روندها و انواع خط روند (روند صعودی، روند خنثی، روند نزولی)
بازار هیچگاه در یک خط راست حرکت نمیکند و همیشه حرکاتی زیگزاگی دارد. برآیند حرکت امواج صعودی و نزولی در بازار را روند می گویند.
مفهوم روند به طور قطع یکی از اصول تحلیل تکنیکی بازار است. اغلب اصطلاحات رایجی از قبیل «همیشه در جهت روند معامله کنید» «هرگز با روند نجنگید» یا «روند دوست توست» را زیاد میشنویم.
پس لازم است وقتی را برای تعریف روند صرف کنیم و انواع آن را بشناسیم.
انواع روند قیمت
روند صعودی :
برآیند این روند افزایش قیمت است. در تشکیل آن کف ها از کفهای قبلی و سقف ها از سقفهای قبلی بالاتر است.
روند نزولی :
برآیند این روند کاهش قیمت است. در تشکیل آن کف ها از کفهای قبلی و سقف ها از سقفهای قبلی پایینتر است.
روند خنثی :
برآیند این روند خنثی است. در تشکیل آن کف ها و سقفها به صورت نامنظم شکل میگیرند. در مجموع صعود یا نزول قیمتی خاصی را در این روند شاهد نخواهیم بود.
مدت زمان روندها
علاوه بر اینکه روندها دارای سه جهت میباشد به سه دسته نیز تقسیم میشود:
1. روند بزرگ؛
2. روند متوسط؛
3. روند کوتاه
در حقیقت تعداد نامحدودی روند وجود دارد که در فعل و انفعال با یکدیگر هستند و روندهای کوتاهی که فقط چند دقیقه تا چند ساعت را در بر میگیرند گرفته تا روندهای بسیار بلندمدت 50 تا 100 ساله. به عنوان مثال داو روند یکساله یا بیشتر را روند بزرگ نامیده است. داو مدت زمان روند متوسط را از سه هفته تا سه ماه میدانست و هر روند کمتر از سه هفته را نیز روند کوتاه مینامید.
هر روند میتواند جزیی از روند بزرگ بعدی محسوب شود. برای مثال روند متوسط میتواند یک تصحیح در روند بزرگ پس از خودش شناخته شود. در روندهای بزرگ صعودی به طور معمول روند قبل از ادامه مسیر صعودی خود، در حدود یک یا دو ماه خود را تصحیح میکند. این روند تصحیح نیز میتواند خود شامل روندهای کوتاهمدتتر که همان موجهای صعود و نزولی کوتاهمدت هستند باشد.
فیلم روش رسم خطوط روند
در این ویدئو، نحوه رسم خط روند بصورت کاربردی به شما آموزش داده میشود.
اعتبار خط روند
اعتبار خط روند به عوامل متعددی ارتباط دارد که توسط عوامل مختلفی سنجیده میشود:
1.شیب خط : هرچقدر شیب این خط بیشتر باشد اعتبار آن روند در پایداری کمتر است و احتمال شکست آن وجود دارد. شیب ۴۵ درجه در تحلیل ها شیبی مناسب و معتبر تلقی می شود.
2. تعداد برخورد نمودار قیمت با خط روند: هرچه تعداد برخورد به خط بیشتر باشد آن خط دارای اعتبار بیشتری است.
3. شدت کاهش (افزایش) قیمت سهم: در این ارتباط هم هرچه کندل های بلند تری در نزول (صعود) ثبت شود احتمال شکست خط روند بالاتر می رود. برای مثال سهم برای چند روز متوال صف فروش(صف خرید) شود و با درصد های منفی چهار یا منفی پنج بسته شود.
4. بازه زمانی بررسی سهم: شما باید این نکته مهم را در نظر بگیرید که روند به بازه زمانی بررسی سهم بستگی دارد. برای مثال سهم الف ممکن است در بازه زمانی سه ماه اخیر نزولی باشد در حالی که در بازه زمانی یک ساله صعودی باشد و نزولی که در سه ماه اخیر داشته صرفا یک اصلاح حرکت قیمت در جهت روند بوده باشد.به همین دلیل خط روند های بلند مدت اعتبار بیشتری دارند
روند در تحلیل تکنیکال چیست؟
روند در تحلیل تکنیکال به جهت حرکت کلی بازار یا قیمت یک دارایی اطلاق میگردد. روند در تحلیل تکنیکال را با استفاده از خطوط روند (Trendlines) و یا با استفاده از حرکات قیمتی – پرایس اکشن (Price Action) – نشان میدهند.
در صورتی که پرایس اکشن نقاط بازگشت قیمتی بالاتر (Higher Swing Highs) و همچنین نقاط بازگشت قیمتی کف بالاتری (Higher Swing Lows) بسازند، نشاندهندهٔ یک روند صعودی (Uptrend) بوده و زمانی که نقاط بازگشتی کف پایینتر (Lower Swing lows) و نقاط بازگشتی سقف پایینتری (Lower Swing Highs) بسازند، نشاندهندهٔ یک روند نزولی (Downtrend) میباشند.
برای یادگیری بیشتر روند نزولی مقاله آموزشی «روند نزولی در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.حرکت قیمت در جهت روند
بسیاری از معاملهگران، معامله در جهت روند اصلی بازار را انتخاب میکنند، در حالی که دستهٔ دیگر آنها سعی در شناخت نقاط بازگشتی قیمت (reversals) یا معاملهگری در جهت عکس روند را دارند.
روندهای صعودی و روندهای نزولی در تمامی بازارها، مانند بازار سهام، اوراق قرضه و بازارهای آتی رخ میدهند. میتوان روندها را در اطلاعاتی مانند اطلاعات اقتصادی ماهانه نیز مشاهده کرد، جایی که این اعداد ماهبهماه حرکتی صعودی یا نزولی دارند.
نکات کلیدی:
- روند، به جهت حرکت کلی قیمتها در یک بازار، دارایی و یا یک معیار گفته میشود.
- روندهای صعودی را با استفاده از قیمتهای بالارونده مانند سقفهای بالاتر و کفهای بالاتر تشخیص میدهند.
- روندهای نزولی را نیز با قیمتهای پاییینرونده مانند سقفهای پایینتر و کفهای پایینتر تشخیص میدهند.
