سود تحقق یافته

ارتباط بین سود و زیان تحقق یافته با مالیات | آکادمی آینده

نقش رفتارهای فرصت‌طلبانة مدیران در انحراف سودهای پیش‌بینی شده

هر چه انحراف سود پیش‌بینی شده توسط مدیران از سود تحقق یافته کم‌تر باشد، اعتماد سهامداران به پیش‌بینی‌های مدیریت بیش‌تر می­شود. مدیران نیز ممکن است برای کاهش انحراف پیش‌بینی سود دست به رفتار فرصت­طلبانه بزنند و یا از اطلاعات داخلی شرکت در جهت منافع خود استفاده کنند. هدف تحقیق حاضر، بررسی نقش رفتارهای فرصت­طلبانة مدیران در میزان انحراف سودهای پیش‌بینی شده توسط آنان است. رفتار فرصت‌طلبانة مدیران شامل مدیریت سود و معاملات سهام توسط آنان می­باشد. مدیریت سود دخالت هدفمند در تغییرات سود است و از طریق مدل کوتاری اندازه‌گیری شده است. معاملات مدیران نیز شامل خرید و فروش سهام تحت مالکیت آنان است. داده‌های تحقیق با استفاده از نمونه­ای شامل 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، برای دورة زمانی 1386-1392 به روش داده­های ترکیبی و مدل رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان داد که ارتباط منفی و معناداری بین اعمال مدیریت سود و انحراف پیش‌بینی سود وجود دارد. همچنین، انحراف پیش‌بینی سود در زمان فروش سهام توسط مدیران، افزایش یافته و در زمان خرید سهام توسط مدیران، کاهش می­یابد. یعنی، مدیران با آگاهی از میزان انحراف پیش‌بینی سود دست به خرید و فروش سهام می­زنند.

کلیدواژه‌ها

• انحراف پیش‌بینی سود
• معاملات مدیران
• مدیریت سود
• اقلام تعهدی اختیاری

عنوان مقاله [English]

The Role of Opportunistic Behavior of Managers in Errors of Earnings Forecast

نویسندگان [English]

• Hamid Reza Vakili Fard 1
• Mehdi Arabi 2
• Shiva Hassan Pour 3

The lower the deviation of earnings forecast by the managers than the earnings realized, the more the shareholders trust will be. Managers may do opportunistic behaviors for reduction of the diversion of earnings or they may use the company's internal information for their interests. The purpose of this research was investigating the role of opportunistic behavior of managers in errors of earning forecast. The opportunistic behavior of managers includes the earnings management and their stock trading. Earnings management is targeted intervention at changes in income and is measured by Kothari model. Data are analyzed using a sample of 110 companies listed in Tehran Stock Exchange for the period of 1386-1392 by using of the Panel Data system and Random Effect Model. The results showed that the earnings management and Earnings Forecasts Errors have a significant negative relationship. Also, Earnings forecasts errors on the sale of shares by managers, increased and Earnings Forecasts Errors at the time of purchase of shares by directors, declined. That is, managers with knowledge of the earnings forecast deviation buy and sell their stocks.

معرفی و آموزش محاسبه PnL در ارز دیجیتال و بازارهای مالی

PnL عددی شفاف‌کننده و کاربردی برای محاسبه دقیق سود و زیان معاملات است.

همیشه بیان سود و زیان‌هایی که به صورت واقعی برای تریدرها وجود نداشتند آن‌ها را دچار مشکل می‌کرد. و گاها درک این موضوع که چه سودها و ضررهایی را به طور واقعی متحمل می‌شوند و چه سود و زیان‌هایی به طور مستقیم روی سرمایه آنها تأثیرگذار نبود، کمی مشکل به نظر می‌رسید.

به همین دلیل پلتفرم‌های میزبان تریدرها و کارشناسان بازار عبارتی به نام PnL را که به دو دسته تحقق یافته و تحقق نیافته تقسیم می‌شود به وجود آوردند. تا تریدرها نسبت به بازار به این درک برسند که، چه سودهایی را می‌توانند به طور واقعی در اختیار داشته باشند.

اهمیت PnL در جایی بیشتر مشخص می‌شود که، می‌توان از آن در تعیین حد ضرر و سیو سودها نیز استفاده کرد.

شما نیز اگر قصد دارید با این مفهوم مهم در بازارهای مالی جهانی و همچنین بازار ارز دیجیتال آشنا شوید مقاله آکادمی آینده را از دست ندهید.

در این مقاله می‌آموزید:

1. PnL چیست؟
2. انواع PnL چیست؟
3. سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته چیست؟
4. کاربرد سود و زیان تحقق یافته و تحقق نیافته در معاملات چیست؟

این مقاله برای چه کسانی مناسب است:

1. کسانی که محاسبه دقیق سود و زیان در بازار برای آن‌ها اهمیت دارد.
2. افرادی که به حد ضرر و سیو سود اهمیت می‌دهند.
3. کسانی که قصد دارند مالیات کمتری پرداخت کنند.

PnL چیست؟

PnL چیست | آکادمی آینده

PnL اصطلاحی است که در معاملات دارایی‌ها به کار گرفته می‌شود. در ابتدا باید بگوییم به مانند بسیاری از اصطلاحاتی که در بازارهای مالی به کار گرفته می‌شوند؛ PnL نیز یک کلمه مخفف است. PnL مخفف کلمه PROFIT AND LOSS می‌باشد. معنی این لغات، به طور اختصاری به معنای سود و ضرر می‌باشد.

اما به صورت کاربردی PnL به معنای محاسبه سود و زیان معاملاتی است که هنوز باز هستند و بسته نشده‌اند. یا به نوعی می‌توان PnL را سود و زیان‌هایی تعریف کرد که هنوز تحقق نیافته‌اند.

