با راه‌اندازی اختیار معامله زعفران ریسک کشاورزان کم می‌شود
معاملات قراردادهای آپشن زعفران در حالی از ۱۲ اسفندماه جاری در بورس کالای ایران راه اندازی می شود که مدیرعامل مشاور سرمایه گذاری آوای آگاه راه اندازی این ابزار نوین مالی را روشی برای کاهش ریسک زعفران کاران دانست.
به گزارش «کالاخبر»، محمدرضا سرمدی در خصوص ویژگی های معاملات قراردادهای آپشن در بازارهای مشتقه به ایسنا گفت: به طور کلی مهم ترین ویژگی ابزار معاملاتی آپشن، بیمه کردن قیمت ها در آینده است و محصول زعفران نیز از این قاعده مستثنی نیست .
این کارشناس معاملات بازار ویژگی‌های معاملات شبانه مشتقه افزود: اتفاق مثبتی که در سال جاری در بازار زعفران رخ داد، راه اندازی معاملات قراردادهای آتی طلای سرخ در بورس کالا بود که در این رابطه استقبال خوبی هم از سوی کشاورزان و زعفرانکاران و هم از سمت سرمایه گذاران و بازیگران بازار آتی به عمل آمده است .
وی حُسن و ویژگی های مهم ابزار معاملاتی آپشن نسبت به قراردادهای آتی را ریسک معاملاتی کمتر و نیاز به سرمایه در گردش اندک عنوان کرد و افزود: این نوع قراردادها ضمن بیمه قیمت برای آینده، ریسک معاملات را نیز برای کشاورزان کاهش می دهد و زعفران کار به سرمایه در گردش کمتری هم برای انعقاد این قراردادها نیاز دارد .
این کارشناس بازار مشتقه با تاکید بر لزوم برگزاری دوره ها و کلاس های آموزشی برای زعفران کاران و فعالان بازار سرمایه گفت: با توجه به اینکه آپشن ابزاری پیچیده است و امکان اتخاذ استراتژی های معاملاتی ترکیبی بین بازار نقد و آتی این پیچیدگی را دوچندان می کند، باید آموزش های لازم به علاقه مندان به این معاملات ارایه کرد که خوشبختانه دوره های آموزشی از سوی بورس کالا در جریان است .
وی ورود بازیگران حرفه ای بازار آتی به معاملات آپشن زعفران را اتفاقی مثبت ارزیابی کرد و گفت: با ورود آربیتراژگران و بازیگران حرفه ای بازار اوراق و قراردادهای آتی به معاملات آپشن، بازار این ابزارهای نوین مالی عمق بیشتری پیدا خواهد کرد و همین امر موجب می شود کشاورزان و زعفران کاران نیز از این عمق بازار بیشتر منتفع شوند .
سرمدی عمق بخشیدن به معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی را عاملی مهم در ایجاد رونق و استقبال از معاملات آپشن زعفران دانست و گفت: با توجه به حجم معاملات آتی زعفران در بورس، اگر سررسید قراردادهای آپشن برای بازه زمانی دورتر باشد، بهتر است.
سشن های معاملاتی بازار فارکس
در این مقاله قصد داریم به شما کمک کنیم تا متوجه بشید که سشن های معاملاتی فارکس به وقت ایران به چه صورت هست و ساعت کار بازار فارکس چطور تنظیم میشه.
فارکس یک بازار 24 ساعته است ولی رفتار این بازار ، حجم معاملات و شدت نوسانات آن در کل روز به یک شکل نیست چون تمامی کشورها به صورت همزمان در آن فعالیت نمی کنند . تایم فعالیت یک کشور در بازار فارکس محدود به زمانی می شود که بانک ها و شرکت های آن کشور مشغول داد و ستد تجاری و ارزی با دیگر کشورها هستند . به ویژگی‌های معاملات شبانه این محدوده زمانی اصطلاحا Trading session ) سشن یا جلسه معاملاتی ( می گوییم .
بازار فارکس به چهار سشن تقسیم می شود : سشن سیدنی ، سشن توکیو ، سشن لندن و سشن نیویورک
از آنجایی که سشن های توکیو ، لندن و نیویورک اهمیت زیادی دارند و اغلب تریدرها در این سشن ها فعالیت دارند این سه تایم به سیستم سه سشنی یا سه جلسه ای معروف شده است که در واقع سشن های اصلی فارکس هستند .
به این جلسات معاملاتی به ترتیب سشن آسیا ، سشن اروپا و سشن آمریکا نیز گفته می شود .
حال به تفصیل ساعات کاری این سشن ها به وقت ایران و ویژگی های هر یک را توضیح می دهیم :
در ابتدا به ساعت کاری سشن های مختلف به تایم ایران می پردازیم :
استرالیایی ها اولین بازاری هستند که فعالیت خودشان را در فارکس آغاز می کنند. بازار آنها در ساعت 30 دقیقه بامداد به وقت ایران باز می شود و تا ساعت 8:30 صبح ادامه دارد .
