فضای بین خط پیشروی A و خط پیشرو B، چیزی ست که ابر کومو را تولید میکند، که به نظر میرسد مهمترین بخش سیستم ایچیموکو باشد. این دو خط با شیفت دادن ۲۶ دوره به جلو، یک پیشبینی از آینده را ارائه میدهند، به همین دلیل به عنوان شاخصهای پیشرو در نظر گرفته می شوند.
ایچیموکو، محبوبترین اندیکاتور معاملاتی
ایچیموکو (Ichimoku) یکی انیکاتور ایچیموکو از بهترین و کاملترین اندیکاتورهای دنیا است که به آن خدای اندیکاتورها گفته میشود. این Indicator یکی از محبوبترین سیستمهای معاملاتی است که ممکن است در نگاه اول سخت و پیچیده به نظر برسد اما کسانی که با چارت و نمودارها آشنایی دارند سیگنالگیری از آن را آسان میدانند. تنکانسن، کیجنسن، ابر کومو و … اصطلاحاتی هستند که برای استفاده از Ichimoku باید با آن ها آشنا باشید. در این مطلب از امیر تریدر به معرفی مفاهیم مورد نیاز و فرمولهای محاسباتی این اندیکاتور پرداخته و کاربردهای آن را بیان میکنیم. تا انتها با ما همراه باشید.
آن چه در این مطلب میخوانید:
- تاریخچه اندیکاتور ایچیموکو
- معرفی اجزا اندیکاتور ایچیموکو
- فرمول محاسبه خطوط
- تفاوت بین ابر ایچیموکو و میانگین متحرک
- کاربردهای اندیکاتور ایچیموکو
تاریخچه اندیکاتور ایچیموکو
این سیستم تجاری در سال 1930 توسط یک روزنامه نگار ژاپنی به نام هوسودا گوئیچی (Goichi Hosoda) توسعه یافت. گوئیچی 30 سال از عمر خود را صرف بهینه سازی آن کرد و در سال 1960 آن را برای عموم منتشر کرد. هدف او از ساخت این اندیکاتور نشان دادن گرایش بازار به صورت مصور بود.
واژه Ichimoku در ژاپنی به معنای «یک نگاه» است و به این واقعیت اشاره دارد که سطوح حمایت و مقاوت را تنها با یک نگاه میتوان مشخص کرد و روند بازار را تشخیص داد.
این اندیکاتور مجموعهای از شاخصهای فنی است که سطوح حمایت و مقاومت، حرکت و جهت روند را نشان میدهد. این کار با گرفتن میانگینهای متعدد و رسم آنها بر روی چارت انجام میشود. از این اعداد برای رسم یک ابر استفاده میشود که به کمک آن میتوان حرکات قیمت در آینده را پیشبینی کرد.
معرفی اجزا اندیکاتور ایچیموکو
Ichimoku Cloud در درجه اول برای شناسایی سیگنالهای خرید و فروش استفاده میشود. این شاخص مبتنی بر میانگین متحرک است و معمولاً حاوی داده های بیشتری نسبت به نمودار شمعی است و تصویر واضحی از عملکرد قیمت ارائه می دهد زیرا روند و زمان را نیز در نظر میگیرد. به طور کلی ایچیموکو گروهی از پنج شاخص است که در مجموع به عنوان شاخص دنبال کننده روند مورد استفاده قرار میگیرد. این عناصر عبارتند از:
- کیجنسن (Kijun Sen)
- تنکانسن (Tenkan Sen)
- سنکو A و B
- چیکو (Chikou)
- کومو (Kumo)
فرمول محاسبه خطوط
کیجنسن
به عنوان خط استاندارد یا خط پایه شناخته میشود و با میانگین گیری از بالاترین و کمترین قیمت در طول 26 روز به دست میآید.
۲ / (بالاترین قیمت ۲۶ دوره قبل + پایینترین قیمت ۲۶ دوره قبل) = کیجنسن
اگر قیمت بالای Kijun Sen قرار بگیرد یعنی روند صعودی و اگر در پایین خط باشد روند صعودی خواهد بود بنابراین میتوان خط کیجنسن را به عنوان نقطه برابری عرضه و تقاضا دانست. خط Kijun شبیه به خط میانگین متحرک آهسته است، زیرا روندهای بلندمدت را نشان می دهد.
