد اقتصادی بدهند، در واقع دچار بازی پانزی شده‌اند و مجبورند برای انجام تعهداتشان مرتبا سپرده‌های جدید بگیرند.

به گزارش "گسترش تولید و تجارت" بازی یا ترفند «پانزی» در اقتصاد برگرفته از نام خالق آن است. جناب چارلز پانزی؛ کسی که با خرید کوپن‌های تخفیفی اداره پست و تعهد دادن آن‌ها در آمریکا و کشورهای دیگر به سرمایه‌گذاران وعده ۵۰ درصد سود را در ۴۵ روز یا ۱۰۰ درصد سود در ۹۰ روز می‌داد. در حالی که او با استفاده از سرمایه سرمایه‌گذاران قبلی و همچنین سرمایه‌گذاران جدید، سود اولین‌ها را پرداخت می‌کرد و از این راه توانست سود کلانی به دست بیاورد، اما در نهایت در سال ۱۹۲۰ بازداشت شد.

برخی اقتصاددانان گاهی از اصطلاح بازی پانزی استفاده می‌کنند، ترفندی که آسیب جدی به اقتصاد خواهد زد و ممکن است ضررهای هنگفتی برای سرمایه‌گذاران در هر بخشی به همراه داشته باشد. امروزه بسیاری از افراد متقلب به ویژه در حوزه پروژه های ارز دیجیتال از این حقه استفاده می‌کنند.

به عنوان نمونه اگر بخش واقعی اقتصاد رشد بالایی ندارد عجیب است که تمام موسسات مالی یا بانک‌ها بتوانند سودهای بسیار بالاتر از تورم و رشد اقتصادی بدهند. یکی از اصلی‌ترین دلایل این داستان آن است که این نهادها دچار همین بازی پانزی می‌شوند؛ یعنی برای آن که بتوانند از پس سودهای اعلامی‌شان برآیند که مشخصاً از درآمدهایشان نمی‌تواند حاصل شود، مجبورند که سپرده‌های جدید بگیرند و به این ترتیب از این منابع بتوانند از عهده تعهداتشان برآیند.

در نهایت چون این نهادها هر کدام به دنبال دریافت سپرده‌های بیشتر هستند مجبورند دائما نرخ سود را بالاتر اعلام کنند تا نه تنها جلوی از دست رفتن سپرده‌هایشان را بگیرند، بلکه بتوانند سپرده‌های جدیدی جذب کنند که این آتش فاجعه را بیشتر شعله‌ور می‌کند.

در کلاهبرداری های اقتصادی هدف معمولاً اغواء کردن مردم عامی که دانش عمیقی از امور سرمایه‌گذاری یا مفاهیم اقتصادی آن ندارند، است. مفاهیم ساختگی زبانی که تاثیرگذار بنظر می‌رسند، اما اساساً بی‌معنی هستند و برای خیره کردن سرمایه‌گذاران به کار می‌روند. بنابراین باید نسبت به آن آگاهی‌های لازم را داشت تا دچار ضرر و زیان نشوید.

بیشتر بدانیم: چگونه طرح‌های پانزی را بشناسیم؟

همه طرح‌های پانزی اغلب ویژگی‌های مشترکی دارند که با پی بردن به آن‌ها می‌توان پانزی بودن یک شرکت یا یک پروژه را تعیین کرد. در اینجا این ویژگی ها را با هم بررسی می‌کنیم.

وعده سود بالا با ریسک حداقلی

در دنیای واقعی، هر سرمایه گذاری که انجام می‌شود طبیعتا درجاتی از خطر را به همراه دارد. اتفاقا سرمایه گذاری‌هایی که سود بالایی دارند معمولا ریسک بیشتری دارند. بنابراین، اگر کسی به شما یک سرمایه گذاری با سود بالا و ریسک خیلی پایین پیشنهاد کند، احتمالا یک جای کار می‌لنگد. زیرا چنین معامله‌ای آنقدر خوب است که احتمال غیرواقعی بودن آن زیاد است. در چنین شرایطی به احتمال زیاد سرمایه گذار هرگز رنگ سود را نخواهد دید.

وعده سود دائمی و مداوم

سرمایه گذاری‌های عادی و معمولا همیشه نوساناتی را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، اگر شخصی در سهام یک شرکت سرمایه گذاری کند، مواقعی وجود دارد که قیمت سهام افزایش می‌یابد و در سایر مواقع ممکن است ارزش سهام آن شرکت کاهش پیدا کند. با این اوصاف، سرمایه گذاران باید همیشه نسبت به سرمایه گذاری‌هایی بدبین باشند که بدون توجه به نوسانات شرایط بازار، ادعای سوددهی بالا و همیشگی می‌کنند.

سرمایه گذاری های ثبت نشده

قبل از عجله برای سرمایه گذاری در یک طرح، اول ببینید که آیا شرکت سرمایه گذاری در کمیسیون بورس و اوراق بهادار کشور ثبت شده است یا خیر. هر طرح سرمایه گذاری باید به سازمان‌ها و نهادهای دولتی پاسخگو باشد و به تایید آن‌ها برسد. اگر طرح سرمایه گذاری بطور قانونی ثبت شده باشد،

سرمایه گذار می‌تواند به اطلاعات مربوط به شرکت دسترسی پیدا کند تا قانونی بودن آن را تشخیص دهد. به تازگی شرکت‌ها و طرح‌های پانزی از تاییدات و مجوزهای دروغین برای اثبات قانونی بودن و مشروعیت خود استفاده می‌کنند. بنابراین قبل از هرگونه سرمایه گذاری باید از صحت وسقم مجوزها و اسناد ارائه شده توسط شرکت‌ها اطمینان حاصل کرد.