ژاپنی ها یک ساعت بعد از استرالیایی ها وارد بازی می شوند و تا 10:30 صبح به وقت تهران کار می کنند .
بعد از آن نوبت به بازار اروپا می رسد . ابتدا آلمانی ها در ساعت 10:30 صبح وارد بازار می شوند و پس از یک ساعت انگلیسی ها به آنها می پیوندند . فعالیت بازار اروپا تا ساعت 19:30 ادامه خواهد داشت .
نهایتا نوبت به بازار آمریکا می رسد که آنها نیز از ساعت 16:30 تا 30 دقیقه بامداد در فارکس فعال هستند .
البته لازم به ذکر است در فصول مختلف به علت تغییر ساعات در کشورهای مختلف این زمان بندی ها عوض می شوند . برای اطلاع از زمان به روز شده این تایم ها می توانید از لینک زیر استفاده کنید :
در قسمت Time Zone این سایت گزینه Asia/Tehran را انتخاب کنید و ساعات کاری سشن های مختلف را به زمان تهران مشاهده کنید .
حال ویژگی های این سشن ها را بررسی می کنیم :
به شکل زیر توجه کنید . این شکل میزان نوسان جفت ارزهای مختلف را در طول روز بر حسب پیپ نشان می دهد . ساعت ها ویژگی‌های معاملات شبانه در این شکل بر اساس گرینویچ هستند . همان طور که ملاحظه می کنید در ساعات ابتدایی و همچنین ساعات پایانی روز به وقت لندن اکثر جفت ارزها نوسان بسیار کمی را تجربه می کنند و معمولا نوسانات قابل ملاحظه مربوط به ساعات میانی روز به وقت لندن است .
شکل زیر شدت نوسان جفت ارزهای مختلف را در سشن های معاملاتی توکیو ، لندن و نیویورک نشان می دهد . همان طور که ملاحظه می کنید تقریبا همه جفت ارزها در تایم لندن بیشترین نوسان را دارند و پس از آن نوبت به تایم نیویورک می رسد و تایم آسیا با کمترین میزان نوسان آرام ترین و کم تحرک ترین سشن فارکس است . لازم به ذکر است که بازار غالبا شاهد بیشترین حجم معاملات و در نتیجه بیشترین نوسانات قیمتی در تایم همپوشانی دو سشن اروپا و آمریکاست . به این محدوده زمانی اصطلاحا تایم لندن نیویورک نیز گفته می شود .
دلیل این امر این است که بزرگترین بانک ها و شرکت های تجاری و سرمایه گذاری مربوط به اروپا و آمریکا می شوند و بیشترین حجم معاملات در سشن های اروپا و آمریکا اتفاق می افتد . به شکل زیر نگاه کنید . این شکل سهم کشورهای مختلف از گردش روزانه بازار فارکس را نشان می دهد ( واحد اعداد تریلیون دلار است ) . همان طور که می بینید بیشترین حجم معاملات مربوط به آمریکا و اروپاست و کشورهای آسیایی سهم کوچکی از حجم تبادلات ارزی در دنیا را به خود اختصاص می دهند .
نتیجه گیری
فارکس یک بازار 24 ساعته است و می توان در هر ساعتی از شبانه روز در آن به معامله کردن پرداخت. منتها بر کسی پوشیده نیست که نمی توان کل روز را پای چارت گذراند و ما ناچاریم ساعات مشخصی از روز را برای تحلیل و ترید اختصاص دهیم . همان گونه که سبک معاملاتی و تایم فریم تحلیلمان را بر اساس روحیات و شخصیتمان انتخاب می کنیم سشن معاملاتی خودمان را نیز باید بر اساس سبک زندگی و شرایطمان انتخاب کنیم . اگر سبک زندگیتان به گونه ای است که شب بیدار هستید و تمایل به ترید در شرایطی را دارید که نوسانات بازار کم است ، سشن آسیا می تواند برای شما گزینه مناسبی باشد . در صورتی که تایم صبح تا بعد از ظهر وقتتان آزاد است و از ترید کردن در تایم نوسانات بالای بازار لذت می برید سشن لندن را انتخاب کنید . و در آخر اگر شغل تمام وقت دارید و تنها می توانید چند ساعتی در شب را پای نمودار بگذرانید تایم آمریکا مناسب شماست .
بهترین بروکر برای اسکالپ ❤️ در سال 2022 کدام است؟
یکی از سبک‌های معاملاتی روزانه یا بهتر بگوییم، استراتژی معاملاتی فارکس، اسکاپلینگ بوده که در آن، جفت ارزهای بازار فارکس را با حاشیه‌ی سود بسیار کم معامله کرده و هدف آن، تعدد معاملات با سود اندک است. از آنجاییکه تعداد معاملات اسکالپرها بالاست، بنابراین باید به دنبال بهترین بروکر برای اسکالپ باشند تا مطمئن شوند که تمام سود آنها به واسطه‌ی کارمزدهای معاملاتی، از بین نمی‌رود.