- بسیاری از معاملهگران، معامله در جهت روند کلی بازار را ترجیح میدهند و سعی در کسب سود از ادامهٔ حرکت این روند دارند.
- پرایس اکشن، خطوط روند و اندیکاتورهای تکنیکالی، همگی ابزارهایی هستند که میتوانند به شما در جهت تشخیص یک روند و همچنین دادن هشدار در مورد بازگشت این روند، کمک کنند.
روندها چگونه کار میکنند؟
معاملهگران میتوانند از ابزارهای تکنیکال متفاوتی، مانند خطوط روند، پرایس اکشن، و همچنین اندیکاتورهای تکنیکالی استفاده کنند. برای مثال، باید بدانید که خطوط روند، به شما جهت حرکت یک روند را نشان میدهند، در حالی که اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) بهمنظور نمایش قدرت یک روند در طی هر نقطه زمانی، طراحی شده است.
یک روند صعودی با افزایش کلی قیمتها مشخص میشود. دقت کنید که حرکت بازار، هرگز بهصورت کامل صعودی نخواهد بود، و ما در طی این مسیر شاهد نوسانات قیمتی خواهیم بود، اما جهت کلی روند بازار باید به سمت بالا باشد تا ما بتوانیم آن را یک روند صعودی در نظر بگیریم.
کفهای قیمتی (swing lows) اخیر باید از کفهای قیمتی قبلی بالاتر باشند. همین موضوع در مورد سقفهای قیمتی (swing highs) هم برقرار است.
زمانی که ساختار شرح دادهشده شروع به درهم شکستن کند، روند صعودی قدرت حرکتی خود را از دست داده و ممکن است به یک روند نزولی تغییر وضعیت دهد. روندهای نزولی نیز با کفها و سقفهای قیمتی پایینتر شناخته میشوند.
زمانی که روند به سمت بالا است، ممکن است معاملهگران فرض کنند که حرکت صعودی قیمتی، تا زمانی که اطلاعاتی متناقض با اطلاعات کنونی بازار منتشر شوند، ادامه خواهند یافت. از این اطلاعات میتوان به شکلگیری کفها و سقفهای قیمتی پایینتر، شکسته شدن خط روند صعودی تشکیلشده و یا تغییر حالت اندیکاتورهای تکنیکالی به وضعیت نزولی (bearish) اشاره کرد. در روندهای صعودی، تمامی معاملهگران بر روی خرید تمرکز دارند، و برای کسب سود تلاش میکنند.
زمانی که روند حالت نزولی به خود میگیرد، معاملهگران بیشتر بر روی فروش تمرکز میکنند و تلاش میکنند تا ضررهای خود را حداقل کرده یا حتی از این کاهش قیمتی کسب سود کنند.
بیشتر (و نه تمامی) روندهای نزولی در نقاطی، بازگشت را تجربه میکنند، بنابراین با ادامهٔ کاهش قیمتها، قیمتها برای خرید جذاب میشوند و معاملهگران بیشتری وارد بازار شده و به خرید میپردازند. هجوم معاملهگران برای خرید نشاندهندهٔ شروع یک روند صعودی دوباره باشد.
برای یادگیری بیشتر در مورد نقط بازگشتی مقاله آموزشی «بازگشت قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.
روندها ممکن است توسط سرمایهگذارانی که بر روی تحلیل بنیادی تمرکز کردند، نیز مورد استفاده قرار بگیرد. این شکل از تحلیل بازار به بررسی تغییرات در درآمدها (revenue)، سود کسبشده (rarnings)، و یا دیگر معیارهای کسبوکاری یا اقتصادی میپردازد.
برای مثال، تحلیلگر بنیادی ممکن است به روند شکلگرفته در رشد میزان سود بهازای هر سهم (Earnings per share – EPS) نگاهی بیندازد.
اگر سود کسبشده در تمامی 3 ماهههای سال گذشته رشد کرده باشد، این نشاندهندهٔ یک روند صعودی خواهد بود. اما اگر سود کسبشده در تمامی 3 ماهههای سال گذشته افت کرده باشد، نشاندهندهٔ یک روند نزولی میباشد.
حالتی در بازارها به وجود میآید که در آن شاهد هیچگونه روندی نیستیم یا روند کلی اندکی به سمت بالا یا پایین میبینیم، به این حالت از بازار، بازار بیجهت یا (range – trendless market) اطلاق میگردد.
استفاده از خطوط روند
یکی از معمولترین روشها برای تشخیص روندهای بازار، استفاده از خطوط روند میباشد، که یک سری از قلهها (در روند نزولی) و یا کفها (در روند صعودی) را به یکدیگر متصل میکند.
روندهای صعودی یک سری از کفهای بالاتر (higher lows) را به یکدیگر وصل میکنند و یک سطح حمایتی در برابر حرکات قیمتی آینده میسازند.
روندهای نزولی یک سری از سقفهای پایینتر (lower highs) را به یکدیگر متصل میکنند و یک سطح مقاومتی در برابر حرکات آیندهٔ قیمت میسازند. بهعلاوهٔ حمایتها و مقاومتها، این خطوط روندی نشاندهندهٔ جهت حرکت کلی روند در بازار میباشند.
در حالی که خطوط روندی کار خود را در نشان دادن جهت کلی در بازار بهخوبی انجام میدهند اما معمولاً باید دوباره رسم شوند.
برای مثال، در طی یک روند صعودی، قیمت ممکن است به سطح زیرین خط روند سقوط کند، اما این لزوماً بدین معنی نیست که روند حال حاضر پایان یافته است.
ممکن است قیمت مدتی به حرکت در زیر خط روند ادامه داده و دوباره به سطح بالای آن صعود کند. در چنین مواردی، نیاز است که خط روندی جدید رسم شود تا با اطلاعات پرایس اکشنی جدید هماهنگی داشته باشد.
نباید به خطوط روند بهصورت خاص برای تشخیص روند بازار، اکتفا کرد. بسیاری از افراد حرفهای در بازار به بررسی حرکات قیمتی، در کنار اطلاعات بهدست آمده از اندیکاتورهای تکنیکالی بهمنظور یافتن انتهای یک روند، تمایل دارند.