این سود و زیان که در پلتفرم‌ها محاسبه شده و به معامله گران نمایش داده می‌شود، تا زمانی که معامله باز باشد به صورت PnL Unrealized نمایش داده می‌شود. اما پس از بسته شدن معامله، سود و زیان معامله‌گر به سود و زیان تحقق یافته (PnL Realized) تبدیل می‌شود.

توجه داشته باشید اگر در برخی از پلتفرم‌ها با کلمه P&L مواجه شدید تعجب نکنید زیرا این کلمه همان PnL می‌باشد.

انواع PnL

1. PnL محقق نشده (PnL Unrealized)
2. PnL محقق شده (PnL Realized)

مفهوم PnL محقق شده چیست؟

به طور خلاصه سود و زیان محقق شده به زمانی گفته می‌شود که، معامله‌گر با فروش دارایی خود به سود و زیانی واقعی دست می‌یابد.

اما اگر گسترده‌تر بخواهیم به آن بپردازیم باید بگوییم: سود و زیان محقق شده، به سود و زیان‌هایی اشاره دارد که به صورت قطعی، معامله‌گر به آن‌ها دست یافته است و امکان دسترسی به آن، برای معامله‌گر وجود دارد.

این سود و زیان زمانی محقق می‌شود که، معامله‌گر معاملات خود را بسته باشد. برای محاسبه این سود و زیان، قیمت باز شدن پوزیشن معاملاتی و قیمت بسته شدن پوزیشن معاملاتی، مورد نیاز است.

مفهوم PnL محقق نشده چیست؟

منظور از PnL محقق نشده معاملاتی هستند که هنوز باز هستند و معامله‌گر قصد فروش و بستن معامله را نداشته باشد. این نوع PnL به صورت مستمر و در زمان باز بودن بازار پیوسته با تغییر قیمت دارایی در حال تغییر می‌باشد. به همین دلیل برای محاسبه سود و زیان PnL محقق نشده باید قیمت لحظه‌ای مورد استفاده قرار بگیرد.

این نوع سود و زیان مرتبا در حال تغییر می‌باشد و نمی‌توان به طور دقیقی مشخص نمود معامله‌گر از پوزیشنی که باز نموده، قرار است با چه مقدار سود یا زیان خارج شود. به همین دلیل به آن محقق نشده گفته می‌شود.

مثال برای PnL محقق شده و محقق نشده

به طور مثال فرض کنید معامله‌گری در بازار ارزهای دیجیتال، بیت‌کوین را با قیمت 35 هزار دلار خریداری می‌کند. فرض کند بیت‌کوین قیمت خود را به 50 هزار دلار می‌رساند اما معامله‌گر کماکان معامله خود را باز نگه می‌دارد و تصمیم به سیو سود ندارد.

در این شرایط فرض کنید با احتصاب کارمزد 14 هزار دلار سود نصیب معامله‌گر شده است اما معامله او هم‌چنان باز می‌باشد. در این صورت به این نوع سود PnL محقق نشده گفته می‌شود.

اما در مثالی دیگر فرض کنید همان شخص، پس از خرید بیت‌کوین در 35 هزار دلاری، هنگامی که قیمت بیت‌کوین به 50 هزار دلار برسد؛ این بار او به این مقدار سود بسنده کرده و بیت‌کوین‌ خود را می‌فروشد. در واقع پوزیشن معاملاتی باز شده خود، در قیمت 35 هزار دلار را در قیمت 50 هزار دلار می‌بندد. و به طور مثال با احتصاب کارمزد، 14 هزار دلار سود نسیب معامله‌گر می‌شود.

در چنین شرایطی، به این سود و زیانی که به طور قطع نسیب معامله‌گر شده است؛ سود و زیان تحقق یافته گفته می‌شود.

تفاوت PnL محقق شده و محقق نشده چیست؟

انواع PnL | آکادمی آینده

پیشتر در خصوص تعاریف این 2 مورد سخن گفتیم و از روی تعاریف آن‌‎ها باید متوجه شده باشید که سود و زیان PnL محقق نشده متغیر است و به نوسانات بازار وابسته می‌باشد.

همان‌طور که می‌دانید امکان تغییر میزان سود و ضرر، زمانی که دارایی‌تان را به فروش می‌رسانید وجود ندارد؛ پس در PnL محقق شده نیز سود و زیان کسب شده به طور قطعی، و غیرقابل تغییر می‌باشد.

در PnL محقق نشده، سود یا زیانی نسیب معامله‌گر نمی‌شود زیرا پوزیشن کماکان باز بوده و هیچ چیز قطعی نمی‌باشد. اما در PnL محقق شده، به دلیل بسته شدن پوزیشن، به طور قطعی تمام برآیندها چه سود و چه زیان نسب معامله‌گر شده است.

روش محاسبه PnL در انواع سفارشات بازار

1. محاسبه PnL در سفارشات اسپات (Spot)

باید بدانید که PnL بیشتر معاملات مارجین و فیوچرز کاربرد دارد اما دانستن فرمول PnL برای Spot خالی از لطف نیست.

PnL = تعداد کوین * (قیمت فروش – قیمت خرید)

توجه داشته باشید برای محاسبه PNL محقق نشده، در جای قیمت فروش در فرمول فوق، قیمت لحظه‌ای را جایگذاری کنید.

2. محاسبه PnL در معاملات فیوچرز و مارجین (Futures & Margin)

گذری کوتاه بر معاملات اهرم‌ دار:

در خصوص معاملات اهرم‌ دار یا لووریج‌ دار در مقالات دیگر سخن بسیار گفته شده است. اما برای یاداوری کوتاه باید بدانید معاملات اهرم‌دار معاملاتی هستند که در آن معامله‌گر می‌توان میزان سود یا ضرر خود را تا سود تحقق یافته چندین برابر افزایش دهد. که این مسئله ریسک معاملات را به شدت بالا خواهد برد.

