ریسک نقدینگی چیست و چرا اهمیت دارد؟
نقدشوندگی، توانایی بانک برای رسیدگی به تعهدات نقدی و وثیقه، بدون تحمل هیچ‌گونه زیان غیرقابل قبول است. ریسک نقدینگی به این موضوع می‌پردازد که چگونه عدم توانایی بانک برای رسیدگی به تعهدات خود (اعم از واقعی یا مشاهده‌شده) موقعیت و موجودیت مالی بانک را تهدید می‌کند. مؤسسات، ریسک نقدینگی خود را از طریق مدیریت موثر دارایی بدهی (ALM) مدیریت و کنترل می‌نمایند.
پیش از بحران مالی، مؤسسات مالی در هر شکل و اندازه‌ای، به اهمیت مدیریت نقدینگی و ترازنامه توجه نمی‌کردند. اما در زمان بحران، بسیاری از مؤسسات در تلاش بودند تا حجم قابل قبولی از نقدینگی و ساختار مناسبی از ترازنامه را حفظ نمایند و با این موضوع دست و پنجه نرم می‌کردند. امری که منجر به شکست بانک‌ها و نیاز به تزریق نقدینگی توسط بانک مرکزی به نظام مالی جهت حفظ اقتصاد گردید.
پس از اینکه گرد و خاک بحران خوابید، یک موضوع مشخص شد: بانک‌ها و شرکت‌های فعال در بازار سرمایه باید برای مدیریت نقدینگی و ترازنامۀ خود بیشتر تلاش نمایند. البته حفظ موجودیت خود، تنها مشوق انجام این کار نیست. عواقب مدیریت ضعیف دارایی و بدهی می‌تواند فراتر از مرزهای یک مؤسسه مالی به تنهایی رود. این موضوع می‌تواند تمام زیست‌بوم مالی و حتی اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار دهد.
نهادهای قانون‌گذاری در حال انجام وظایف خود برای جلوگیری از شکل‌گیری یک بحران مالی دیگر در آینده هستند. جهت کامیابی و موفقیت شرکت و اقتصاد، مسئولیت جلوگیری از ریسک نقدینگی و مدیریت ترازنامه درحال حاضر بر عهده‌ی خود موسسات مالی است.
مفهوم مدیریت ریسک نقدینگی
مدیریت ریسک نقدینگی و ALM به استراتژی‌ها و فرآیند‌هایی اشاره می‌کند که بانک در موارد زیر از آنها استفاده می‌کند:
- حصول اطمینان از اینکه ترازنامه بدون اینکه در معرض ریسک‌های مرتبط با نوسانات نرخ بهره قرار گیرد، از حاشیه سود خالص مورد نظر برخوردار گردد.
- طرح‌ریزی و ساخت یک ترازنامه با ترکیب مناسبی از دارایی‌ها و بدهی‌ها جهت بهینه‌سازی پروفایل ریسک/بازدهی شرکت.
- ارزیابی توانایی موسسه برای پاسخگویی به نیازهای نقدی و وثیقه (تحت شرایط عادی و پرریسک) بدون داشتن تأثیر منفی بر عملیات روزانه یا موقعیت مالی کلی آن.
- کاهش اثر آن ریسک به وسیله‌ی توسعه‌ی استراتژی‌ها و اتخاذ اقدامات مناسب که برای حصول اطمینان از موجود بودن منابع و وثیقه‌ها در زمان نیاز طراحی شده است.
نقش مدیریت ترازنامه
مدیریت ترازنامه، به‌وسیله‌ی مدیریت راهبردی دارایی و بدهی، فرآیندی است که شامل مدیریت و بهینه‌سازی دارایی‌ها، بدهی‌ها و گردش نقدی جهت پاسخگویی به تعهدات است. مدیریت مؤثر دارایی و بدهی نه تنها از موسسه‌‌ی مالی در برابر ریسک کاهش حاشیه سود خالص و مشکلات تأمین مالی محافظت می‌کند، بلکه یک فرصت برای بهبود ارزش توسط بهینه‌سازی پاداش در برابر ریسک خواهد بود. بنابراین، این موضوع به طور جامع دربرگیرنده‌ی حسابداری سبد دارایی، تحلیل‌ها و بهینه‌سازی‌ها می‌باشد. مدیریت دارایی بدهی بر مجموعه‌ای از ابزارها برای ثبت تراکنش‌ها، پیش‌بینی، اندازه‌گیری ریسک نرخ بهره، آزمون بحران، مدل‌سازی نقدینگی و تحلیل رفتاری تکیه دارد.
سامانه مدیریت ریسک نقدینگی ساتراپ، بسته‌ای کامل از راهکارهای مورد نیاز مدیران ریسک است که ابزارهای لازم برای مدیریت ریسک نقدینگی را در اختیار آنها قرار می‌دهد. در این سامانه دستورالعمل‌های بانک مرکزی برای کنترل ریسک نقدینگی از تامین نقدینگی چیست؟ جمله نسبت پوشش نقدینگی (LCR)، نسبت کفایت سرمایه، شکاف دیرش و گزارش‌های مهم دیگر پیاده‌سازی شده‌اند و مدیران ریسک می‌توانند با کمترین پیچیدگی این موارد را به صورت گزارش‌های مدون مشاهده و به نهادهای نظارتی بالادستی ارائه کنند.