تنکانسن
به عنوان خط تبدیل یا عطف از آن یاد میشود و با میانگین گیری از بالاترین و کمترین قیمت در طول 9 کندل قبل به دست میآید. خط تنکان که خط میانگین متحرک سریع نیز نامیده میشود، روندهای کوتاه مدت را نشان میدهد.
۲ / (کمترین قیمت پایین کندال استیک ۹ دوره اخیر + بیشترین قیمت بالای کندال استیک ۹ دوره اخیر) = تنکانسن
سنکو A
با محاسبه میانگین تنکنسن و کیجنسن، سنکو اسپن A به دست میآید.
2 / (تنکانسن+ کیجنسن) = سنکو اسپن A
سنکو B
از میانگین بالاترین قیمت و پایینترین قیمت در طول 52 کندل گذشته به وجود میآید.
2 / (بالاترین قیمت+ پایینترین قیمت) = سنکو اسپن B
اگر خط سنکو B رو به بالا باشد قیمت در آینده صعودی و اگر رو به پایین باشد روند نزولی خواهد بود. همواره یکی از خطوط سنکو بالاتر قرار میگیرد و فاصله این دو به عنوان ابرکومو در نظر گرفته میشود. اگر قیمت در بالای ابر قرار داشته باشد روند صعودی، اگر در پایین ابر باشد روند نزولی خواهد بود. اگر قیمت درون ابر باشد معمولا معاملهای انجام نمیشود زیرا روند خنثی و بدون تغییر است.
چیکو اسپن
به عنوان خط عقب مانده شناخته میشود و با انتقال قیمت بسته شدن کندل به 26 روز گذشته ترسیم میشود.
همانطور که در بالا اشاره کردیم فضای بین دو خط سنکو A و B ابرکومو را میسازد که مهمترین جز در ایچیموکو به حساب میآید. هرچه این ابر ضخیم تر باشد حمایت و مقامت قویتری خواهیم داشت. اکثر تریدرها به دنبال نقاطی هستند که سنکو A و B با هم تقاطع پیدا میکنند زیرا این نقاط سیگنالی برای تغییر روند به حساب میآیند.
تفاوت بین ابر ایچیموکو و میانگین متحرک
درست است که Ichimoku Cloud از میانگینهای متحرک استفاده میکند اما با میانگینهای متحرک معمولی متفاوت خواهد بود. میانگینهای متحرک ساده قیمتهای پایانی را میگیرند، آنها را جمع میکنند و کل آنها را تقسیم بر تعداد میکنند. اما محاسبات برای ابر کومو متفاوت است و میانگین در این مورد بر اساس بالاترین و پایینترین قیمت در دوره زمانی مد نظر تقسیم بر 2 به دست میآید.
کاربردهای اندیکاتور ایچیموکو
از اندیکاتور Ichimoku برای شناسایی و بررسی روند سهم و خطوط حمایت و مقاومت استفاده میشود و به کمک آن میتوان جهت و قدرت روند، سیگنالهایی برای خرید و فروش، حد ضرر و تعیین نقاط برگشت بازار را به دست آورد.
تحلیل اجزا ایچی موکو
سطوح حمایت و مقاومت: اگر شمعها در بالای ابر باشند روند صعودی است در این حالت خطوط ابر کومو به عنوان حمایتهای اول و دوم استفاده میشود. اگر کندلها در پایین ابر باشد و ما با یک روند نزولی روبه رو باشیم خطوط مرز به عنوان مقاومت عمل خواهند کرد. معمولا قیمت فقط خوط حمایت و مقاومت اول رو میشکند و در وسط ابر باقی میماند در چنین حالتی معمولا بازار رنج خواهد بود و بهتر است وارد معامله نشوید.
ضخامت ابر: هرچه ابر ضخیم تر باشد احتمال عبور قیمت از آن کمتر خواهد بود. تنها نکته حائز اهمیت این است که داخل ابر معامله انجام نشود.
تنکانسن و کیجنسن: تنکانسن روندهای کوتاه مدت را به ما نشان میدهد و با مشاهده آن میتونیم تشخیص دهیم که در چارت چه اتقاقی میافتد. اگر روبه بالا باشد روند کوتاه مدت صعودی و اگر روبه پایین باشد ترند نزولی خواهد بود. هر چه شیب زیاد باشد قدرت روند بیشتر است. این سطح معمولا جاذبه دارد و تمایل دارد قیمت را به سمت خود بکشد. پس زمانی که قیمت از آن فاصله میگیرد روند در حال تمام شدن است و احتمال تغییر روند وجود دارد. توجه کنید که این میانگین فقط روند کوتاه مدت را به ما نشان میدهد.
