دلایل مارجین کال

«هرگز با کال مارجین مواجه نشوید. شما در سمت اشتباه یک بازار هستید. چرا پول خوب پس از بد ارسال کنید؟ پول را برای یک روز دیگر نگه دارید.» جسی لیورمور

کال مارجین در بازار فارکس به چه معناست؟

احتمالا بارها بارها در میان مکالمات معامله گران شنیده باشید که به دلایل مختلفی حساب معاملاتی شان مارجین کال (margin call) شده است. شاید پس از شنیدن آن این پرسش برای شما ایجاد گردد: مارجین کال چیست؟ یا اینکه چگونه می توان از وقوع آن جلوگیری کرد؟ اگر به تازگی وارد بازار فارکس شده اید و هنوز به صورت جدی معاملات خود را آغاز نکرده اید، لازم است با اصطلاحاتی از این قبیل آشنا شوید. مسلما دانستن اینگونه اصطلاحات فارکسی به شما کمک خواهد کرد تا در مواجهه با آن بهترین تصمیم را بگیرید. از سوی دیگر می توانید ریسک معاملاتی خود را نیز تا حد زیادی کاهش دهید.

تعریف کال مارجین

مادامی که حساب شما دارای موجودی باشد و سپس شما اقدام به باز نمودن پوزیشن کنید، مقداری از این وجه به عنوان تضمین در نظر گرفته می شود. این میزان غالبا 30 درصد در نظر گرفته می شود. این بدان معنی است که شما تا 30 درصد میزان موجودی خود می توانید ضرر کنید. چنانچه میزان ضرر بیشتر از این باشد، اصطلاحا گفته می شود که حساب شما کال مارجین شده است.

پس از اینکه این اخطار برای شما صادر شد تحت شرایط زیر شما قادر خواهید بود از حالت مارجین کال خارج شوید:

• حساب معاملاتی خود را شارژ کنید

• یا پوزیشن های باز خود را تا میزان مورد نیاز ببندید.

کال مارجین در بازار فارکس چیست؟

اما پیش از آنکه به توضیح بیشتر در قالب مثال بپردازیم، لازم است با چند اصطلاح معاملاتی آشنا شویم:

سطح مارجین

سطح مارجین بیانگر میزان مارجینی است که یک معامله گر برای باز کردن پوزیشن معاملاتی دراختیار دارد و به صورت درصد بیان می شود. هر چه این میزان بیش تر باشد، فری مارجین بیشتری برای معامله در اختیار خواهید داشت. نحوه محاسبه آن نیز به شکل زیر است:

سطح مارجین= (اکوئیتی/مارجین استفاده شده) * 100

فری مارجین

فری مارجین یا اصطلاحا مارجین آزاد، میزان پولی است که آزاد است و شما می توانید با استفاده از آن پوزیشن معاملاتی باز کنید. در صورتی که این میزان کاهش یابد، دیگر قادر به باز کردن معامله جدید نخواهید بود. فری مارجین از تفاوت میان اکوئیتی و میزان مارجین استفاده شده در پوزیشن های باز شما به دست می آید.

استاپ اوت

تصور کنید شما به دنبال ثبت نام در دلتا اف ایکس، مشغول انجام معامله هستید. همان طورکه می دانید، شما برای رهایی از کال مارجین وضرر بیشتر باید یا پوزیشن های باز خود را ببندید و یا حساب معاملاتی خود را شارژ کنید. اگر به هر دلیلی این کار را انجام ندادید و این میزان به 20% رسید استاپ اوت برای حساب معاملاتی شما فعال می گردد. استاپ اوت زمانی رخ می دهد که سطح مارجین تا میزان خاصی کاهش یابد. این رقم که در بروکرهای مختلف متفاوت است، به صورت درصد(%) بیان می شود. تمامی پوزیشن های معاملاتی باز در نتیجه استاپ اوت به صورت خودکار توسط بروکر شما بسته می شود.

لوریج

لوریج همانگونه که از نام آن پیداست اهرم معاملاتی است.در واقع شما با قرض گرفتن مبلغ مشخصی پول از بروکر سعی در افزایش میزان سود خود دارید. در حالت عادی و بدون لوریج در فارکس شما به فراخور وجهی که در حساب معاملاتی خود دارید قادر به معامله هستید. اما به کارگیری این ابزار، مزیتی است که بروکر در اختیار مشتریان خود قرار می دهد تا با سرمایه بیشتر در مقایسه با سرمایه اولیه شان موفق به دریافت سود گردند.

چه رابطه ای میان مارجین کال و لوریج وجود دارد؟

عملکرد این دو به صورت معکوس صورت می گیرد. این بدان معنی است که هر چه لوریج بیشتری را برای انجام معامله به کار بگیریم، سطح مارجین کمتری درگیر خواهد شد. مادامی که معامله گر از میزان پولی که بروکر در اختیارش قرار داده است بیشتراستفاده کند، نیاز به استفاده از مارجین مورد نیاز در حساب معاملاتی وی کاهش می یابد.