در مثال فوق، افت قیمت به سطحی زیر سطح خط روند، لزوماً صادرکنندهٔ یک سیگنال اشتباه نیست، اما اگر قیمت به سطحی پایینتر از نقطهٔ برگشتی کف قبلی خود نزول کرده، و اندیکاتورهای تکنیکالی نیز این مورد را نشان دهند، ممکن است یک بازگشت رخ داده باشد.
مثالهایی از روند و خط روند
نمودار زیر نشاندهندهٔ خط روندی است که در کنار اندیکاتور RSI، یک روند صعودی قوی را نشان میدهند. با این وجود که حرکات قیمت دارای نوسان میباشد، اما حرکات کلی قیمتی به سمت بالا میباشند.
این نمودار نشاندهندهٔ خط روندی است که در کنار اندیکاتور RSI، یک روند صعودی قوی را نشان میدهند. با این وجود که حرکات قیمت دارای نوسان میباشد، اما حرکات کلی قیمتی به سمت بالا میباشند.
روند صعودی شروع به از دست دادن قدرت خود کرده و فشار فروش در بازار بیشتر میشود. اندیکاتور RSI به سطحی پایینتر از 70 نزول میکند، که در ادامهٔ آن یک کندل منفی بزرگ شکل میگیرد که قیمت را به خط روند رسم شده میرساند.
ادامهٔ حرکت نزولی در روز بعد و با شکلگیری یک شکاف قیمتی (gap) در زیر خط روند تأیید میشود. میتوانستیم از این سیگنالها برای خروج از موقعیتهای معاملاتی خرید (long positions) استفاده کنیم، همچنین میتوانستیم در حین شکلگیری این سیگنالها، وارد موقعیتهای معاملاتی فروش (short positions) شویم.
با ادامهٔ حرکت قیمت به سطوح پایینتر، قیمت خریدارانی که علاقهمند به خرید میباشند را به خود جذب کند. یک خط روند دیگر (که آن را در این نمودار نمایش ندادهایم) نیز میتوانست برای حرکت حرکت قیمت در جهت روند نزولی ترسیم شود که نفوذ قیمت به آن خط روند در میانههای ماه فوریه انجام شده است، جایی که در آن یک کف V شکل، شکل گرفته و قیمت به سمت بالا حرکت کرد.
تیم تحریریه دیجی کوینر
این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.
آشنایی با ۸ مورد از بهترین اندیکاتورهای تشخیص روند
اندیکاتورهای تشخیص روند توسط معاملهگران برای بهدستآوردن بینشی درباره عرضه و تقاضای اوراق بهادار و روانشناسی بازار استفاده میشوند. این شاخصها با هم، اساس تحلیل تکنیکال را تشکیل میدهند. معیارهایی مانند حجم معاملات، سرنخهایی برای ادامه حرکت قیمت ارائه میدهند. اندیکاتورها را میتوان جهت تولید سیگنال خرید و فروش مورد استفاده قرار داد، البته نیازی به استفاده از همه اندیکاتورها نیست، بلکه تعدادی را میتوان انتخاب کرد که برای تصمیمگیری بهتر در معاملات مفید هستند. برخی از آنها تاریخچه قیمت را در نظر میگیرند، برخی دیگر حجم معاملات را مورد بررسی قرار میدهند و برخی دیگر شاخصهای حرکت هستند. این اندیکاتورها اغلب بهصورت پشتسرهم یا ترکیبی با یکدیگر استفاده میشوند.
در این مقاله قصد داریم تا به توضیح اندیکاتورهای تشخیص روند بپردازیم و هفت شاخص برتر را معرفی کنیم.
معرفی بهترین اندیکارتورهای تشخیص روند
ابزار معامله برای معاملهگران و تحلیلگران تکنیکال، شامل ابزارهای نموداری است که سیگنالهایی برای خرید و فروش ایجاد میکنند و یا روندها یا الگوهای موجود در بازار را نشان میدهند. جهت تشخیص روند، روشهای مختلفی وجود دارد که یکی از این روشها، اندیکاتورهای تشخیص روند در تحلیل تکنیکال هستند. از مهمترین چالشهایی که اکثر معاملهگران تازهکار حوزه فارکس با آن مواجه میشوند، اندیکاتور تشخیص روند در فارکس است. در بازارهای مالی، قیمت به سمت خاصی در حال حرکت است. به این سمت و جهت خاص، روند یا Trend گفته میشود. روند میتواند در سه حالت UpTrend یا صعودی، DownTrend یا نزولی و Sideway یا خنثی قرار بگیرد. بهطورکلی، دو نوع اساسی از اندیکاتور تکنیکال وجود دارد:
۱.پوششها (Overlays): اندیکاتورهای فنی که از همان مقیاس قیمتها استفاده کرده و دامنه یکسانی با آنها دارند. به عنوان مثال میتوان به میانگینهای متحرک و Bollinger Bands اشاره کرد.
۲.نوسانگراها(Oscillator): به جای قرارگرفتن در نمودار قیمت، اندیکاتورهای تشخیص روند که بین حداقل و حداکثر در نوسان هستند، بالا یا پایین نمودار قیمت قرار میگیرند. بهعنوانمثال میتوان به اسیلاتورهای MACD یا RSI اشاره کرد.
معاملهگران معمولا هنگام تجزیه و تحلیل یک اوراق بهادار و دارایی از چندین شاخص فنی مختلف، پشت سر هم استفاده میکنند. با وجود هزاران گزینه مختلف، معاملهگران باید اندیکاتورهایی را انتخاب کنند که برای آنها بهتر است و سپس با نحوه کار آنها آشنا شوند. شاخصهای فنی همچنین میتوانند با توجه به ماهیت کمی آنها در سیستمهای معاملاتی خودکار گنجانده شوند. در این بخش به معرفی هفت مورد اندیکاتور تشخیص روند بازار میپردازیم.
۱. اندیکاتورهای حجم/حجم در تعادل (On-Balance Volume):
از اندیکاتور تشخیص روند حجم در تعادل (OBV) برای اندازهگیری جریان مثبت و منفی حجم در اوراق بهادار در طول زمان استفاده میشود.
افزایش حجم نسبت به میزان حجم روزی است که قیمت افزایش یافته است. حجم پایین نیز به حجم روزی گفته میشود که قیمت کاهش مییابد. حجم هر روز بر اساس افزایش یا کاهش قیمت، از شاخص افزوده یا کاسته میشود. وقتی OBV در حال افزایش است، نشان میدهد که خریداران مایلند وارد عمل شوند و قیمت را بالاتر ببرند. وقتی OBV در حال کاهش است، حجم فروش از حجم خرید پیشی میگیرد که نشاندهنده قیمتهای پایینتر است. بهاینترتیب، مانند یک ابزار تایید روند عمل میکند.