کیجنسن به صورت یک سطح حمایتی و مقاومتی در بازار عمل میکند و برای تحلیل سعی می کنیم حرکاتش را نسبت به تنکانسن بسنجیم. Kijun Sen با قیمت حرکت میکند. مهم ترین جز در ایچیموکو است و زمانی که به صورت فلت در میآید جاذبه بییشتری برای نزدیکتر کردن قیمتها پیدا میکند.
هنگامی که این دو میانگین بر هم تطابق یافته و با هم حرکت میکنند به یک حمایت و مقاومت خوب تبدیل میشوند که قیمت به آنها واکنش میدهد و در صورت شکست مانند یک فنر عمل کرده و حرکات بازار شارپ خواهد بود.
کراس بین میانگین 9 و 26 بسیار حائز اهمیت است و به عنوان یک سیگنال قوی شناخته میشود. زمانی که قیمت از این دو فاصله میگیرد اصطلاحا گفته میشود که قیمت نیاز به استراحت دارد و تمایل دارد مجددا به سطح این خطوط بر گردد.
کراس بین تنکانسن و کیجنسن اطمینان 90 درصد به ما میدهد. گلدن کراس و شت کراس اسمی هستند که معمولا این تقاطع با آن ها شناخته میشود. برای معامله بر اساس این Cross ها باید شروط دیگری را نیز مد نظر قرار دهید.
سخن پایانی
Ichimoku indicator بسیار قدرتمند است و بهتر است در کنار یک اندیکاتور مبتنی بر حجم به کار برود. این شاخص نوعی میانگین متحرک به حساب میآید با این تفاوت که فقط Highها و Lowها را به خود میگیرد و با استفاده از آن میتوان نگاهی به گذشته، حال و آینده داشت. معمولا روشهای تحلیل زیادی بر اساس این خطوط وجود دارد که برای موفقیت در آن نیاز به تمرین و تکرار خواهید داشت.
سیگنال خرید با اندیکاتور ایچیموکو – قسمت اول
ایچیموکو یکی از اندیکاتورهای بسیار پر کاربرد در تحلیل تکنیکال است. از این اندیکاتور میتوان سیگنال های متفاوتی گرفت. در این قسمت قصد داریم تقاطع صعودی خط قیمت و خط کیجونسن را بررسی کنیم.
در این فیلتر سهامی رصد می شود که طبق نمودار ایچیموکو (اندیکاتور ایچیموکو) خط قیمت، خط کیجونسن یا میانگین متحرک بلندمدت را از پایین به سمت بالا قطع میکند.
در تحلیل نمودار ایچیموکو زمانی که بعد از یک انیکاتور ایچیموکو روند نزولی و آغاز یک روند صعودی، خط قیمت، میانگین متحرک بلند مدت یا کیجون سن رو قطع میکند یعنی روند صعودی شروع شده و احتمال تقویت روند صعودی وجود دارد.
برای اطمینان از ورود به سهم می توان پس از مشاهده سهم در این فیلتر در روزهای آتی منتظر ورود سهم به فیلتر ایچیموکو تنکان سن کیجون سن بود که در این صورت احتمال ادامه دار بودن روند صعودی وجود دارد.
لازم به ذکر است، چنانچه این تقاطع در بالای ابر کومو اتفاق افتاده باشد سیگنال خرید قویتری را صادر میکند.
شما میتوانید بدون نیاز به دانش فیلترنویسی سهم هایی که در اندیکاتور ایچیموکو خط قیمت با خط کیجون سن تقاطع صعودی داشته است را در سهمیو پیدا کنید.
برای مشاهده توضیحات این اندیکاتور و فیلتر سهام در سهمیو ویدیوی زیر را مشاهده کنید:
آموزش اندیکاتور ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) + 3 استراتژی معاملاتی تکنیکال
با آنکه در مورد معاملهگری با استفاده از روشهای سنتی غربی، منابع زیادی وجود دارد اما به نظر میرسد دربارهی برخی از تکنیکهای معاملهگری شرقی محتوای آموزشی کمتری موجود است. در این مقاله، به صورت دقیقتر به ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) میپردازیم؛ اندیکاتوری اسرارآمیز که در میان بسیاری از معاملهگران ژاپنی محبوب است.