در نظر بگیرید موجودی حساب شما 5000 دلار است. با توجه به تحلیل های فاندامنتال و تکنیکال پوزیشن خرید در جفت ارز EURUSD با مارجین 1000 دلار دارید. اما بنا به دلایلی بازار روند نزولی در پیش میگیرد. در صورت ادامه این روند و متضرر شدن شما به 4000 دلار میزان اکوئیتی نیز به سطح 1000 دلار میرسد.

در این حالت سطح اکوئیتی و مارجین شما برابر است. در این شرایط حساب شما در حالت مارجین کال قرار گرفته است. محاسبه میزان مارجین طبق فرمول زیر صد درصد خواهد بود.

(۲۰۰۰÷ ۲۰۰۰) × ۱۰۰، مساوی صد درصد خواهد بود.

چگونه از مارجین کال در امان بمانیم؟

پوزیشن های معاملاتی خود را مدیریت کنید. پیش از باز نمودن هر پوزیشنی میزان مارجین حساب خود را در نظر بگیرید. استفاده از دستور حد ضرر در معاملات باعث می شود تا پس از رسیدن بازار به قیمتی مشخص، پوزیشن معاملاتی شما بسته شود و در نتیجه از ایجاد ضرر بیشتر جلوگیری میکند.

باز کردن تنها یک پوزیشن معاملاتی و درگیر کردن کل سرمایه خود برای آن، اشتباهی مهلک است که حساب معاملاتی شما را در معرض خطر قرار می دهد. غالبا این گونه اشتباهات در نتیجه اطمینان کاذبی که افراد نسبت به استراتژی های معاملاتی خود دارند. دانستن نکات مربوط به مدیریت ریسک در این زمینه به کمک شما خواهد آمد.

دلایل مارجین کال

مارجین کال در نتیجه شرایط مختلفی اتفاق می افتد. برای مثال اگر حساب شما دارای سرمایه اندک باشد، تلاش خواهید کرد برای انجام معاملات بزرگ از ابزاری مانند لوریج کمک بگیرید. این تلاش و ممارست شما به دلیل حس فومو یا ترس از دست دادن سود قابل توجهی است که ممکن است معامله برای شما به همراه داشته باشد. در صورتی که بازار خلاف جهت تحلیل و پیش بینی شما حرکت کند و شما علیرغم آن وهمچنان پوزیشن معاملاتی خود را باز نگه دارید، به زودی متضرر خواهید شد.

نتیجه گیری

مارجین کال اخطاری است که به شما اعلام می کند سطح مارجین شما به صد در صد رسیده است. برای حل این معضل تنها دو راه نجات دارید؛ حساب خود را شارژ کنید یا پوزیشن های معاملاتی خود را ببندید. مارجین کال در نتیجه عدم آشنایی با مسائل روانشناسی بازار رخ می دهد. در صورتی با آگاهی و آموزش کافی وارد این بازار شده باشید، مسلما راههای غلبه بر معاملات احساسی و هیجان ناشی از بازار را فراخواهید گرفت و در نتیجه ریسک ناشی از معاملات خود را به حداقل می رسانید.

دلایل مارجین کال چیست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد؟

یکی از مزایایی که بازار مالی فارکس دارد، مارجین است و می‌توان گفت تقریباً همه معاملات در این بازار مارجین شده‌اند. درواقع بروکر فارکس به شما این فرصت را می‎دهد تا با پولی که مال شما نیست معامله انجام دهید. البته مقدار مارجینی که بروکر تعیین می‌کند، حداکثر میزان اهرمی است که شما در معاملات خود استفاده می‌کنید. در این پروسه مفهومی به نام مارجین کال وجود دارد.

میانگین اهرم Forex مابین 1:50 و 1:200 است؛ اگر یک حساب را با اهرم حداکثر نسبت 1:200 باز کنید یعنی کوچکترین اُفت در ارزش معاملات فعال شما، احتمال از بین رفتن موجودی حسابتان وجود دارد. در چنین شرایطی شما از بروکر مارجین کال دریافت می‌کنید. به این ترتیب برای ادامه معامله مجبور خواهید بود سرمایه بیشتری به حساب فارکس خود واریز نمایید. اینجاست که آگاهی از دلایل مارجین کال و راه های جلوگیری از آن اهمیت پیدا می‌کند.

مارجین چیست؟

قبل از درک مارجین کال، بایستی با مارجین آشنایی داشته باشید. مارجین پولی است که تریدر به‌عنوان وثیقه نزد بروکر یا صرافی سپرده‌گذاری می‌کند. هدف از این سپرده‌گذاری، جبران ریسکی است که تریدر با معاملات خود برای کارگزاری یا صرافی ایجاد کرده است. مارجین کسری از پوزیشن‌های ترید شده است و آن را با درصد نشان می‌دهد. مقدار مارجین تعیین شده از سوی هر بروکر، حداکثر میزان اهرمی (Leverage) را مشخص می‌کند که می‌توانید در حساب معاملاتی خود استفاده کنید. از این رو به معاملات اهرم‌دار معاملات مارجین‌دار هم می‌گویند.

تریدرها با کمک مارجین می‌توانند حجم معاملات خود را زیاد کنند و پوزیشن‌های اهرم‌دار باز کنند. با استفاده از اهرم می‌توانید با سرمایه اولیه کم، سرمایه بیشتری را وارد بازار کنید.

