حجم مبنا و قیمت پایانی

مثالی برای تعیین قیمت پایانی

آموزش و نکات سهام و بورس

توی صفحه سفارش من بصورت یه عدد بزرگتر هستش و با در صد نوسانات اون نشون داده میشه که الان چه مبلغی معامله شد و هر قیمت توی اون لحظرو نشون میده که چه قیمتهایی الان دادوستد میشه ودرصد اختلاف اونرو با قیمت پایانی روز قبل مقایسه کرده مثلا +2/+3/-4/-1 ووووو

قیمتی است که سهام در ان روز با ان قیمت بسته میشود تا فردا سهام ها با ان قیمت شروع بکار کنن مثلا اگر قیمت پایانی امروز خودرو 2241 ریال باشه امروز صبح نوسانات اون بین +4 و -4 درصد از این قیمت میباشد

حالا طرف 10 تا سهم میخره 2230 ولی یکی دیگه 10000 تا میخره 2241 حالا میانگین نوسانات قیمت به کدوم سمته ؟

میان میگن مثلا حجم مبنا این سهم چنده مثلا 100000 تاست میگن حجم معاملات انجام شده چقدره که در این مثال بالا 12235 هست

پس میزان معاملات از حجم مبنا کمتره پس تناسب میبندن میگن در 12235 حجم معاملاتی قیمت میانگین شده 2239 پس در حجم مینای 100000 قیمت چند میشه ؟؟

قدیما قیمت پایانی همون قیمت اخرین معامله بوده دو تا دلال میومدن هماهنگ میکردن و میگفتن در ساعت 11/59 من 10 تا سهمو به بالاترین قیمت میفروشم و تو هم از من بخر اونوقت قیمت پایانی با بالاترین قیمت یعنی با +4 درصد بسته میشد

چی میشد فرداش با قیمت پایانی روز قبل اغاز میشد معاملات و همینطور اقایون مبلغ رو درساعت 11/59 کنترل میکردن

پس بورس برای قیمت پایانی اومد میانگین قیمت سهمهارو در نظر گرفت و نسبت اونو با حجم مبنا حساب کرد تا پدر سوخته بازی نشه

حجم مبنا و قیمت پایانی

بهترین مطالب در یک جا

1 سال پیش

رابطه حجم مبنا حجم معاملات تاثیر آن بر قیمت پایانی خبر24

قیمت پایانی میانگینی از قیمت های معامله شده سهم در ساعات معاملاتی و در یک روز معاملاتی طبق حجم معاملات است. معامله سهم در ابتدای روز بعد، طبق قیمت پایانی، آغاز می شود.

قیمت پایانی سهم همیشه با حجم مبنا و قیمت پایانی آخرین قیمت سهم برابر نخواهد بود چون قیمت سهام شرکت‌ها، زمانی قادر خواهند بود بیشترین مقدار افزایش یا کاهش روزانه‌ را تجربه کنند که حجم بسیار زیادی از آن سهم در طول ساعت معاملاتی مورد معامله قرار بگیرد. برای بررسی عوامل موثر بر قیمت سهام یکی از گزینه های تاثیر گذار همین قیمت پایانی در بورس است.

رابطه حجم مبنا و حجم معاملات و تاثیر آن بر قیمت پایانی

اگر میزان حجم معاملات سهم دست کم برابر با حجم مبنا باشد، در این صورت قیمت پایانی سهم را همان میانگین موزون محاسبه شده، در نظر می‌گیرند و در سامانه معاملات ثبت می‌شود.

در صورتی که میزان حجم معاملات سهم کمتر از حجم مبنا باشد به اندازه همان مقدار نسبت، از مقدار کاهش یا افزایش قیمت سهم هم کم می شود و قیمت پایانی هم بر همین اساس محاسبه و در نهایت در سامانه معاملات ثبت می شود.

زمانی که مقدار معاملات سهم از حجم مبنا کمتر باشد، مقدار و درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده براساس مقررات خواهد بود.

قیمت پایانی سهم براساس میانگین وزنی قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، تعیین می‌شود.