علاوه بر آن، انتخاب بهترین بروکر برای اسکالپ دارای مولفه‌ها و نکته‌هایی است که در این مقاله به آنها پرداخته شده و سپس بهترین بروکرها در این حوزه و بهترین بروکرهای فعال در ایران را معرفی خواهیم کرد.
آیا معاملات اسکالپ سودآور است؟
تریدرهایی که به سبک اسکالپ معامله می‌کنند، معاملات خود را برای چند ثانیه تا نهایتا دقیقه باز گذاشته و بعد از آن، معاملات را می‌بندند. هدف در این استراتژی معاملات، دریافت 5 الی 20 پیپ سود از هر معامله بوده که وقتی ضرب در تعداد معاملات در طول روز می‌شود، به عدد و رقم قابل توجهی افزایش می‌یابد. سودآوری معاملات اسکالپ بستگی به اهرم استفاده شده، تعداد معاملات و کارمزد انجام هر معامله در بروکر داشته و وقتی با استراتژی پیش بروید، می‌تواند سود خوبی را برای تریدر داشته باشد.
افزایش سود در اسکالپینگ
تریدرها برای افزایش سود، عموما از اهرم یا همان لوریج استفاده می‌کنند تا سود معامله ضربدر اهرم شده و قابل توجه شود. برای مثال، تغییر 5 پیپی در جفت ارز یورو/دلار نیازمند حجم معامله‌ی 10،000 دلاری (مینی لات) بوده و معادل 5 دلار سود است، اما در حجم معامله‌ی 100،000 دلاری (لات استاندارد)، تغییر 5 پیپی در قیمت، معادل 50 دلار سود است. به همین جهت نیز عموما تریدرهای اسکالپر از اهرم‌های 100 به بالا استفاده می‌کنند. البته توجه داشته باشید که با افزایش میزان اهرم، ریسک معاملات بالاتر خواهد رفت.
جالب اینجاست که اسکالپینگ را می‌توان هم به صورت اتوماتیک و هم به صورت دستی انجام داد. در سیستم دستی، همانطور که مشخص است، تریدر باید به دنبال سیگنال مناسب بوده و در هر لحظه، یک معامله‌ی جدید (خرید یا فروش) باز کند. اما ابزارها و در حقیقت سیستم‌های معاملاتی اتوماتیک نیز ارائه شده‌اند که می‌توانند بر مبنای استراتژی معاملاتی تریدر، این معاملات را به صورت خودکار انجام دهند.
مهمترین لحظه در انجام معامله اسکالپ
عموما زمانیکه خبری به تازگی منتشر می‌شود، بهترین زمان برای این سبک معاملاتی است. خبرهایی همچون تغییر نرخ سوددهی بانک‌ها در آمریکا (یا سایر کشورهایی که ارزشان در فارکس ارائه شده است)، تغییر تورم، نرخ بیکاری و … همگی می‌توانند اثر قابل توجهی بر جفت ارزها گذاشته و باعث تغییر نسبتا بزرگ، در زمان کوتاه شوند. این اتفاق دقیقا همان چیزی است که یک اسکالپر به آن نیاز دارد. بنابراین، بهترین بروکر برای اسکالپ باید اجازه دهد که تریدر در زمان اخبار نیز، معامله کند، در غیر این صورت، شانس‌های معاملاتی و کسب سود اسکالپر به شدت کم خواهد شد.
ملاک انتخاب بهترین بروکر برای اسکالپ
تا بدینجا، با استراتژی اسکالپینگ و روش‌های افزایش سود در این متد معاملاتی آشنا شدیم. حال باید بدانیم که ملاک‌های انتخاب بهترین بروکر برای اسکالپ چه بوده و کدام بروکرها، این امکان را به تریدرها می‌دهند. جالب است بدانید که اسکالپینگ در اکثر بروکرها ممنوع بوده و در صورت مشاهده، معامله ملغی شده و هیچ سودی به تریدر داده نمی‌شود.
کارمزد کم در بهترین بروکر برای اسکالپ
بروکرها به سه روش از معاملات تریدرها کارمزد دریافت می‌کنند. این روش‌ها شامل اسپرد (اختلاف قیمت خرید و فروش)، کمیسیون و سواپ (یا همان نرخ بهره شبانه) است. روش سوم یا همان SWAP شامل حال اسکالپرها نشده، چراکه معاملات آنها به هیچ عنوان بیشتر از چند دقیقه باز نخواهد ماند، چه رسد به یک روز کامل. بنابراین، اینکه حساب اسلامی باشد یا نباشد (نرخ بهره داشته باشد یا نه)، خیلی برای اسکالپرها مهم نیست. اما دو روش دیگر کارمزدی، مستقیما بر درآمد اسکالپر اثر داشته که باید به دقت بررسی شوند.