در معاملات اهرم‌دار دو سبک معاملاتی را با توجه به وضعیت بازار می‌توان انجام داد. یکی معاملات شورت (SHORT) و دیگری معاملات لانگ (LONG). در معاملات شورت، تریدر از ریزش قیمت‌ها سود کسب می‌کند اما در معاملات لانگ، تریدر از افزایش یا صعود قیمت‌ها سود کسب می‌کند.

حال که یادآوری کردیم معاملات شورت و معاملات لانگ چه معاملاتی هستند، با هم بررسی می‌کنیم نحوه محاسبه PNL معاملات شورت و معاملات لانگ چگونه است:

محاسبه PnL محقق نشده معاملات شورت (Short)

همان‌طور که می‌دانید معاملات شورت معاملاتی هستند که در آن تریدر پیش‌بینی می‌کند قیمت‌ها نزولی و ریزشی خواهند بود. فرض کنید تریدری با موقعیت خرید 1 عدد بیت‌کوین پوزیشن شورت را در قیمت 40 هزار دلاری بر روی بیت‌کوین باز می‌کند.

او پیش‌بینی می‌کند که قیمت بیت‌کوین به 30 هزار دلار ریزش پیدا خواهد کرد. و فرض کنید قیمت لحظه‌ای فعلی بیت‌کوین نیز 35 هزار دلار است. برای محاسبه سود و زیان محقق نشده باید مطابق با فرمول زیر عمل کنیم.

PnL = (قیمت لحظه‌ای پوزیشن) – (قیمت باز کردن پوزیشن) * میزان خرید

در این صورت خواهیم داشت:

PnL = (40000 _ 35000) * 1= 5000$

محاسبه PnL محقق نشده معاملات لانگ (Long)

فرض کنید تریدری قصد باز کردن پوزیشنی به ارزش 1 بیت‌کوین را دارد. و قیمت بیت‌کوین در زمان باز کردن پوزیشن 40 هزار دلار می‌باشد.

تریدر پیش‌بینی می‌کند که قیمت بیت‌کوین به 50 هزار دلار برسد و قیمت فعلی بیت‎کوین نیز 47 هزار دلار است. در این صورت برای محاسبه سود محقق نشده باید مطابق با فرمول زیر عمل کنیم:

PnL = (قیمت باز کردن پوزیشن) – (قیمت فعلی پوزیشن) * میزان خرید

در این صورت خواهیم داشت:

PNL = (50000 _ 47000) * 1= 3000$

ارتباط بین PnL سود و زیان تحقق یافته با مالیات

ارتباط بین سود و زیان تحقق یافته با مالیات | آکادمی آینده

یکی از نکات مهمی که درمورد سود و زیان تحقق یافته، پس از فروش دارایی وجود دارد این است که، ممکن است براساس قوانین قضایی کشور، شامل مالیات (Taxation) بر عایدی سود تحقق یافته سرمایه بشود.

در بسیاری از کشورها قوانینی وجود دارد که باعث می‌شود وقتی شما یک دارایی را برای سود می‌فروشید، باید مالیات آن را بپردازید. و اما برعکس این قضیه نیز وجود دارد یعنی در صورتی که فروش دارایی شما با ضرر همراه شود قادر خواهید بود مالیات بر عایدی سرمایه را از تعهد مالیاتی خود کسر کنید.

نکته جالب در این است که در بسیاری از کشورها براساس سود و زیان تحقق یافته آن‌ها، مالیات بر درآمد برای تریدرهای بازار ارزهای دیجیتال نیز بکار گرفته می‌شود.

به طور مثال اگر خانه‌ای را به قیمت 10 هزار دلار خریداری کنید و سپس آن را به قیمت 15 هزار دلار به فروش برسانید؛ 5 هزار دلار سود تحقق یافته خواهید داشت. که این 5 هزار دلار تحقق یافته شامل مالیات بر عایدی سرمایه خواهد بود.

از سوی دیگر اگر خانه‌ای را که 10 هزار دلار خریداری کرده بودید به قیمت 5 هزار دلار بفروشید؛ 5 هزار دلار ضرر تحقق یافته خواهید داشت. در چنین شرایطی شما قادر هستید مالیات بر عایدی سرمایه را از محاسبه مالیات بر درآمد خود کسر کنید.

چگونه به واسطه PnL تحقق نیافته مالیات کمتری بپردازیم؟

در بسیاری از کشورهای جهان، حتی تریدرهایی که در بازار ارزهای دیجیتال مشغول به انجام معاملات هستند باید در ازای معاملاتی که انجام می‌دهند مالیات پرداخت کنند. در این کشورها در ازای هر درآمدی که تریدر از بازار ارزهای دیجیتال کسب می‌کند باید به دولت خود مقداری مالیات پرداخت کند.

در این کشورها هر چه میزان بستن پوزیشن‌ها و معاملات تریدر بیشتر باشد باید مالیات بیشتری پرداخت کند. به نوعی مانند کارمزد صرافی‌ها، هر چه تریدر سود و زیان‌های خود را به حالت تحقق یافته تبدیل کند باید مالیات بیشتری بپردازد.

در چنین شرایطی، افرادی که با مفهوم PnL آشنا باشند می‌توانند سود و زیان‌های خود را به صورت تحقق نیافته حفظ کنند، تا در این صورت مالیات کمتری به دولت پرداخت کنند.