میانگین وزنی چیست و نحوه محاسبه آن؟

برای محاسبه مقدار میانگین وزنی باید یک مجموعه عامل‌های نابرابر و برای هر یک از عامل‌ها، وزن یا ارزش معینی در نظر بگیرید و آن عامل را در وزن مشخص ضرب کرده و در نهایت جمع این ارقام حاصل شده را بر مجموع وزن‌ها تقسیم کنید.

اگر مثلث تعادل، قیمت پایانی فرض شود و قیمت‌های معامله شده با حجم یکسان باشد میانگین قیمت در نقطه مرکز، سطح تعادل را برقرار کرده است، اما اگر قیمت‌ها با حجم‌های متفاوتی معامله شوند میانگین قیمت برای برقراری سطح تعادل نزدیک می‌شود به آن قیمتی که بیشتر معامله روی آن انجام شده است.
حجم مبنا و تاثیر آن بر روی قیمت پایانی سهام

توجه به این نکته ضروری است که در بازار بورس اوراق بهادار، شرکت‌های بورسی دارای حجم مبنا هستند و حجم مبنا روی قیمت پایانی سهم تاثیرگذار خواهد بود.

سامانه معاملاتی بازار بورس میانگین قیمت سهم در طول روز را که به صورت اتوماتیک و لحظه‌ای محاسبه می کند و به بررسی حجم معاملات با حجم مبنا می پردازد.

در صورتی میزان حجم معاملات سهم به میزان کمترین مقدار حجم مبنا باشد، میانگینی که محاسبه می شود تحت عنوان قیمت پایانی سهم در تابلوی معاملات ثبت می شود.

ولی در صورتی که حجم معاملات سهام از حجم مبنا کمتر باشد به همان نسبت از مقدار کاهش یا افزایش قیمت پایانی سهم کاسته خواهد شد و این قیمت در تابلوی معاملات ثبت خواهد شد.
حجم مبنای شرکت های فرابورسی:

طبق قانون موجود در سازمان فرابورس ایران مقدار حجم مبنای شرکت‌های فرابورسی، یک است و به همین دلیل است که سهام قادر خواهد بود تا با اولین معامله قیمت پایانی آن را به بیشترین و کمترین قیمت خودش برساند.

در صورتی که در بازار فرابورس سهامی در یک روز معاملاتی قیمت‌های متفاوت با حجم‌های مختلف معامله شود، قیمت پایانی این شرکت طبق همان میانگین وزنی محاسبه می شود.

محاسبه قیمت پایانی در ۳حالت بیشتر، کمتر و مساوی با حجم مبنا

بر اساس آنچه که در مطالب بالا اشاره کردیم قیمت پایانی در واقع نوعی میانگین وزنی قیمت استو

حالت ۱- حجم معامله شده کمتر از حجم مبنا باشد:

نحوه محاسبه قیمت پایانی در بورس

حالت ۲- حجم معامله شده مساوی یا بیشتر از حجم مبنا باشد.

مثالی برای تعیین قیمت پایانی

به طور مثال، قیمت سهمی در ابتدای ساعت معاملاتی روز یکشنبه، ۲۰۰ تومان است و مقدار میانگین قیمت معاملات این سهم در طول ساعات مطالعه روز یکشنبه ۲۰۶ تومان باشد در نتیجه میانگین قیمت سهم در آخرین ساعت معاملاتی روز شنبه، در مقایسه با ساعات ابتدایی، ۶ تومان یعنی به میزان ۳ درصد رشد داشته است.

در صورتی که تعداد سهام معامله شده در آن شرکت در طول ساعات معامله روز یکشنبه، با حجم مبنا برابر باشد، در روز یکشنبه قیمت پایانی سهم ، همان ۲۰۶ تومان است، اما در صورتی که تعداد سهام معامله شده آن شرکت، فقط به اندازه نصف حجم مبنای تعیین شده برای این سهم باشد، مقدار افزایش سهم از ۶ تومان، کاهش پیدا می کند و به ۳ تومان می‌رسد و قیمت پایانی سهم هم در روز یکشنبه، معادل با ۲۰۳ تومان خواهد بود.
تفاوت قیمت پایانی سهم با قیمت آخرین معامله

قیمت آخرین معامله به آخرین قیمتی گفته می‌شود که در طول یک دوره زمانی به طور مثال یک روز کاری معامله شده باشد. نام دیگر قیمت آخرین معامله، قیمت بسته شدن و معادل انگلیسی آن Close Price است.