مرجع اصلی برای مرور مفاهیم و دستورالعمل‌های مرتبط با ریسک نقدینگی، بانک تسویه‌ی بین‌المللی یا کمیته‌ی بازل است. این راهنما هر ساله در نشست‌های مختلف کمیته‌ی بازل مورد بررسی قرار گرفته و نیاز است که متخصصان حوزه‌ی ریسک دانش خود را با مطالعه‌ی آن به‌روز نگاه دارند.
استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست و چگونه کار می کند؟
دنیای کریپتوکارنسی فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود. در حقیقت فناوری بلاکچین و رونق امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) پنجره‌ای به دنیای نوآوری را به روی ما گشوده‌است. یکی از این نوآوری‌ها استخر نقدینگی(liquidity pool) است. اما استخر نقدینگی چیست و به چه کار ما می‌آید؟
در این مقاله از «اکس نوین» تصمیم داریم تا تمامی مفاهیم استخر نقدینگی را به ساده‌ترین شکل برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید!
مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:
مقدمه؛ آنچه پیش از شروع تعریف استخر نقدینگی باید بدانید
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) انقلابی در فعالیت‌های بلاکچینی بوجود آورده‌است به طوری که حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز گام به گام با صرافی‌های متمرکزی چون بایننس بالا می‌رود.
بر اساس داده‌های defipulse، در زمان نگارش این مقاله، بیش از 38 میلیارد دلار در پروتکل‌های دیفای قفل شده‌است و این اکوسیستم همچنان با انواع جدیدی از محصولات و خدمات به رشد خود ادامه می‌دهد.
اما پشت پرده این پیشرفت چیست؟ یکی از فناوری‌های اصلی پشت و پرده خدمات دیفای، استخر نقدینگی(liquidity pool) است.
استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟
استخر نقدینگی در اصل مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌است. از استخرهای نقدینگی در خدمات متعددی از جمله تسهیل ترید غیرمتمرکز، وام‌دهی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
استخرهای نقدینگی در اصل پایه و اساس بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ(Uniswap) هستند. کاربرانی که این نقدینگی را تهیه می‌کنند، مقدار مساوی از دو توکن را در یک جایی به نام استخر قرار می‌دهند و یک بازار بوجود می‌آورند.
اما هدف این کاربران از تهیه نقدینگی چیست؟
از قدیم گفته‌اند، هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد! به ازای هر تراکنشی که در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت می‌گیرد، تامین نقدینگی چیست؟ به این کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد تعلق می‌گیرند.
به عبارتی سود این کاربران در کارمزد تراکنش‌هایی است که با نقدینگی که آنها بوجود آورده‌اند انجام می‌شود.
یکی از اولین پروتکل‌هایی که از استخرهای نقدینگی استفاده کرد، پروتکل Bancor بود. اما استخر نقدینگی تامین نقدینگی چیست؟ با Bancor آنچنان مورد توجه قرار نگرفت. در حقیقت، Uniswap، اولین صرافی غیرمتمرکزی بود که توانست استخر نقدینگی را آنطور که باید و شاید به توجه کاربران برساند.
از دیگر صرافی‌های غیرمتمرکزی که بر بستر بلاکچین اتریوم از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند می‌توان به سوشی سواپ (SushiSwap)، کرو (Curve) و بالانسر (Balancer) اشاره کرد.
اما آیا تمامی صرافی‌های غیر متمرکز از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند؟ خیر!
در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر بلاکچین اتریوم وجود دارد. نوع اول صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از دفتر سفارش (OrderBook) استفاده می‌کنند. نوع دیگر همان صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند.
بیایید تفاوت‌های میان استخر نقدینگی و دفتر سفارشات را با هم بررسی کنیم.
استخر نقدینگی در برابر دفتر سفارشات
برای درک بهتر استخر نقدینگی، اجازه دهید در ابتدا بخش اساسی تجارت الکترونیک یعنی دفتر سفارشات را بررسی کنیم. به زبان ساده، دفتر سفارشات، مجموعه از سفارشات یک بازار معین است.
سیستمی که سفارشات را منطبق به یکدیگر وصل می‌کند، موتور انطباق (matching engine) نامیده می‌شود. در حقیقت دفتر سفارشات و موتور انطباق، بخش اصلی هر صرافی غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد. مدل دفتر سفارشات امکان ایجاد بازارهای پیچیده مالی را برای ما فراهم می‌کند.
صرافی‌هایی که از دفتر سفارش استفاده می‌کنند، برای انجام معاملات متکی به یک سیستم پیشنهاد و درخواست هستند. موتور انطباق صرافی‌ها خریدار و فروشنده را به متصل می‌کند و ترید انجام خواهد شد.
