مزایای بورس بین ‌الملل

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

مزایای حذف دامنه نوسان از معایب آن بیشتر است/ روند بورس مثبت خواهد بود

امیررضا کاهدی گفت: برداشت من این است که هر عاملی که موجب شود عمق بازار افزایش پیدا کند، تلاش مثبتی خواهد بود. حذف دامنه نوسان هم موجب می‌شود هم بازار حرفه‌ای‌تر شود و هم عمق بازار افزایش پیدا کند.

به گزارش خبرنگار حوزه بانک، بورس و بیمه خبرگزاری آنا، بازار سرمایه در سال ۹۹ و با تبلیغات وسیعی که دولت وقت در این حوزه انجام داد، به‌یکباره صعودی تاریخی را تجربه کرد و در مدت فقط چند ماه حدود ۷۰۰ هزار واحد رشد را تجربه کرد و به قله تاریخی ۲ میلیون واحد رسید، اما به دلایلی بسیار زیادی از جمله دستکاری شاخص، گذاشتن محدودیت دامنه نوسان (که البته از قبل از روند صعودی بورس هم بود)، ورود به‌یکباره سهامداران عدالت و آزادسازی سهام عدالت و خرید و فروش ۶۰ درصد این سهام در بازه زمانی حدوداً هفت تا هشت ماهه که البته درنهایت دوباهر به مسدودی خرید و فروش انجامید و همچنین نبود مدیریت مناسب و باتجربه و کارکشته، شاخص کل بازار سرمایه مانند صعود تاریخی خود، ریزشی تاریخی را هم تجربه کرده، به گونه‌ای که بیشتر سهامداران عادی و تازه‌واردان بیشتر از ۷۰ درصد از سرمایه خود را در این بازار از دست دادند و برعکس افراد سوء‌استفاده‌گری هم بودند که از شرایط نامناسب و ضعف مدیریت نهایت بهره را بردند و در عرض چند شب سودهای میلیاردی به جیب زدند.

بیشتر بخوانید:

به هر حال از آن زمان تاکنون و در مدت حدود ۲۰ ماهی که از این رخداد ناگوار و تاریخی بورس می‌گذرد، امید بسیاری از سهامداران به بازگشت سرمایه از دست رفته‌شان به ناامیدی رسیده و برخی هم هنوز امیدوارند تا بورس رونق گذشته‌اش را بازیابد.

روند کلی‌ بازار سهام مثبت خواهد بود

امیررضا کاهدی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار آنا، در ارزیابی خود از آینده بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار اظهار کرد: اگر بخواهیم در میان‌مدت در خصوص بازار سهام ارزیابی داشته باشیم و به آن فکر کنیم، برداشتم این است که روند کلی‌ بازار سهام مثبت خواهد بود که این هم ناشی از دو اتفاق است.

دو اتفاق موجبات رشد بازار سهام را رقم می‌زنند

وی افزود: اتفاق نخست این است که اکنون فصل مجامع بورسی است و بالطبع سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند خرید کنند مزایای بورس بین ‌الملل که بتوانند DPS شرکت‌ها را بگیرند که البته تاکنون بد هم نبوده و چیزهای خوبی تاکنون داشته‌اند.

کارشناس بازار سرمایه متذکر شد: اتفاق بعدی که موجب روند مثبت بازار سرمایه خواهد شد و روی بورس تأثیر می‌گذارد، چشم‌انداز تورمی اقتصاد است. اصولاً هر وقت در اقتصاد تورم داریم، سود حسابداری شرکت‌ها متورم می‌شود و به تبع آن قیمت سهام هم به دلیل اینکه یک متغییر وابسته است، افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین یک چشم‌انداز رشد سود شرکت‌ها از باب تورم هم وجود دارد که این دو عامل، عوامل اصلی هستند که در میان‌مدت به‌نظرم رشد بازار سرمایه را موجب خواهند شد.

نرخ دلار و تأثیر مثبت روی شرکت‌های بورسی

کاهدی خاطرنشان کرد: البته اگر یک نگاهی به بازار ارز و کالاها بیندازیم، می‌بینیم که قیمت اکثر کالاها اکنون در حال قیمت خوردن با دلار ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان است که نشان می‌دهد یک ظرفیت بزرگی برای یک چنین جهشی در قیمت دلار هم وجود دارد که این مورد هم هم دوباره روی تعداد زیادی از شرکت‌های بورسی می‌تواند تأثیر مثبت بگذارد.

وی در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید مانند صعودی که در سال ۹۹ داشتیم، باز هم یک چنین صعودی داشته باشیم و شاخص به ۲ میلیون واحد برسد؟ شاخص کل بازار سهام بالاخره یک روزی به ۲ میلیون می‌رسد، موضوع فقط زمان رسیدن به این رقم است. امسال اوضاع شاخص روندی مثبتی خواهد داشت؛ اما نمی‌توان برای آن عددی مشخص کرد.

کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: به دو دلیل نمی‌توان برای شاخص در مزایای بورس بین ‌الملل سال جاری عددی مشخص کرد. یکی اینکه ما نمی‌توانیم شوک‌های موجود در بازار را پیش‌بینی کنیم، کل اقتصاد دنیا روی ویبره و نوشان شدید است و در بازار سرمایه ایران هم که ۱۰۰ برابر بیشتر نوسان و ویبره و شوک داریم.

بازار دائم دارد دستکاری می‌شود

کاهدی ادامه داد: دلیل دوم این است که ما دستکاری در بازار سهام را نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم. بازار دائم دارد دستکاری می‌شود و به همین دلیل گفتن عدد سخت است؛ ولی می‌توان پیش‌بینی کرد که امسال روند مثبتی را در شاخص کل شاهد خواهیم بود و البته بعید می‌دانم مثل سال ۹۹ صعود خیلی بزرگی داشته باشیم.

حذف دامنه نوسان هم موجب حرفه‌ای‌تر شدن بازار و هم افزایش عمق بازار می‌شود

مدیرعامل آریاسهم در پاسخ به این پرسش که شما جزء موافقان حذف دامنه نوسان هستید یا در زمره مخالفان قرار دارید؟ تشریح کرد: برداشت من این است که هر عاملی که موجب شود عمق بازار افزایش پیدا کند، تلاش مثبتی خواهد بود. حذف دامنه نوسان هم موجب می‌شود هم بازار حرفه‌ای‌تر شود و هم عمق بازار افزایش پیدا کند.

مزایای حذف دامنه نوسان بر معایب‌ آن می‌چربد

کارشناس بازار سرمایه یادآوری کرد: البته حذف دامنه نوسان با ریسک‌هایی هم همراه خواهد بود، به‌ویژه برای کسانی که غیرحرفه‌ای هستند یا افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دارند که این سرمایه‌گذاران ممکن است با حذف دامنه نوسان یک مقدار دچار ریسک شوند؛ ولی کسی که در بازار، بلندمدت فکر می‌کند و آدم حرفه‌ای هم است، دچار مشکل نخواهد شد؛ بنابراین به‌طور کلی فکر می‌کنم مزایای حذف دامنه نوسان بر معایب‌ آن می‌چربد.

شفافیت و ایجاد تنوع در مشتریان از مزایای تشکیل بورس نفت است

دکتر حسینی مدیرعامل بورس انرژی ایران ضمن اشاره به این که در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و اسناد بالادستی به موضوع تنوع بخشی و شفافیت در فروش نفت اشاره شده است، گفت: شروع فعالیت بورس نفت ملزم به رعایت مقدماتی برای عرضه نفت خام در چرخه بین المللی بورس انرژی است که در حال انجام آن هستیم.

به گزارش مسیر اقتصاد بیش از یک دهه است که مسئله عرضه و فروش نفت خام در بورس نفت میان کارشناسان و مسئولین مطرح است و حتی در مقاطعی تا چند قدمی اجرایی شدن نیز پیش رفته است.

در ادامه شاهد گفتگوی تفصیلی مسیر اقتصاد با سید علی حسینی مدیر عامل بورس انرژی ایران در رابطه با تاریخچه، الزامات و همچنین سایر جزئیات فروش نفت در بورس انرژی ایران خواهید بود.

مسیر اقتصاد: مسئله بورس نفت از چه زمانی در ایران مطرح شد و در آن زمان چه شرایطی برای فروش نفت مد نظر بود؟

دکتر حسینی: ایده اولیه تاسیس و راه اندازی بورس نفت در سال ۱۳۸۱ مطرح گردید و در آن مقطع بیشتر تاکید بر فاز مطالعاتی و بررسی تجربه جهانی موضوع قرار داشت. در آن زمان یکی از اهداف اساسی، متنوع ساختن روش ­های فروش نفت و گسترده ­ساختن طیف خریداران نفت خام بود.

تاکید به شفافیت و تنوع بخشی مشتریان در قوانین و سیاست های بالادستی

مسیر اقتصاد: مزیت های فروش نفت در بورس چه خواهد بود؟

دکتر حسینی: فروش نفت در بورس انرژی علاوه بر کشف قیمت و افزایش شفافیت در معاملات موجب تنوع بخشی در روش ­های فروش نفت­ خام نیز می­ گردد. این موضوع به صراحت در بندهای ۱۳ و ۲۳ سیاست­های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و بند (ح) ماده ۴ قانون برنامه پنج­ساله ششم توسعه اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ جمهوری اسلامی ایران نیز دیده می­ شود.

لذا ارتقای بازاریابی و جذب مشتریانی که بعضاً ممکن است شرکت ملی نفت ایران به لحاظ تسویه وجوه حاصل از فروش نفت خام تاکنون با آنها قراردادی نداشته است، می­ تواند از مسیر بورس به دلیل مزایای کارکردی (دریافت پیش­ پرداخت از خریداران به عنوان حسن ایفای تعهدات) مورد توجه ویژه قرار گیرد و ریسک حاصل از معاملات را کاهش دهد.