اسپرد کم در بهترین بروکر برای اسکالپ
در حساب‌های مختلف معاملاتی ارائه شده توسط بروکرها، دو روش برای دریافت اسپرد وجود دارد. اولین روش، دریافت اسپرد فیکس بوده و روش دوم نیز اسپرد شناور است. در حساب‌هایی با اسپرد فیکس، میزان اسپرد دریافتی از معاملات با توجه به دارایی در حال معامله، همواره ثابت است. اما در حساب‌هایی با اسپرد شناور، هر زمان که درخواست‌ها برای یک دارایی خاص بیشتر شود، میزان اسپرد افزایش می‌یابد.
عموما اسکالپرها ترجیح می‌دهند که از حساب‌هایی با اسپرد شناور استفاده کرده تا بتوانند در زمان آرامش بازار (زمانیکه اسپردها کاهش یافته است)، بیشترین سود را از معاملات دریافت کنند. اگرچه اسپرد شناور می‌تواند در زمان‌هایی (اوج سفارشات) از اسپرد ثابت بیشتر شود، اما عموما میزان آن، بسیار کمتر از اسپرد ثابت است.
مثلا در یک بروکر مشاهده می‌کنید که اسپرد ثابت معادل 3 پیپ در نظر گرفته شده، اما سپرد شناور آن، از 0 پیپ تعیین شده و در زمان آرامش بازار، هیچ اسپردی به معاملات اعمال نشده و آن بروکر می‌تواند بهترین بروکر برای اسکالپ باشد! نمونه‌ای تغییرات اسپرد ثابت و شناور را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.
اثر کمیسیون بر اسکالپینگ
آخرین روشی که جزو کارمزدهای بروکر بوده و ممکن است بر استراتژی اسکالپینگ اثر بگذارد، کمیسیون است. کمیسیون اصولا به صورت عدد ثابت در یک لات معاملاتی تعریف می‌شود. اگر حسابی را پیدا کردید که اسپرد شناور داشته باشد و کمیسیونی به معاملات آن اعمال نشود (حتی اگر نرخ بهره‌ی بالایی داشت)، احتمالا این حساب مربوط به بهترین بروکر برای اسکالپ باشد!
لیست بهترین بروکر برای اسکالپ در سطح جهان
همانطور که در مقاله‌ی دیگر وبسایت با عنوان اولین قدم‌ها برای ثبت نام در فارکس اشاره کردیم، انتخاب کارگزار فارکس، مهمترین کار پیش از انجام معاملات بوده و نه تنها در ایران، بلکه در سرتاسر جهان، نکته‌ی بسیار مهمی است. اگرچه اسکالپینگ یکی از روش‌های جذاب برای کسب درآمد در این بازار است، اما بسیاری از بروکرها، انجام آن را ممنوع کرده‌اند و به تریدها، اجازه‌ی این کار را نمی‌دهند. با این حال، در لیست زیر، بهترین بروکر برای اسکالپ در سطح جهانی معرفی شده‌اند که مرجع آن، وبسایت پابلیک فایننس اینترنشنال است. توجه داشته باشید که فقط چند بروکر از لیست زیر در بازار ایران فعال بوده و باقی در ایران خدمات نمی‌دهند:
- پپراستون (عدم ویژگی‌های معاملات شبانه فعالیت در بازار ایران)
- اف پی مارکتز (عدم فعالیت در بازار ایران)
- آی اف سی مارکتس (کمتر شناخته شده در ایران)
- هات فارکس (توقف خدمات در ایران)
- گرند کپیتال (عدم فعالیت در بازار ایران)
- ای سی جی (عدم فعالیت در بازار ایران)
- ادمیرال مارکتس (عدم فعالیت در بازار ایران)
- ونتیج اف ایکس (عدم فعالیت در بازار ایران)
- تیتان اف ایکس (عدم فعالیت در بازار ایران)
- روبو فارکس
بهترین بروکر برای اسکالپ در سطح ایران
همانطور که متوجه شدید، تنها دو بروکر از لیست بالا در بازار ایران فعالیت دارند. مدتی قبل، بروکر هات فارکس که یکی از بهترین بروکرهای فارکس در جهان و ایران بود، از بازار ایران رفت و بنابراین، در حال حاضر فقط دو گزینه به عنوان بهترین بروکر برای اسکالپ در اختیار ایرانیان قرار گرفته است:
اگرچه روبو فارکس در ایران شناخته شده‌تر است، اما اجازه دهید تا ابتدا کارگزاری آی اف سی را معرفی کنیم، چرا که قطعا بهترین گزینه برای اسکالپینگ، این کارگزاری است.