در جاهایی که نقدینگی بالاست، مدل دفتر سفارشات بسیار مناسب است. اما در صورتی که معامله‌ای نقدینگی پایینی داشته‌باشد، این نوع سیستم به مشکل بر خواهد خورد. در این صورت، این سفارشات، با نوسانات بزرگ و غیر عادی رو به رو می‌شوند که آنها را از پذیرش عموم باز می‌دارد.
استخر نقدینگی برای حل این تامین نقدینگی چیست؟ مشکل به وجود آمده‌است. در حقیقت استخر نقدینگی اینجاست تا با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین ببرد و مشکل نقدینگی را برطرف کند.
استخرهای نقدینگی چگونه کار می کنند؟
بازارسازهای خودکار (AMM) به نظر می‌رسد که قوانین بازی را تغییر داده‌اند. به وسیله این نوآوری چشم‌گیر، امکان انجام تراکنش‌های درون زنجیره‌ای بدون نیاز به دفتر سفارش فراهم شد.
یک صرافی همتا به همتا (peer-to-peer) با مدل دفتر سفارشات را در نظر بگیرید. در این صرافی، خریداران و فروشندگان توسط مکانیسم دفتر سفارشات به یکدیگر متصل می‌شوند.
در طرف دیگر اما، خرید و فروش با استفاده از بازارسازهای خودکار متفاوت و به صورت کاربر با قرارداد (peer-to-contract) انجام می‌شود.
همانطور که بالاتر اشاره کردیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای وجوه است که در یک قرارداد هوشمند توسط یک سری افراد به وجود می‌آید. هنگام کار با بازارسازهای خودکار، مانند خرید سنتی، نیازی به وجود طرف مقابل نیست.
در حقیقت شما ترید خود را در برابر نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می‌دهید. برای مثال، در صورتی که شخصی بخواهد توکنی خریداری کند، در آن لحظه نیازی به وجود فروشنده نیست. در عوض باید نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد.
برای مثال، هنگام خرید یک کوین در یونی سواپ، فعالیت شما توسط الگوریتمی کنترل می‌شود که بر فعالیت‌های استخر استخراج حاکم است. علاوه بر این، قیمت‌گذاری نیز بر اساس این الگوریتم تعیین می‌شود.
استخرهای نقدینگی برای چه مواردی استفاده می شوند؟
عمده صحبت ما تاکنون در رابطه با بازارسازهای خودکار بوده‌است. بازار سازهای خودکار، محبوب‌ترین مدل استفاده از اسنخرهای نقدینگی است. با این حال، فراهم کردن نقدینگی یک مفهوم ساده است و می‌توان از آن در موارد متعددی استفاده کرد.
یکی از این موارد، ییلد فارمینگ یا استخراج نقدینگی است. استخرهای استخراج، اساس کار پلتفرم‌های کشت سود مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) هستند. در این پلتفرم‌ها کاربران برای کسب سود بیشتر، وجوه خود را به استخرهای استخراج واریز می‌کنند.
توزیع توکن‌های جدید به دست افراد مناسب یکی از مشکلات بزرگ پروژه‌های کریپتو است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین رویکردها در برابر این مشکل بوده‌است.
در این روش توکن‌ها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی که توکن‌های خود را در استخرهای نقدینگی گذاشته‌اند و متناسب با سهم آنها از نقدینگی توزیع می‌شود.
وقتی که شما برای پلتفرم‌هایی مانند یونی سواپ یا کامپاند (Compound) نقدینگی فراهم می‌کنید، به شما توکن داده می‌شود که نشان‌دهنده سهم شما در آن مجموعه است.
جالب اینجاست که شما می‌توانید این توکن‌ها را در سایر استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری کنید و سود کسب کنید.
یکی دیگر از موارد استفاده از استخرهای نقدینگی، بیمه‌ها در برابر ریسک قراردادهای هوشمند است. بسیاری از این پلتفرم‌های بیمه از طریق استخرهای نقدینگی اجرا می‌شوند.
کاربرد استخرهای استخراج کم نیستند و در این مقاله تنها به چند مورد از آنها اشاره کردیم.
مزایا و معایب استخرهای نقدینگی
استخرهای نقدینگی دارای مزایای زیادی هستند و می‌توانند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری باشند اما این استخرها ریسک‌هایی نیز دارند.
اگر قصد تأمین نقدینگی یک بازارساز خودکار را دارید، باید با مفهوم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا شوید. در حقیقت، هنگامی که نقدینگی برای یک بازارساز خودکار فراهم می‌شود، امکان کم شدن ارزش دارایی شما وجود خواهد داشت.
این ضرر گاهی اوقات می‌تواند کوچک تامین نقدینگی چیست؟ و بسیار ناچیز باشد و گاهی اوقات ممکن است بسیار زیاد باشد.
خطر دیگری که وجود دارد، مربوط به قراردادهای هوشمند است. شما وجوه خود را به قراردادهای هوشمند واریز می‌کنید. در صورت هرگونه سوء استفاده یا نادرست بودن قرارداد هوشمند، ممکن است سرمایه‌تان از بین برود.