طبق قوانین تمام کشورها، افرادی که سهام یا حق عضویت می‌فروشند یا افرادی که سرمایه جذب می‌کنند باید حتما دارای مجوز خاصی باشد یا در یک نهاد تنظیم کننده ثبت نام کند. در غیر اینصورت هیچ تضمینی برای بازگشت سود و یا اصل سرمایه گذاری شما وجود ندارد و حتی توان پیگیری قانونی را نخواهید داشت. بیشتر طرح‌های پونزی با افراد و شرکت‌های غیرمجاز سروکار دارند.

استراتژی های پیچیده و مخفیانه

یکی از شایعترین رفتارها برای کلاهبرداری از افراد، گیج کردن مخاطب یا نگه داشتن او در ابهام است. هنگامیکه فرد با حرف‌ها و استراتژی‌های پیچیده گیج شود یا از نحوه علمکرد دقیق طرح سرمایه‌گذاری اطلاع دقیق نداشته باشد، طمعه خوبی برای ورود به طرح پانزی به شمار می‌رود. باید از سرمایه گذاری‌هایی که درک عملکرد آن یا فرآیند سرمایه گذاری و درآمدزایی آن بسیار پیچیده است، خودداری کرد.

عدم دسترسی مشتریان به پول خود

در طرح‌های پانزی همیشه پول دادن راحت ترین کار است اما گرفتن پول سخت یا غیرممکن است. عاملان طرح‌های پانزی همیشه بهانه‌ها یا دلایلی را مطرح می‌کنند که به واسطه آن شما نمی‌توانید پولی را که پرداخت کرده‌اید برداشت کنید. در بعضی موارد حتی سودی که قولش را به شما داده بودند،

روی کاغذ به شما داده شده و شما عدد آن را می‌بینید اما امکان نقد کردن آن وجود ندارد. اما در سرمایه گذاری‌های قانونی و مطمئن که در تمام دنیا متداول است شما همیشه می‌توانید هر زمان که اراده کردید پولی را که گذاشته بودید بردارید. در یک سرمایه گذاری قانونی حتی اگر برداشتن پول شما مشمول قوانین و مقررات خاصی باشد، شرکت‌ها و کارگزاران مجاز پیش از سرمایه گذاری تمام این قوانین را به شما توضیح می‌دهند و شما نیز پای آن را امضا می‌کنید.

بیشتر بدانیم: چگونه در دام پانزی گرفتار نشویم؟

1.شکاک و دیرباور باشید

اگر کسی بخواهد شما را در یک سرمایه گذاری با بازدهی کلان و یا فوری با کمترین خطر و یا بدون خطر وارد کند، به احتمال زیاد تقلب یا کلاهبرداری در کار است. اگر سوددهی از راهی غیرممکن بدست می‌آید یا از طریقی حاصل می‌شود که هرگز در مورد آن نشنیده‌اید، با وسواس و احتیاط زیاد عمل کنید.

2.به پیشنهادهای ناخواسته مشکوک باشید

شخصی که به طور غیرمنتظره با شما تماس می‌گیرد یا شاید شما را به یک سمینار سرمایه گذاری دعوت کند، اغلب یک می‌تواند برای شما علامت یک هشدار باشد. کلاهبرداران برای جذب سرمایه گذاری اغلب افراد مسن، یا نزدیکان یا بازنشستگان را هدف قرار می‌دهند.

3.فروشنده را بررسی کنید

به هر طریقی که می‌توانید درباره یک کارگزار، مشاور مالی، شرکت کارگزاری و شرکت مشاور سرمایه گذاری تحقیق کنید. بررسی کنید که این فرد یا شرکت دارای مجوز است و به دنبال هرگونه اطلاعات منفی باشید. معمولا دیده شده که افرادی که اقدام به کلاهبرداری می‌کنند اکثرا سوابق نامناسبی دارند یا در گذشته این افراد اعمال شیادانه‌ای از آن‌ها در جایی ثبت شده است. پس بنا را بر بی اعتمادی بگذارید و با بدبینی تمام این سوابق را بررسی کنید.

4.بررسی کنید که شرکت سرمایه گذاری ثبت شده باشد

از آن جا که فعالیت طرح های پانزی غیرقانونی است اغلب شرکت‌های آن‌ها و تمام معاملاتشان ثبت نشده است. با پرسیدن از شخصی که سرمایه گذاری را ارائه می دهد شروع کنید: اگر سرمایه گذاری ثبت نشده است، دلیل آن را بپرسید. اگر برای ثبت نشدن فعالیت‌ها و معاملات خود دلایل و بهانه‌های مختلفی را بیان کردند،‌ به درستی کار و حرفشان مشکوک باشید.