توجه داشته باشید که هر بروکر قوانین خاصی برای مارجین دارد. از این رو قبل از انتخاب بروکر و آغاز معاملات مارجین‌دار، ابتدا از مقررات Margin آن آگاه شوید.

معامله با این پلتفرم مثل شمشیری دولبه است؛ از یک سو می‌تواند سودهای چند برابری بدست آورید و از سوی دیگر مارجین کال دریافت کنید و سرمایه خود را به باد بدهید.

دلایل مارجین کال چیست؟

همانطور که در مقدمه به آن اشاره کردیم، مارجین کال خطر بزرگی است که می‌تواند همه دارایی حسابتان را از بین ببرد. برای جلوگیری از چنین اتفاقی در وهله اول باید دلایل آن را بشناسید. این جمله که شما مارجین قابل استفاده خود را تمام کرده‎اید، برای درک دلایل آن کافیست. در ادامه بایستی یاد بگیرید که چگونه از آنها اجتناب کنید.

شناسایی و دوری از فعالیت‎هایی است که مارجین قابل استفاده ی شما را کاهش می‎دهند یا تمام می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. مهمترین دلایل مواجهه با مارجین کال عبارتند از:

• نگه داشتن طولانی مدت یک معامله ناموفق که در نتیجه باعث به هدر رفتن مارجین قابل استفاده شما می‌شود.
• استفاده بیش از حد اهرم در حساب فارکس در کنار نگهداری طولانی مدت معامله ناموفق.
• یک حساب تجاری با سرمایه اندک، شما را وادار کند با مارجین قابل استفاده کم بیش از حد معامله انجام دهید.

در مجموع می‌توان گفت دلایل اصلی مارجین کال استفاده بیش از حد اهرم با سرمایه کم و نگه داشتن معاملات ناموفق به مدت طولانی هست که بایستی هرچه زودتر بسته شوند.

پس از مارجین کال چه می‌شود؟

زمانی که مارجین کال اتفاق می‌افتد، طرح تجاری شما منحل شده و از معاملات خارج خواهید شد. مارجین کال خطری است که نتیجه آن هم شما و هم بروکر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از یک طرف شما به دلیل نداشتن سرمایه کافی در حسابتان دیگر نمی‌توانید پوزیشن های موفق را نگه دارید؛ از طرف دیگر بروکر مربوطه به دلیل ضررهای شما که به همان اندازه برای آن هم مضر است در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

راه های جلوگیری از مارجین کال

در بازار فارکس به همان اندازه که اهرم مفید است، می‌تواند زیان بار هم باشد؛ درواقع اهرم مانند یک شمشیر دو لبه است. هرچه اهرمی که برای نگهداری یک معامله استفاده می‌کنید، بزرگتر از چند برابر بودجه‌ای که دارید باشد، به همان اندازه به مارجین قابل استفاده کمتری دسترسی دارید که بتواند ضررهای شما را پوشش دهد.

به عبارت دیگر درصورتی که معامله‌ای که بیش از حد اهرم شده بر علیه شما حرکت کند، این شمشیر شکاف عمیق‌تری وارد می‌کند. به سرعت حساب تان تخلیه می‌شود و زمانی که مارجین قابل استفاده به صفر درصد برسد، مارجین کال دریافت خواهد شد. از این رو استفاده از حدود محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین حد ممکن راهکار بسیار هوشمندانه‌ای خواهد بود.

Margin Call (کال مارجین) در فارکس چیست و چگونه از آن اجتناب کنیم؟

معامله گران تمام تلاش خود را می کنند تا از کال مارجین در فارکس جلوگیری کنند. بنابراین، درک چگونگی ایجاد کال مارجین برای معامله موفق ضروری است. این مقاله نگاهی عمیق به کال مارجین و نحوه اجتناب از آن دارد.

«هرگز با کال مارجین مواجه نشوید. شما در سمت اشتباه یک بازار هستید. چرا پول خوب پس از بد ارسال کنید؟ پول را برای یک روز دیگر نگه دارید.»

جسی لیورمور

مارجین و اهرم

برای درک کال مارجین فارکس، دانستن مفاهیم مرتبط مارجین و اهرم ضروری است. مارجین و اهرم دو روی یک سکه هستند. مارجین حداقل مقدار پولی است که برای انجام یک معامله اهرمی لازم است، در حالی که اهرم به معامله گران امکان می دهد بدون نیاز به تامین مالی کل معامله، در معرض دید بازارها قرار بگیرند.

مهم است که به یاد داشته باشید که معامله با اهرم مستلزم ریسک است و پتانسیل ایجاد سودهای بزرگ و همچنین زیان های بزرگ را دارد.

چه چیزی باعث کال مارجین در معاملات فارکس می شود؟

کال مارجین زمانی اتفاق می‌افتد که یک معامله‌گر دیگر مارجین قابل استفاده/آزاد ندارد. به عبارت دیگر، حساب به بودجه بیشتری نیاز دارد. این امر زمانی اتفاق می‌افتد که زیان معاملات، حاشیه قابل استفاده را به زیر سطح قابل قبولی که توسط کارگزار تعیین می‌شود کاهش می‌دهد.