استفاده از PnL تحقق نیافته برای یافتن موقعیت مناسب خروج از معامله

سود و زیان تحقق نیافته و نقطه خروج از معامله | آکادمی آینده

به نوعی سود و زیان تحقق نیافته شناور می‌باشد. بدین منظور که تا قبل از فروش دارایی با توجه به نوساناتی که در قیمت، بر اثر عرضه و تقاضا به وجود می‌آید مرتبا درحال تغییر می‌باشد. سود و زیانی که از این نوسانات تشأت می‌گیرد تا زمانی که دارایی فروخته نشود تحقق نیافته خواهد بود.

سود و زیان تحقق نیافته به راحتی قابل محاسبه می‌باشد. کافیست ارزش فعلی دارایی خود را با ارزش اولیه دارایی مقایسه کنید. اگر ارزش فعلی دارایی بیش از قیمت اولیه باشد سود تحقق یافته و اگر ارزش فعلی دارایی کمتر از ارزش اولیه دارایی باشد ضرر تحقق یافته گفته می‌شود.

اجازه دهید برای درک بهتر با مثالی رابطه بین موقعیت مناسب خروج و PnL تحقق نیافته را توضیح دهیم.

فرض کنید بیت‌کوین را در قیمت 10 هزار دلاری خرید کرده‌اید و قیمت پس از خرید شما به 50 هزار دلار خواهد رسید. در چنین شرایطی شما کماکان پوزیشن خود را باز نگه داشته و سود شما تحقق نیافته خواهد بود. و اگر دارایی موجود خود که بیت‌کوین است را بفروشید، سود شما تحقق یافته خواهد بود سود تحقق یافته و به سود واقعی خواهید رسید.

نقش PnL محقق نشده در تعیین حد ضرر

برخی از سرمایه گذاران بیشتر سرمایه‌ای را که در اختیار دارند به صورت سبدی خرید می‌کنند. به همین دلیل قادر نیستند حد ضرر واحدی را برای هر یک از آن‌ها مشخص نمایند. اما به کمک PnL تحقق نیافته قادر خواهند بود برآیندی از حد ضرر را برای تمام دارایی‌های سبد خود مشخص نمایند. یا در مورد دیگر قادر نیستند برای هر یک از آن‌ها میزان سود اختصاصی را مشخص کنند.

به طور مثال فرض کنید شخصی 10 هزار دلار دارایی در ارز دیجیتال داشته و برآیند حد ضرر خود را برای این دارایی‌ها 10 درصد قرار می‌دهد. زیرا بیش از این نمی‌تواند ضرر را تحمل کند و ممکن است خسارت جدی به اصل سرمایه‌اش وارد شود.

برای این کار کافیست زمانی میزان دارایی‌اش به 9 هزار دلار رسید تمام سرمایه خود، که در قالب ارز دیجیتال هستند را به فروش برساند.

کلام پایانی

در این مقاله در خصوص PnL که مخفف کلمه Profit and Loss می‌باشد سخن گفته شد و با کلمات PnL Realized و PnL Unrealized آشنا شدیم.

باید بدانید سود و زیان تحقق نیافته می‌تواند نقش مؤثری را در معاملات تریدرهایی که به قوانین معاملاتی پایبند هستند داشته باشد. زیرا بسیاری از معامله گران با مشخص نکردن حد ضرر در منجلاب و باتلاق ضرر فرو می‌روند. و بسیاری از آن‌ها نیز سود‌هایی را کسب می‌کنند که همه آن‌ها را به بازار پس می‌دهند.

اما به واسطه سود و زیان تحقق نیافته می‌توانند حد ضررها و سیو سودهایی را برای دارایی‌های خود مشخص کنند تا از ضررهای بیش از حد جلوگیری کنند. همچنین قادر خواهند بود حاشیه سود معقولی را بدون در نظر گرفتن حرص و طمع مشخص کنند.

قرار دادن درصدهای سیو سود و حد ضرر و از همه مهم‌تر برای پایبندی به آن‌ها، نیاز به آموزش‌های حرفه‌ای داشته که الزاما توسط هر تریدر باید فرا گرفته شود.

مربیان آموزشی آکادمی آینده با آموزش ارز دیجیتال حرفه‌ای و اختصاصی در کنار شما هستند تا مسیر رسیدن به اهداف مالی خود در بازارهای مالی را با خطای کم و اصولی طی کنید. شما می‌توانید برای استفاده از دوره آموزش ارز دیجیتال و آموزش فارکس آکادمی آینده به صورت حضوری، آفلاین و یا خصوصی، با همکاران ما در پشتیبانی در ارتباط باشید.

آرزومندیم توسط این مقاله توانسته باشیم علومی را به مجموع علوم شما علاقه مندان به بازارهای مالی اضافه نماییم.

سود تحقق یافته

توفیق آنلاین: شرکت بهمن لیزینگ در گزارش منتشر شده خود اعلام کرده است که طی ۶ماه فعالیت منتهی به ۳۱شهریور۱۳۹۸ توانسته برای هرسهم ۸۳ریال سود محقق کند.

به گزارش پایگاه خبری توفیق آنلاین، شرکت بهمن لیزینگ در اطلاعات و صورت های مالی ۶ماهه منتهی به ۳۱شهریور۱۳۹۸ برای هرسهم ۸۳ریال سود محقق کرد.

این شرکت سود عملیاتی را ۷۶میلیارد ریال، سود خالص را ۶۶میلیارد ریال و سود انباشته در پایان دوره را ۲۵۶میلیارد ریال اعلام کرده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۵۸، ۴۸ و ۲۲درصد کاهش داشته است.

«ولبهمن» در تشریح اهداف و برنامه های راهبردی خود در خصوص منابع و مصارف اعلام کرده است که در جهت افزایش حد اعتباری و اخذ تسهیلات از بانکها و با توجه به درجه اعتباری بسیار خوب شرکت در سیستم بانکی و عدم وجود هرگونه سابقه منفی در تعاملات با سیستم بانکی، میزان چکهای اقساط تودیع شده در بانکها و روابط حسنه شرکت با بانکهای طرف مقابل پیش بینی شرکت مبنی بر پوشش منابع مورد نیاز از بانک ها جهت تامین منابع مالی در حوزه فعالیت خود است.