افزایش عمق بازارهای مالی و ثبات در قیمت­ با ایجاد بورس نفت

البته این موضوع صرفاً محدود به معامله فیزیکی نفت خام نمی ­شود. راه ­اندازی عرضه و معامله قراردادهای آتی نفت خام یکی از اهداف اصلی بورس انرژی محسوب می ­گردد. بدیهی است به لحاظ فقهی و کارکردی، لازمه راه ­اندازی قراردادهای آتی نفت خام در بورس، برخورداری از توانایی لازم در راستای ایفای تعهدات معاملات در صورت تحویل فیزیکی کالا می­ باشد. در نتیجه فروش نفت به صورت فیزیکی می­ تواند زمینه ساز راه ­اندازی و توسعه بازار مشتقه نفت خام نیز به شمار آید.

این موضوع سبب افزایش عمق بازارهای مالی و افزایش ثبات در قیمت­ گذاری این محصول استراتژیک در کشور می­ گردد. کما اینکه در حال حاضر نیز برخی بورس ­ها در منطقه همچون بورس کالای دبی با عملی ساختن این موضوع، تبدیل به یک بورس قیمت­ گذار در منطقه شده اند و این موضوع نیاز به هماهنگی و تسریع بیش از پیش برای تقویت بورس انرژی ایران در میان متولیان امر در سطح سیاستگذاری و تصمیم گیری دارد.

مسیر اقتصاد: آیا شفافیت حاصل از فروش نفت در بورس، می تواند مشکلی برای فروش نفت ما در اثر تحریم های احتمالی ایجاد کند؟

دکتر حسینی: شفافیت در بورس هیچ­گونه منافاتی با عملکرد کنونی در فروش نفت در کشور ندارد و مشکلی در این زمینه ایجاد نمی ­کند. در حال حاضر نیز بخشی از محاسبات صورت گرفته در اعلام قیمت که اصطلاحاً به آن قیمت مبنا می­ گوییم از بورس ­ها و بازارهای متشکل اخذ می­ گردد و یک مابه‌­التفاوت نیز متناسب با شرایط هر منطقه (کشور) به آن اضافه یا از آن کسر می­ شود.

به عبارت دیگر قیمت رسمی فروش (OSP) که توسط شرکت ملی نفت ایران ارائه می ­شود مبتنی بر شرایط خاص برای هر ماه میلادی اعلام می­ گردد و بخش قیمت مبنا نیز از میانگین قیمت ­های اعلامی در بورس یا مجلات معتبر بین­ المللی اخذ می­ شود. با کمک به توسعه معاملات نفت خام در بورس انرژی می­ توانیم موضوع قیمت ­گذاری را که درحال حاضر بعضاً از بورس ­های فعال در منطقه دریافت می ­شود از بورس کشور خودمان اخذ نماییم.

امنیت در عرضه، فروش و قیمت گذاری نفت در بورس

مسیر اقتصاد: آیا تخفیفی برای مشتریان بورس نفت نسبت به قیمت های جهانی درنظر گرفته خواهد شد؟ اگر جواب مثبت است چه دلیلی برای آن وجود دارد؟ اساسا نحوه قیمت گذاری نفت بر چه اساس است؟ آیا منبعث از قراردادهای بلند مدت فروش شرکت ملی نفت است؟

دکتر حسینی: قیمت­ های اعلامی همانند فرآیند فعلی اعلام قیمت از سوی شرکت ملی نفت می ­باشد. متناسب با شرایط هر عرضه، فروشنده اختیار دارد قیمت پایه را تعیین نماید. این موضوع به تصمیم­ گیری عرضه کننده بستگی دارد و الزامی برای اعمال مابه التفاوت قیمت وجود ندارد. اساساً قیمت ­گذاری نفت از دو بخش تشکیل می ­شود:

یک بخش مربوط به قیمت مبنا (base price) است که از میانگین قیمت­های فروش به مقاصد مشابه بدست می ­آید و بخش دیگر مربوط به ما به التفاوت (پریمیوم) است که به قیمت مبنا اضافه می ­شود و برای مقاصد صادراتی گوناگون تحت عنوان قیمت رسمی فروش (OSP) مزایای بورس بین ‌الملل توسط شرکت ملی نفت به صورت ماهانه اعلام می­ شود.

قیمت قراردادهای بلندمدت فروش نفت بر قیمت فروش فیزیکی نفت بی­ تاثیر نیست اما عملاً این موضوع از نگاه بورس در قالب قراردادهای آتی نفت خام (Futures) مورد ملاحظه و بررسی قرار می ­گیرد. به بیانی دیگر، در صورتی که قراردادهای آتی نفت خام مورد معامله قرار گیرند، می ­توان قیمت ­های کنونی را مبتنی بر قراردادهای آتی ارائه نمود که این موضوع موجب امنیت عرضه و فروش نفت و متعاقبا قیمت­ گذاری بهینه می­ گردد.