قیمت پایانی میانگینی از قیمت های معامله شده سهم در ساعات معاملاتی و در یک حجم مبنا و قیمت پایانی روز معاملاتی طبق حجم معاملات است توجه داشته باشید که حتما نباید قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله یکسان باشد.

تعریف حجم مبنا و کاربرد آن در بورس

برای کاهش دستکاری و تقلب در هر بازاری نیاز به تهیه و اجرا قوانینی است. بازار بورس نیز بعنوان یکی از جذاب ترین گزینه های سرمایه گذاری از این قضیه مستثنی نیست. سازمان بورس و اوراق بهادار نیز با هدف جلوگیری از دستکاری قیمت سهام، قانون حجم مبنا در بورس را در مورد معاملات اجرا می کند. این قانون امکن نوسان کاذب و غیرمعمول برای سهم های بورسی را از بین می برد. در این مطلب بطور مفصل و با زبانی ساده شما را با مفهوم حجم مبنا در بورس آشنا خواهیم کرد.

منظور حجم مبنا در بورس چیست؟

در بازار سرمایه «حجم» به معنای تعداد سهام یک شرکت است که معامله می شود. حجم مبنا نیز به حداقل تعداد سهام یک شرکت بورسی گفته میشه که باید در هر روز کاری معامله گردد تا قیمت اصلی (پایانی) سهم بتواند بطور کامل رشد یا افت خود را در بازه تعیین شده انجام دهد. اگه تعداد سهام معامله شده هر شرکت در طول ساعات بازار بیشتر از حجم مبنا باشه، اونوقت قیمت پایانی سهم می حجم مبنا و قیمت پایانی تونه بطور کامل تغییر کنه. پس برای درک بهتر حجم مبنا باید با مفهوم قیمت پایانی آشنا بود. ولی قبل از توضیح مفهوم «قیمت پایانی»، با مثالی ساده حجم مبنا رو توضیح میدیم.

ذکر مثالی ساده برای درک حجم مبنا

فرض کنید قیمت هر مداد در کتابفروشی ها برابر ۱۰۰ تومان باشه. اگر شما مدادی رو با قیمت ۵۰۰ تومان بخرین، اونوقت فقط خرید شما گرون بوده و این قیمت خرید تغییری در قیمت اصلی مداد (همون ۱۰۰ تومان) نخواهد داشت. ولی اگه تعداد خرید و فروش های مداد در این قیمت ۵۰۰ تومان زیاد بشه، اونوقت قیمت مداد در کل بازار به ۵۰۰ تومان افزایش خواهد یافت. پس منطقیه که برای هر گونه تغییر قیمت لازمه حجم معینی از خرید و فروش انجام بشه و به قولی معاملات حجم بخوره.

قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله سهام

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران بطور لحظه ای اطلاعات مربوط به قیمت سهام شرکت های بورسی رو نشون میده. برای درک تمامی این اطلاعات لازمه که تابلوخوانی در بورس رو بلد باشیم. این اطلاعات شامل قیمت پایانی، قیمت آخرین معامله و حجم مبنا میشه. در واقع شما برای فهمیدن حجم مبنا مربوط به هر شرکت بورسی، کافیه که اطلاعات تابلو اون شرکت رو نگاه کنید و نیاز به هیچ گونه محاسبه نیست؛ چون سازمان بورس بطور خودکار و بر اساس معاملات هفتگی سهام اون شرکت، اون رو محاسبه می کنه.