اگر قیمت و OBV در حال افزایش باشد، به ادامه روند کمک میکند. این امر زمانی اتفاق میافتد که اندیکاتور تشخیص روند و قیمت در جهتهای مختلف در حرکت باشند. اگر قیمت در حال افزایش اما OBV در حال کاهش باشد، میتواند نشاندهنده این باشد که این روند توسط خریدارانی قوی، حمایت نمیشود و به زودی میتواند به صورت معکوس عمل کند.
۲. میانگین متحرک (Moving Average):
میانگین متحرک، ابزاری برای تجزیه و تحلیل تکنیکال و پرکاربردترین اندیکاتور موجود است که در بازهای زمانی مشخص، از طریق خط میانگین، امکان تعیین و مشخصکردن قیمت وجود دارد. میانگین متحرک، به دو نوع اندیکاتور SMA و اندیکاتور EMA دستهبندی میشود که هریک از آنها قابل استفاده در تحلیل تکنیکال بوده و تنها تفاوتی که دارند، حساسیت نسبت به تغییرات قیمت است.
این اندیکاتور، میانگین قیمتها را به عنوان داده مورد استفاده قرار داده و آن را به شکل یک خط، بر روی نمودار نشان میدهد. اندیکاتور میانگین متحرک در بازههای زمانی مشخصی مانند ۱۰ روزه، ۲۰ دقیقه و ۳۰ هفته در نظر گرفته میشوند. در حالت بلندمدت نیز میانگینهای متحرک ۲۰۰ روزه، ۱۰۰ روزه و ۵۰ روزه هستند. میانگین متحرک را میتوان در استراتژیهای زیادی استفاده کرد اما مهمترین استفاده آن در تشخیص روند است. به همین دلیل است که بسیاری از تحلیلگران، این اندیکاتور را بهترین اندیکاتور تشخیص روند معرفی میکنند.
۳. میانگین جهت شاخص (Average Directional Index):
شاخص جهتدار متوسط (ADX) یکی از اندیکاتورهای تشخیص روند قدرت است که برای اندازهگیری حرکت و قدرت یک روند استفاده میشود. هنگامی که ADX بالای ۴۰ باشد، بسته به جهتی که قیمت در حال حرکت است، روند دارای قدرت جهتگیری زیادی است. وقتی اندیکاتور ADX زیر ۲۰ باشد، روند ضعیف یا غیرروندی در نظر گرفته میشود. ADX خط اصلی بر روی شاخص و معمولا سیاهرنگ است. دو خط دیگر نیز به نماد DI+ و DI- وجود دارند که اغلب به ترتیب به رنگ قرمز و سبز هستند. هر سه خط با هم فعالیت میکنند تا جهت روند و همچنین حرکت آن را نشان دهند.
ADX بالای ۲۰ و DI+ بالای DI-: روند صعودی است.
ADX بالای ۲۰ و DI- بالاتر از DI+: روند نزولی است.
ADX زیر ۲۰ نیز، یک روند ضعیف است.
۴. باند بولینگر (Bollinger Band) :
یکی دیگر از اندیکاتورهای تشخیص روند، باند بولینگر است که توسط مجموعهای از خطوط روند طراحی شده و دو انحراف استاندارد مثبت و منفی را از میانگین متحرک ساده (SMA) قیمت اوراق بهادار ارائه میدهد. نوسانهایی که در سهم به وجود میآید را میتوان به وسیله این اندیکاتور بهخوبی نشان داد. اغلب در میانگین متحرک در دوره زمانی ۲۰ روزه در نمودارهای معاملاتی از اندیکاتور باند بولینگر استفاده میشود. زمانیکه Aroon-up از Aroon-down عبور کند، اولین نشانه تغییر روند احتمالی نمایان میشود و اگر Aroon-up به عدد ۱۰۰ برسد و Aroon-down به صفر برسد، روند صعودی است و برعکس. اگر Aroon-down از Aroon-up عبور و به ۱۰۰ نزدیک بماند، روند نزولی است.
۵. اندیکاتور واگرایی همگرایی (MACD) :
شاخص واگرایی همگرایی میانگین متحرک (MACD) به معاملهگران کمک میکند تا جهت روند و همچنین حرکت آن روند را بررسی کنند. زمانیکه MACD بالای صفر باشد، قیمت در یک فاز صعودی قرار دارد و اگر MACD زیر صفر باشد، وارد فاز نزولی شده است. این اندیکاتور تشخیص روند از دو خط تشکیل شده است:
خط MACD و یک خط سیگنال که حرکت کندی دارد. وقتی MACD حرکت قیمت در جهت روند از زیر خط سیگنال عبور میکند، نشان میدهد که قیمت در حال کاهش است و هنگامی که خط MACD از خط سیگنال عبور میکند، قیمت در حال افزایش خواهد بود. نگاهکردن به این که نشانگر در کدام سمت صفر قرار دارد، به تعیین سیگنالهایی که باید دنبال شوند، کمک شایانی میکند. بهعنوانمثال، اگر نشانگر بالای صفر است، MACD از بالای خط سیگنال برای خرید عبور میکند و اگر MACD زیر صفر باشد، عبور MACD از زیر خط سیگنال یک معامله کوتاه احتمالی را ارائه میدهد.
۶. شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index):
شاخص قدرت نسبی (RSI) حداقل سه کاربرد عمده دارد. این اندیکاتور، یکی دیکر از اندیکاتورهای تشخیص روندی است که بین صفر تا ۱۰۰ حرکت و افزایش قیمت اخیر در مقابل ضرر اخیر قیمت را ترسیم میکند. بنابراین سطوح RSI به اندازهگیری حرکت و قدرت روند کمک میکنند. اساسیترین استفاده از RSI به عنوان شاخص خرید و فروش بیشازحد است. وقتی RSI به بالای ۷۰ برسد، دارایی بیش از حد خرید در نظر گرفته میشود و ممکن است کاهش یابد. زمانی که RSI زیر ۳۰ باشد، دارایی بیش از حد فروخته میشود و میتواند افزایش یابد.