زمانی که معامله‌گران بخش بزرگی از حقوق صاحبان سهام را به مارجین استفاده شده متعهد می‌کنند، احتمال بیشتری وجود دارد که فرصت بسیار کمی برای جذب ضرر باقی بماند. از دیدگاه کارگزار، این یک مکانیسم ضروری برای مدیریت و کاهش موثر ریسک آنهاست.

در زیر مهمترین دلایل برای کال مارجین وجود دارد که بدون ترتیب خاصی ارائه شده اند:

• نگه داشتن یک معامله زیانده برای مدت طولانی که مارجین قابل استفاده را کاهش می دهد
• استفاده بیش از حد از حساب خود همراه با دلیل اول
• یک حساب با بودجه کم که شما را مجبور می کند با حاشیه قابل استفاده بسیار کم معامله کنید
• معاملات بدون توقف زمانی که قیمت به شدت در جهت مخالف حرکت می کند.

چه اتفاقی می افتد زمانی که یک کال مارجین انجام می شود؟

هنگامی که یک مارجین کال صورت می گیرد، یک معامله گر منحل می شود یا از معاملات خود خارج می شود. هدف دوگانه است:

معامله‌گر دیگر پولی در حساب خود ندارد تا موقعیت‌های بازنده را حفظ کند و کارگزار اکنون در صف ضررهای خود است، که به همان اندازه برای کارگزار بد است. مهم است بدانید که معاملات اهرمی، در سناریوهای خاص، این احتمال را به همراه دارد که معامله‌گر ممکن است بیش از آنچه سپرده شده است به کارگزار بدهکار باشد.

در زیر یک مثال از یک حساب معاملاتی است که شانس بالایی برای دریافت کال مارجین دارد:

سپرده: 10000 دلار

تعداد استاندارد (100 هزار لات معامله شده): 4

درصد حاشیه: 2%

*حاشیه استفاده شده: 9000 دلار

حاشیه رایگان: 1000 دلار

*حاشیه استفاده شده به صورت زیر با EUR/USD در 1.125 محاسبه می شود:

اندازه تجارت x قیمت x درصد حاشیه x تعداد تعداد زیادی

100000 دلار × 1125 × 2 درصد × 4 لات = 9000 دلار

برای سادگی، این تنها موقعیت باز است و کل حاشیه استفاده شده را به خود اختصاص می دهد. واضح است که مارجین مورد نیاز برای حفظ موقعیت باز، اکثریت حقوق صاحبان سهام را مصرف می کند. این یک حاشیه آزاد تنها 1000 دلار باقی می گذارد.

معامله گران ممکن است با این فرض نادرست فعالیت کنند که حساب در شرایط خوبی است. با این حال، استفاده از اهرم به این معنی است که دلایل مارجین کال حساب کمتر قادر به جذب حرکات بزرگ علیه معامله‌گر است. در این مثال، اگر بازار بیش از 25 پیپ حرکت کند (بدون احتساب اسپرد)، معامله‌گر در تماس مارجین قرار می‌گیرد و موقعیت را نقد می‌کند (40 دلار در هر نقطه x 25 امتیاز = 1000 دلار).

چگونه از کال مارجین اجتناب کنیم؟

اهرم اغلب و به درستی به عنوان یک شمشیر دو لبه شناخته می شود. هدف از این بیانیه این است که هر چه یک معامله گر از اهرم بزرگتری استفاده کند - نسبت به مبلغ سپرده شده - حاشیه قابل استفاده کمتری برای یک معامله گر برای جذب هرگونه ضرر خواهد داشت. شمشیر تنها در صورتی عمیق‌تر می‌شود که یک معامله با اهرم بیش از حد علیه یک معامله‌گر انجام شود، زیرا ضرر می‌تواند به سرعت حساب آن‌ها را تخلیه کند.

هنگامی که درصد حاشیه قابل استفاده به صفر برسد، معامله گر یک تماس حاشیه دریافت می کند. این تنها دلیل استفاده از توقف های حفاظتی برای کاهش تلفات احتمالی را تا حد ممکن اعتبار بیشتری می دهد.

برای تقویت بیشتر اثر اهرم بر حساب معامله گر، مثال زیر را در نظر بگیرید که در آن اهرم تنها تفاوت این معاملات است:

4 راه اصلی برای جلوگیری از کال مارجین در معاملات فارکس:

در حساب معاملاتی خود زیاده روی نکنید. اهرم موثر خود را کاهش دهید. توصیه می کنیم از ده تا یک اهرم یا کمتر استفاده کنید.
مدیریت ریسک محتاطانه را با محدود کردن ضررهای خود با استفاده از استاپ ها انجام دهید.
برای اینکه در معاملات بمانید، مقدار حاشیه آزاد سالمی را در حساب خود نگه دارید.
اندازه های کوچکتر را معامله کنید و به هر معامله به عنوان یکی از هزاران معامله کوچک و بی اهمیت نگاه کنید.