علاوه بر این، اگر قصد واریز وجوه خود به استخرهای نقدینگی را دارید، در مورد پروژه‌هایی ک توسعه دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند کاملآ مراقب باشید.
گاهی اوقات توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از برخی دسترسی‌های خاص که در کد قرارداد هوشمند وجود دارد، دست به فعالیت‌های مخرب بزنند.
در کل می‌توان گفت که دیفای و اموری مانند استخرهای نقدینگی، فناوری‌های نو ظهوری هستند که تا بلوغ نهایی هنوز فاصله زیادی دارند بنابراین در حال حاضر هر اتفاقی ممکن است برای آنها بیافتد.
جمع بندی استخر نقدینگی
استخرهای نقدینگی(liquidity pool)، یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. این استخرها پایه و اساس بسیاری از خدمات مانند ترید غیرمتمرکز، وام دهی، ییلد فارمینگ و … هستند.
صرافی‌های غیرمتمرکز با دو مکانیسم دفاتر سفارش و استخرهای نقدینگی کارها را انجام می‌دهند. زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد دفاتر سفارش می‌توانند بسیار خوب عمل کنند اما در صورت کاهش نقدینگی، این مکانیسم برای کاربران مشکل‌ساز خواهد شد.
استخرهای نقدینگی در حقیقت برای برطرف کردن مشکلات ناشی از دفاتر سفارش در هنگام نقدینگی پایین پدید آمده‌اند و با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین می‌برند و مشکل نقدینگی را برطرف می‌کنند.
در آخر باید گفت که استخرهای نقدینگی همانند سایر خدمات حوزه دیفای، هنوز در ابتدای راه قرار دارند و در ادامه احتمالاً از آنها بیشتر خواهیم شنید.
سؤالات متداول
استخر نقدینگی(liquidity pool) مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده، هر کاربر می تواند سرمایه خود را به جای نگهداری در کیف پول، به استخرهای نقدینگی بریزد و سود دریافت کند!
بله! به ازای هر تراکنش، کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد دریافت می‌کنند.
نقدینگی چیست؟
نقدینگی یا تامین نقدینگی چیست؟ به عبارت صحیح تر، حجم پول، مجموع پول و شبه‌پول است. نقدینگی در یک کشور به معنای مجموع اسکناس‌ها و مسکوکات و سپرده‌های دیداری در یک کشور است. تفاوت نقدینگی با حجم پول یک کشور، در سپرده‌های غیر دیداری افراد نزد بانک هاست.
تورم با افزایش نقدینگی
چون میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، پس باید میزان نقدینگی به اندازه‌ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند. اگر میزان نقدینگی افزایش یابد، کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمتها افزایش می‌یابد (تورم)
Liquidity یا نقدینگی چیست ؟
کنترل نقدینگی از مهم‌ترین تامین نقدینگی چیست؟ خواسته‌های کشورها است و سیاست‌های گوناگونی را بدین منظور تدوین می‌کنند. برای نمونه افزایش فناوری و تولید درون‌مرزی، که با گردآوری کالای کافی و بسنده، از تورم جلوگیری می‌کند درصورت رشد متناسب نقدینگی و سطح تولید در جامعه، می‌توان تا حدود زیادی از بروز تورم در اقتصاد جلوگیری کرد، این موضوع توسط نظریه مقداری پول (نظریه مبادله‌ای) که بصورت ساده MV=PY مطرح می‌شود و در آن M نشان دهنده حجم نقدینگی، V سرعت گردش پول، P سطح قیمتها و بالاخره Y سطح تولید در اقتصاد است، توجیه می‌شود.
در رابطه فوق فرض بر این است که تولید بر مبنای رشد بهره‌وری، با یک نسبت معینی در طول یکسال مالی رشد می‌کند، درصورتیکه رشد حجم نقدینگی متناسب با رشد تولید باشد، با فرض ثبات سرعت گردش پول در طول دوره مالی، سطح قیمت ها نیز ثابت می‌ماند اما چنانچه نقدینگی بیشتر از رشد تولید رشد داشته باشد، برای برقراری تساوی در معادله فوق می‌بایست این نابرابری از طریق رشد قیمتها رفع شود و در صورت کمتر بودن رشد نقدینگی از رشد تولید، با توجه به کمبود منابع مالی لازم تقاضا کاهش یافته و بدنبال آن برای جلوگیری از کاهش عرضه می‌بایست سطح قیمت ها کاهش یابد تا تساوی برقرار باشد. بدیهی است که در چنین حالتی با افزایش معین سرعت گردش پول در اقتصاد می‌توان بازهم بدون ایجاد تورم تولید را افزایش داد.
مدیریت نقدینگی
مدیریت نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که سیستم بانکداری با آن روبرو است. دلیل اصلی این چالش این است که بیشتر منابع بانک‌ها از محل سپرده‌های کوتاه‌مدت تأمین مالی می‌شود. علاوه بر این تسهیلات اعطایی بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پایینی دارند.