قیمت پایانی

در این تابلو دو نوع قیمت وجود داره. قیمت آخرین معامله نشانگر آخرین قیمتی است که سهام شرکت در آن معامله شده و فارغ از حجم معاملات و حجم مبناست. جالبه بدونین که در شرایط عادی قیمت روزانه سهام هر شرکت بورسی بین ۵+ درصد و ۵- درصد قیمت پایانی روز قبل می تونه نوسان داشته باشه. قیمت پایانی هم در اصل میانگین وزنی قیمت های معامله شده سهام در یک روز است که توسط حجم مبنا تعدیل می شود.

از سویی دیگر این قیمت مبنای نوسانات قیمت فردای سهم است. بطور مثال اگر قیمت پایانی روز گذشته یک سهم ۱۰۰ تومان باشه. قیمت این سهم برای فردا می تونه بین ۹۵ تا ۱۰۵ تومان معامله شود. اگر حجم معاملات در یک روز بیشتر یا برابر با حجم مبنا باشه، میانگین وزنی قیمت معاملات بعنوان قیمت پایانی در نظر گرفته میشه. ولی اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشه، اونوقت به همان نسبت نیز از میزان افزایش و کاهش میانگین قیمت ها کاسته می شود.

نحوه تعدیل قیمت پایانی بر اساس حجم مبنا

فرض کنید اطلاعات زیر در مورد حجم مبنا و قیمت پایانی یک سهم موجود باشه :

• قیمت پایانی روز گذشته : ۱۰۰ تومان
• میزان حجم مبنا تعیین شده : ۴ میلیون سهم
• میانگین وزنی معاملات انجام شده روز جاری : ۱۲۰
• حجم معاملات انجام شده روز جاری : ۲ میلیون سهم
• تفائت قیمت پایانی و میانگین وزنی معاملات : ۲۰ = ۱۰۰ – ۱۲۰
• تعدیل میزان تغییرات بر اساس حجم مبنا : ۱۰ = ۲۰ * ۰٫۵
• قیمت پایانی جدید : ۱۱۰ = ۱۰ + ۱۰۰

دلیل تعدیل شدن میانگین موزون قیمت این است که میزان معاملات انجام شده سهم دقیقا برابر نصف حجم مبناست. بر همین اساس تغییرات قیمت نیز باید نصف شود. این قیمت پایانی جدید مبنایی برای بازه نوسان قیمت فردا سهم می شود.

اهمیت حجم مبنا و کاربرد آن در بورس

یکی از اصول ابتدایی در هر بازاری، تعیین قیمت ها بر اساس خرید و فروش معامله گران و یا به عبارتی عرضه و تقاضاست. سازمان بورس بعنوان مجری قوانین تعریف شده در بازار سرمایه، حجم مبنا رو تعریف کرد تا از مداخله اشخاص فرصت طلب و دستکاری قیمت ها جلوگیری کنه. پس مهمترین هدف از تعریف حجم مبنا در معاملات بورس را می توان کنترل نوسانات غیر معمول قیمت سهام و حفظ امنیت معاملاتی دانست.

تاریخچه اعمال حجم مبنا و تغییرات آن در طول زمان

موضوع حجم مبنا برای اولین بار در سال ۱۳۸۲ و دوران دکتر حسین عبده تبریزی مطرح شد. در ابتدا قرار شد تا با برای کنترل نوسانات غیرمعمول سهام، ۱۵ درصد از کل سهام شرکت بورسی طی یکسال معامله بشه. با این حساب اگر تعداد روزهای کاری بورس را در سال ۲۵۰ در نظر بگیریم، حجم مبنا روزانه معادل ۰٫۰۰۰۶ سهام کل شرکت می شود. این مقدار بصورت خودکار توسط سامانه معاملاتی اندازه گیری میشد و فقط برای شرکت های بورسی اعمال شد و حجم مبنا تمامی شرکت های فرابورسی برابر یک بود.

در سال ۱۳۸۳ این درصد از ۱۵ به ۲۰ تغییر یافت و حجم مبنای روزانه معادل ۰٫۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) تعداد سهام کل شرکت شد. این درصد به مدت ده سال در معاملات شرکت های بورسی در نظرگرفته میشد. اما در سال ۱۳۹۳ این درصد را به ۱۰ کاهش دادند و حجم مبنای روزانه برابر شد با ۰٫۰۰۰۴ تعداد کل سهام شرکت.