منظور از مارجین کال (Margin Call) چیست؟

معاملات فارکس تقریباً به صورت کلی مارجین گردیده اند . در واقع , بروکر به شما زمان میدهد تا با مبلغی که محصول شما نیست داد و ستد فرمائید . میانگین اهرم فارکس زیاد بالا یعنی مابین ۱ : ۵۰ و ۱ : ۲۰۰ است . اهرم کردن یک اکانت با حداکثر نسبت ۱ : […]

معاملات فارکس تقریباً به صورت کلی مارجین گردیده اند . در واقع , بروکر به شما زمان میدهد تا با مبلغی که محصول شما نیست داد و ستد فرمائید . میانگین اهرم فارکس زیاد بالا یعنی مابین ۱ : ۵۰ و ۱ : ۲۰۰ است . اهرم کردن یک اکانت با حداکثر نسبت ۱ : ۲۰۰ یعنی چه بسا کوچکترین اُفت در قیمت معاملات فعال شما احتمال دارد به از میان رفتن موجودی اکانت تان بی انجامد . این صحیح هنگامی است که شما از بروکر مارجین کال اخذ خواهید کرد . درصورتی که می‌خواهید به خرید و فروش ادامه دهید می بایست پول بیشتری به اکانت فارکس خویش واریز نمائید ; براین اساس , معمولی ترین جواب بدین سؤال که «مارجین کال چیست؟» در واقع تقاضایی از جانب بروکر است که درصورتی که قصد ادامه ی داد و ستد دارید بایستی پول بیشتری به اکانت تان واریز فرمائید ; ولی سؤال پیچیده خیس این است که چرا و چه گونه حادثه می افتد؟ عارضه ها مارجین کال او‌لین قدم شعور علت مارجین کال است . قدم دوم و سودمندتر یادگیری چگونگی حذر کردن از یک مارجین کال بالقوه است . جواب کوتاه به مراد ادراک علت مارجین کال دوچندان بی آلایش است , شما مارجین قابل به کارگیری تان را به اتمام رسانده اید . قدم دوم که فراوان به نفع شما نیز می‌باشد شناسایی و دوری از عمل هایی است که مارجین قابل به کار گیری ی شما‌را کاهش می دهند . احتمال دارد بسیار ساده‌انگارانه به لحاظ بی آید , با این وجود , مهم ترین عوارض رویا رویی با مارجین کال که می بایست مانند طاعون از آنان خودداری کنید عبارت اند از ( هیچ کدام بر دیگری حق تقدم ندارد ) : نگه داشتن یک خرید و فروش ناموفق به برهه زمانی مضاعف که باعث به هدر رفتن مارجین قابل به کارگیری تان می شود . به کار گیری بیش تر از حد اهرم در اکانت تجاری به همراه ادله نخستین . اکانت تجاری ای که سرمایه اندکی دارااست شما‌را وادار به داد و ستد بیشتراز حد با مارجین قابل به کارگیری ی مضاعف پاره ای می نماید . به صورت خلاصه , عارضه ها مرسوم مارجین کال به کارگیری بیشتراز حد اهرم با سرمایه ناکافی و نگه داشتن طولانی بازه معاملات ناموفقی می باشند که می بایست آن‌ها را رها می کردید . زمانی که مارجین کال رخداد می افتد چه می شود؟ زمانی که مارجین کال چهره می‌دهد یا این که حالت تجاری تان به کلی منحل شده و یا این که از معاملات تان بیرون خواهید شد . در واقع سود ی آن دو برابر است , شما به دلیل نداشتن پول کافی در اکانت تان دیگر کار کشته به نگه داشتن پوزیشن های ناموفق نبوده و بروکر ذی‌ربط به واسطه ی ضررهای شما که به به عبارتی نسبت برای او هم ضرر و زیان توشه است در معرض خطر قرار میگیرد . چه‌طور از مارجین کال دوری کنیم؟ از اهرم اکثر اوقات و به صدق تحت عنوان یک چاقو دو حاشیه یاد می شود . این اصطلاح بدین مفهوم است که هرچه اهرمی که برای نگه داشتن یک داد و ستد از آن استعمال میکنید بزرگتر از یک‌سری برابر موجودی اکانت تان باشد , به به عبارتی نسبت به مارجین قابل استعمال ی کمتری دسترسی خواهید داشت که ضررها را در خویش جای دهد . زمانی که یک داد و ستد بیش تر از حد اهرم شده بر برعلیه شما تکان نماید این چاقو رخنه‌ عمیق تری وارد خواهد کرد چون با‌گاز اکانت تان تخلیه شده و وقتی که مارجین قابل به کارگیری به صفر درصد رسد مارجین کال اخذ می‌کنید . به همین بهانه به کار گیری از حدود محافظتی برای کاهش ضرر و زیان به کمترین حد ممکن فعالیت زیاد هوشمندانه ای است .

مارجین کال چیست؟ وقتی برای ادامه معامله باید اعتبار بیشتری واریز کنیم

هر کسی که در بازار بورس فعالیت می‌کند، می‌داند که احتمال پیش‌بینی نادرست همیشه وجود دارد. به هر حال روند بازار ممکن است برخلاف پیش‌بینی برخی از افراد تغییر کند. در این صورت تعدادی از سرمایه‌گذاران در پی این پیش‌بینی نادرست متضرر خواهند شد. اما در بازار آتی، از آن‌جا که تسویه‌ حساب‌ها به صورت روزانه انجام می‌شود، معامله‌گرانی که دچار زیان شده‌اند، در معرض یک مسئله دیگر هم قرار می‌گیرند. وضعیتی که به آن مارجین کال یا کال مارجین گفته می‌شود. برای آن‌که بهتر متوجه شویم منظور از مارجین کال چیست، بهتر است ابتدا دو وضعیت دیگر حساب را در بازار آتی بررسی کنیم. پس از آن متوجه می‌شویم که سیستم کال مارجین به چه صورتی عمل می‌کند و چگونه می‌توان با پیش‌بینی وضعیت حساب، پیش از آن‌که مارجین کال (Margin Call) اتفاق بیفتد از این وضعیت خارج شد.