IFC Markets بهترین بروکر برای اسکالپ
بروکر آی اف سی مارکتز اگرچه در ایران ناشناس بوده و کمتر تریدری نام آن‌را شنیده است، اما یکی از بهترین گزینه‌ها برای اسکاپینگ است. این کارگزاری فارکس در سال 2006 میلادی و در جزایر ویرجین انگلستان تاسیس شده است. تا کنون در بیش از 80 کشور دنیا توانسته بیش از 165 هزار مشتری جذب کرده، اما هنوز هم در ایران ناشناس مانده است. این کارگزاری، ثبت BVI انگلستان را داشته که شاید نه چندان معتبر باشد (در مقایسه با CySec)، اما نوعی رگولاتوری آفشور به حساب آمده و مناسب برای فعالیت در بازار ایران است. اجازه دهید، حساب‌های این کارگزاری را بررسی کنیم تا بهتر متوجه تفاوت آن با روبو فارکس شده و بدانید چرا، آی اف سی مازکتر می‌تواند بهترین بروکر برای اسکالپ باشد.
حساب های آی اف سی مارکتز
این کارگزاری در کل، دو نوع حساب معاملاتی دارد که برای پلتفرم‌های متاتریدر 4 و 5 و همچنین پلتفرم اختصاصی نت تریدکس ارائه شده و در بعضی ویژگی‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. دو حساب معاملاتی این کارگزاری با نام‌های میکرو و استاندارد ارائه شده‌اند که برای بررسی راحت و سریع، اطلاعات آنها در جدول زیر ارائه شده است.
*ثابت از 1.8 پیپ در متاتریدر 4
*شناور از 0.4 پیپ در متاتریدر 5
*شناور از 1.8 پیپ در نت تریدکس
*ثابت از 1.8 پیپ در متاتریدر 4
*شناور از 0.4 پیپ در متاترید 5
*شناور از 1.8 پیپ در نت تریدکس
بنابراین، همانطور که مشاهده می‌کنید، حساب میکرو در پتلفرم معاملاتی متاتریدر 5، بهترین انتخاب برای اسکالپینگ بوده و نه تنها اسپرد آن بسیار کم است، بلکه هیچگونه کمیسیونی نیز برای معاملات لحاظ نشده است. بیشترین اهرم نیز معادل 400 برابر در اختیار اسکالپر قرار خواهد گرفت. اما دلیل دیگری که این کارگزاری را به عنوان بهترین بروکر برای اسکالپ معرفی می‌کنیم، تیم قدرتمند پشتیبانی آن به زبان فارسی است که مشابه آن، تقریبا در هیچ بروکری مشاهده نشده است. برای ثبت نام در این کارگزاری، از لینک زیر استفاده کنید. از آنجاییکه امکان فیلترشدن وبسایت بروکرها وجود دارد، اگر با کلیک برروی لینک زیر با اخطار مواجه شدید، فیلترشکن خود را روشن کرده و سپس صفحه را رفرش کنید.
التهاب‌آفرینی دلالان خارج‌نشین در بازار ارز با اسم رمز «معاملات شبانه»
1399/07/27
دلالانی که رد پای آنها به خارج از کشور می‌رسد با اعلام قیمت دلار و سایر ارزها در ساعت‌ها و روزهایی که صرافی‌ها و کارگزاری‌های رسمی بازار ارز تعطیل هستند، با تشنج‌آفرینی در بازار ارز، تلاش‌ها برای مهار التهاب بازار را بر باد می‌دهند که این موضوع، ضرورت ورود جدی‌تر نهادهای امنیتی و قضایی به موضوع «معاملات شبانه» بازار ارز را گوشزد می‌کند.
به گزارش فراسرمایه ، در ساعات پایانی روز پنجشنبه (۲۴ مهرماه) ادعای ورود قیمت دلار به کانال ۳۲ هزار تومان به سرعت در تمامی رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شد. این در حالی بود که عصر همان روز که صرافی‌ها و کارگزاری‌های بانکی کار خود را خاتمه داده بودند، دلار در محدوده ۳۱ هزار و ۷۰۰ تومان معامله شده بود و پس از این زمان به دلیل تعطیلی بازار، امکان نقل و انتقال رسمی اسکناس و حواله‌های ارزی فراهم نبوده است.
انتشار این ادعا، تحت عنوان تعیین نرخ در «معاملات شبانه» مطرح شد. معاملات شبانه به معاملاتی اطلاق می‌شود که توسط شبکه‌های مجازی بازار ارز در ساعاتی که صرافی‌ها و کارگزاری‌های بانکی تعطیل هستند و امکان انجام هیچگونه معامله رسمی ارز وجود ندارد، انجام می‌شوند.
نبض بازار ارز در اختیار دلالان مجازی
بازار ارز ایران از ابتدای دهه ۹۰ با پدیده رسانه‌های مجازی مواجه شد. اگر تا پیش از آن زمان نرخ ارز متاثر از تحولات بین‌الملل و همچنین عملیات بانک مرکزی در بازار و صحنه گردانی صرافان، عرضه کنندگان و البته دلالان در خیابان منوچهری و چهارراه استانبول و خیابان فردوسی تعیین می‌شد، اما با ورود سایت‌ها، کانال‌ها و اپلیکیشن‌هایی در بستر اینترنت، بازیگر جدیدی هم در تعیین نرخ ارز پیدا شد.