جدیدترین تغییرات حجم مبنا در شرکت های بورسی و فرابورسی

در اسفند ماه سال ۹۸، شورای عالی بورس دست به تغییرات اساسی در خصوص حجم مبنا زد. بر اساس هفتمین جلسه هیات مدیره سازمان بورس و با موافقت شورای عالی بورس (بعنوان اصلی ترین نهادهای تشکیلاتی سازمان بورس)، موضوع حجم مبنا به شرکت های فرابورسی هم تعمیم داده شد. بر این اساس برای شرکت های موجود در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس نیز حجم مبنایی برابر با ۴ در ده هزار تعداد سهام شرکت اعمال شد.

فرابورس نیز اعلام کرد که میزان حداقل و حداکثر ارزش مبنا برای سهام معامله شده در بازارهای مختلفی به شرح زیر است (توجه حجم مبنا و قیمت پایانی داشته باشین که ارزش معاملات از حاصلضرب تعداد سهام معامله شده در قیمت پایانی بدست میاد) :

• حداقل ارزش مبنا در بازار اول و دوم فرابورس ایران : ۵۰ میلیارد ریال
• تعیین حداقل ارزش مبنا در تابلوی زرد بازار : ۲۰ میلیارد ریال
• حداقل ارزش مبنا در تابلوی نارنجی بازار : ۱۰ میلیارد ریال
• حداقل ارزش مبنا در تابلوی قرمز : ۵ میلیارد ریال
• حداکثر ارزش مبنا برای شرکت با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بیشتر : ۱۲۰ میلیارد ریال
• حداکثر ارزش مبنا شرکت با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال : ۱۰۰ میلیارد ریال

تغییرات دوره ای در حجم مبنا

شیوه کار بدین صورت است که تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهام آن شرکت در آخرین روز معاملاتی هر هفته محسبه شده و در نخستین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود. پس با توجه به بروزرسانی هفتگی حجم مبنا، می توان نتیجه گرفت که با افزایش قیمت سهام حجم مبنا کاهشی، و با کاهش قیمت سهم میزان حجم مبنا افزایشی خواهد بود.

از ۱۲ اسفند ماه نیز دستورالعمل جدیدی برای تعیین حداقل و حداکثر حجم مبنا در بورس تعیین شد که شرایط آن بدین شکل است :

• حداقل ارزش حجم مبنا : ۵۰ میلیارد ریال
• حداکثر ارزش حجم مبنا در بورس برای شرکتی با سرمایه بیش از ۲۰ هزار میلیارد ریال و بیشتر : ۱۲۰ میلیارد ریال
• حداکثر ارزش حجم مبنا در بورس برای شرکتی با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال : ۱۰۰ میلیارد ریال

این آخرین تغییرات مربوط به حجم حجم مبنا و قیمت پایانی مبنا در شرکت های بورسی و فرابورسی تا بحال است. قانونی که بنا بر شرایط و عمق بازار بورس می تونه دوباره دسخوش تغییر بشه. ولی چیزی که در نهایت واضحه اینه که تمامی این قوانین به تعیین عادلانه قیمت ها بر اساس رفتار معامله گران کمک خواهد کرد. در نهایت امیدوارم از مطالعه این مقاله نخصصی مرتبط با بازار سرمایه لذت برده باشین. منتظر نظرات سازنده شما عزیزان نت نظری هستم.

تناقض شاخص بورس و ریزش سهام

بورسان: سهامداران طی روزهای اخیر سوالاتی را مطرح کرده‌اند که چرا با وجود افت محسوس قیمت سهام اما اثر آن روی شاخص کل مشخص نیست. برای مثال در حالی‌که امروز نزدیک به 80 درصد از سهام (از نظر تعداد) تا ساعت 10 در محدوده منفی معامله می‌شوند اما شاخص کل تنها 0.3 درصد افت داشته است. چند دلیل عمده را می‌توان در این خصوص مطرح کرد که به آن پرداخته می‌شود.