وظیفه اصلی بانک ایجاد توازن بین تعهدات کوتاه‌مدت مالی و سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت است. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی بانک را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی قرار می‌دهد. نگهداری مقادیر فراوان نقدینگی، نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سوددهی بانک به سپرده‌های مردم و در نتیجه از دست دادن تامین نقدینگی چیست؟ بازار می‌شود.
نمودار حجم نقدینگی از سال 1384 تا 1397
مدیریت نقدینگی چیست ؟ به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی در سطوح مختلفی صورت می‌گیرد. اولین نوع مدیریت نقدینگی به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روزهای آتی پیش‌بینی می‌شود. دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی‌تر شش‌ماهه تا دو ساله پیش‌بینی می‌کند. سومین نوع مدیریت نقدینگی به بررسی نقدینگی مورد نیاز بانک در شرایط بحرانی می‌پردازد.
ریسک نقدینگی چیست ؟
ریسک نقدینگی دارای دو گونه «ریسک نقدینگی دارایی» و «ریسک نقدینگی تأمین مالی» می‌باشد.
ریسک نقدینگی دارایی:
ریسک نقدینگی دارایی، که با نام ‘ریسک نقدینگی بازارمحصول’ هم شناخته می‌شود، زمانی ظاهر می‌شود که معامله با قیمت پیش‌بینی‌شده قابل انجام نباشد (به دلیل تغییر وضعیت نسبت به زمان معامله عادی) این ریسک در بین گونه‌های دارایی‌ها و در زمان وابسته به شرایط بازار تغییر می‌کند. بعضی دارایی‌ها مانند ارزهای اصلی یا اوراق قرضه، بازارهای عمیقی دارند و در اغلب مواقع به راحتی با نوسان کمی در قیمت، نقد می‌شوند اما این امر در مورد همه دارایی‌ها صادق نیست.
در مورد بانک‌ها، ریسک نقدینگی به دلیل کمبود و عدم اطمینان در میزان نقدینگی بانک ایجاد می‌شود. حالت دیگری که باعث افزایش ریسک نقدینگی می‌شود این است که بازارهایی که منابع بانک در آنها قرار دارد دچار کمبود نقدینگی شوند. ریسک نقدینگی با سایر ریسک‌های مالی مختلط است و به همین دلیل سنجش و کنترل آن با دشواری روبرو است.
ریسک نقدینگی تأمین مالی:
ریسک نقدینگی تأمین مالی، که ریسک جریان وجه نقد هم نامیده می‌شود، به عدم توانایی در پرداخت تعهدات برمی‌گردد. این موضوع مخصوصاً برای پرتفوهایی که متوازن شده‌اند و متعهد به پرداخت حاشیه سود به طلب‌کاران هستنند معضل مهمی است. در واقع اگر ذخیره وجه نقد کافی نباشد، ممکن است در شرایط سقوط ارزش بازار نیاز به پرداخت وجه نقد وجود داشته باشد که منجر به نقد کردن اجباری پرتفو در قیمت پایین می‌شود. این چرخه ضررها که با حاشیه سود تعهدشده شدیدتر می‌شود، گاهی به مارپیچ مرگ تعبیر می‌شود.
در انتهای مقاله «نقدینگی چیست» توجه داشته باشید که ریسک تأمین مالی با برنامه‌ریزی مناسب جریان وجه نقد کنترل می‌شود. محدود کردن شکاف جریان وجه نقد، متنوع کردن و در نظر گرفتن منابع مالی جدیدی برای پر کردن کسری نقدینگی نقش مهمی در کنترل ریسک نقدینگی دارند.
اشتراک این مطلب
https://pishro-asak.com/wp-content/uploads/2020/04/what-is-liquidity.jpg 224 224 مجید قربانی https://pishro-asak.com/wp-content/uploads/2022/03/Pishro-Asak-Logo-v3.1-Optimized.png مجید قربانی 2020-04-15 17:35:46 2020-06-25 12:57:22 نقدینگی چیست؟
دفتر مرکزی:
استان تهران، فاز 4 اندیشه، خیابان توحید شمالی، مجتمع تجاری-اداری ارغوان، طبقه سوم، واحد 225
«دیفای» یا خدمات مالی غیرمتمرکز چیست و چه ریسک‌هایی دارد؟
دیفای یک سیستم ارائه خدمات پولی و مالی باز و جهانی است که برای عصر اینترنت و به عنوان رقیب نظام بانکداری سنتی و متمرکز طراحی شده و به هر فردی که به شبکه جهانی اینترنت دسترسی دارد این فرصت را می‌دهد که ضمن مدیریت شخصی دارایی‌ها و پس‌اندازهای رمزنگاری شده خود به تمامی خدمات مالی عرضه شده در سراسر جهان دسترسی داشته باشد و در ارائه آنها نیز مشارکت کند.