توسعه بازاریابی و فروش نفت از کشف قیمت نفت در بورس منتج می شود

مسیر اقتصاد: آیا قیمتی که در بورس بر اساس آن معامله صورت می گیرد بر قیمت قراردادهای بلند مدت تاثیر نمی گذارد؟ اگر بله چه تدابیری برای جبران خسارت احتمالی اندیشیده شده؟

دکتر حسینی: قیمت ­گذاری در بورس به هیچ عنوان موجب ایجاد خسارت نمی ­گردد. با بررسی تجربه جهانی و توجه به بازارهای انرژی در منطقه و جهان به این نکته پی می ­بریم که موضوع کشف قیمت در بورس موجب جذب خریداران و سرمایه­ گذاران بیشتر می­ گردد و عملاً موجب توسعه بازاریابی و فروش نفت خام می­شود.

لذا بورس به عنوان ابزاری جهت توسعه مقاصد صادراتی و جذب مشتریان در کنار شفافیت و کشف قیمت عمل می­ کند. همچنین لزوما معامله تمامی محموله ­های نفت خام در بورس مدنظر نیست، بلکه راه­ اندازی بازارهای مشتقه از اهداف اساسی هر بورسی به شمار می ­آید که درحقیقت می­ توان به عنوان یک ابزار پوشش ریسک قیمتی از آن بهره برد.

هیچ محدودیتی در تسویه ارزی و ریالی نفت وجود ندارد

مسیر اقتصاد: نحوه تسویه پول به صورت ارزی است یا ریالی؟ اگر ارزی باشد آیا شرکت های ایرانی از این توان برخوردار هستند؟ اگر ریالی است مبنای نرخ تسعیر ارز چیست؟

دکتر حسینی: به لحاظ اجرایی هیچ گونه محدودیتی در تسویه (ریالی یا ارزی) در بورس وجود ندارد، اما بر اساس جلسات متعدد با حضور تمامی نهادهای دخیل در این حوزه پیش بینی شده است تا در حال حاضر عرضه فیزیکی به صورت ارزی صورت گیرد. اینکه صرفا شرکت ­های ایرانی یا خارجی مزایای بورس بین ‌الملل در معامله حضور داشته باشند مدنظر نیست، بلکه هرشرکتی که شرایط لازم (registry) را اخذ نماید می­ تواند در معاملات شرکت کند.

مسیر اقتصاد: آیا نفت عرضه شده در بورس دارای مقصد مشخصی نیز برای صادرات هستند که برای خریدار الزام آور باشد؟

دکتر حسینی: این موضوع می تواند براساس نظر عرضه کننده تعیین گردد.

مسیر اقتصاد: شرکت های متقاضی خرید باید دارای چه شرایطی باشند و چه ضمانت هایی فراهم کنند؟

دکتر حسینی: شرکت­ های متقاضی می ­بایست فرآیند تایید (registry) از سوی شرکت ملی نفت را طی کنند. این شرایط برروی سایت امور بین­ الملل شرکت ملی نفت ایران در دسترس می ­باشد. برای ضمانت جهت حسن ایفاد تعهدات نیز خریداران می­ بایست درصد معینی از ارزش تقریبی معامله را نزد اتاق پایاپای تودیع نمایند.

بورس نفت، محدویتی برای شرکت ملی نفت ایجاد نمی کند

مسیر اقتصاد: نهاد عرضه کننده نفت در بورس امور بین الملل شرکت ملی نفت است؟ اگر این طور باشد آیا امیدی به تحقق فروش در بورس دارید، با توجه به اینکه برای امور بین الملل محدودیت ایجاد می شود نسبت به سابق؟

امور بین ­الملل شرکت ملی نفت متولی این امر از سوی شرکت ملی نفت ایران می ­باشد. با توجه به نکات پیش ­گفته، عرضه نفت خام در بورس انرژی نه تنها محدودیتی برای شرکت ملی نفت ایجاد نمی ­کند، بلکه موجب گسترش و توسعه بازاریابی، تنوع مشتریان و مقاصد صادراتی نیز می­ گردد. از طرفی به دلیل سازوکارهای موجود در تسویه معاملات در شرکت سپرده ­گذاری مزایای بورس بین ‌الملل مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، ریسک ناشی از ایفای تعهدات خریداران نیز پوشش داده می­شود.

مسیر اقتصاد: آیا بورس توان ایجاد تعهد برای تحقق انجام معامله در قیمت کشف شده برای طرفین را به لحاظ قانونی و اجرایی دارد؟

دکتر حسینی: از این حیث نفت خام نیز مشابه سایر کالاهای پذیرفته شده دربورس مشمول قوانین و مقررات جاری بورس می باشد و درصورت وجود متقاضی، انجام معامله امکان پذیر است.