5.سعی کنید سازوکار سرمایه گذاری را درک کنید

اگر سازوکار درآمدی یک فرصت سرمایه گذاری را بطور کامل درک نمی‌کنید هرگز پول خود را وارد این سرمایه گذاری‌ها نکنید. حتی اگر افراد مختلف سعی کردند روش درآمدزایی این شرکت‌ها را برای شما توضیح دهند، به گفته‌های آن‌‌ها بسنده نکنید. حتما از طریق اینترنت یا افراد متخصص درباره این شرکت‌ها و روش درآمدزایی آنان تحقیق کنید. اگر دیدید عاملان این طرح‌‌ها به طور کامل به سوالات شما پاسخ نمی‌دهد یا سعی می‌کنند با گفتن اینکه شرکت سرمایه گذاری آنان از استراتژی‌های مخفی، اختصاصی یا بسیار پیچیده استفاده میکند، شما را از سوال کردن منصرف کنند، به هیچ وجه پول خود را در اختیار این افراد قرار ندهید.

6.عملکرد این شرکت‌ها را به اطلاع مسئولان مربوطه برسانید

اگر فکر می‌کنید فلان سرمایه گذاری یک طرح پانزی یا هر نوع کلاهبرداری دیگری است، یا اگر قربانی این کلاهبرداری‌ها شده‌اید حتما به مسئولان مربوطه اطلاع دهید یا از این افراد کلاهبردار شکایت کنید. همانطور که گفتیم، یکی از نشانه‌هایی که ثابت می‌کند که شما پول خود را در یک طرح پانزی قرار داده‌اید این است که قادر به دریافت سودها یا نقد کردن پول خود نخواهید بود. برخی از کلاهبرداران سود بیشتری را به سرمایه گذاران ارائه می‌دهند تا آن‌ها را از رفتن منصرف کنند.

atamlm

به گزارش ایران هشدار، حتما این روزها در کانال‌های تلگرامی یا سایت‌های اینترنتی به نوعی از سرمایه‌گذاری برخورده‌اید که در ازای پرداخت سرمایه برای یک فعالیت مولد، سودهای قطعی ماهانه نصیبتان می‌کنند. معمولا این روش سرمایه‌گذاری سود ماهانه‌ای بیش از سودهای بانکی یا سود بازار سهام برای شما به ارمغان خواهد آورد. اگر افراد بیشتری را به این سرمایه‌گذاری معرفی کنید، سود بیشتری هم به جیب می‌زنید، اما این تمام ماجرا نیست. با چشم بر هم زدنی پرداخت این سود از سوی شرکت سرمایه‌گذاری متوقف خواهد شد، زیرا این شرکت عملا فعالیت اقتصادی نداشته است؛ آن زمان است که متوجه می‌شوید در یک حقه پانزی گرفتار شده‌اید.

یک جست‌وجوی ساده در اینترنت چارلز پانزی را به‌عنوان پایه‌گذار این روش کلاهبرداری معرفی می‌کند. اگرچه گفته می‌شود پیش از آن چارلز دیکنز نیز در برخی رمان‌های خود به چنین روشی اشاره کرده است، اما این پانزی‌ست که با عملیاتی‌ کردن آن، نام خود را برای این روش کلاهبرداری ثبت کرده است! او با خرید کوپن‌های تخفیفی اداره پست و تعهد دادن آنها در آمریکا و کشورهای دیگر به سرمایه‌گذاران وعده پرداخت ۵۰ درصد سود را در ۴۵ روز یا ۱۰۰ درصد سود در ۹۰ روز می‌داد. در حالی که او با استفاده از سرمایه سرمایه‌گذاران جدید، سود اولین‌ها را پرداخت می‌نمود توانست در حدود یک سال ۲۰ میلیون دلار کسب کند. اما به دلیل آنکه حقه پانزی یک راه بی‌نهایت نیست، کسب درآمد و جذب سرمایه نهایتا متوقف و شیوه او شناسایی شد.

پول داغ در دست کلاهبرداران

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که حقه پانزی زمانی بروز می‌کند که یک اقتصاد به شدت دچار تورم شده و با رونق فاصله‌ای ملموس داشته باشد. در این شرایط پدیده‌ای به نام «پول داغ» شکل می‌گیرد که بر اساس آن، هیچ‌کس تمایل ندارد پول نقد را نزد خود نگهداری کند زیرا ارزش پول به سرعت در حال کاهش است. در این میان رشد پدیده‌هایی مانند دلالی و سفته‌بازی بر التهابات اقتصادی افزوده و صاحبان سرمایه را به سوی معاملات سوداگرانه سوق می‌دهد. در حقیقت رونق سوداگری در اقتصاد یکی از الزامات بازی پانزی است که در حال حاضر اقتصاد ایران به شدت به آن دچار است.

در شرایطی که بازار خودرو، مسکن، طلا و غیره روزهای بی‌ثبات و پرالتهابی را تجربه می‌کنند، برخی افراد به دنبال سودهای کلان و کم‌خطر در این آشفته‌بازار به دام دلالان می‌افتند. این در حالی است که در تبلیغات این کلاهبرداران قابلیت نقدشوندگی سرمایه بسیار بالا عنوان شده و فرد گمان می‌کند هر زمان که بخواهد می‌تواند به اصل سرمایه خود دست یابد. در نتیجه پس از چند مرتبه دریافت سود و جلب اعتماد، خود سرمایه گذار اقدام به تبلیغات برای کلاهبرداران می‌کند و از میان دوستان و آشنایان، سرمایه‌گذاران جدیدی را به این بازی معرفی می‌کند؛ بی‌آنکه بداند در چه دامی گرفتار شده است. در حقیقت این خود سرمایه‌گذاران هستند که این سیستم مالی کلاهبردارانه را تقویت می‌کنند. این بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که کلاهبردار بتواند افراد جدیدی را جذب کند؛ به محض توقف سرمایه‌گذاری به دلیل آنکه فعالیت اقتصادی وجود نداشته و این تنها یک فریب بوده است، کلاهبردار با باقیمانده سرمایه متواری خواهد شد.