بازیگری که در ابتدا با تصور شکسته شدن انحصار دلالان مشهور بازار و همچنین ایجاد امکان اطلاع‌رسانی گسترده برای تمامی متقاضیان ارز، حضورش با استقبال سیاست‌گذار هم همراه بود و در ادامه راه و با استقبال انبوه مخاطبان از مجاری آنلاین، چنان جایگاهی را پیدا کرد که گویی نبض بازار اطلاع‌رسانی و نرخ‌های ارز، حواله‌ها و غیره را در اختیار گرفته است.
اما با داغ شدن معاملات ارز در فضای مجازی، ضرورت نظارت و کنترل تخلفات در این بازار هم جدی شد، اما نداشتن توجه کافی برای ضابطه‌مند کردن معاملات مجازی و همچنین پیچیدگی‌های ذاتی فضای مجازی نسبت به بازار سنتی، باعث شد که پدیده دلالی در چهره‌ای جدید خود را به بازار نشان دهد.
از سال ۱۳۹۶ وجود این بازار مجازی مورد توجه قرار گرفت و بانک مرکزی با استناد به آیین‌نامه و دستورالعمل عملیات ارزی برای کنترل و تحت نظارت درآوردنش تلاش کرد، اما در ابتدا به دلیل ضعف‌های فنی و قانونی با همراهی سایر دستگاه‌ها همراه نشد.
هر چند امروز نزدیک به سه سال از شکل‌گیری این دغدغه در سطح کلان سیاست‌گذاران کشور می‌گذرد، اما همچنان به دلیل نبود سازوکارهای روزآمد ویژگی‌های معاملات شبانه حقوقی و قضایی برای کنترل این پدیده، دلالان مجازی همچنان مشغول جولان دادن هستند.
نکته جالب این است که اگر چه نقش معاملات و قیمت‌های غیر رسمی (شبانه) رو به افزایش است، اما به اعتقاد کارشناسان، بخش عمده‌ای از معاملات انجام شده در این بازار، کاذب بوده و کم عمق است.
در حال حاضر فعالان بازار ارز می‌گویند بخش مجازی این بازار به صورت عمده در اختیار حلقه هایی قرار دارد که راس هر چهار حلقه در خارج از کشور قرار گرفته است. این حلقه‌ها با سواستفاده از جذب مخاطب گسترده‌ای که انجام شده است به وسیله سایت‌ها، کانال‌های تلگرامی و اپلیکیشن‌های خود، به راحتی این امکان را یافته‌اند تا در مواقعی که بازار به هر علت، آمادگی التهاب را دارد، بر شدت و عمق این التهاب بیافزایند.
در چنین شرایطی است که بسیاری از کارشناسان و همچنین مسئولین عالی کشور مانند روسای کل پیشین و فعلی بانک مرکزی و همچنین دادستان فعلی تهران معتقدند که شبکه‌های مجازی نقش چشم‌گیری در بالا رفتن قیمت ارز و برهم خوردن تعادل بازار دارند.
از مهمترین پدیده هایی که فضای مجازی در بازار ارز ایجاد کرده، معاملات فردایی و معالات شبانه است. پدیده «معاملات فردایی»، به طور همزمان در بازار سنتی و مجازی مطرح بوده و به عنوان نوعی از معامله با استقبال مواجه شده است؛ اما «معاملات شبانه» ارز، ویژگی اختصاصی کانال‌ها و سایت‌های مجازی است. چرا که آنها می‌توانند در حالی که به طور معمول بازار ارز در حدود ساعت ۶ تا ۸ عصر کار خود را خاتمه می‌دهد، همچنان تا نیمه شب معاملات خود را ادمه دهند.
آفت معاملات شبانه بر دامن بازار ارز
در ماه‌های اخیر بازار ارز شاهد جدال سنگین میان بازارساز با سفته‌بازان و نوسان‌گیران است. در این جدال بازارساز با بهره بردن از ابزار صرافی‌ها و کارگزاری‌های بانکی، سعی در خنثی‌سازی ویژگی‌های معاملات شبانه اقدامات مخربانه کانال‌های مجازی در بازار و کنترل آن دارد. اما در سوی دیگر، دلالان مجازی برای غلبه بر بازارساز، به افزایش انتظارات تورمی جامعه دل خوش کرده‌اند. آنها برای دستیابی به هدف خود، به صورت عمده از دو حربه روانی بهره می‌برند. در مرحله نخست، پمپاژ نگرانی در بستر جامعه با انتشار گسترده اخبار منفی یا در بسیاری از مواقع شایعات بی‌اساس و اما در مرحل دوم آنها از بازار مبهم و بدون کنترلی به نام معاملات شبانه و روزهای تعطیل استفاده می‌کنند.
معاملات شبانه اصطلاح به معاملاتی اطلاق می‌شود که توسط شبکه‌های مجازی بازار ارز در ساعاتی که صرافی‌ها و کارگزاری‌های بانکی تعطیل هستند و امکان انجام هیچگونه معامله رسمی ارز وجود ندارد، انجام می‌شوند.