مسیر اقتصاد: در حال حاضر این طرح در چه وضعیتی قرار دارد و چه زمانی را برای شروع عرضه نفت در بورس پیش بینی می کنید؟

دکتر حسینی: درحال حاضر بورس انرژی در کنار شرکت ملی نفت ایران و شرکت سپرده گذاری مرکزی مشغول فراهم ساختن مقدمات لازم برای عرضه نفت خام در رینگ بین المللی بورس انرژی هستند که درصورت نهایی شدن این مقدمات شاهد اولین عرضه آن خواهیم بود.

چگونگی ثبت شکایت از کارگزاری بورس

بورس و سرمایه گذاری در بازار بورس، امروزه تبدیل به یکی از مفاهیم و شاخصه های مهم اقتصاد شده و سرمایه های خرد و کلان فراوانی را به خود جلب نموده است.

این بازار قدرتمند در تمامی کشورها فعال بوده و هرچه اقتصاد کشوری فعالتر و حضور شرکتهای مزایای بورس بین ‌الملل خصوصی و دولتی در آن پویاتر باشد، بازار بورس نیز طبیعتا دارای پویایی بیشتری بوده و به رشد شاخص اقتصادی کمک شایانی خواهد کرد.

در ادامه به بررسی مختصری از بورس، فعالیت در آن و چگونگی پیگیری اختلافات و شکایات به وجود آمده بین سرمایه گذار و سرمایه پذیر خواهیم پرداخت.

بورس چیست؟

شرکت های مختلف اعم از دولتی و خصوصی، بخشی از سهام خود را در قالب اوراق بهادار برای فروش عرضه میکنند.

در واقع بازار بورس، بازاری است متشکل از دو گروه فروشندگان اوراق بهادار (شرکتها و اشخاص حقوقی) و خریداران (اشخاص حقیقی و حقوقی).

در این بازار، خریداران و فروشندگان به خرید و فروش اوراق بهادار مانند سهام، اوراق مشارکت و… میپردازند.

مرکز اصلی بورس اوراق بهادار ایران در تهران قرار دارد، اما کارگزاری های مختلفی در سایر شهرهای ایران به نمایندگی از شعبه اصلی، بر روند خرید و فروش اوراق بهادار نظارت دارند.

چرا در بورس سرمایه گذاری میشود؟

بسیاری از اشخاص به ویژه اشخاص حقیقی دارای پس اندازهایی هستند که نمیدانند با آن چه کاری انجام دهند؛ یا میزان این سرمایه و پس انداز به اندازه ای نیست که بتوان با آن کسب و کاری را راه اندازی کرد. با اینحال صاحب سرمایه علاقمند به سرمایه گذاری و دریافت سود از پول خود میباشد.

در این موارد یکی از راههای کسب سود مطمئن، سرمایه گذاری در بازار بورس میباشد؛ چرا که علاوه بر افزایش سرمایه اولیه شخص، چرخ های تولید و اقتصاد با سرعت بیشتری به گردش درمی آیند.

مزایای سرمایه گذاری در بورس

• امکان سرمایه گذاری با حداقل سرمایه
• قانونی بودن سرمایه گذاری در بورس
• کسب درآمد
• امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری
• حفظ سرمایه در برابر تورم
• قابلیت نقد شوندگی سریع

معایب سرمایه گذاری در بورس

سرمایه گذاری در بورس نیز همانند تمامی فعالیت های اقتصادی میتواند با خطراتی مواجه شود.

برخی از معایب و خطرات خرید سهام در بورس عبارتند از:

• تاثیرات اتفاقات سیاسی
• خطر از دست دادن سرمایه
• اشتباه در انتخاب شرکت مناسب برای سرمایه گذاری
• تاثیر شایعات و اخبار مختلف بر بازار بورس و سهام
• خطای تحلیلگران
• تجربه کم سرمایه گذار و عدم اطلاع درست از اصول سرمایه گذاری در این بازار

مرجع شکایت از معاملات بورس

در فرآیند معاملات بورس بین خریدار و فروشنده، شکل گیری اختلافات اجتناب ناپذیر است.

در ماده ۳۶ قانون بازار اوراق بهادار آمده است: «کلیه اختلافات بین فعالین بازار سرمایه که ناشی از فعالیت حرفه ای آنها باشد، میبایست ابتدا در کمیته سازش کانون ها مطرح و در صورت عدم سازش، در هیات داوری موضوع آن قانون رسیدگی شود.

ضمنا آرای صادر شده از سوی هیات داوری قطعی و لازم الاجرا بوده و اجرای آن به عهده اداره ها و دوایر اجرای ثبت اسناد و املاک میباشد».

بر اساس این مصوبه و همچنین ماده ۱۵ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، رسیدگی به دعاوی سود سهام در صلاحیت کمیته سازش کانون کارگزاران و سپس هیات داوری سازمان بورس است.