بههمینمنظور، برخی از معاملهگران منتظر میمانند تا اندیکاتور به بالای ۷۰ برسد و سپس پیش از فروش به پایین نزول کند، یا به زیر ۳۰ برسد و سپس پیش از خرید دوباره به بالاتر از سطح برسد. واگرایی یکی دیگر از کاربردهای RSI است. زمانی که اندیکاتور در جهتی متفاوت از قیمت حرکت میکند، نشان میدهد که روند فعلی قیمت در حال ضعیف شدن است و به زودی میتواند معکوس شود. سومین کاربرد RSI، پشتیبانی و مقاومت است. در طول روندهای صعودی، سهام اغلب بالای سطح ۳۰ باقی میماند و اغلب به ۷۰ یا بالاتر میرسد. هنگامی که یک سهم در روند نزولی قرار دارد، RSI معمولا کمتر از ۷۰ باقی میماند و اغلب به ۳۰ یا کمتر میرسد.
۷. نوسانگر تصادفی (Stochastic Oscillator)
آخرین مورد از اندیکاتورهای تشخیص روند نوسانگر تصادفی است که شاخصی برای اندازهگیری قیمت فعلی، نسبت به محدوده قیمت در چند دوره است. این اندیکاتور بین صفر تا ۱۰۰ ترسیم شده و به این صورت است که وقتی روند صعودی است، قیمت باید به بالاترین حد خود برسد. در یک روند نزولی نیز قیمت به پایینترین حد تمایل دارد. استوکاستیک نسبتا سریع بالا و پایین میرود، زیرا به ندرت پیش میآید که قیمت به صورت مداوم به اوج برسد، استوکاستیک را نزدیک ۱۰۰ یا پایینترین حد مستمر و یا نزدیک به صفر، نگه دارد. بنابراین، استوکاستیک اغلب به عنوان یک شاخص خرید و فروش بیشازحد استفاده میشود. ارزشهای بالای ۸۰ خرید بیش از حد در نظر گرفته شده و درحالیکه سطوح زیر ۲۰ باشد، فروش بیشازحد در نظر گرفته میشود. هنگام استفاده از سطوح خرید و فروش بیشازحد، روند کلی قیمت باید در نظر گرفته شوند. به عنوان مثال، در طول یک روند صعودی زمانی که اندیکاتور به زیر ۲۰ میرسد و دوباره بالا میرود، سیگنال احتمالی است.
کدام شاخص فنی میتواند شرایط خرید بیشازحد یا فروش بیشاز حد را به بهترین شکل نشان دهد؟
۸. شاخص قدرت نسبی (RSI) یکی از محبوبترین اندیکاتورهای تشخیص روند است که برای شناسایی سهام بیشازحد خرید یا فروش بیشازحد به کار برده میشود. RSI بین ۰ تا ۱۰۰ محدود شده است و عدد بالای ۷۰ نشاندهنده فروش بیشازحد و عدد کمتر از ۳۰ نشاندهنده خرید بیشازحد است.
اندیکاتور تشخیص روند شارپ، چه چیزی را نشان میدهد؟
اندیکاتور تشخیص روند شارپ برای کمک به سرمایهگذاران برای درک نسبت بازگشت سرمایه در مقایسه با ریسک آن استفاده میشود. این نسبت، میانگین بازدهی است که به ازای هر واحد نوسان یا ریسک کل به دست میآید.
نتیجهگیری
هدف هر معاملهگر کوتاهمدت، تعیین جهت حرکت یک دارایی معین و تلاش برای کسب سود از آن است. صدها شاخص فنی و نوسانگر برای این هدف خاص، توسعه یافته و روشها و ابزار زیادی برای تشخیص روند در یک تحلیل تکنیکال وجود دارند. مهمترین این روشها و ابزارها، اندیکاتورها هستند. اندیکاتورها ابزارهایی هستند که اطلاعاتی راجعبه قیمت و حجم بازار را با توابع ریاضی ادغام کرده و سپس در جهت تحلیل بازار، مورد استفاده قرار میدهند. از اندیکاتورها میتوان برای توسعه استراتژیهای جدید نیز استفاده کرد. در این مقاله ما سعی کردیم تا هر آنچه نیاز است راجعبه اندیکاتورهای تشخیص روند و فرآیند کاری آنها بدانید را جمعآوری کرده و بهطور کامل و جامع شرح دهیم.
آشنایی با پرایس اکشن rtm و روش استفاده از آن
همه ما پیش از این با ارزش بالای پرایس اکشن در تحلیل و بررسیهای خود آشنا شدهایم و علاوه بر این سبکها مختلف پرایس اکشن را در مقالات متعدد ازجمله سبک پرایس اکشن لنس بگز و یا سبکهای پرایس اکشنی دیگری را بررسی نمودهایم اما نکته دارای اهمیت این است که هر سبک بهتنهایی کافی نیست و نیازمندِ شخصیسازی شدن و اختصاصی شدن ستاپها و معاملات آن برای هر فرد هست و امروز به بررسی سبک پرایس اکشن RTM با شخصیسازی و سادهسازیهای بسیار مجموعه همیار کریپتو پرداخته و بررسی جامع و البته بسیار آسانی از این سبک خواهیم داشت با ما همراه باشید….
تاریخچه پرایس اکشن rtm
خب همانطور که گفته شد پرایس اکشن به معنی این است که شما تنها به نمودار قیمت ارز دیجیتال نیاز دارید. این سبک از واکنش قیمت نیز ویژگیهای حرکتی قیمت را زیر ذرهبین قرار میدهد و قیمت، شکستها، نوسانات و کندلها را بررسی میکند و مختص به بازار کریپتوکارنسی نیست. یکی از مطرحترین نوع پرایس اکشن RTM است.
پرایس اکشن RTM توسط ایف میانته (If Myante) و همکارانش پدید آمد. روش RTM میتواند حکمی برای معامله گران باشد تا با پیروی از آن به نتیجه دلخواه برسند. پایه این روش بر اساس منطق عرضه و تقاضا رقم میخورد. افکار و رفتار سایر تریدرها در این سبک فاش میشود و شما درک بهترین از نحوه خریدوفروش آنها خواهید داشت.