ریزش دسته‌جمعی قیمت سهام سهامداران را کلافه ساخته و بلاتکلیفی از وضعیت آتی بر شدت خستگی سهامداران افزوده است. اینکه چقدر باید به روند کوتاه‌مدت اهمیت داد نکته‌ای است که در گزارش‌های آتی به آن پرداخته می‌شود. اما در خصوص اینکه چرا شاخص کل نماگر خوبی برای شدت ریزش سهام نیست باید ابتدا به اثر وزنی ارزش بازار شرکت‌ها در شاخص کل اشاره داشت.

شاخص کل میانگین ”وزنی” قیمت سهام را نشان می‌دهد. بر این اساس برای مثال شرکتی مانند فولاد مبارکه با ارزش بازار بیش از 300 هزار میلیارد تومانی وزن به مراتب بیشتری در نوسان شاخص کل بورس تهران نسبت به نمادی مانند قند قزوین با ارزش بازار حدود هزار میلیارد تومانی دارد؛ ارزش بازار از ضرب قیمت سهام در تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.

بر این اساس شاخص کل "هم‌وزن" نماینده بهتری برای سنجش عملکرد کلی بازار و به خصوص کوچک‌ترها است. از این منظر که تعداد سهام کوچک‌تر در بورس تهران زیاد است؛ اما در کل وزن کمی در مقایسه با 30 یا 50 شرکت بزرگ بورس دارند. در شاخص کل هم‌وزن اثر وزنی لحاظ نشده است. بر این اساس در موج منفی امروز (دوشنبه 26 مهر) شاخص کل هم‌وزن افت نزدیک به یک درصدی را تجربه کرده است در حالی‌که افت شاخص کل تنها 0.3 درصد است.

نکته دوم به وجود حجم مبنا و عدم تغییر قیمت پایانی با وجود صف فروش در آخرین قیمت معاملات مرتبط می‌شود. حجم مبنا یک قانون خودساخته (من درآوردی) است تا از شدت نوسان سهام بکاهد، اما در این خصوص نیز به هیچ وجه موفق نبوده است. حجم مبنا درصدی از کل سرمایه شرکت را شامل می‌شود. در تعریف ساده حجم مبنا باید گفت اگر سهام شرکتی بخواهد 5 درصد نوسان داشته باشه باید به اندازه حجم مبنا در قیمت 5 درصد معامله شود. شاخص کل از تغییرات قیمت پایانی محاسبه می‌شود و در روزهای کم‌حجم بورس که با وجود افت قیمت اما حجم معاملات پایین است قیمت پایانی نسبت به روز گذشته تغییر چندانی نخواهد داشت و در نتیجه با وجود رنگ قرمز تابلو و افت آخرین معاملات سهم اما شاخص کل این موضوع را نشان نمی‌دهد.

نکته سوم نیز شاید دخیل بودن عوامل روانی باشد که در آن معامله‌گران از شدت خستگی تصور زیان‌های بالایی را دارند و میزان فشار و استرس باعث شده نوسان صفر را در یک بازه کوتاه‌مدت مشاهده نکنند. با این حال اثر این عامل کم بوده و به دو عامل بالا باید وزن بیشتری داد. بر این اساس در حجم مبنا و قیمت پایانی مرحله اول شاخص کل هم‌وزن را می‌توانید معیار بهتری برای سنجش کلی بازار (از نظر تعداد نمادها) بدانید و در مرحله دوم باید به حجم معاملات و اندازه حجم مبنا که در صفحه نماد سایت فناوری بورس تهران وجود دارد توجه کرد؛ ممکن است برآیند قیمت در یک روز در مثبت و منفی 5 درصد (کف و سقف دامنه نوسان روزانه) عدد صفر قیمت پایانی (میانگین موزون معامله سهام) را تا زمان پر شدن حجم مبنا رقم بزند.