همچنین این شرکت در راستای فعالیت های شرکت و تحقق اهداف در ۶ماهه آتی پیش بینی شده مبلغ ۱۲۰میلیارد ریال تسهیلات از بانکها اخذ شده که علاوه بر بازپرداخت ۷۰میلیارد ریال تسهیلات به سال بعد موکول شد. در صورت تصویب معافیت شرکت های لیزینگ از قانون مالیات بر ارزش افزوده موجب کاهش بهای تمام شده کالا می شود که این امر موجب رشد فعالیتهای عملیاتی لیزینگ می شود.

بهنام حاتمی فر

حسابداری ، حسابرسی ، مدیریت مالی ، خدمات مالی ، مشاور مالیاتی ، بهای تمام شده

روش های شناسایی درآمد - فروش اقساطی

در دنیای امروز به دلیل وجود کالاهای متنوع و با کیفیت بالا، رقابت بسیار شدیدی بین واحدهای تجاری برای فروش کالا و جذب مشتریان وجود داشته و واحدهای تجاری برای گسترش دامنه فعالیت و افزایش حجم فروش و در نتیجه کسب سود بیشتر، ناگزیر به فروش کالاهای خود به صورت اقساطی می باشند. به نحوی که در مورد برخی از واحدهای تجاری می توان گفت که اگر برنامه فروش اقساطی نداشته باشند بازار و مشتری را از دست داده و از دور رقابت خارج خواهند شد. از سوی دیگر برخی از مشتریان تمایل به خرید کالایی دارند ولی توان مالی برای خرید نقدی ندارند. یکی از راه های جذب چنین مشتریانی اجرای طرح های فروش اقساطی است، بدین ترتیب که مشتری به جای پرداخت نقدی بهای کالای خریداری شده به طور یکجا در زمان خرید، به تدریج و در مدت طولانی تری اقدام به پرداخت می نماید. در امد فروش در دوره تحویل کالا یا انجام خدمات شناسایی می شود. در صورتی که سود را نتوان در این هنگام اندازه گیری کرد، مانند فروش کالا یا ارائه خدمات به صورت اقساطی، شناسایی سود به تعویق می افتد. و چنانچه تکمیل فرایند کسب سود طی چند دوره مالی تکمیل شود، درامد بر اساس روش های بازیافت هزینه و یا فروش اقساطی شناسایی می شود.

کلیدواژه‌ها: فروش، اقساط، قرارداد، فسخ.

مقدمه:

یک از شیوه های افزایش حجم فروش و سهم بازار اقدام به فروش اقساطی است. امروزه فروش های اقساطی تقریباً در مورد تمامی کالاها از قبیل لوازم خانگی، مبلمان، کامپیوتر، اتومبیل، ماشین آلات و تجهیزات تولیدی و. به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. فروش اقساطی قراردادی است که براساس آن دارایی (کالا) در زمان حال خرید و بهای آن در زمان طولانی و طی چندین قسط در آینده از خریدار دریافت میگردد (طلوعی، سلام). البته ممکن است درصدی از بهای فروش نقداً در موقع تحویل کالا به خریدار به عنوان پیش دریافت وصول گردد. در فروش های اقساطی مالکیت دارایی مورد مبادله در ابتدای قرارداد از فروشنده به خریدار انتقال می یابد. از آنجا که در فروش اقساطی، طولانی بودن دوره وصول مطالبات، ریسک عدم دریافت اقساط را برای فروشنده افزایش می دهد در نتیجه برای پوشش این ریسک معمولاً یکی از روش های زیر مورد استفاده قرار میگیرد: ۱- سند مالکیت دارایی در رهن فروشنده در میآید و پس از این که تمامی اقساط وصول گردید از دارایی فروخته شده فک رهن میشود. در این حالت، در صورتی که خریدار در پرداخت اقساط کوتاهی نماید، امکان تملک مجدد دارایی فروخته شده برای فروشنده فراهم میگردد. ۲- از خریدار اسناد تضمینی اخذ می شود. در این حالت، در صورت قصور خریدار در پرداخت اقساط فروشنده نمی تواند مجدداٌ کالا را تصاحب کند، اما می تواند وصول طلب خود را از طریق قانونی پیگیری نماید (اسکندری،1394). در فروش اقساطی وجه حاصل از فروش کالا در مدت زمان طولانی دریافت می شود. با در نظر گرفتن این موضوع که پول دارای ارزش زمانی است و در طولانی مدت با کاهش ارزش مواجه می شود، لذا فروشندگان جهت حفظ ارزش فروش اقساطی خود، علاوه بر سود ناخالص مورد انتظار، مبلغی نیز بعنوان بهره (سود تضمین شده) به قیمت فروش کالاهای خود اضافه می نمایند (نوروش، کرمی،مهرانی و همکاران، 1395).یکی از مشکلاتی که برای جامعه حسابداران در مورد فروش اقساطی وجود دارد: آیا سود ناخالص حاصل از فروش اقساطی، باید به عنوان سود تحقق یافته در دوره مالی که فروش در آن صورت گرفته، شناسایی و ثبت گردد؟ یا اینکه به تدریج در طول دوره وصول اقساط شناسایی شود و همچنین در مورد هزینه های فروش دوره مالی که فروش در آن دوره تحقق یافته و نیز با هزینه های وصول اقساط چگونه برخورد شود که با اصل تطابق هزینه و درآمد مغایرت نداشته باشد.