انواع وضعیت حساب

هر فردی که می‌خواهد در بازار آتی فعالیت کند، باید پیش از آن‌که اقدام به خرید یا فروش کند، ابتدا حساب عملیاتی خود را به میزانی که موردنیاز است شارژ کند. می‌دانیم که بازار آتی یکی از بازارهای بورس کالا است که ماهیتی تعهدی دارد. به همین دلیل خریدار و فروشنده باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین به حساب عملیاتی خود واریز کنند. حال با این تعریف می‌توانیم بگوییم مارجین چیست. مارجین به وجه تضمین اولیه‌ای گفته می‌شود که برای اخذ موقعیت معاملاتی باید پرداخت شود.

پس از این‌که موقعیت خرید یا فروش اخذ شد، بورس، وجه مذکور را در حساب معامله‌گر و در قالب وجه تضمین بلوکه می‌کند. حساب عملیاتی در طول مدت جلسه معاملاتی و با در نظر گرفتن قیمت تسویه به‌روزرسانی می‌شود. این تازه‌سازی هر نیم ساعت یک‌بار اتفاق می‌افتد. اما با توجه به این‌که میزان موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه چقدر است، می‌توان حالات مختلف وضعیت حساب را در سه شکل زیر دسته‌بندی کرد:

1. وضعیت نرمال
2. وضعیت ات ریسک (At Risk)
3. وضعیت کال مارجین

در ادامه برای این‌که متوجه شویم مارجین کال چیست، هر یک از این حالات را توضیح می‌دهیم.

وضعیت نرمال حساب

اگر پس از این‌که تسویه حساب انجام شد، معامله‌گر سود کند، موجودی حساب عملیاتی‌اش به همان میزان افزایش پیدا می‌کند. دقت کنید کارمزد معاملات از این مبلغ کسر می‌شود. به این شرایط که در آن موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه بیشتر یا دست‌کم با آن برابر است، به اصطلاح وضعیت نرمال گفته می‌شود.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

اما اگر پس از تسویه حساب مشخص شود که معامله‌گر ضرر کرده است، این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی‌اش کم می‌شود. اما قرارداد آتی چند ویژگی دارد. یکی از این ویژگی‌ها این است که اگر موجودی حساب عملیاتی در مقایسه با وجه تضمین اولیه تا ۳۰ درصد کمتر باشد، مشکلی پیش نمی‌آید. به عبارت دیگر موجودی حساب عملیاتی در بدترین حالت برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه خواهد بود.

تا این‌جا مشخص است که به دلیل زیان، موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از وجه تضمین اولیه می‌شود. اما اگر این موجودی حداقل برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه یا بیشتر از آن باشد، در واقع حساب در شرایط خطر قرار می‌گیرد. به این وضعیت At Risk گفته می‌شود. درست است که در این حالت موجودی حساب عملیاتی از وجه تضمین کمتر است، اما به دلیل رعایت شرط ۷۰ درصدی، هیچ مشکلی معامله‌گر را تهدید نمی‌کند. در چنین شرایطی معامله‌گر باید مدیریت حساب خود را طوری انجام دهد که شرایط مارجین کال پیش نیاید.

مارجین کال (Margin Call)

اما اگر پس از به‌روزرسانی موجودی حساب عملیاتی، موجودی آن کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود با وضعیت کال مارجین مواجهیم. دقت کنید اگر موجودی حساب عملیاتی حتی یک ریال کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه شود، باز هم این وضعیت برقرار خواهد بود.

اما رسیدیم به پرسش اصلی که مارجین کال چیست. در واقع این اصطلاح بیان‌گر وضعیتی است که در آن میزان ضرر در معاملات از حد مجاز عدول می‌کند. یعنی ضرر بیش از ۳۰ درصد وجه تضمین اولیه است. به همین دلیل معامله‌گر اخطاری مبنی بر افزایش وجه تضمین جبرانی دریافت می‌کند. پس مشخص است که مارجین کال به معنای فراخوانی اعتبار است.

انجام معامله روی مارجین، در بیشتر سهام و اوراق قرضه و هم‌چنین فارکس نیز امکان‌پذیر است. هرچند برخی از اوراق بهادار چنین قابلیتی ندارند یا در برخی از این اوراق از آن‌جا دلایل مارجین کال که مشکلاتی بر سر راه قیمت‌گذاری وجود دارد، انجام معامله روی مارجین مقدور نیست.