اپلیکیشن‌های آنلاین «امور مالی غیر متمرکز»(Decentralized finance) با هدف تامین مالی بر پایه قراردادهای هوشمندی که در زنجیره‌های بلوکی(بلاکچین‌ها) شکل گرفته، ایجاد شده‌اند و هدف آنها ارائه خدمات متنوع مالی آسانتر بدون اتکا به واسطه‌های سنتی همانند بانک‌ها و موسسات مالی است که تحت نظارت متمرکز بانک‌های مرکزی قرار دارند.
از طریق دیفای، کاربران می‌توانند مانند یک بانک به متقاضیان بر پایه رمزارز وام بدهند و به عنوان وام‌دهنده با دریافت بهره سود کنند. افزون بر دریافت و پرداخت وام، نقل و انتقال رمزارزها و افتتاح حساب پس‌انداز رمزارزی که از رایج‌ترین موارد استفاده برای برنامه‌های دیفای هستند، کاربردهای پیچیده‌تری همانند بدل شدن به یک منبع تامین نقدینگی یک صرافی غیرمتمرکز رمزارزها، مدیریت سبدسرمایه‌گذاری‌ها و تامین مالی پروژه‌ها نیز برای آنها تعریف شده است.
نرخ بهره در برنامه‌های امور مالی غیر متمرکز معمولا جذاب‌تر از بانک‌های سنتی است و موانع بروکراتیک کمتری نیز برای دریافت وام وجود دارد چنان که تنها شرط لازم برای گرفتن وام از دیفای، توانایی سپردن وثیقه مبتنی بر دارایی‌های رمزنگاری شده است؛ دارایی‌های همچون ان اف تی، توکن یا رمزارز.
اما سرمایه‌گذاری در دیفای‌ها با چه ریسک‌هایی مواجه است؟
ریسک فناوری
قراردادهای هوشمند یا مجموعه‌ای از کدها که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را روی بلاکچین شکل می‌دهند، برای اجرای برنامه‌های دیفای ضروری هستند و به همین دلیل همواره خطر بروز خطاهای ناشناخته در کدهای حاکم بر پروتکل‌های دیفای وجود دارد.
ریسک افت ارزش وثیقه‌ها
مبادله وام از طریق یک برنامه دیفای، معمولا بر پایه تعیین وثیقه‌های مبتنی بر دارایی‌های رمزنگاری شده انجام می‌شود. به عنوان مثال، دیفای پروتکل مِی‌کِر(DeFi Protocol Maker) از وام گیرندگان می‌خواهد که حداقل وثیقه‌ای معادل ۱۵۰ درصد ارزش وام ارائه کنند. از آنجایی که ارزش دارایی‌های رمزنگاری شده، به ویژه رمزارزها در حال نوسان است، ارزش وثیقه‌های دریافتی نیز ثابت نیست و در خطر افت ارزش قرار دارد.
ریسک فقدان بیمه متمرکز
به طور معمول، مشارکت در پروتکل‌های جدیدتر بازده بالاتری دارد چون که اصطلاحا هنوز جواب پس‌نداده‌اند و به همین دلیل ریسک فعالیت در آنها بالاتر است. همچنین برخلاف بانک‌های سنتی، هنگام استفاده از دیفای هیچ قانون مشخص یا بیمه‌ای بر مبادلات مالی شما حاکم نیست. اگرچه وام‌های دیفای با سایر دارایی‌های رمزنگاری شده وثیقه می‌شوند ولی اگر وام گیرنده‌ای به هر دلیلی قادر به بازپرداخت وام خود نباشد، روش‌های سنتی برای توجیه آن و نجات از مصادره وثیقه وجود ندارد. البته دیفای‌ها به تازگی در حال ارائه خدمات بیمه غیرمتمرکز نیز هستند که بنا بر ادعایشان ارزان‌تر و کارآمدتر از بیمه‌های سنتی هستند.
بر پایه ریسک‌های موجود در اپلیکیشن‌های آنلاین «امور مالی غیر متمرکز»، کارشناسان هشدار می‌دهند که سرمایه‌گذاران به طور منطقی باید بخشی از پس‌انداز و دارایی مازاد خود را که از دست رفتن آن آسیبی به روند جاری زندگی آنها وارد نمی‌کند، در امور مالی پرریسک به کار گیرند.
گزارش نقدینگی چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
کارشناس اقتصاد مسکن آقای فلانی! ساختار اقتصادی ایران را به اسب مرده تشبیه کرد! چرا که نیاز مالی برای احداث بعضی از طرح های مسکن را بیش از نقدینگی موجود در کشور می‌داند. و سخنگوی دولت اظهار کرد: یکی از راههای اصلی برای کنترل افزایش قیمت و تورم در سال جاری، مهار نقدینگی است. نقدینگی در بازار، نقدینگی در بورس… بله! نقدینگی…
بی شک شما هم مثل من، بارها واژه نقدینگی را در خبرها دیده یا شنیده اید. اما واقعا چقدر معنا و مفهوم نقدینگی، یا کاربرد آن را درک کرده‌ایم؟ تا چه اندازه تاثیر آن را بر بیکاری، تولید و تورم متوجه شده‌ایم؟
با ما همراه باشید، تا کمی حول این واژه پرکاربرد در حسابداری صحبت کنیم.