با رشد فزاینده ی فروش اقساطی و مسائل مربوط به شناسایی و محاسبه ی سود این فروش ها موقعیت دشواری برای حرفه ی حسابداری به وجود آمد. شناسایی سود به تدریج و به تناسب وصول وجه نقد به جای شناسایی در زمان فروش تخلفی آشکار از اصل شناسایی درآمد است. در ۱۹۳۲ کمیته ی مبادلات کالا وابسته به انجمن حسابداران "وقتی فروش در روال عادی فعالیت های شرکت انجام گیرد سود شناسایی می شود مگر تحت شرایطی که وصول قیمت فروش به طور معمول پیش بینی پذیرنباشد." در ۱۹۳۴ اعضای انجمن اصلی فوق را پذیرفتند اما در مورد تعویق شناسایی سود نظریه های توجیهی مناسبی ارائه داد. به عبارت دیگر اگر در فروش اقساطی اطمینانی از وصول قیمت فروش نباشد یا برآورد پذیر نباشد سود تا زمان وصول اقساط به تاخیر می افتد(در ایالات متحده، درآمد در زمان وقوع فروش اقساطی شناسایی نمی شده است؛ بلکه با استفاده از روش اقساطی، هم شناسایی درآمد و هم شناسایی بهای تمام شده کالای مورد معامله به زمانی در آینده موکول می شد).اما این عمل از لحاظ نظری اعتبار چندانی ندارد. سال ۱۹۶۶ هیات اصول حسابداری (APB)، در بیانیه ی شماره ۱۰ پذیرفت که هرگاه عملیات فروش تکمیل شود و از وصول مطالبات مربوط اطمینان معقولی نباشد روش اقساطی برای شناسایی درآمد مناسب است. بیانیه ی شماره ی ۱۰ APB تا قبل از ۱۹۷۰ مسکوت ماند، اما به واسطه ی بحرانی که در این سال در گزارشگری مالی عملیات های حق امتیاز" و خرده فروشی زمین" به وجود آمد از سکون خارج گردید. کمیته ی حسابداری و حسابرسی بحق امتيازها وابسته به ACPA رهنمود حسابداری صنعت را در سال 1972 صادر نمود. نتیجه پیشنهادهای این کمیته عبارت از به تعویق انداختن شناسایی درآمد بود. یعنی تا زمانی که بعد از واگذاری، فروشنده به تعهداتش عمل کند و عملیات های خریدار امتیاز نیز آغاز شود. هم چنین در شرایطی که برآورد معقولی از وصولی ها نتوان به دست داد کمیته بکارگیری حسابداری فروش اقساطی را توصیه می کند.

بررسی جایگاه فروش اقساطی در قانون:

گسترش و توسعه روابط تجاری در سال های اخیر، وضع مقررات جدید و یا بازنگری در مقررات موجود را به منظور رفع نیازهای فعالان تجاری ضروری ساخته و این نکته را به وضوح آشکار می سازد که مقررات گذشته نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای جامعه امروز بوده و باید جای خود را به مقررات تازه دهد. از آنجا که یکی از مرسوم ترین شیوه های خرید و فروش به ویژه در میان تجار، انعقاد قرارداد به نحو اقساطی بوده، و مضافا قانون مدنی ایران نیز علی رغم شمول این نوع از فروش، تعریفی از آن ارائه نکرده است. کنوانسیون خرید و فروش بین الملل کالا1980 تعریف جامعی از فروش اقساطی ارائه نکرده و صرفا در ماده 73 تا اندازه ای به آن اشاره نموده است . قانون متحد الشکل تجاری امریکا نیز در ماده612-2 به ارائه تعریفی از فروش اقساطی می پردازد. از سویی دیگر نظر به اهمیت مفهوم فسخ در نظام های حقوقی مختلف، به بررسی این مفهوم در کنار اصل لزوم ، گستره و موارد خروج از آن در خصوص قراردادهای اقساطی که در حقوق ایران فروش اقساطی بسیاری از آثار فروش عادی را در برداشته و بسیاری از اختیاراتی که در سایر عقود جریان دارد، شامل این قسم از فروش نیز می گردد البته به استثنای اختیار جریمه دیرکرد . در کنوانسیون خرید و فروش بین المللی و همچنین قانون متحدالشکل تجاری آمریکا نیز موارد فسخ محدود بوده و می توان آنها را به عدم قابلیت اجرا و همچنین نقض اساسی قرارداد توسط طرف مقابل ، پیش بینی نقض اساسی توسط متعهد و نیز مواردی همچون فریب کاری ، محدود نمود. در حقوق ایران، کنوانسیون خرید و فروش بین المللی و قانون متحدالشکل تجاری آمریکا در صورت فسخ ،علی الاصول تعهدات نسبت به آینده زایل گردیده و رابطه قراردادی پایان می یابد. فسخ عقد در حقوق ایران اثر قهقرایی نداشته و صرفا تعهدات آتی را از بین می برد و لیکن در کنوانسیون خرید و فروش بین المللی و قانون متحد الشکل امریکا، فسخ، اثر قهقرایی دارد. و در صورت فسخ، امکان مطالبه خسارت از طرف نقض کننده با رعایت شرایطی مقدور بوده و مضافا به هنگام فسخ، طرفین باید در یک زمان و با هم مسترد شوند. از آنجا که قراردادهای اقساطی از اقسام قرادادهای تجزیه پذیر هستند، لذا فسخ و ضمانت اجرای مربوطه، صرفا به همان قسط بار می شود.[Mw1]

مکانیسم شناسایی سود ناخالص در فروش اقساطی:

طبق اصل تحقق درآمد، درآمد غالبا زمانی شناسایی می شود که فرآیند کسب سود تکمیل شده باشد. یا به عبارتی شواهد کافی مبنی بر وقوع یک جریان ورودی منافع اقتصادی وجود داشته باشد و این منافع را بتوان به گونه ای قابل اطمینان به مبلغ پولی اندازه گیری کرد.