ضررهای مالی همیشه بخشی معاملات بودهاند و هستند. اما زیان بیشتر زمانی رخ میدهد که از اندیکاتورها و یا الگوهای کلاسیک استفاده میکنیم. آقای میانته به این موضوع پی برده بود که مؤسسات و بانکها از ترفندهایی استفاده میکنند که سرمایه برخی معامله گران را در خزانه خود قرار میدهند. درواقع کاری میکنند تا آنها ضرر کنند. در این هنگام میانته تصمیم گرفت تا نمودارها را بهطور دقیق بررسی کند و راز این فریبکاری بزرگ را کشف کند. سرانجام با تحقیق و بررسی به سبکی از پرایس اکشن دست پیدا کرد که آن را RTM نامید.
توضیحات: بررسی اصول اولیه و ساختار پایه و مدل فکری صحیح در دنیای پرایس اکشن
برای آموزش فارکس در مشهد از صفر تا پیشرفته فرم پیش ثبت نام را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.
روند نمودار قیمت حرکت قیمت در جهت روند چیست و چگونه روند ها را تشخیص دهیم؟
روند نمودار قیمت چیست و چگونه روندها را تشخیص دهیم؟ تمام ابزارهای تکنیکال مانند الگوها، میانگین متحرک، حمایت و مقاومت و . تنها با این هدف بوجود اومدن تا کمک کنن روند قیمت اندازه گیری بشه. هر فردی که به دنبال کسب دانش در زمینه ی تحلیل تکنیکال هستش باید یادگیری تشخیص روند بازار رو اولویت اول خودش قرار بده.
بازارهای مالی همیشه در یک خط راست و یک جهت خاص حرکت نمی کنه. تغییرات بازار به صورت یکسری از حرکات زیگزاگ مشخص میشه. این زیگزاگ ها مانند موج های پی در پی هستن که شامل موج های صعودی یا نزولی میشن. به برایند حرکات این موج ها روند نمودار قیمت گفته میشه که در دوره آموزش تحلیل پرایس اکشن بطور تخصصی به این موضوع بپرداختیم. به طور ساده و در بُعد کلی، روند جهت حرکت قیمت رو در بازار نشون میده. در مجموع خطوط روند، اندیکاتورها و پرایس اکشن ابزارهایی برای تشخیص روند نمودار قیمت و هشدار به معامله گران در هنگام معکوس شدن این روند هستن.
در این مطلب به طور کامل در مورد روند نمودار قیمت، انواع روندها، چگونگی تشخیص روند قیمت و . صحبت خواهیم کرد با ما همراه باشین.
روند نمودار قیمت چیست؟
جهت کلی بازار یا قیمت یک دارایی خاص روند نامیده میشه. اگه ساده تر بخوایم بگیم، روند چیزی جزء جهت گیری کلی بازار در یک دوره ی خاص نیستش. البته هیچ معیار روشنی برای اینکه بتونیم زمان لازم برای یک روند قیمت رو مشخص کنیم، وجود نداره.
تشخیص روند نقشی برجسته در پیدا کردن فرصت های کسب سود در بازار داره. بر همین اساس ابزارهای مختلفی در قالب دو دیدگاه بنیادی و تکنیکالی در اختیار معاملهگران قرار داره که تشخیص اینکه کدوم ابزار یا ترکیبی از ابزارها، میتونه بهترین استراتژی تشخیص روند و معاملهگری رو براشون فراهم بیاره، بر عهده ی خودشون هستش.
در تحلیل تکنیکال روندها با خطوط روند یا "پرایس اکشن" تعریف میشن. بیشتر معامله گران مایل هستن بر اساس اصطلاحات رایجی از قبیل "همیشه در جهت روند معامله کن" یا "هرگز با روند نجنگ" معامله کنن اما برخی دیگه از معامله گران به دنبال شناسایی موقعیت هایی در خلاف جهت روند هستن.
تحلیل روند، کار ساده ای نیستش و به ابزارها و جزئیات از بازارها نیاز داره. البته توجه به این نکته خالی از لطف نیست که بدونیم درسته که تحلیل روند در بازاهای مختلف مانند بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال جنبه های مشترک با هم دارن اما در بسیاری موارد متفاوت هستن.
یک معامله گر حرفه ای برای تشخیص روند بازار باید اطلاعات زیادی از قبیل ابزارهایی که در بازار مورد استفاده قرار می گیره و یا وب سایت هایی که بخش بزرگی از اطلاعات رو در خود جمع کرده، داشته باشه. با دست آوردن این اطلاعات معاملهگر عدم تقارن اطلاعاتی خودشو کاهش و در نتیجه روند بازار، قیمت دارایی یا جفت ارز مورد نظرشو با دقت بیشتری پیشبینی می کنه.
انواع روند نمودار قیمت کدامند؟
همونطور که قبلا هم اشاره شد بازارهای مالی همیشه در یک خط راست و یک جهت خاص حرکت نمی کنن. تغییرات بازار به صورت یکسری از حرکات زیگزاگ مشخص میشه. این زیگزاگ ها مانند موج های پی در پی که شامل موج های صعودی یا نزولی میشن، هستن. برآیند حرکات این موج های صعودی و نزولی روند بازار رو تشکیل میدن. روندها از جنبه ی مسیر قیمتی، به روندهای صعودی، نزولی یا خنثی تقسیم میشن. هیچ روندی همواره صعودی یا نزولی نیست چون قیمت ها در طی زمان روندهای گوناگونی تجربه می کنن.
روند صعودی به عنوان یکسری از موج ها و حفره های بالارونده تعریف میشن و روند نزولی برخلاف اون از موج ها و حفره های پایین رونده تشکیل شده و روند خنثی شامل موج ها و حفره هایی هستش که جهت مستقیم دارن. تشخیص تفاوت این سه نوع روند بسیار مهم هستش چرا که در بهترین برآورد حداقل در یک سوم مواقع قیمت ها روند خنثی یا افقی دارن.
در ادمه به صورت خلاصه، روندهای صعودی، نزولی و خنثی به همراه برخی ویژگی هاشونو معرفی میکنیم:
روند صعودی
روند صعودی (uptrend) که به بازار صعودی هم معروفه، وضعیتی هستش که بازار ارز دیجیتال یا هر بازار مالی دیگه ای و قیمت دارایی ها در جهت های رو به بالا حرکت می کنه. در روند صعودی قیمت ارز در طی زمان افزایش پیدا می کنه. سقف ها (یا کف های) تشکیل شده بالاتر از سقف ها (یا کف های) قبلی هستن. در چنین شرایطی سفارشات خرید بیشتر از سفارشات فروش هستش. بازار صعودی چرخه ی مطلوب سرمایه گذارن به حساب میاد چرا که در این روند بهترین فرصت ها برای کسب سود وجود داره.