نقدینگی چیست؟
در اصطلاح به میزان سهولت تبدیل یک دارایی به پول نقد، نقدینگی یا Liquidity گفته می‌شود.
می‌توان گفت: نقدینگی مبلغی است که برای پرداخت بدهی، سرمایه گذاری یا دریافت خدمات بلافاصله در دسترس باشد.
اسکناس‌هایی که ما برای خرید روزانه به همراه داریم، نقدترین دارایی‌هایمان محسوب می‌شوند. هرچه یک دارایی سریع‌تر و بدون تغییر بسیار در ارزش ، به پول نقد تبدیل شود، نقدینگی آن بیشتر است. یعنی درجه نقدشوندگی دارایی های مختلف، میزان نقدینگی آنها را نشان می‌دهد.
مثلا با این اوصاف می‌شود گفت: به جمع پول و شبه پول در اقتصاد، «نقدینگی» می‌گویند.
نقدینگی در حسابداری یا Accounting liquidity
نقدینگی در حسابداری، توانایی یک شرکت یا فرد، در انجام تعهدات مالی از جمله وام یا بدهی ها را بیان می‌کند. در واقع، میزان پول آماده‌ای که در اختیار دارند را نشان می‌دهد. و بررسی می کند که این مجموعه یا شرکت، توانایی پرداخت بدهی‌های خود را در موعد مقرر دارد یا خیر؟!
در حسابداری ، نقدینگی، جزو دارایی ها محسوب می‌شود. و بر این اساس، در طرف راست ترازنامه حسابداری قرار می‌گیرد.
گزارش نقدینگی چیست؟
گزارش نقدینگی، در واقع همان موجودی نقد و بانک می‌باشد، که به صورت روزانه تهیه می‌شود. طبق این گزارش، مدیرعامل شرکت، هر روز در جریان میزان موجودی نقدینگی بانک‌ها در شرکت قرار می‌گیرد.
فرض کنید، ما یک شرکت با ١٠ حساب بانکی داشته باشیم. در این شرکت، مانده حساب هر کدام از بانک‌ها یک مقدار عددی مشخص بوده و جمع مانده آنها ۳ میلیارد تومان است. مثلا تعیین کند که کدام بدهی‌ها باید پرداخت شوند؟ تا چه زمانی و چقدر موجودی داریم؟و غیره…
همچنین، گزارش نقدینگی در تصمیم‌گیری فعالیت‌های آینده مانند استخدام‌کارمند، خرید کسب و کار جدید و مواردی از این دست، به شرکت کمک می‌کند.
سیپا مشاور اینجاست، تا پاسخگوی ابهامات احتمالی شما در این زمینه باشد.
نقدینگی مثبت و منفی
هرچه نقدینگی یک شخص یا شرکت بیشتر باشد، می‌توان گفت وضعیت مالی آن شخص یا کسب و کار بهتر است. بر این اساس، نقدینگی به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شود.
نقدینگی مثبت (افزایش نقدینگی)
یعنی کسب و کار شما برای ادامه انجام فعالیت و پرداخت وام ها به اندازه کافی پول دارد. افزایش نقدینگی معمولا ناشی از دریافت تسهیلات یا وصول مطالبات می‌باشد. نقدینگی مثبت، علاوه بر اینکه شرکت را سرپا نگه می‌دارد، به سازمان کمک می‌کند تا برای هزینه‌ها و تغییرات موقعیت‌های اقتصادی آماده باشد.
نقدینگی منفی( کاهش نقدینگی)
نقطه مقابل نقدینگی مثبت، نقدینگی منفی است. که باعث کاهش قدرت شرکت یا شخص، برای پیشرفت و تغییر موقعیت‌های اقتصادی می‌شود. به این معنی که شما بیش از فروش تان خرج می‌کنید و حتی ممکن است برای پرداخت وام، مجبور شوید مبلغی را از دیگران قرض کنید!
کاهش نقدینگی، ناشی ازهزینه‌هایی است که ازحساب های مالی برداشت می‌شوند.
انواع نقدینگی
در یک گزارش تحلیلی مالی، ممکن است انواع نقدینگی مشاهده شود، از جمله:
با استفاده از تنزیل یک جریان نقدی، ارزش یک کسب و کار را نشان می‌دهند.
وضعیت یک شرکت در پرداخت تعهدات مالی را بیان می‌کند.
در این قسمت درآمد شخص یا شرکت، پس از کسرمبلغ مالیات، تقسیم بر سهام موجود می‌شود.
- نرخ تبدیل پول نقد
این نرخ فاصله زمانی پرداخت هزینه اقلام توسط شرکت و دریافت آن از مشتری را نشان می‌دهد.
- نقدینگی فعالیت‌های اجرایی
این نوع از نقدینگی، فقط هزینه حاصل از فعالیت‌های اصلی شرکت را بیان می‌کند و درآمد سرمایه گذاری را شامل نمی‌شود.