مبحث را با این موضوع آغاز میکنیم که ابر ایچیموکو چیست و در ادامه توضیح خواهیم داد که این اندیکاتور چگونه محاسبه و نمایش داده میشود. در آخر نیز استراتژیهایی کاربردی برای معاملهگری با آن را ارائه خواهیم کرد.
ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؟
این اندیکاتور شامل سه خط است که هرکدام از این خطوط عملکرد میانگین متحرک را دارند. همچنین این اندیکاتور شامل محدودهای به نام “ابر” است.
به اندیکاتور ابر ایچیموکو (Ichimoku cloud)، ایچیموکو کینکو هیو (Ichimoku Kinko Hyo) و ابر کومو (Kumo Cloud) هم میگویند.
حالا بیایید نگاهی به نموداری خالی بیندازیم و آن را با اندیکاتور ابر ایچیموکو مقایسه کنیم.
در تصویر زیر، نمودار جفتارز یورو به دلار (EURUSD) را میبینید.
واضح است که حرکت قیمت رو به پایین است و روندی نزولی شکل گرفته. حالا بیایید ابر ایچیموکو را به نمودار اضافه کنیم و ببینیم نمودار چه تغییری میکند:
بیشتر معاملهگرانی که برای بار اول این اندیکاتور را میبینند، میگویند: “چقدر بهم ریخته است!” در حالی که پس از مدتی به آن عادت خواهید کرد. این نمودار اگرچه در نظر مبتدیها بهم ریخته به نظر میرسد اما از نظر معاملهگر ایچیموکو، همه چیز در نمودار واضح و روشن است. در این اندیکاتور، خط های قرمز، آبی و زرد میانگینهای متحرک هستند. ناحیهی نارنجی هم، همان ابر است.
محاسبهی ایچیموکو
همانطور که در نمودار بالا میبینید، سه خط و یک ابر وجود دارد. از آنجایی که خود ابر از دو خط بالا و پایین تشکیل شده، میتوان گفت در مجموع پنج خط درون نمودار داریم که هرکدام از این خطوط عملکرد میانگین متحرک را دارند و دادههای گذشته را به همراه دارند اما با میانگین متحرک ساده (SMA) و میانگین متحرک نمایی (EMA) متفاوت هستند. پارامترهای پیشفرض ایچیموکو ۹، ۲۶ و ۵۲ هستند. توضیحات بعدی دربارهی ساختار هریک از خطوط کمک خواهد کرد تا ساختار ایچیموکو را بهتر بفهمیم.
چیکو اسپن (Chikou Span)
خط سبز رنگ در اندیکاتور ایچیموکو، چیکو اسپن نام دارد. اگر به خط سبز در نمودار بالا نگاه کنید، متوجه میشوید که چیکو اسپن همان منحنی قیمت جفتارز است با این تفاوت که به اندازه ۲۶ کندل به سمت چپ جابجا شده و در واقع، عنصری پسرو یا با تاخیر (Lagging) است.
تنکانسن (Tenkan Sen)
تنکانسن همان خط قرمز رنگ در ایچیموکو است و عملکرد یک میانگین متحرک را دارد. این خط، بالاترین قیمت ۹ کندل گذشته را با پایین ترین قیمت ۹ کندل گذشته جمع میکند و سپس میانگین میگیرد.
کیجونسن (Kijun Sen)
خط آبیرنگ در اندیکاتور ایچیموکو، کیجونسن است. این خط ویژگی های کاملاً یکسانی با خط تنکانسن دارد و تنها تفاوتشان در این است که خط کیجونسن، ۲۶ کندل آخر را در انیکاتور ایچیموکو نظر میگیرد اما خط تنکانسن ۹ کندل آخر را؛ یعنی کیجونسن، میانگین بالاترین و پایین ترین قیمت ۲۶ کندل آخر را محاسبه میکند. از آنجایی که کیجونسن بازهی زمانی بیشتری را در بر میگیرد، کندتر است و نسبت به حرکات قیمت دیرتر واکنش نشان میدهد.
ابر یا سنکواسپن (Senkou Span)
همانطور که گفتیم، به ناحیه نارنجیرنگ در نمودار بالا، ابر گفته میشود که از دو خط در حاشیهی بالا و پایین تشکیل شده است.
خط اول (Senkou Span A) همان میانگین کیجونسن و تنکانسن است و ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده.
خط دوم (Senkou Span B) میانگین پایینترین قیمت و بالاترین قیمت ۵۲ کندل گذشته است و همانند خط اول، ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده.