خاصه های اندازه گیری:1-قیمت فروش2-وصول وجه نقد3-هزینه های آتی

بهترین روش اندازه گیری آن، ارزش مبادله کالاها یا خدمات واحد انتفاعی است.

در ارزش مبادله اگر پرداخت نقدی باشد همان مبلغ پرداختی و اگر پرداخت نسیه باشد چون عامل زمان وجود دارد ارزش فعلی آن بر مبنای وجه نقدی که در نهایت دریافت خواهد شد محاسبه می شود.

شرایط شناسایی درآمد فروش:

برای شناخت درآمد، محتمل بودن جریان منافع اقتصادی مرتبط با معامله به درون واحـد گزارشگر شرط اساسی است. در برخی موارد، تا زمان دریافت مابه‌ازا یا رفع ابهام در این زمینه، ممکن است جریان ورودی منافع اقتصادی محتمل نباشد. برای مثال، هرگاه خروج مابه‌ازای حاصل از فروش در یک کشور خارجی منوط به صدور مجوز دولت آن کشور باشد، در مورد جریان ورودی منافع اقتصادی مرتبط با فروش مذکور ابهام وجود دارد، لذا تنها پس از صدور مجوز خروج وجوه، ابهام برطرف و درآمد شناسایی می‌شود. با این حال، هرگاه در مورد قابلیت وصول‌ بخشی از درآمد شناسایی شده قبلی ابهام به وجود آید، مبلغ غیرقابل وصول یا مبلغی که بازیافت آن غیرمحتمل است، به جای اینکه به عنوان تعدیل درآمد شناسایی شده قبلی به حساب گرفته شود، به حساب هزینه منظور می‌گردد. درآمد و هزینه‌های مرتبط با یک معامله یا رویداد به طور همزمان شناسایی می‌شود. این فرایند، عموماً ”تطابق درآمد و هزینه“ نامیده می‌شود. هزینه‌ها، از جمله هزینه تضمین کالای فروش رفته و سایر مخارجی که پس از حمل کالا ممکن است واقع شود، در صورتی که سایر شرایط شناخت درآمد برقرار باشد، معمولاً به‌گونه‌ای اتکاپذیر قابل اندازه‌گیری است. با این حال، هرگاه هزینه‌ها را نتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد، درآمد را نمی‌توان شناسایی نمود. در چنین شرایطی، هرگونه مابه‌ازای دریافتی به عنوان بدهی شناسایی می‌شود(استاندارد4بخش عمومی).

زمان شناخت درآمد فروش:

بعد از قواعد کلی شناخت در حسابداری (مطابقت اقلام با تعریف آنها، قابلیت اندازه گیری، مربوط بودن، قابل اعتماد بودن) طبق FASB شرایط شناخت درآمد فروش: 1-کسب شده باشد. 2-تحقق یافته یا قابل تحقق باشد.

به جز روش درصد پیشرفت کار در پیمان کاری درآمد فروش باید به دوره ای تخصیص یابد که طی آن، فعالیت های اصلی اقتصادی برای ایجاد و انتقال کالاها و خدمات انجام شده باشد مشروط به اینکه اندازه گیری عینی نتایج این فعالیت ها نیز در دسترس باشد. این دو شرط (انجام فعالیت های اصلی اقتصادی و عینیت اندازه گیری ها)در موارد مختلف می تواند در مراحل متفاوتی احراز شود(ARS No.3 ).

استاندارد حسابداري‌ بخش عمومی شماره‌ 4درآمدهای حاصل از عملیات مبادله‌ای:

درآمد حاصل از فروش کالا باید زمانی شناسایی شود که کلیه شرایط زیر تحقق یافته باشد:

الف. واحـد گزارشگر مخاطرات و مزایای عمده مالکیت کالای مورد معامله را به خریدار منتقل کرده باشد؛

ب. واحـد گزارشگر دخالت مدیریتی مستمر در حدی که معمولاً با مالکیت همراه است یا کنترل مؤثری نسبت به کالای فروش رفته اعمال نکند؛

پ. مبلغ درآمد را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد؛

ت. جریان منافع اقتصادی مرتبط با فروش به درون واحـد گزارشگر محتمل باشد؛ و

ث. مخارجی که در ارتباط با کالای فروش رفته تحمل شده یا خواهد شد را بتوان به‌گونه‌ای اتکاپذیر اندازه‌گیری کرد.

برای اینکه زمان انتقال مخاطرات و مزایای مالکیت به خریدار را بتوان تعیین کرد، لازم است شرایط مبادله مورد بررسی قرار گیرد. در اغلب حالات، انتقال مخاطرات و مزایای مالکیت با انتقال مالکیت قانونی به خریدار یا تصرف مورد معامله توسط خریدار همراه است. این موضوع در مورد اغلب فروشها صدق می‌کند. مواردی نیز وجود دارد که مخاطرات و مزایای مالکیت در زمانی متفاوت از زمان انتقال مالکیت قانونی یا تصرف توسط خریدار انتقال می‌یابد.