بادکردن بادکنک پانزی توسط سرمایه‌گذاران

گفته می‌شود یکی از مهمترین دلایلی که در تقویت این نوع کلاهبرداری نقش دارد سود بالای پرداختی به سرمایه‌گذاران است. این روش نه تنها سبب می‌شود سرمایه‌گذاران تمایلی به برداشت از سیستم نداشته باشند بلکه موجب آن می‌شود که سرمایه‌های جدیدی را به این بازی بیاورند و در حقیقت بادکنک پانزی را بیشتر باد کنند. در چنین شرایطی تبلیغات این سرمایه‌پذیر درست جلوه می‌کند و سبب می‌شود کلاهبردار بتواند نقشه‌های تکمیلی خود را اجرایی کند. مانند اینکه شرکت جدیدی را برای سرمایه‌گذاری مجدد معرفی کرده و در عین حال اجازه برداشت از شرکت اول را ندهد.

در این حالت به دلیل آنکه سرمایه‌گذار به طور منظم سود کلان خود را دریافت کرده است، به نقشه دوم نیز اعتماد می‌کند و وارد بازی مجدد کلاهبردار می‌شود. سپس دوستان خود را وارد می‌کند و این روند همچنان تا اتمام سرمایه‌گذاری ادامه خواهد داشت. این نوع کلاهبرداری بیش از آنکه به هوشمندی کلاهبردار مربوط شود، از شرایط آشفته اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی ناشی می‌شود. در شرایطی که فرد پس از سال‌ها کار و تلاش شاهد بی‌ارزش‌شدن تمام دارایی خود است و از سوی دیگر هیچ‌گونه فعالیت مولد و سودده اقتصادی در کشور در جریان نیست، چنین آگهی‌هایی می‌تواند بسیار وسوسه‌انگیز باشد. اکنون نیز کشور ما به چنین شرایطی دچار است و ضرورت آن احساس می‌شود تا با افزایش نظارت و اطلاع‌رسانی، راه چنین کلاهبرداری‌هایی بسته شود.

دام پانزی برای شرکت‌های ورشکسته

در این میان برخی شرکت‌های اقتصادی قانونی نیز به این روش اقدام می‌کنند. این اتفاق معمولا در شرکت‌های ورشکسته رخ می‌دهد. شرکت‌های سرمایه‌پذیر ورشکسته یا در آستانه ورشکستگی به دلیل ناتوانی در پرداخت سود سرمایه‌گذاران، بدون اعلام ورشکستگی اقدام به جذب سرمایه‌گذار جدید می‌کند. اگرچه تا به اینجای کار، فعالیت شرکت قانونی‌ست اما در نهایت به دلیل آنکه نخواهد توانست سود مکفی را تامین کند، در همین بازی گرفتار می‌شود و فعالیت‌های کاملا قانونی تبدیل به یک کلاهبرداری بزرگ خواهد شد. به همین دلیل است که همواره، شفافیت مالی و نظارت بر حسن اجرای آن ضروری قلمداد می‌شود. تنها در صورت نظارت نهادهای ذی‌ربط است که صورت‌های مالی شرکت بررسی شده و ورشکستگی یا عدم آن برای سرمایه‌گذاران افشا می‌شود. در غیر این صورت ممکن است روندی که در مورد موسسات مالی غیرمجاز رخ داد در این مقوله نیز طی شده و به سرمایه‌های مردم و بخش‌های کلان اقتصادی ضربه وارد آورد. در سال ۲۰۰۸ یکی از بزرگترین اختلاس‌های تاریخ به سوژه اول رسانه‌های آمریکا تبدیل شد. شرکت سرمایه‌گذاری برنارد مدوف در وال‌استریت که از سال ۱۹۶۰ شروع به کار کرده بود به خاطر رسوایی منظور از حقه پانزی چیست؟ مالی مدیر آن به کار خود پایان داد. یکی از اصلی‌ترین اتهامات مدوف استفاده از سیستم پانزی برای پرداخت سود به سرمایه گذاران بود.

با هلدینگ بزرگ عطاکو در سایت atamlm.ir همراه ما باشید.

چه کسانی مناسب کار نتورک مارکتینگ هستند؟

یکی از ادعاهایی که درزمینه بازاریابی شبکه ای مطرح می شود این است که هر کسی می تواند کار بازاریابی را انجام دهد و به درآمد بالایی نیز دست یابد. این ادعا نیمی از حقیقت را بیان می کند و به طور کامل صحیح نیست. این ادعا بسیار گمراه کننده است، چرا که همه افراد توانایی انجام فروش و بازاریابی را ندارند و هم چنین هیچ کدام از بازاریابان نمی توانند درآمد یکسانی داشته باشند.

افرادی که وارد نتورک مارکتینگ می شوند ویژگی های متفاوتی از نظر مالی، زمانی و مهارت دارند و عده ای قادر هستند کسب و کار پرسودتری را در طول مدت 24 ماه بسازند. اما این موضوع به این معنی نیست که افراد بعدی هم قادر خواهند بود در همین مدت زمان، به همین جایگاه دست یابند.