روند نزولی
زمانی که بازارهای ارز دیجیتال یا هر دارایی دیگه ای و قیمت اون ها جهتی رو به پایین داشته باشن، روند نزولی (Downtrend) اتفاق افتاده. در چنین شرایطی قیمت دارایی ها به مرور و گاهی حتی بسیار سریع کاهش پیدا می کنه و کف (یا سقف های) تشکیل شده، پایین تر از کف (یا سقف های) قبلی قرار می گیره. معامله گران در روند نزولی بیشتر در سمت فروش ظاهر میشن و سفارشات فروش بیشتر از سفارشات خرید هستش. این روند، روند مطلوب سرمایه گذارن نیست و باعث میشه افراد دیدی کوتاه مدت و میان مدت به بازار داشته باشن و دارایی های خودشونو نقد کنن و به فروش برسونن. روندهای نزولی گاهی می تونن تا مدت ها دوام داشته باشن.
روند خنثی
روند خنثی (Sideways Trend) یا روند افقی، به روندی گفته میشه که قیمت ارز دیجیتال ها یا قیمت هر دارایی دیگه ای حرکت خاصی نداشته باشه. در این حالت قیمت در حال حرکت به پهلو هستش و روند قیمت مدتی بالا و مدتی پایین میاد. به روند خنثی، بازار بدون روند هم گفته میشه. در روند خنثی جهت قیمت قابل تشخیص نیست و تحلیلگران نمی تونن وضعیت روند بازار حرکت قیمت در جهت روند رو به خوبی مشخص کنن که این باعث نگرانی سرمایه گذاران و معامله گران میشه. در واقع روند خنثی بیانگر بلاتکلیفی بازار هستش و مشخص نیست چه زمانی احساسات معکوس میشه.
در کل سه انتخاب برای هر معاملهگری وجود داره اینکه وارد بازار بشه یعنی خرید داشته باشه، از بازار خارج بشه یعنی داراییشو بفروشه یا اینکه نظارهگر بازار باشه. زمانی که بازار حرکت قیمت در جهت روند رو به رشد هستش خرید ارجحتر به نظر می رسه. وقتی بازار در حال نزول و افت باشه دومین انتخاب یعنی فروش درست تر خواهد بود و در وضعیت خنثی، عاقلانه ترین کار بیرون رفتن و نظاره کردن بازار هستش.
دسته بندی روند ها
در این قسمت از مقاله ی "روند نمودار قیمت چیست و چگونه روندها را تشخیص دهیم؟ " میرسیم به دسته بندی روندها. روندها از لحاظ زمانی، به روندهای بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت تقسیم میشن. اما در حقیقت تعداد نامحدودی روند وجود داره که در فعل و انفعال با یکدیگه هستن، روندهای کوتاهی که فقط چند دقیقه تا چند ساعت رو در بر میگیرن گرفته تا روند های بسیار بلند مدت 50 تا 100 ساله. هرچند غالب تحلیلگران به وجود این سه دسته روند اصلی اعتقاد دارن. در ادامه توضیحی مختصر در مورد این سه دسته داده خواهد شد.
روندهای بلند مدت
روند بلند مدت در اکثر موارد به دلیل چارچوپ زمانی یعنی تایم فریم خاص خود، به راحتی قابل تشخیص هستش. این روند بلند مدت برای یک دوره 25 ساله چیزی جز تعدادی خط مستقیم نیست که به تدریج به سمت بالا یا پایین حرکت میکنن. بازارهای گاوی و خرسی به عنوان بازارهای اصلی این روند شناخته میشن. روند بلند مدت که می تونه حداقل برای سه دهه دوام بیاره، بسیاری از روندهای اولیه رو در خودشو حفظ میکنه.
تاریخ روند تکنیکال نشان میده که رالی در بازارهای گاوی قوی تر و بازگشت به روند اولیه ضعیفتر و در بازارهای خرسی نیز رالی های کوتاه مدت و بازگشت به روند قبلی قوی تر هستش. روندهای بلند مدت از مجموعه ای از روندهای کوتاه مدت و میان مدت تشکیل شدن.
روندهای میان مدت
روندهای میان مدت، روندهایی هستن که جهت بازار در اون ها به صورت ناگهانی تغییر می کنه. در واقع رالی های ناگهانی (یعنی بازه ی زمانی که قیمت در اون دائم رشد میکنه) و چرخش های جهت دار در روندهای قیمتی، حرکت قیمت در جهت روند روندهای میان مدت رو تشکیل میدن و عمدتا به دلیل تحولات سیاسی، اقتصاد و سایر فاکتورهای موثر بر بازار مالی این روند ایجاد میشه.
تاریخ تکنیکال نشان داده بازار خرسی و گاوی، دارای حداقل سه دوره میان مدت هستن که هر دوره میان مدت میتونه دو، شش و گاهی تا هشت هفته به درازا بکشه.
روندهای کوتاه مدت
آخرین تقسیم بندی روند نمودار قیمت از نظر زمانی، روندهای کوتاه مدت هستش. روندهای کوتاه مدت، روندهایی هستن که در بازه ی زمانی بین چند روز تا چند هفته ایجاد شده. معمولاً نوسان گیران بازار به دنبال پیدا کردن پوزیشن های خرید یا فروش در این روندهای کوتاه مدت هستن.
برای داشتن موفقیت های مالی در این روند باید تجربه و تبحر زیادی داشت چرا که طی یک هفته و حتی یک روز ممکنه عوامل زیادی بر نمودار قیمت ارز دیجیتال یا دارایی ها تاثیر داشته باشه و در نتیجه ریسک معاملاتی در روند کوتاه مدت بالا میره. از روند کوتاه مدت میتوان برای تنظیم زمان ورود و خروج از بازار استفاده کرد. در یک روند متوسط صعودی روندهای کوتاه مدت کاهشی فرصت خوبی رو برای ورود به بازار بوجود میاره.