بنابراین راه ورود به فرآیند رسیدگی به اکثر اختلافات در بازار سرمایه و صدور آرای قطعی و لازم الاجرا در این خصوص و احقاق حقوق سرمایه گذاران، نهادهای مالی و تشکل های خودانتظام، تشکیل پرونده در کمیته سازش کانون کارگزاران میباشد.

نحوه شکایت از کارگزاری بورس

با توجه به اینکه حمایت از حقوق و منافع فعالان بازار به استناد قانون بازار اوراق بهادار و قانون ارتقاء نظام اداری و مقابله با فساد، از جمله وظایف اداره رسیدگی به شکایات و خمایتهای حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران است، لذا مسئولیت رسمی دریافت و بررسی شکایتهای اشخاص حقیقی و حقوقی بر عهده این اداره حواهد بود.

با اینحال برای اعلام تخلف کارگزاری های رسمی سازمان بورس و همچنین شرکت هایی که در بازار بورس و سرمایه فعال هستند، میتوانید از روش های دیگر نیز اقدام نمایید:

1. اعلام شکایت به سازمان بازرسی کل کشور
2. شکایت از طریق قوه قضاییه
3. مراجعه به سامانه رسمی ثبت تخلفات بورس به آدرس https://tse.ir/ .

در این سامانه میتوانید تخلفات کارگزاری بورس را اعلام کرده و گزارش ماوقع را اعلام نمایید.

رسیدگی به شکایات شما از این طریق به طور معمول بین دو تا چهار هفته به طول خواهد انجامید و نتیجه رسیدگی به گزارش شما، اعلام خواهد شد.

چگونه شکایت از بورس را در سامانه ثبت کنیم؟

فرآیند ثبت شکایت در سامانه اداره رسیدگی به شکایات و حمایتهای حقوقی (سمتا) بسیار ساده بوده و وقت چندانی از شما نخواهد گرفت.

ترتیب ثبت شکایت از بورس به ترتیب زیر میباشد:

1. مراجعه به سایت https://shekayat.seo.ir/
2. انتخاب گزینۀ «طرح شکایت» که در قسمت سمت چپ صفحه و در زیر عنوان «امکانات سامانه» قرار دارد.
3. چنانچه شخص حقیقی و یا حقوقی هستید، گزینه مرتبط با خود را انتخاب کنید.
4. پس از قبول قوانین مربوط به شکایت، وارد صفحه ای میشوید که باید در آن اطلاعات هویتی خود را درج کنید؛ در انتها گزینه «ثبت درخواست» را کلیک نمایید.
5. چنانچه از نمایندگی یا کارگزار بورس شکایت دارید، اطلاعات آن را در این قسمت وارد کنید.
6. در قسمت متشاکی باید عنوان متشاکی را انتخاب کنید که شامل این گزینه ها میباشد: نهاد مالی غیر کارگزار، ناشر اوراق بهادار، کارگزار یا تشکل خودانتظام. مشروح درخواست و شکایت خود را در کادری که بدین منظور مدنظر قرار داده شده است، نوشته و سپس گزینه «ثبت» را کلیک کنید.
7. چنانچه قبلا شکایتی انجام داده اید، اطلاعات مربوط به آن را نیز وارد نمایید.
8. چنانچه برای شکایت خود مدارک و مستدلاتی دارید، در این مرحله اسناد خود را ضمیمه کرده و در انتخا کلید ثبت را انتخاب نمایید.
9. پس از تکمیل تمامی مراحل فوق، کد رهگیری توسط سایت برای شما صادر خواهد شد؛ همچنین یک پیامک از طرف سازمان بورس به شماره موبایلی که در قسمت اطلاعات شخصی وارد کرده اید، ارسال میشود که حاوی اطلاعات و راهنمایی هایی برای پیگیری شکایت و انجام مراحل بعدی میباشد.

اگر پس از خواندن این مقاله هنوز هم ابهاماتی درمورد این موضوع حقوقی دارید، میتوانید با وکلا و مشاورین در این زمینه به صورت مشاوره تلفنی یا مشاوره آنلاین ارتباط بگیرید.

مزایای عرضه فیزیکی خودرو در بورس

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: مهم ترین مزیت عرضه فیزیکی خودرو در بورس کشف نرخ واقعی خودرو، شکسته شدن بازار انحصاری و ایجاد رقابت در بازار خودروی کشور است.

به گزارش ایبِنا از خانه ملت، محمدرضا پورابراهیمی با اشاره به معامله فیزیکی خودرو در بورس کالا، گفت: هر کالایی که امکان استاندارسازی آن وجود داشته باشد و سازنده مایل به عرضه آن در بورس باشد می تواند در بورس کالا عرضه شود.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه معامله فیزیکی خودرو می تواند پشتوانه ای برای تامین مالی صنعت خودرو محسوب شود، افزود: خودروسازان از طریق معامله در بورس کالا می توانند نقدینگی موردنیاز شرکت ‌هایشان را از راه جذب خریدار تامین کنند و همچنین با این اقدام می توان زمینه کشف قیمت واقعی محصولات خودرویی را ایجاد کرد.