محدودیت‌های ناشی از حجم مبنا

الهه ظفری کارشناس ارشد تامین سرمایه بانک ملت فعالان بازار سرمایه معمولا برای بررسی وضعیت کلی بازار‌های مالی نیاز به تحلیل وضعیت شاخص پیدا می‌کنند. در واقع شاخص ابزاری است که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی را در مورد تمام شرکت‌های موجود در بازار یا دسته خاصی از آنها به افراد نشان می‌دهد.

در نتیجه باید این شاخص به‌گونه‌ای محاسبه شود که تمام اطلاعات تاثیرگذار در آن منعکس شده باشد. اکثرا به‌دلیل مشکلات ناشی از جمع شدن تمام مفاهیم مورد انتظار و تاثیر گذار تنها در یک شاخص، شاخص‌های گوناگونی به بازار ارائه می‌شود.

بنابراین برای درک بهتر شرایط بازارها نیاز به تحلیل و بررسی تمام آنها پیدا می‌کنیم، اما در هر صورت وجود چندین شاخص در بازارها در واقع باید مکمل یکدیگر باشند و نه در تضاد بر یکدیگر.

ساده‌ترین مفهوم شاخص به نوعی میانگین وزنی است که در آن وزن بر مبنای تعداد سهام منتشر شده‌ همه‌ شرکت‌های بورسی تعریف می‌شود و شاخص قیمت نام دارد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این شاخص تاثیر بیشتر وضعیت شرکت‌های بزرگ نسبت به سایر شرکت‌ها در محاسبه آن است. شاخص کل یا شاخص قیمت و بازده نقدی، علاوه بر قیمت، بازدهی نقدی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را نیز در محاسبات خود در نظر می‌گیرد و به نوعی بیانگر بازدهی کل از وضعیت شرکت‌های فعال در بازار است. شاخص معروف بعدی شاخص آزاد شناور است که سعی دارد قدرت تاثیر‌گذاری افراد حقوقی را که به واسطه مبالغ سنگین تحت مدیریت شان می‌گذارند، تعدیل کند.

در نتیجه شاخص سهام شناور آزاد، بر تعداد سهامی که در بازار سرمایه، در اختیار سهامداران حقیقی است و مرتبا در بازار خرید و فروش می‌شود تمرکز دارد.

همان‌طور که گفته شده در محاسبه شاخص وضعیت معاملات شرکت‌های بزرگ اثر بیشتری نسبت به تغییرات بازده شرکت‌های کوچک در شاخص دارد.

این موضوع یکی از مشکلاتی است که گاه باعث می‌شود تنها با انجام معاملات رو به بالا، در سهام چند شرکت بزرگ، بتوان شاخص را به‌عنوان نماینده‌ای از روند صعودی قیمت‌ها گزارش کرد در صورتی که ممکن است در واقع، شرکت‌های متوسط و کوچک وضعیت مناسبی در آن روز معاملاتی نداشته باشند.

این موضوع اهمیت خود را زمانی دوچندان جلوه می‌دهد که می‌توان به واسطه این مشکل دستکاری عامدانه در شاخص داشت. چرا که معاملات مثبت یا منفی در قالب بلوک‌های مدیریت شده توسط افرادی خاص روی سهام شاخص‌ساز می‌تواند وضعیت بازار را مطابق آنچه آنان در نظر دارند نشان دهد، و نه وضعیت واقعی بازار‌ها را. این مشکل درخصوص شاخص هم وزن مربوط به شرکت‌هایی می‌شود که قیمت سهام بالاتری نسبت به سایر شرکت‌ها داشته باشند.

برای مثال شرکت بسیار کوچکی که قیمت زیادی دارد، در این شاخص تاثیر بسیار بیشتری از یک شرکت بزرگ با قیمت سهم کمتر خواهد داشت. معمولا افراد تازه وارد به بورس یا کسانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار را دارند به عدد شاخص به‌عنوان یک کل تعیین‌کننده از وضعیت بازار می‌نگرند. این موضوع که بتوان براساس سیاست‌های از پیش تعیین شده در شاخص بورس‌ها به شکلی دستوری و عمدی تاثیرگذار بود و روند خاصی را برای آن به نمایش گذاشت با تمام مفاهیم و معیار‌های بازارهای مالی در تضاد است.