مشخص کننده مقدار مبلغی است که شرکت، برای جبران کسری به آن نیاز دارد.
برای پرداخت سود سهام به سرمایه داران، از این نوع جریان نقدینگی استفاده می‌شود.
- هزینه‌های سرمایه گذاری
مشخص کننده گردش مالی مورد نیاز، برای سرمایه گذاری مجدد روی کسب و کارتان می‌باشد.
- نقدینگی مستقل سرمایه داری
بیان کننده تفاوت گردش مالی هزینه‌های سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اجرایی است.
- نقدینگی مستقل شرکت
این پارامتر برای ارزش گذاری شرکت استفاده می‌شود، با فرض اینکه این شرکت هیچ وامی ندارد!
- تغییرات نقدینگی خالص
تفاوت گردش مالی، طی یک دوره حسابداری با دوره دیگر را نشان می‌دهد.
تعریف جریان نقدینگی + اهمیت
جریان نقدینگی یا Cash flow، ورود تامین نقدینگی چیست؟ و خروج پول در یک کسب و کار، پروژه، تجارت و این گونه موارد را در یک دوره زمانی کوتاه (مثلاً یک ماهه) محاسبه می‌کند.
وضعیت جریان نقدینگی بیان می‌کند که، یک شرکت سرمایه خود را چگونه هزینه می‌کند؟ و یا سرمایه شرکت از کجا وارد می‌شود؟ تامین نقدینگی چیست؟
شرکت‌ها از نتایج به دست آمده‌ی جریان نقدینگی، برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی خود و آمادگی برای آینده کاریشان استفاده می‌کنند. چرا که جریان نقدینگی نشان دهنده همه مبالغی است که شرکت از طریق منابع سرمایه‌گذاری فعالیت‌های تجاری به دست آورده است.
همچنین بیان کننده هزینه ای است که در یک بازه مشخص برای فعالیت های کسب و کار یا سرمایه گذاری پرداخت شده است.
صورت حساب گردش جریان وجوه نقد
در صورت‌های مالی مفهومی داریم با عنوان «گردش وجوه نقد» که یکی از اجزای تشکیل دهنده صورت‌های مالی است. همانطور که در تعریف جریان نقدینگی هم اشاره کردیم، این صورت حساب نیز ورودی و خروجی‌های شرکت که به صورت نقدی واریز یا برداشت شده‌اند را، در طول دوره با اهمیتِ یک ساله، نشان می‌دهد.
انواع صورت گردش جریان وجوه نقد
آیتم‌های این گزارش، بر اساس آنچه که سازمان حسابرسی در صورت مالی نمونه تعیین می‌کند، مشخص و به همان ترتیب قرار می‌گیرند.صورت گردش جریان وجوه نقد، بر حسب فعالیت های شرکت به چند دسته تقسیم می‌شود.
- جریان های نقدی حاصل از فعالیت های عملیاتی
- جریان های نقدی ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری
- جریان های نقدی ناشی از فعالیت های تامین مالی
تورم چیست؟ تورم یا Inflation
از نظر اقتصادی، افزایش سطح عمومی قیمت ها در یک بازه زمانی معین «تورم» نام دارد. افزایش بی‌رویه قیمت کالاها و خدمات، بدون پشتوانه و برنامه‌ریزی، باعث ایجاد تورم می‌شود. تورم باعث کاهش قدرت خرید جامعه می‌شود. اما چگونه؟! به وسیله بر هم زدن تعادل بین تقاضای محصولات با نقدینگی موجود در جامعه، برای خرید آن محصولات.
زمانی که فاصله میان قیمت واقعی کالاها با قیمت فروش زیاد شود، اصطلاحا می‌گویند بازار متورم شده است. و هرچه این فاصله بیشتر باشد، نرخ تورم در جامعه بیشتر خواهد شد.
سخن پایانی
در این مقاله، گزارش نقدینگی و اهمیت آن را شرح دادیم. انواع نقدینگی را در حسابداری بیان کردیم و حتی گریزی مختصر داشتیم به صورت حساب گردش وجوه نقد و تعریف تورم. سعی کردیم با بیانی ساده به تعریف مفهوم نقدینگی و جریان نقدینگی بپردازیم. گفتیم هر چه نقدینگی بیشتر باشد، انجام تعهدات مالی برای یک شرکت یا شخص حقیقی، آسانتر خواهد شد.
شما باید بدانید که نقدینگی، یک سرمایه گذاری بسیار مهم و خاص است. زیرا نشان‌دهنده سطح عرضه و تقاضای اوراق بهادار یا دارایی شرکت شماست. همین طور بیان می‌کند که شما در صورت لزوم می‌توانید کدام دارایی را راحت تر فروخته و به سرعت به پول نقد تبدیل کنید.
اگر در این زمینه‌ها با سوالی مواجه هستید، مشاوران حرفه‌ای سیپا مشاور برای پاسخگویی آماده هستند. با ما تماس بگیرید یا پیام ارسال کنید.
دوستتان داریم!
دیدگاه شما