وی ادامه داد: شرکت های خودروسازی می توانند توافق کنند که معاملات پیش فروش خودرو و یا تغییرات قیمت را از بورس کالا دنبال کنند.

** ایجاد شفافیت در بازار خودرو با عرضه در بورس

پورابراهیمی با بیان اینکه با عرضه خودرو در بورس بازار خودرو شفاف می شود، یادآور شد: قیمت گذاری ها در بورس لحظه ای، به روز و حساب شده بوده و قیمت واقعی خودرو در بورس لحظه ای مشخص می شود و تعهدات فنی، زمان تحویل تضامین خاص خود را دارد.

وی افزود: با معامله خودرو در بورس افراد می توانند پیش خرید، پیش فروش خودرو و معاملات آتی را از طریق بورس انجام دهند.

این نماینده مردم در مجلس دهم، ادامه داد: مهم ترین مزیت عرضه خودرو در بورس کشف نرخ واقعی خودرو، شکسته شدن بازار انحصاری و ایجاد رقابت در بازار خودروی کشور است.

رئیس کمیسیون اقتصادی با اشاره به ایجاد بازار غیر واقعی در حوزه خودرو، تصریح کرد: معامله خودرو در بورس می تواند زمانی که تقاضای کاذب در بازار ایجاد و سبب تشکیل بازار غیر واقعی می شود، این حباب قیمتی را شکسته و قیمت واقعی خودرو را نشان می دهد.

مزایای قراردادهای اختیار معامله چیست؟

گیتی آنلاین - از آمار رشد صنعت اختیار معامله ها در بورس های جهانی، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی داشته و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند.

سابقه معامله قراردادهای اختیار معامله ( options ) به سال ۱۹۷۳ (یعنی ۴۴ سال قبل) بر می­ گردد. در دهه های اخیر طبق آمار «شورای صنعت اختیار معامله­ ها» ( OIC ) حجم کل قراردادهای اختیار معامله در بورس­ های ایالات متحده در ۱۹۵۹ حدود ۵۰۷ میلیون بوده است. تا ۲۰۰۷ این رقم رشد چشم گیری نموده و از ۳ میلیارد قرارداد فراتر رفته است. در سطح جهانی تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس­ ها در سال ۲۰۱۵ به ۷۸/۲۴ میلیارد قرارداد رسید که نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدی معادل ۵/۱۳ درصد داشته است لذا صنعت مزبور بالاترین نرخ رشد را از ۲۰۱۰ تجربه کرده است. در منطقه آسیا- پاسیفیک رشد مزبور بیشترین بوده یعنی به ۷/۳۳ درصد رسیده و تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس ­ها آن منطقه ۷/۹ میلیارد قرارداد بوده است.

از ارائه آمار رشد این صنعت و بازار در مقدمه بالا، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی دارند و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند که چنین رشدی را بخصوص در آسیا پاسیفیک تجربه کرده ­اند. اما چرا این ابزار معاملاتی این چنین مقبولیت عام پیدا کرده است؟ هر چند می­دانیم ریسک­ های آن حکم می­کند که این قراردادها فقط برای معامله­ گران مطلع و آگاه مفید فایده باشند؛ اما به راستی مهمترین مزیت­ های قراردادهای اختیار کدام اند؟

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

مزایای قراردادهای اختیار معامله

گرچه بیش از ۴۰ سال از معرفی آنها می­ گذرد ولی گویا توجه به شایستگی آنها همین چند سال شروع شده است. برخی از سرمایه­ گذاران از انجام معاملات اختیار معامله ­ها ( options ) سرپیچی می­ کنند چرا که بر این باورند آن قراردادها پیچیدگی­ های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آنها مشکل است. برخی از سرمایه­ گذاران تجربه تلخی از اولین تجارت خود از تجارت آنها دارند، زیرا نه خود آنها و نه کارگزار آن ها اموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی بکارگیری آن ابزارها ندیده ­اند. بکارگیری نامناسب و نادرست از قراردادهای اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، میتواند به مشکلات عدیده­ ای منجر شوند.

باید گفت که واژه «ریسکی» ( risky ) و یا «خطرناک» ( dangerous ) که به ناحق به این قراردادها توسط برخی رسانه های مالی در دنیا سنجاق شده است، اجازه نمی ­دهند مزایای آن از پشت ابرها تیره نمایان شوند. لذا این امر برای سرمایه ­گذاران بخصوص منفرد از اهمیت خاصی برخوردار است که قبل از هر گونه تصمیمی درباره ارزش قرارداد اختیار معامله به هر دو روی سکه دقیق شوند.