ایرادی که برای این ادعا مطرح است این است که عنوان شده همه افراد با سرعت هرچه تمام تر می توانند به درآمد و نتایج مشابه به افراد کهنه کار شرکت دست پیدا کنند، درصورتی که این یک ادعا بیشتر نیست. بطور مثال فردی که مدیر فروش و تبلیغات یک شرکت بوده به عنوان یک نماینده فروش در شرکتی مشغول به کار شود آیا سرعت پیشرفت و دست یابی به درآمد او همانند افراد دیگری هم چون مهندس، منشی، خانه دار،کارمند بانک و. است؟؟ مسلما جواب این سوال منفی است به دو دلیل:

1- تجربه کاری فردی که مدیر فروش بوده با افراد معمولی متفاوت است و استرس ها و بحران هایی که افراد دیگر با آن مواجه می شوند را این فرد ندارد.

2- این فرد با فراغ بال بیشتری قادر به سرمایه گذاری در این کار می باشد و بدون مواجه با مشکل می تواند سرمایه گذاری در این کار را انجام دهد.

این حرفه همانند پازل است. عوامل متفاوتی در رسیدن به موفقیت موثر هستند که درست و منظم چیده شدن آن ها سبب تسریع و راحت انجام شدن کارها می شود.

یکی از قطعات پازل سطح مهارت افراد است. میزان مهارت فروشندگی که یک فرد در آغاز کار با خود به همراه دارد بر موفقیت او تاثیر خواهد گذاشت. البته لازم به ذکر است که تمامی این مهارت ها را می توان با آموزش به افراد توسعه داد یعنی هر کسی که بخواهد می تواند این مهارت ها را یاد بگیرد و آن ها را توسعه دهد. البته سطح مهارت عاملی است که نیاز به کنترل ندارد یعنی وقتی می خواهید تیم جذب کنید لازم نیست حتما از بین افراد با مهارت باشد، چرا که افراد به راحتی می توانند این مهارت را با صرف وقت یاد بگیرند.

اما سه عامل بسیار مهم دیگر وجود دارد که باید در جذب افراد به آن ها توجه داشت و آن ها کنترل کرد:

زمانی که با افراد صحبت می کنید مطمن شوید که آن ها علاقه به ساختن یک کسب و کار بلند مدت را دارند و به دنبال یک جهش سریع و یک شب ثروتمند شدن نیستند. افراد می توانند کارشان را با 8 تا 10 ساعت کار در هفته بسازند اما اگر می خواهند به عنوان یک شغل تمام وقت به آن نگاه کنند و در آن جدی باشند، حداقل نیاز به 15 ساعت کار در هفته دارند. برای رسیدن به درآمد به 8 تا 10 ساعت زمان در هفته نیاز دارید، این زمان به جز زمانی است که برای آموزش و سایر فعالیت های حمایتی مورد نیاز است. برای دست یابی به درآمد مناسب باید وقت آزاد بیشتری برای انجام این کار بگذارند.

عامل دوم دارا بودن نقدینگی است. افراد برای انجام کار لازم است بودجه بازاریابی ماهیانه داشته باشند و این بودجه را صرف امور دیگر نکنند. این موضوع را شرکت و یا بالاسری های شما به شما نمی گویند اما برای اجرای کار با پتانسیل کامل لازم است.

عامل بعدی داشتن انگیزه و علاقه است. اگر فرد همه عوامل را داشته باشد ولی علاقه نداشته باشد موفق نخواهد شد. برخی از افراد هستند که علاقه به کار و فروش دارند سعی کنید این افراد را جذب کنید و بر روی آن ها سرمایه گذاری انجام دهید، چرا که قسمت اعظم درآمد شما از طریق این افراد بدست می آید.

ممکن است افرادی باشند که زمان و پول دارند ولی علاقه به کار و محصول شما ندارند، از جذب این افراد خودداری کنید. به کارگیری این افراد به زیان شما و تیم تان خواهد بود. بهتر است افرادی را که علاقه ندارند در زمان بهتری فعالیت شان را آغاز کنند چرا که شروع کار بدون آمادگی منجر به دلسرد شدن و شکست و نهایتا ترک کار خواهد شد.

مالکان کسب و کارهای موفق سازمان شان را با افرادی می سازند که بتوانند بهترین نتیجه را برای آنان به ارمغان بیاورند.

با توجه به نکات ذکر شده می توانید افراد مناسب را به کار گرفته و به موفقیت مورد انتظارتان در ام ال ام دست یابید.

جادوگر دروغ‌ها

چندی پیش، برنارد میداف که تنها 12 سال از حکم حبس 150ساله خود را سپری کرده بود، در زندان فدرال بوتنر درگذشت. مردی که با استفاده از حقه پانزی توانسته بود بیش از 20 میلیارد دلار طی 15 سال کلاهبرداری کند. میداف یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های پانزی دنیا را شکل داد. میداف فردی شناخته‌شده با ۵۰ سال سابقه درخشان و رئیس پیشین نزدک بود. سرمایه‌گذاران جمعاً ۱۷ میلیارد دلار در اختیار شرکت میداف قرار داده بودند و این شرکت این سرمایه را به ۵۷ میلیارد دلار رشد داده بود. در سال ۲۰۰۸ مشخص شد که عملکرد مالی میداف واقعی نیست و سرمایه قابل برداشت موجود فقط هفت میلیارد دلار بود. میداف ‌پیش از این به‌عنوان فردی خوشنام در بین سرمایه‌گذاران و انجمن‌های خیریه معروف بود.