موضوع دیگر در مورد محاسبه شاخص ریشه در یک مشکل ساختاری یعنی حجم مبنا دارد. قیمت پایانی سهام از رابطه مستقیم با قیمت و حجم روزانه پیروی می‌کند؛ به‌صورتی که پر شدن حجم مبنا در بالاترین سقف قیمت روزانه (یا کف قیمت)؛ پایان تاثیر‌گذاری وضعیت یک سهم در محاسبه شاخص است و حجم معاملات بعد از آن (در صف خرید یا فروش) تاثیری در محاسبات شاخص نمی‌گذارد.

لذا حجم و ارزش بالاتر و ورود و خروج نقدینگی حقیقی در بازار با شاخص قابل‌رصد نیست. به‌طوری‌که گاهی شاهد روز‌های بسیار پر معامله در سقف (کف) قیمتی هستیم به‌طوری‌که درصد پایانی کامل در ساعات اولیه معاملات پر می‌شود و شاخص به حداکثر مقدار ممکن در روز می‌رسد و تاثیر معاملاتی که در ساعات بعدی حتی با حجم‌های قابل توجه بیشتر، در بازار اتفاق می‌افتد، هیچ تاثیری در شاخص نمی‌گذارد که این موضوع باعث می‌شود شاخص به‌عنوان نماد درستی از وضعیت بازار نباشد. این دست از مشکلات به‌دلیل ناکارآمدی ساختاری در بدنه بازار، در شاخص هم وزن نیز وجود دارد به‌صورتی که اگر یک شرکت یک‌میلیارد تومان معامله روزانه داشته باشد با شرکت دیگری که یک میلیون معامله داشته است، به یک میزان در این شاخص (هم وزن) اثر خواهند گذاشت که همچنان مبنای مناسبی برای مقایسه فراهم نمی‌کند.

شاخص کل بورس درحقیقت معیاری از تمام شرکت‌های فعال بورس و فرابورس باهم نیستند و تنها وضعیت سهام بورسی را منعکس می‌کند. هرچند که سهام فرابورسی نیز شاخص مربوط به خود را دارند، اما به‌نظر می‌رسد وجود شاخصی که تمام سهام شرکت‌های فعال اعم از بورسی و فرا بورسی را نشان دهد، الزامی باشد. موضوعی که هرچند بسیار درخصوص نیاز وجود آن صحبت شده اما تاکنون به آن پرداخته نشده است.

از دیگر مشکلات محاسبه شاخص گاهی تاثیر یک رویداد واحد مثبت یا منفی به‌صورت چندباره در شاخص‌ها است. به‌دلیل نوع سهامداری شرکت‌ها در یکدیگر معمولا یک رویداد مثبت یا منفی به‌صورت پیوسته بر چند شرکت به‌طور مضاعف تاثیرگذار می‌شود که باعث گزارش غیرواقعی از وضعیت بازار می‌تواند باشد.

به‌طور کلی می‌توان گفت وجود مشکلات ساختاری در کلیت بورس بیشتر از هرچیز محاسبات شاخص‌ها را تحت تاثیر قرار داده است چرا که به هر صورت رویکرد واحد و کلی در محاسبات شاخص در علوم آماری تعریف شده است و دست بردن درآنها محدودیت‌های خاص خود را دارد. به‌نظر می‌رسد بهترین راه برای محاسبه درست شاخص به‌طوری که نماینده بی‌طرفی از وضعیت بازار‌ها باشد؛ اصلاح اطلاعات ورودی برای محاسبات آن است؛ که این اصلاح اطلاعات ورودی نیاز به اصلاح ساختارهای از پیش تعیین شده و گاهی قدیمی بازار کشور دارد. برای مثال همان طور که گفته شد تعاریفی مانند حجم مبنا، دامنه نوسان و. متناسب با رشد بازار تعدیل نشده‌اند و ناگزیر سایر محاسبات و تحلیل‌ها را نیز تحت‌تاثیر قرار داده‌اند.