به گفته فعالان بازار ارز، گردانندگان این حلقه‌های مجازی در این ساعات که حضور رقیب خود را در بازار احساس نمی‌کنند، با ترتیب دادن معاملات کاغذی یا همان سفته‌بازی قیمت ارز را طی معاملات فردایی، به نوعی تنظیم می‌کنند تا بتوانند سود خود را از نوسان‌گیری روز آینده بازار به دست آورند.
در همین راستا طی هفته‌های اخیر اگر به معاملاتی که در محدوده ساعت ۱۸ تا ۲۳ انجام شده است نگاهی بیندازیم، مشخص می‌شود در اکثر ایام، قیمت ارز در این ساعات، شیب صعودی شدیدتری پیدا کرده است. با این کار دلالان بازار ارز می‌توانند در آغاز معاملات روز بعد بازار، انتظار خریداران و فروشندگان واقعی ارز را نسبت به قیمت ارز بالا ببرند و در نتیجه با شروع معاملات روز جدید به طور خودکار، معاملات بر مبنای قیمتی که در معاملات شبانه شب گذشته مشخص شده، آغاز می‌شود.
در این شرایط تمام همت و تلاش بازارساز تنها معطوف به واقعی کردن قیمت‌ها با خنثی ساختن نقشه بازی که در معاملات شبانه توسط برخی کانال‌های فضای مجازی طراحی شده است، می‌شود.
دو نمونه شاخص از وقوع این اتفاق را می‌توان در افزایش ۱۰۰۰ تومانی قیمت دلار در روز اربعین هفته گذشته و همچنین افزایش ۶۰۰ تومان قیمت دلار در معاملات دو روز گذشته (این تعطیلات ۲۸ و ۲۹ ماه صفر)، مشاهده کرد. در حالی که تمامی این روزها، روزهای تعطیل رسمی بوده‌اند و مطابق با عرف موجود در بازار ارز، هیچگونه معامله واقعی در این ایام اتفاق نمی‌افتد، اما دلالان فعال در سایت‌ها و کانال‌های مجازی توانستند در غیاب بازارساز، قیمت مورد نظر خود را بر بازار تحمیل کنند.
لزوم ورود نهادهای امنیتی و قضایی به چالش معاملات شبانه بازار ارز
کارشناسان پولی و بانکی ویژگی‌های معاملات شبانه معتقدند، در این شرایط ایجاد شده، بانک مرکزی فاقد ابزارهای لازم برای مقابله با این پدیده است. به اعتقاد آنان اگر بازارساز از قیمت‌گذاری‌های معاملات شبانه پیروی نکند، شاهد ایجاد اختلاف قیمت فاحش میان بهای رسمی و غیر رسمی ارز خواهیم بود که ایجاد صف‌های طویل مقابل صرافی‌ها برای کسب سود از محل آربیتراژ، یکی از پیامدهای آن است. در سویی دیگر اگر بانک مرکزی با توجه به قیمت معاملات شبانه، اقدام به قیمت‌گذاری کند، تمام توان خود را باید صرف بازگرداندن قمیت‌هایی کند که در این معاملات به صورت غیرواقعی رشد کرده‌اند.
البته در سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای کنترل این شبکه‌های مجازی به خصوص از سوی دادستانی صورت گرفته است؛ اقداماتی مانند دستگیری برخی از مدیران کانال‌های تلگرامی بازار ارز، تلاش برای راه‌اندازی کانال‌هایی موازی که در جهت ایجاد آرامش در بازار فعالیت کنند و همچنین ایجاد منع برای اعلام قیمت ارز در برخی از مراکز پرمخاطب از جمله آن‌هاست.
در شرایط فعلی که مجددا سفته‌بازان و نوسان‌گیران بازار با استفاده از بستر مجازی در حال بالا بردن انتظار تورمی جامعه و در نتیجه افزایش قیمت ارز هستند، به نظر می‌رسد تلاش‌هایی برای تکرار اقدامات پیشین در حال شکل گرفتن است، اما برخی کارشناسان نسبت به کارآمدی آن اقدامات دغدغه‌هایی جدی دارند. به اعتقاد این گروه از کارشناسان مسئله کانال‌های مجازی بازار ارز، ابعاد متفاوتی دارد.
از جمله این ابعاد تاکید بر یکی از نقاط ضعف بازار ارز کشور در حوزه اطلاع‌رسانی است. در حال حاضر عدم وجود مراجعی آنلاین و معتبر در این بازار که به صورت رسمی فعالیت کرده و برای مخاطبان ایجاد اعتماد کرده باشند، مشکلی است که برای کنترل اقدامات مخرب کمبود آن احساس می‌شود. کارشناسان معتقدند وجود چنین مراجعی به طور قطع می‌تواند تا حد زیادی اثرات روانی اخبار بی‌پایه و اساس را در بازار ارز از میان ببرد.