میداف که بود؟

میداف که در سال 1938 در نیویورک آمریکا متولد شد در رشته حقوق مشغول تحصیل شد اما پس از مدتی دانشگاه را رها کرد و به عنوان غریق نجات در سواحل لانگ آیلند مشغول به کار شد. پس از چند سال توانست از این شغل حدود پنج هزار دلار سرمایه کسب کند و همین مبلغ را بنای شرکت «سرمایه‌گذاری اوراق بهادار میداف» قرار داد. شرکتی که به تدریج به یکی از مهم‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری وال‌استریت تبدیل شد، به‌طوری که شرکتش نقش عمده‌ای در توسعه فعالیت‌های بورس نزدک داشت. میداف که پس از مدتی به عنوان رئیس مشاوران نزدک نیز برگزیده شد یکی از بنیانگذاران سیستم الکترونیک و آنلاین خرید و فروش سهام به شمار می‌آید.

اما چه شد که میداف به کلاهبردار قرن مشهور شد؟ شهرت و اعتبار میداف باعث شد که سرمایه‌گذاران زیادی در شرکت او دست به سرمایه‌گذاری بزنند. در این میان چند بانک و حتی افراد سرشناسی چون استیون اسپیلبرگ، کارگردان مشهور سینمای جهان نیز در شرکت او سرمایه‌گذاری می‌کنند. این اقبال عمومی موجب می‌شود تا وسوسه حقه پانزی به ذهن میداف خطور کند. او از اصل سرمایه مشتریان جدید برای پرداخت سود سهام مشتریان قبلی استفاده می‌کند و این کار را به مدت 15 سال ادامه می‌دهد. تا اینکه با شدت گرفتن بحران مالی 2008 و سقوط بازارهای مالی چند مشتری او تصمیم به خارج کردن اصل سرمایه خود از بازار سهام می‌گیرند، همین موضوع موجب می‌شود تا کلاهبرداری میداف مشخص شود. پس از شکایت این مشتریان و به‌تبع آن دیگر سرمایه‌گذاران، میداف از سوی پلیس اف‌بی‌آی دستگیر شده و حکم حبس 150ساله برای او بریده می‌شود. افشای خبر این رسوایی مالی چندین میلیارددلاری، کاهش ارزش سهام تعدادی از بانک‌های اروپایی را که در صندوق سرمایه‌گذاری برنارد میداف، سهم داشتند به دنبال داشت. بانک سانتاندر که بزرگ‌ترین منظور از حقه پانزی چیست؟ بانک اسپانیاست به دلیل معامله با برنارد میداف، بیش از سه میلیارد دلار از دست داده و سهام آن نیز طی یک هفته بیش از 20 درصد کاهش یافت. بانک فرانسوی نایکسیکس نیز با زیان معادل 605 میلیون دلار روبه‌رو شد، رویال بانک اسکاتلند نیز حدود 600 میلیون دلار از دست داد.

دو سال بعد از دستگیری برنارد، پسرش مارک 46ساله در آپارتمان مسکونی خودش را حلق‌آویز کرد. رسوایی پدر باعث شده بود تا مارک تمام دوستان خود را از دست بدهد و نتواند کاری پیدا کند. همین موضوع باعث شد تا همسر برنارد نیز از او جدا شود و دیگر به ملاقاتش نرود.

برنارد میداف با پول‌های مردم و بانک‌ها زندگی لوکسی برای خود و خانواده‌اش به راه انداخته بود. او املاک و مستغلات فراوانی در کشورهای مختلف جهان خریداری کرده بود. او همچنین با همسرش به عنوان افرادی خیر به هنرمندان، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی کمک‌های مالی می‌کردند.

برای پرداخت بخشی از پول‌های مردم اموال و دارایی‌های میداف به حراج گذاشته شدند. ساعت‌های لوکس، جواهرات، مجسمه‌ها، تابلوهای نفیس، کفش‌ها و لباس‌های دست‌دوز، مبل و پیانوی گران‌قیمت «اشتاین وی» ساخت سال ۱۹۱۷. البته بیشتر اموال میداف که فهرست آن بعداً منتشر شده و ۷۰۰ میلیون دلار تخمین زده شد به نام همسرش بود.

سرنوشت جالب و البته غم‌انگیز میداف پای خود را به سینما هم باز کرد و شبکه HBO بر اساس کتاب «جادوگر دروغ‌ها: برنی میداف، مرگ اعتماد» یک فیلم تلویزیونی ساخت که نقش میداف را در آن فیلم رابرت دنیرو ستاره مشهور سینمای جهان بازی کرده است.

حقه پانزی

در طول تاریخ، بشر همواره به دنبال ثروت‌اندوزی بوده است. ثروت با خود قدرت به همراه می‌آورد. برخی با استفاده از مسیرهای کارآفرینی و ایده‌پردازی ثروتمند می‌شوند و محصولشان روزبه‌روز باارزش‌تر می‌شود، برخی دیگر نیز از ناآگاهی و حس ثروت‌خواهی مردم بر اموال خود اضافه می‌کنند. یکی از نمونه‌های مشهور روش دوم ثروت‌اندوزی به حقه پانزی معروف است.

پانزی کیست؟

چارلز پانزی یک کلاهبردار ایتالیایی بود که در سال 1882 به دنیا آمد و در سنین جوانی به آمریکا مهاجرت کرد. حدود 20 سال پس از اقامتش در آمریکا،‌ طرح کلاهبرداری مخصوصی را ابداع کرد که بتواند در مدت زمان کم پول زیادی به جیب بزند. وی بعدها به دلیل همین طرح شهرت یافت و این طرح به نام او شناخته شد و البته همین طرح نیز باعث محکومیت وی شد. چارلز پس از تحمل 14 سال حبس از آمریکا تبعید شد و در سال 1949 در ریو دو ژانیرو برزیل از دنیا رفت.