مزایای کاربرد قراردادهای اختیار معامله می توان در چهار دسته (بدون ترتیب اهمیت) خلاصه نمود. آنها کارایی و کارآمدی هزینه ­ها ( cost efficiency ) را افزایش می­ دهند، می­توانند ریسک کمتری نسبت به «سهام» داشته باشند؛ معاملات آن ها درصد بازده بالقوه بالاتری بدست می­ دهند و سرانجام آنها تعداد متنوعی از استراتژی­ های معاملاتی را ارائه می ­کنند. پس از توجه به شرح بسیار مختصری که برای هر کدام آنها داده خواهد شد، اگر ارزیابی مجددی درباره قرادادهای اختیار معامله داشته باشید. از فرصت ­های پیش رو در بورس­ های کشور بیشتر و بهتر استفاده خواهید برد.

1. کارآیی هزینه­ای

قراردادهای اختیار معامله در کاربرد اهرم­ های مالی ( Leveraging ) با قدرت عمل می­کنند بطور دقیق­ تر، یک سرمایه­ گذار می­تواند به کمک اختیار معامله­ ها وضعیت یا موفقیت معاملاتی خاصی را در مورد سهام بخود بگیرد که در مقایسه با وضعیت مشابه آن درباره سهام (خرید یا فروش) بدون کمک اختیار معامله، هزینه­ های بزرگی را متحمل نشود. برای مثال، برای خرید ۲۰۰ سهم ۸۰ دلاری، یک سرمایه ­گذار می­باید ۱۶۰۰۰ دلار هزینه کند. در حالی­که اگر آن سرمایه­ گذار یا خریدار آن سهام اقدام به خرید دو قرارداد اختیار خرید ( call options ) به ۲۰ دلار می ­نمود. (هر قرارداد شامل ۱۰۰ سهم است)، کل هزینه­ هایی که او می ­بایست بپردازد ۴۰۰۰ دلار می­ شد. (۲۰ دلار قیمت هر قرارداد در بازار ×۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد). در این گزینه سرمایه­ گذار مزبور ۱۲۰۰۰ دلار از سرمایه خود را در اختیار دارد تا به صلاح خود صرف گزینه­ های دیگر نماید. واضح است کار «به همین سادگی» نیست، سرمایه گذار مزبور مجبور است قرارداد اختیار خرید مناسب و درستی را خریداری نماید که بتواند با وضعیت یا موقعیت آن سهم بخوبی برابری کند. گرچه، این استراتژی (که بدان " جایگزینی سهام " می­گویند) تنها گزینه قابل قبول نیست ولی روشی عملی و مفید و از نظر هزینه­ ها کارآمد است.

مثال، فرض کنید شما تمایل به خرید سهام شرکت «آتیه» نموده­ اید، زیرا فکر می­کنید در چند ماه آینده سهام مزبور ترقی خواهند نمود. شما می­خواهید ۲۰۰ سهم آن شرکت را که هر سهم ۱۳۱ دلار معامله می­شود، خریداری نمایید، این سرمایه­ گذاری یا خرید برای شما در کل ۲۶۲۰۰ دلار هزینه در بردارد. به جای آنکه آن همه پول را درگیر کنید، شما می ­توانید به بازار قراردادهای اختیار معامله در بازار سهام یا بورس کالا مراجعه کرده و اختیار معامله مناسبی را که بسیار به آن سهام هم تراز هستند انتخاب کنید و یک قرارداد اختیار خرید ( call option ) برای چند ماه آینده با قیمت توافقی یا قیمت اعمال ۱۰۰ دلار به مبلغ ۳۱ دلار خریداری کنید. برای کسب یک وضعیت یا موقعیت معادل اندازه ۲۰۰ سهم که در بالا اشاره شد، شما به دو قرارداد نیاز دارید. این امر کل سرمایه­ گذاری شما را به ۶۸۰۰ دلار می­ رساند. (۳۴ دلار قیمت آن قرارداد در بورس × ۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد) که با حجم سرمایه ­گذاری قبلی بر روی همین تعداد از آن سهام که ۲۶۸۰۰ بود کلی تفاوت دارد. این مزایای بورس بین ‌الملل تفاوت را می توانید در حساب خود بخوابانید و سود سپرده آنرا بگیرید و یا به شکار فرصت­ها سرمایه­ گذاری در دارایی­های دیگری (مثل مشتقه ­های کالایی) تا بدین وسیله سبد دارایی­ های (پرتفوی) خود را متنوع تر ساخته و ریسک سرمایه ­گذاری ­های خود را کاهش دهید (به همبستگی آماری بین کالاها و سهام در پرتفوی خود توجه داشته باشید که منفی­ اند، یعنی در صورت کاهش قیمت یک قلم افزایش قیمت در دیگری حافظ منافع ما می­شود!).

با توجه به طولانی شدن بحث، اجازه دهید ۳ مزیت دیگر اختیار معامله را در یادداشت بعدی مطرح کنیم.