بیشتر بخوانید

چند نکته در مورد کال مارجین

• همان‌گونه که پیش‌تر گفتیم، به‌روزرسانی حساب عملیاتی هر نیم‌ ساعت یک‌بار و طی جلسه معاملاتی اتفاق می‌افتد. قبلا تنها یک‌بار و آن‌هم بعد از پایان جلسه معاملاتی بود که به‌روزرسانی حساب انجام می‌شد.
• زمانی که حساب‌ها به‌روزرسانی می‌شوند، ضررها هر نیم‌ ساعت یک‌بار روی حساب عملیاتی اعمال خواهند شد. اما اگر معامله‌گر سود کرده باشد، تمامی سودها در انتهای جلسه معاملاتی لحاظ خواهند شد.
• در بازار آتی ممکن است با دو اصلاح کال مارجین و مارجین کال مواجه شوید. هر دو اصطلاح مذکور به معنای همان Margin Call است و تفاوتی با هم ندارد.

دلایل وقوع کال مارجین چیست؟

برای درک مفهوم کال مارجین باید ابتدا علت آن را درک کنیم. به طور کلی برخی از اقدامات معامله‌گران موجب بروز چنین شرایطی می‌شود. از جمله این اقدامات می‌توان به سه مورد زیر اشاره کرد:

• معامله‌گر هم‌چنان در یک معامله ناموفق باقی می‌ماند. این امر منجر به ضرر می‌شود و در نهایت مارجین قابل استفاده از دست خواهد رفت.

بیشتر بخوانید

• زمانی که معامله‌گر بیش از اندازه از اهرم استفاده کند و هم‌چنان اصرار داشته باشد که در موقعیت ناموفق باقی بماند، Margin Call اتفاق می‌افتد.
• وقتی حساب معامله‌گر دلایل مارجین کال دارای سرمایه کمی است، این امر او را وادار می‌کند که معاملاتی انجام دهد که مارجین قابل استفاده آن‌ها کم‌تر است.

پس به طور خلاصه، اگر بیش از حد در یک معامله ناموفق باقی بمانید و یا سرمایه‌تان کافی نباشد، یا بیش از اندازه به استفاده از اهرم روی بیاورید، وقوع مارجین کال امری بدیهی به نظر می‌رسد.

مثالی از Margin Call

این‌گونه در نظر بگیرید که قراردادهای آتی زعفران وجه تضمین اولیه‌ای معادل ۴۸۰ هزار تومان دارند. پس معامله‌گر باید مبلغ ۴۸۰ هزار تومان را به حساب عملیاتی خود واریز کند تا بتواند یک موقعیت معاملاتی باز کند. فرض کنید پس از اتمام جلسه معاملاتی، موجودی حساب معامله‌گر در روز‌های مختلف به این شکل است:

روز	موجودی حساب	وضعیت حساب
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	At Risk
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	At Risk
ششم	۳۸۰.۰۰۰	At Risk
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	کال مارجین

باتوجه به آن‌چه گفتیم، حساب عملیاتی باید حداقل برابر با ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد. یعنی:

تومان ۳۳۶.۰۰۰ = ۷۰% * ۴۸۰.۰۰۰

یعنی اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر کمتر از این میزان باشد، وضعیت حساب کال مارجین خواهد بود.
گفتیم که در این مثال وجه تضمین اولیه برابر است با ۴۸۰ هزار تومان. هم‌چنین با انجام یک محاسبه ساده دریافتیم که حداقل وجه تضمین برابر است با ۳۳۶ هزار تومان. زمانی که موجودی حساب عملیاتی، مبلغی ما بین این دو عدد است، وضعیت At Risk پیش می‌آید. مجددا یادآور می‌شویم که در این شرایط، موجودی حساب معامله‌گر بیشتر از حداقل وجه تضمین مشخص‌شده است. اما میزان آن از وجه تضمین اولیه کمتر است.

راه خروج معامله‌گر از وضعیت کال مارجین چیست؟

پس از این‌که حساب‌های عملیاتی به‌روزرسانی شوند، مشخص خواهد شد که موجودی کدام‌یک از حساب‌ها کمتر از حداقل وجه تضمین است. در نتیجه افرادی که کال مارجین شده‌اند، از این امر مطلع خواهند شد. معامله‌گران این امکان را دارند که از طریق مراجعه به سامانه معاملاتی آنلاین‌ خود، وضعیت حساب عملیاتی‌شان را بررسی کنند. هم‌چنین کارگزار با برقراری ارتباط تلفنی و پیامک با معامله‌گرانی که کال مارجین شده‌اند، به آن‌ها اطلاع می‌دهد که وضعیت حساب‌شان چگونه است. این افراد باید طی مدتی که از جانب کارگزار مشخص می‌شود، وجه خود را تکمیل کنند یا چند موقعیت باز خود را ببندند تا از وضعیت کال مارجین خارج شوند.
به این ترتیب مشخص است که راه خروج از مارجین کال چیست. به طور کلی سه راه‌حل در این مورد وجود دارد که عبارت‌اند از:

• واریز وجه
• بستن موقعیت‌های باز
• ترکیبی از دو روش قبلی؛‌ یعنی واریز وجه و بستن موقعیت‌های باز