اما بخش دیگر این ماجرا، جنبه امنیتی و سیاسی پیدا می‌کند و ضروری است که در مقابله با این پدیده در بازار ارز، نهادهای امنیتی و قضایی هر چه سریعتر و با قوت، به حمایت از بانک مرکزی برخیزند. بانک مرکزی تنها در محدوده اقتصادی این پدیده می تواند ویژگی‌های معاملات شبانه ویژگی‌های معاملات شبانه تاثیرگذار باشد.
اما زمانی که ما با فعالینی در بازار ارز مواجه هستیم که حتی در روزهای تعطیل می‌توانند، به صورت کاغذی، معاملاتی را ترتیب دهند و از طریق این معاملات در غیاب کارگزاران رسمی بازار ارز، دست به قیمت‌گذاری ارز و التهاب آفرینی در جامعه بزنند، تا حدی که حتی برخی از مسئولین هم این نوع قیمت‌گذاری را مبنای ارائه نظرات خود قرار می‌دهند، گویای این است که بازار ارز تحت تاثیر عوامل غیر اقتصادی قرار دارد.
در چنین شرایطی نیاز است تا نهادهای امنیتی و قضایی به مسئله ورودی جدی‌تر داشته باشند. چرا که رسیدگی و پیگیری این موارد از توان بانک مرکزی به عنوان متولی اصلی بازار ارز خارج است.
ویژگی‌های معاملات شبانه
از آنجا که تجارت و کسب نقش مهمی در زندگی مردم و رشد اقتصادی جامعه دارد و اقتصاد سالم مرهون آن است؛ از این‌رو لازم است که یک فرد تاجر و کاسب پیش از کار تجارت، نسبت به موضوعات و قوانین و احکام فقهی آن آشنا گردد، تا در معاملات و داد و ستد در مسیر ربا و معاملات نامشروع قرار نگیرد؛ همانطور که امام علی(ع) می‌فرماید: «اى تجّار و کسبه! اوّل احکام معاملات و تجارت را یاد بگیرید، آن‌گاه به کار تجارت بپردازید». [1]
یکی از موارد شناخت احکام معاملات، اقسام مکاسب است.
تجارت و کسب مال به احکام پنج‌گانه تقسیم می‌شود:
1. کسب‌های واجب: کسب‌های واجب آن کسب‌های حلالی هستند که فرد آن‌را شغل و پیشه خود قرار داده و غیر از آن درآمد دیگری برای زندگی ندارد؛ [2] مانند کسب و کار و تلاش براى زندگى از طریق تجارت، زراعت، صنعت و مانند آن براى کسانى که مخارج همسر و فرزند خود را ندارند، همچنین کسب و کار براى حفظ نظام و تأمین احتیاجات جامعه‌ی اسلامى. [3]
2. کسب‌های مستحب: کسب‌هایی که برای کارهای مستحبی انجام شود؛ مانند کسب برای وسعت و گشایش روزی بر خانواده (زیادتر از هزینه واجب)، و یا برای دستگیری از فقرا. [4]
3. کسب‌های حرام: درآمد‌هایی که فرد آن‌را از راه حرام به دست میآورد و این به شکل‌های مختلفى امکان‌پذیر است؛ مانند کسب به ابزار موسیقی حرام، کسب به ابزار قمار و مانند اینها. [5]
4. کسب‌های مکروه: کسب‌هایی که به جهت آثاری که دارد، انجام آن، شایسته نیست؛ [6] همانطور که در روایاتی از شغل‌هایی؛ مانند کفن فروشی و برده‌فروشی نکوهش شده است. [7]
5. کسب‌های مباح: کسب‌هایی که غیر از موارد بالا باشد و نسبت به انجام و یا ترک آن هیچ رجحانی نباشد. [8]
گفتنی است؛ برخی از کسب‌های مستحب، یا مکروه و یا مباح می‌تواند به جهت نیازهای ضروری زندگی واجب شود.
[1] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 5، ص 150، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[2] . علامه حلّى، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، محقق و مصحح: یوسفى غروى، محمد هادى، ص 93، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، تهران، چاپ اول، 1411ق.
[3] . مکارم شیرازى، ناصر، رساله توضیح المسائل، ص 324، م 1748، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، چاپ پنجاه و دوم، 1429ق.
[4] . تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 93؛ امام خمینى، توضیح المسائل، محقق و مصحح: قلى‌پور، مسلم، ص 420، م 1946، چاپ اول، 1426ق.
[5] . تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ص 93.
[6] . ر.ک: ابن فهد حلّی، جمال الدین احمد بن محمد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، محقق و مصحح: عراقی، مجتبی، ج 2، ص 352، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1407ق؛ علامه حلّی، حسن بن یوسف، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، محقق و مصحح: حسون، فارس، ج 1، ص 356، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1410ق.
[7] . الکافی، ج 5، ص 114؛ و ر.ک: شیخ بهایی، ساوجی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن(محشی)، ص 476 - 477، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1429ق.
دیدگاه شما