در کل رسیدن به یک اجماع کلی درباره ی روند تقریباً غیرممکنه دلیلش هم اینه که معاملهگران برداشت های متفاوتی از یک روند ممکنه داشته باشن. برای معاملهگران بلند مدت حرکت قیمت در چند روز یا چند هفته شاید بی اهمیت باشه ولی برای کسانی که قصد انجام معاملات کوتاه مدت دارن حرکات قیمت در دو یا سه روز روند اصلی رو تشکیل میده. به بیان کلی اکثر روش هایی که بر اساس تعقیب روند کار میکنن بر روند متوسط که اغلب چندین ماه طول میکشه تأکید بیشتری دارن.
چگونه روند ها را تشخیص دهیم؟
آرزوی هر معامله گری در بازارهای مالی اینه که بتونه روند بازار رو سریع تشخیص بده. هر چه سریعتر روند نمودار قیمت تشخیص داده بشه، پتانسیل های کسب سود به همون اندازه بالا میره. در زمینه تشخیص روند در بازارهای مالی دو دیدگاه تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی وجود داره. البته نباید نقش خطوط روند و اندیکاتورهای تشخیص روند رو نادیده گرفت:
نقش تحلیل بنیادی در تشخیص روند نمودار قیمت
تحلیل بنیادی روشی هستش برای ارزیابی و سنجش ذاتی یک دارایی و تجزیه و تحلیل عواملی که میتونه بر قیمت آینده اون تاثیر بذاره. تحلیلگران بنیادی هر چیزی رو که میتونه بر ارزش ذاتی ارز دیجیتال یا هر دارایی دیگه تاثیر بذاره بررسی می کنن. این فاکتورها میتونه از عوامل کلان اقتصادی مانند وضعیت اقتصادی و شرایط صنعتی خاص تا عوامل خرد نظیر اثربخشی و ساختار مدیریتی شرکت مربوطه باشه. این شکل از تجزیه و تحلیل، براساس رویدادها و تاثیرات خارجی و همچنین صورت های مالی و روندهای صنعت کار خودشو ادامه میده و ارزش ذاتی دارایی رو مورد کنکاش قرار میده تا بتونه روند قیمت اونو پیش بینی کنه.
نقش تحلیل تکنیکال در تشخیص روند نمودار قیمت
همونطور که در مقاله "تحلیل تکنیکال چیست؟" گفتیم، تحلیل تکنیکال تلاش داره تا با استفاده از گذشته ی قیمت ارز، آینده اونو پیشبینی کنه. تحلیل تکنیکال بر مبنای این جمله مشهور که تاریخ تکرار میشه بنا داره. تحلیل تکنیکال، فرآیند بررسی قیمت های تاریخی ارز و کوششی جهت تعیین قیمت های احتمالی آینده هستش. این موضوع توسط مقایسه روند انتظاری قیمت های جاری با حرکت قیمت های تاریخی قابل قیاس به منظور کسب یک نتیجه منطقی و رسیدن به روند نمودار قیمت پیش رو انجام میشه.
نقش خطوط روند در تشخیص روند نمودار قیمت
یک روش مرسوم برای تشخیص روند بازار، استفاده از خطوط روند هستش. خطوط روند خط هایی رو شامل میشه که از بالاترین قیمت ها یا پایین ترین قیمت ها رسم میشه تا مسیر قیمتی ارز رو برای معاملهگر مشخص کنن. خط روند نیز شامل خطوط روند صعودی یا نزولی هستش. در روند صعودی، خط روند مجموعهای از پایین ترین سطوح قیمتی رو به هم متصل میکنه و یک سطح حمایتی برای قیمت های آینده ایجاد میشه.
در روند نزولی هم، خط روند مجموعه ای از بالاترین سطوح قیمتی رو به هم وصل می کنه و یک سطح مقاومتی برای قیمت های آینده ایجاد میشه. بنابراین از خطوط روند صعودی و نزولی میشه برای شناسایی نقاط حمایتی و مقاومتی قیمت ارز استفاده کرد. خطوط روند در تشخیص روند نمودار قیمت بسیار کاربردی و مفید هستن.
اندیکاتورهای تشخیص روند نمودار قیمت
رویکردهای معاملاتی که بر روند نمودار قیمت مبتنی هستن سعی دارن تا از طریق تحلیل تکنیکال، حرکت یه ارز یا دارایی رو شناسایی کنن و بدین ترتیب کسب سود کنن. اندیکاتورهای مختلفی برای تشخیص روند بازار توسط تحلیلگران استفاده میشه. متداول ترین اندیکاتورها در تشخیص روند که به صورتی گسترده توسط تحلیلگران بازارهای مالی، فارکس و ارزهای دیجیتال استفاده میشه، شامل اندیکاتورهای زیر هستش:
• میانگین متحرک (MA)
• اندیکاتور همگرایی-واگرایی میانگین متحرک (MACD)
• اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)
• اندیکاتور حجم موجود (OBV)
• اندیکاتور میانگین حرکت جهتدار (ADX)
• اندیکاتور باند بولینگر (Bollinger Bands)
• اندیکاتور فیبوناچی (Fibonacci)
• اندیکاتور (Commodity Channel | CCI)
• اندیکاتور پارابولیک سار (Parabolic SAR indicator)
• اندیکاتور انحراف معیار (Standard Deviation)
نتیجه گیری و سخن پایانی
ما در این مقاله از سایت آموزش ارز دیجیتال ارزسنج با عنوان "روند نمودار قیمت چیست و چگونه روندها را تشخیص دهیم؟" به صورت کامل در مورد روند نمودار قیمت و تقسم بندی و انواع روند قیمت و راه های تشخیص روند نمودار قیمت صحبت کردیم. در کل وقتی بتونین با اطمینان روند بازار رو تشخیص بدین، در این صورت می تونین به دنبال ناحیه یا سطح مناسبی در قیمت برای ورود به معامله باشین. شناسایی روند بازار ممکنه کمی مشکل باشه، به ویژه برای معاملهگران مبتدی. با گذروندن دوره های آموزش در حوزه ارز دیجیتال میتونین به این مهم دست پیدا کنین. سایت آموزشی ارزسنج با برگزاری دوره های آموزشی مختلف توسط اساتید مجرب در این راه کنار شماست موفق و پر سود باشید.
دیدگاه شما