این دو خط همیشه با هم در تعاملاند. علاوه بر این، هردو به یک اندازه جابجا شدهاند و این باعث میشود تا در مجاورت یکدیگر قرار بگیرند.
معاملهگری در فارکس با ایچیموکو
حال که با ساختار نمودار ابر ایچیموکو آشنا شدیم، تعدادی از سیگنالهای ایچیموکو برای معامله را بررسی میکنیم. هنگام معامله با ایچیموکو، برای اینکه از جهش قیمت، مخالف جهت پوزیشنتان در امان بمانید استفاده از حد ضرر توصیه میشود. هرچند، جای خاصی را برای حد ضررتان پیشنهاد نمیکنیم. شما میتوانید حد ضررتان را نسبت به نوسانات موجود، در فاصله ای نسبی از ابر قرار دهید تا در صورت بروز نوسانات طبیعی، حد ضررتان فعال نشود.
در روش معاملهگری به سبک ایچیموکو، به جای اینکه بخواهیم از سطوح ثابت یا حدضرر متحرک استفاده کنیم، از خطوط اندیکاتور برای بستن معاملهها استفاده میکنیم. حالا بیایید چند تا از روش های معاملهگری ایچیموکو را بررسی کنیم.
استراتژی معاملهگری ابر – کیجونسن
در این استراتژی زمانی وارد معامله میشویم که قیمت از ابر عبور کرده و آن را بشکند. در این روش ما در جهت بریکاوت وارد معامله میشویم تا سوار بر روند شویم. اگر قیمت در جهت مورد نظرمان حرکت کرد، در معامله میمانیم تا زمانی که قیمت خط آبی کیجونسن را در جهت خلاف روند بشکند. در تصویر زیر چگونگی کار با این استراتژی را میبینید:
نمودار روزانهی پوند به دلار آمریکا (GBPUSD)، مربوط به جولای ۲۰۱۴ – فوریه ۲۰۱۵.
در تصویر روندی نزولی میبینیم که میتوانیم با استفاده از همین استراتژی، وارد معامله بشویم.
در ابتدا، نمودار قیمت ابر نارنجی رنگ را به سمت پایین شکسته و این به معاملهگر سیگنال میدهد تا به دنبال ورود به معامله فروش باشد. سپس، میبینیم که قیمت وارد روند نزولی شد. قیمت در مسیر روند نزولی چند بار حرکت اصلاحی انجام داده و تا نزدیکی خط آبی کیجونسن رسیده اما کیجونسن به عنوان سطح مقاومت عمل کرده و باعث ادامهی روند نزولی قیمت شده. فلشهای سیاهرنگ در تصویر جاهایی را که خط کیجونسن به عنوان سطوح مقاومت عمل کردند، نشان میدهند. از آنجایی که قیمت نتوانسته این سطوح مقاومت را بشکند، معاملهی فروش میبایستی نگه داشته شود.
استراتژی معاملهگری ابر – چیکو اسپن – تنکانسن
در این روش، ما زمانی وارد معامله میشویم که نمودار قیمت ابر را بشکند. در جهت شکست ابر، معامله باز میکنیم و بر روند سوار میشویم. بعد از آن که قیمت در جهت معاملهی ما روندش را آغاز کرد، معامله را نگه میداریم تا زمانی که خط چیکو اسپن، خط تنکانسن را بشکند.
نمودار را ببینید:
نموداریورو به دلار آمریکا (EURUSD) در بازهی زمانی یک ساعته، مربوط به دورهی ۲۶ آوریل – ۴ می ۲۰۱۶
در نمودار میبینیم که قیمت، ابر را در جهت صعودی شکسته است. دایرهی سبز کندلی را نشان میدهد که بالای ابر بسته شده است. بسته شدن کندل بالای ابر، سیگنالی جهت خرید جفتارز است. همان طور که میبینید، قیمت پس از شکست ابر، روندی صعودی تشکیل داده است.
حالا بیایید خط سبز چیکو اسپن را دنبال کنیم؛ میبینیم که پس از جهشهای قیمت، این خط در روندی صعودی قرار گرفته. هنگام صعود قیمت، خط چیکو اسپن از قیمت فاصلهای نسبی گرفته که این اتفاق نشانهی روندی قوی است.