زمان لازم برای واریز وجه مورد نیاز برای خروج از مارجین کال چقدر است؟

معامله‌گرانی که در این وضعیت به سر می‌برند، باید مطابق با دستورالعمل کارگزاری عمل کنند. کارگزاری به این افراد مهلت می‌دهد تا به منظور تضمین وجه جبرانی، مبلغی را به حساب عملیاتی واریز کنند. اما اگر معامله‌گر مبلغ مذکور را در زمان تعیین‌شده واریز نکند یا موقعیت‌های باز خود را نبندد، چه خواهد شد؟‌

بنابر دستورالعمل، اگر فردی طی مدتی که کارگزاری مشخص کرده، هم‌چنان مارجین کال باقی بماند، کارگزار باید تعدادی از موقعیت‌های باز وی را ببندد تا از این حالت خارج شود. مثلا ممکن است فرد سه موقعیت باز داشته باشد. اما وجه تضمینش تنها برای دو موقعیت کافی باشد. از این رو کارگزاری یک موقعیت را می‌بندد تا وضعیت حساب معامله‌گر از مارجین کال خارج شود.پس چنان‌چه شخصی Margin Call شود و چند موقعیت باز داشته باشد، تنها آن تعداد از موقعیت‌های او بسته می‌شود که موجب خروج از سیستم مارجین کال شود.

اگر معامله‌گر اقدامی برای خروج از کال مارجین انجام ندهد چه می‌شود؟

ممکن است به هر دلیلی فرد وجه لازم را برای خروج از این موقعیت واریز نکند. یا تعدادی از موقعیت‌های باز خود را نبندد. اگر صف‌های زیادی در بازار تشکیل شده باشد و کارگزار هم نتواند موقعیت فرد مذکور را ببندد، راه چاره برای خروج از کال مارجین چیست؟ در چنین شرایطی، کارگزار سفارشی را با قیمت سرخطی تابلو ثبت می‌کند تا بتواند موقعیت او را ببندد.

بیشتر بخوانید

چنان‌چه شاهد صف در بازار باشیم، سفارش تا انتهای جلسه معاملاتی در سیستم باقی می‌ماند تا نهایتا انجام شود و منجر به بسته شدن موقعیت شود. اما اگر این اتفاق تا پایان جلسه معاملاتی رخ ندهد و سفارش انجام نشود، بازار جبرانی تشکیل خواهد شد تا بعد از پایان یافتن جلسه معاملاتی، موقعیت باز معامله‌گر در این بازار بسته شود.

در این بازار و در دوره زمانی اول، دامنه نوسان دارایی دوبرابر می‌شود. چنان‌چه باز هم سفارشی در سمت مقابل وجود نداشته باشد، در دوره زمانی بعدی دامنه نوسان سه‌ برابر خواهد شد. اگر در این دوره هم معامله‌ای انجام نشود، در دوره زمانی بعدی محدودیت دامنه نوسان برداشته می‌شود.

بیشتر بخوانید

راه جلوگیری از مارجین کال چیست؟

تا کنون گفتیم که مارجین کال چیست و چطور می‌توان از این شرایط خارج شد. اما اجازه دهید کمی به عقب برگردیم و یک سوال مهم‌تر بپرسیم. چه‌کاری می‌توان انجام داد تا اصلا چنین شرایطی پیش نیاید؟ در این‌جا لازم است از ابزار مهمی به نام اهرم نام ببریم. اگر با مفهوم اهرم آشنایی ندارید، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله «اهرم مالی چیست؛ سود بیشتر با سرمایه کمتر» را بخوانید.

اهرم مانند یه شمشیر دولبه عمل می‌کند. یعنی همان‌قدر که می‌تواند منجر به سود شما شود، احتمال دارد زیان شما را نیز افزایش دهد. هر چقدر اهرمی که برای نگه‌داری معاملات خود آن را مورد استفاده قرار می‌دهید بزرگ‌تر باشد (چندین برابر موجودی حساب)، به همان میزان مارجین قابل ‌استفاده نیز کمتر خواهد بود. چرا که زمانی که یک معامله روندی بر خلاف پیش‌بینی شما داشته باشد، این شمشیر موجب ایجاد شکاف عمیق‌تری خواهد شد و به محض این‌که مارجین قابل استفاده به میزان صفر درصد برسد، اخطار Margin Call را دریافت خواهید کرد. به همین خاطر است که توجه به محدوده محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین میزان ممکن، اقدامی بسیار هوشمندانه به شمار می‌رود.

جمع‌بندی

در این مطلب کوشیدیم به بیانی ساده توضیح دهیم که مارجین کال چیست. با توجه به توضیحاتی که ارائه شد دریافتیم سیستم کال مارجین به چه صورتی عمل می‌کند. به طور خلاصه زمانی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر به کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه کاهش یابد، شرایط کال مارجین اتفاق می‌افتد. سپس برای خروج از این وضعیت، یا باید وجه لازم تامین شود تا این میزان جبران شود، یا باید چند موقعیت بسته شوند تا حساب از حالت Margin Call خارج شود. به طور کلی توصیه می‌شود که در هنگام استفاده از اهرم‌های مالی به احتمال مارجین کال توجه داشته باشید زیرا هر چه اهرم معاملات شما بزرگ‌تر باشد، به همان میزان مارجین قابل ‌استفاده نیز کمتر خواهد بود.