چارلز پانزی که خودش را یک بازرگان به مردم معرفی کرده بود، با خرید کوپن‌های تخفیفی اداره پست و تعهد دادن آنها در آمریکا و کشورهای دیگر به مردم وعده می‌داد که با سرمایه‌گذاری روی این کوپن‌ها می‌توانند سرمایه خود را طی 90 روز دو برابر کنند. اگرچه این وعده برای نخستین سرمایه‌گذاران عملی می‌شد ولی در حقیقت اصلاً سرمایه‌گذاری‌ای در کار نبود. پانزی سرمایه نفرات بعدی را خرج سود نفرات قبلی می‌کرد و این روند را تا جایی ادامه داد که توانست در یک سال 20 میلیون دلار کسب کند. چارلز پانزی در طول تابستان ۱۹۱۹، تصمیم گرفت آقای خودش باشد و دیگر کار کارمندی را کنار بگذارد. به همین منظور یک دفتر کوچک برای خودش در خیابان بوستون به راه انداخت؛ دفتری که به کارش کمک به کسانی بود که می‌خواهند ایده‌های خود را به اروپا بفروشند. پس از گذشت چند هفته از افتتاح دفتر کار، پانزی نامه‌ای از یک شرکت اسپانیایی در مورد فرصت‌های تبلیغاتی دریافت کرد. در داخل پاکت یک کوپن پاسخ بین‌المللی (IRC) بود، چیزی که او تا پیش از این هرگز ندیده بود. بعد از پرسش در مورد منظور از حقه پانزی چیست؟ این کوپن توانست نقاط ضعف این سیستم را پیدا کند و راهی برای کسب درآمد بیابد. هدف کوپن پاسخ پستی این بود که به شخص دیگری در یک کشور اجازه دهد آن را به معامله‌کننده دیگری در کشور دیگر ارسال کند که می‌توانست از آن برای پرداخت هزینه‌های ارسال استفاده کند.

IRCها برای پرداخت هزینه‌های حمل‌ونقل پستی در کشور خریداری می‌شدند، این مقادیر با توجه به موقعیت‌ها و کشورها متفاوت بود که یک سود بالقوه را شامل می‌شد.

از آنجا که به دلیل جنگ جهانی اول، تورم ایجادشده هزینه‌های پستی اتریش را که به دلار آمریکا بود به شدت کاهش داده بود، قیمت IRC در ایتالیا ارزان شد و پانزی مدعی شد سود خالص معاملات در نهایت 400 درصد خواهد شد. این تخمین سود فضایی پانزی را بر آن داشت تا طرح IRC مخصوص خود را اجرا کند. اما از آنجا که سرمایه لازم برای آن را نداشت دست به دامن اعتبار بانکی شد، اما نتوانست بانکی را قانع کند. بنابراین به این فکر افتاد تا شرکتی سهام عام تاسیس کند و از سرمایه خرد مردم برای کسب‌وکارش استفاده کند. او همچنین دوستانش را مجاب کرد که می‌تواند در کمتر از 100 روز سرمایه‌شان را دو برابر کند. این در شرایطی بود که سود سالانه بانک‌ها تنها پنج درصد بود و این نرخ بالا باعث شد تا برخی از سرمایه‌گذارها مبالغی حدود 750 تا 1250 دلار سرمایه‌گذاری کنند.

البته او تنها کسی نبود که چنین روشی را برای کلاهبرداری انتخاب کرد. چارلز دیویل ولز که کارمند بانک مونت کارلو بود در سال 1910 ایده‌ای شبیه پانزی در پیش گرفت و نام آن را لوسیان ریویر گذاشت. او با تاسیس یک بانک طی یک سال سرمایه بیش از شش هزار نفر را بلعید.

مهم‌ترین علت اینکه سیستم در ابتدا چنان خوب کار می‌کند آن است که سرمایه‌گذاران اولیه، آنهایی که عملاً عایدی‌های بزرگ را دریافت می‌کنند، معمولاً پول خود را دوباره در سیستم سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ بنابراین، آنهایی که سیستم را اجرا می‌کنند عملاً مجبور به پرداخت مبلغ خالص زیادی نیستند؛ آنها به سادگی باید مشوق‌هایی را به سرمایه‌گذاران نشان دهند که با نگه داشتن پول چقدر به دست آورده‌اند و با این کار این فریب را که سیستم یک سرمایه‌گذاری با سود بالاست حفظ کنند.

تبلیغ‌کنندگان همچنین تلاش می‌کنند با ارائه طرح‌های جدید بازپرداخت‌ها را کم و کمتر کنند. طرح‌هایی که معمولاً در آنها پول به ازای سودهای بالاتری برای مدت بیشتری نگه داشته می‌شود. اگر تعداد کمی از سرمایه‌گذاران بخواهند پول خود را بر اساس موارد اجازه داده‌شده بازپس بگیرند، درخواست آنها فوراً انجام می‌شود که باعث می‌شود این توهم برای تمام سرمایه‌گذاران دیگر ایجاد شود که سرمایه و سود آنها قابل پرداخت است.