اگر واحـد گزارشگر بخش عمده‌ای از مخاطرات و مزایای مالکیت را حفظ کند، معامله مربوط، فروش تلقی نمی‌گردد و لذا درآمدی از بابت آن شناسایی نمی‌شود. این امر ممکن است در حالات مختلفی اتفاق بیفتد. نمونه‌هایی از مواردی که واحـد گزارشگر ممکن است مخاطرات و مزایای عمده مالکیت را حفظ کند به شرح زیر است:

الف.زمانی که واحـد گزارشگر تعهداتی را در ارتباط با عملکرد غیر مطلوب مورد معامله که توسط مفاد ضمانت‌نامه کالای فروش رفته پوشش نیافته باشد، به عهده بگیرد؛

ب. زمانی که دریافت درآمد مربوط به یک فروش خاص، مشروط به تحصیل درآمد توسط خریدار از محل فروش کالای مورد معامله باشد؛

پ. زمانی که ارسال کالای مورد معامله متضمن خدمات نصب باشد، لیکن خدمات نصب که بخش عمده‌ای از مبلغ قرارداد را تشکیل می‌دهد، توسط واحـد گزارشگر به طور کامل انجام نشده باشد؛

ت.زمانی که خریدار حق فسخ معامله را براساس مفاد قرارداد داشته باشد و واحـد گزارشگر در مورد احتمال برگشت کالای فروش رفته مطمئن نباشد.

چنانچه، واحـد گزارشگر تنها بخش کم‌اهمیتی از مخاطرات مالکیت را برای خود نگه دارد، معامله مورد نظر، فروش تلقی و درآمد شناسایی می‌شود. برای مثال، فروشنده ممکن است تنها به خاطر تضمین قابلیت وصول مطالبات، مالکیت قانونی کالا را برای خود حفظ کند. در چنین حالتی، اگر واحـد گزارشگر مخاطرات و مزایای عمده مالکیت را منتقل کرده باشد، این معامله، فروش تلقی و درآمد آن شناسایی می‌گردد. مثال دیگر از حفظ بخش کم‌اهمیتی از مخاطرات مالکیت، وجود شرطی در فروش کالاست به‌گونه‌ای که در صورت عدم رضایت مشتری، برگشت کالا و استرداد مابه‌ازا به مشتری میسر باشد. در چنین حالتی، به شرط آنکه فروشنده بتواند مبالغ برگشتی آتی را به‌گونه‌ای اتکاپذیر برآورد کند و بدهی ناشی از برگشت کالا را با توجه به تجربیات گذشته و سایر عوامل مربوط شناسایی کند، درآمد در زمان فروش شناسایی می‌شود.

مقطع شناسایی درآمد فروش:

شناسایی زودتر درآمد اطلاعات مربوط تری را در اختیار گذاشته ولی از قابلیت اتکای کمتری برخوردار است.

مصباحی‌مقدم:دولت از سود تحقق نیافته 74 هزار میلیارد تومان صرف تسویه بدهی‌های غیرقانونی کرد

رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت:‌ دولت از سود تحقق نیافته، 74 هزار میلیارد تومان و بلکه بیشتر صرف تسویه حساب بدهی‌های غیرقانونی کرده است ولی آیا واقعا درآمدی کسب کرده که بخواهد بدهی پرداخت کند؟ باید پاسخ داد چنین اتفاقی نیفتاده است.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت:‌ دولت از سود تحقق نیافته، 74 هزار میلیارد تومان و بلکه بیشتر صرف تسویه حساب بدهی‌های غیرقانونی کرده است ولی آیا واقعا درآمدی کسب کرده که بخواهد بدهی پرداخت کند؟ باید پاسخ داد چنین اتفاقی نیفتاده است.

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم در جریان رسیدگی مجلس به طرح تعیین تکلیف افزایش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی ناشی از برابری‌های قانونی نرخ ارز، گفت: نمایندگان بانک مرکزی از بخش‌های مختلف در جلسه کمیسیون برنامه و بودجه حضور داشتند و بالاتفاق موافق این طرح بودند؛ اگر اکنون پشت تریبون مجلس نمی‌آیند احتمال می‌دهم روحیه اظهارنظر جدی ندارند.

نماینده مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: دارایی‌های خارجی کشور در حساب‌های خارجی بانک مرکزی در خارج از کشور نگهداری می‌شود که بخش اعظم آن بلوکه شده است.

مصباحی‌مقدم یادآور شد: در سال 1381 پس از اعلام نرخ رسمی ارز توسط مجلس که در آن زمان 750 تومان تعیین شد شورای پول و اعتبار بر اساس این عدد دارایی‌های خارجی بانک مرکزی را تسعیر کرد؛ اگر این کار، کار خوبی بود چرا دولت طی هشت سال گذشته چنین کاری انجام نداد و چرا تسعیر انجام نشد؟ آیا از ناحیه تسعیر سودی گیر بانک مرکزی آمد؟ باید پاسخ داد که سودی گیر بانک مرکزی نیامد بلکه فقط تغییر حسابداری انجام شد به عبارت دیگر سود تحقق نیافته اتفاق افتاد.

وی افزود: سود تحقق یافته ناشی از فروش ارز در بازار است و سود تحقق نیافته همین محاسباتی است که انجام شده است.

مصباحی‌مقدم اظهار کرد: البته ممکن است طی سال‌های بعد دارایی‌های بانک مرکزی به بازار وارد شود که این کار خلاف قانون است، دولت نتوانسته است ارز را در بازار بفروشد به همین دلیل این ارز را به بانک مرکزی فروخت و پول آن را خورد و پایه پولی کشور را افزایش داد.

رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، تسعیر بدهی‌های خارجی بانک مرکزی را دلخوش کردن دانست و افزود: دولت از سود تحقق نیافته 74 هزار میلیارد تومان و بلکه بیشتر صرف تسویه حساب بدهی‌های غیرقانونی‌اش کرده است، آیا واقعا درآمدی کسب شده که بخواهد بدهی‌هایشان را پرداخت کند؟ باید پاسخ داد خیر فقط دل خود را خوش کرده است تا به این ترتیب نشان دهد دولت هیچ بدهی ندارد تا بتواند تسهیلات و استقراض‌های جدید از بانک مرکزی داشته باشد.