در نهایت سرنوشت این سیستم فروپاشی است زیرا سودهای واقعی آن، اگر سودی در کار باشد، کمتر از مقدار پرداخت به سرمایه‌گذاران است. معمولاً این سیستم قبل از آنکه دچار فروپاشی شود به‌وسیله مراجع قانونی برهم زده می‌شود زیرا چنین سیستمی مورد سوءظن قرار گرفته یا مروج آن اسناد اعتباری ثبت‌نشده، می‌فروشد. همچنان که سرمایه‌گذاران بیشتری درگیر می‌شوند، احتمال اینکه توجه مراجع قانونی به آن جلب شود، بیشتر می‌شود.

اما چگونه می‌توان طرح پانزی را شناخت. وعده سودهای نجومی به سرمایه‌گذاران، دائمی و ثابت بودن سود و تغییر نکردن آن با شرایط خارجی، استفاده در پلت‌فورم‌های معاملاتی غیرمعتبر، شفاف نبودن استراتژی‌های مورد استفاده، نبود قرارداد رسمی و اجازه ندادن خروج سرمایه افراد مهم‌ترین ویژگی‌های یک طرح پانزی است. نکته دیگر این است که بیشتر شرکت‌های پانزی فقط با یک ثبت ساده خود را قانونی جلوه می‌دهند در حالی که برای دریافت پول از مردم و پرداخت سود باید غیر از ثبت مجوز مدیریت سرمایه و پرداخت را نیز داشته باشند. بنابراین با بررسی و استعلام حقوقی می‌توان قانونی بودن این شرکت‌ها را ارزیابی کرد.

در نهایت یک طرح پانزی به یکی از دلایل زیر افشا می‌شود؛ کلاهبردار تمامی پول‌های باقی‌مانده را می‌گیرد و متواری می‌شود. یا اینکه میزان سرمایه‌گذاری‌های جدید به شدت کم می‌شود و طراح پانزی دیگر قادر به پرداخت سود مشتریان خود نیست. یا اتفاقی خارجی نظیر بحران مالی سال 2008 رخ می‌دهد و طی آن بسیاری از سرمایه‌گذاران درخواست بازپس‌گیری بخشی یا تمام سرمایه اولیه خود را دارند.

پانزی در ارز دیجیتال

به واسطه ماهیت غیرقابل افشا و رمزنگاری‌شده ارزهای دیجیتال، این بستر امروز به جولانگاهی برای کلاهبرداران پانزی تبدیل شده است. رهگیری تراکنش‌های ارز دیجیتال بسیار مشکل‌تر از روش‌های سنتی مثل بانک است. نیازی به ساختن حساب بانکی برای ارسال یا دریافت سرمایه‌ها نیست و رد کمتری از کلاهبردار به‌جا می‌ماند. همچنین تراکنش‌های ارز دیجیتال محدود به یک کشور خاص نمی‌شود و از همه جای دنیا می‌توان سرمایه جذب کرد. اما کلاهبرداران از چه راه‌هایی می‌توانند سرمایه طعمه‌های خود را جذب کنند.

شاید یکی از بزرگ‌ترین پانزی‌های ارزهای دیجیتال بیت‌کانکت باشد. یک پلت‌فورم سرمایه‌گذاری و وام‌دهی رمزارز که در سال 2017 بر سر زبان‌ها افتاد. این ارز که با نماد BCC در بازار معامله می‌شد طی مدت کوتاهی به 500 دلار رسید و بسیاری از صرافی‌های معتبر نیز از آن حمایت کردند اما در ژانویه 2018 و زمانی که نهادهای رگولاتوری کلاهبرداری پانزی آن را تایید کردند، توکن BCC در کمتر از چند ساعت بیش از 90 درصد از ارزش خود را از دست داد و ارزش آن به زیر 10 دلار رسید. رمزارزی که امروز با رسیدن به ارزش صفر، یک ارز دیجیتال مرده محسوب می‌شود.

یکی دیگر از کلاهبرداری‌های پانزی در حوزه ارزهای دیجیتال به وب‌سایت‌ها و اپ‌های ماینینگ ابری اختصاص دارند که ادعا می‌کنند با پول سرمایه‌گذاران اقدام به استخراج ارزهای دیجیتال می‌کنند. اغلب این سایت‌ها از روش پانزی استفاده می‌کنند و از سود سرمایه‌گذاران جدید به سرمایه‌گذاران قدیمی سود پرداخت می‌کنند. سودهای نجومی و تضمینی بدون در نظر گرفتن ریسک‌های استخراج، عدم شفافیت در نحوه کار، نبود آدرس یا شماره تلفن معتبر و. از نشانه‌های طرح‌های پانزی ماینینگ هستند.

فروش توکن‌های بی‌ارزش نیز روش دیگری است که جیب سرمایه‌گذاران را خالی می‌کند. البته این روش لزوماً پانزی یا هرمی محسوب نمی‌شود اما مکملی برای طرح‌های کلاهبرداری پانزی و هرمی است. روش کار این طرح‌ها به این شکل است که ابتدا پول زیادی در قالب بیت‌کوین یا ارزهای دیجیتال معتبر از مردم دریافت می‌کنند تا سودهای تضمینی به آنها پرداخت کنند. اما در نهایت، این سود را با ارز دیجیتالی که خودشان ساخته‌اند و هیچ ارزشی ندارد، می‌پردازند و این امیدواری را به مردم می‌دهند که قیمت آن در آینده افزایش خواهد یافت.