یک هفته پس از سیگنال خرید و روند صعودی ادامهدار، قیمت یک قله تشکیل داد، سپس ریزش تندی را شروع کرد و باعث شد تا حرکت خط سبز چیکواسپن به سمت پایین برگردد. پس از تشکیل قله، قیمت به اندازهای کاهش یافت که خط سبزرنگ، خط قرمز تنکانسن را قطع کرد. براساس این استراتژی، برخورد خطوط چیکواسپن و تنکانسن نشانهای برای بستن پوزیشن و خروج از معامله است.
استراتژی معاملهگری ابر
در روش ابر، تنها از ابر برای تحلیل استفاده میکنیم. هنگامی که قیمت، ابر را بشکند وارد معامله میشویم. همچنین، معاملهمان در جهت شکست است. تا زمانی که قیمت دوباره وارد ابر شود و آن را از سمت دیگر بشکند، ما در معامله میمانیم.
نمودار جفتارز دلار آمریکا به ین ژاپن (USDJPY) در بازه زمانی چهار ساعته، برای دورهی می و آوریل ۲۰۱۶
از تصویر معلوم است که قیمت نزولی است. ما دراین مثال، قواعد معاملهگری ابر را بهکار خواهیم گرفت.
در ابتدا، قیمت بین بالا و پایین ابر در نوسان است. با شکست ابر به سمت پایین، می توان جفتارز USDJPY را فروخت. همان طور که میبینید، پس از شکست ابر، روند کاهشی قیمت شروع شد. منحنی قیمت نسبتاً شدید پایین آمد و جفتارز حدود ۴.۵ % از ارزش خود را از دست داد. پس از آن که قیمت، کفی تشکیل داد، بهثبات میرسد و به سمت بالا (به سمت ابر) شروع به حرکت میکند. پس از آن که قیمت به ابر میرسد، کمی در آن ناحیه مکث میکند و ابر را در جهت بالا میشکند. این شکست، سیگنالی بسیار قوی برای خرید جفت ارز و خروج از معاملهی فروش است. هرگاه کندلی بالای ابر بسته شود، باید از معامله ی فروش خارج شویم.
ابر نسبت به بقیهی اجزای ایچیموکو، بیشترین لگ (تاخیر) را دارد. در نتیجه، استراتژی ابر هنگامی که قیمت دارای روند است، بسیار مفید است. هنگامی که قیمت دچار نوسان میشود، کاهی خواهید دید که منحنی در بالا و پایین ابر در رفت و آمد است و این باعث سیگنالهای اشتباه میشود.
توجه داشته باشید که در سه مثالی که آوردیم فقط و فقط از اندیکاتور ابر ایچیموکو استفاده کردیم. بسیاری از معاملهگران، مخصوصاً آنهایی که در ژاپن و سایر کشورهای شرقی مستقر هستند، به شدت یا منحصراً به این اندیکاتور متکی هستند. همچنین، از عنصر ابر در هر سه استراتژی معاملاتی استفاده کردیم، به این خاطر که ابر، مهم ترین قسمت اندیکاتور ایچیموکو است. معمولاً هنگام معامله با ایچیموکو، از ابر برای باز کردن پوزیشنها استفاده میشود.
شخصیسازی اندیکاتور ایچیموکو
ایچیموکو کاملاً قابل شخصی سازی است. شما همیشه میتوانید عناصری را از آن حذف یا به آن اضافه کنید تا به بهترین نحو با سبک معاملاتی شما مطابقت داشته باشد.
اگر با استفاده از استراتژی ابر معامله کنید، اندیکانور ایچیموکوی شما به شکل زیر نمایش داده میشود:
در تصویر نمودار میبینید که خطوط کیجونسن، تنکانسن و چیکو اسپن را حذف کردهایم و فقط ابر را داریم.
اگر بخواهید با استفاده از ابر و خط کیجونسن معامله کنید، نمودارتان به شکل زیر نمایش داده میشود:
توجه کنید که خط آبی کینجونسن به ابر اضافه شده تا ایچیموکو با سبک معاملاتیمان منطبق شود. همچنین، خط تنکانسن و چیکو اسپن در این مثال آورده نشدند.
حالا بیایید گزینهی سوم شخصیسازی اندیکاتور ایچیموکو را نشان دهیم:
این بار کیجونسن حذف شده اما خطوط تنکانسن و چیکو اسپن را اضافه کردهایم. به این ترتیب، اگر بخواهیم این استراتژی را به کار بگیریم تصویر واضحتری خواهیم داشت.
همانطور که میبینید، اندیکاتور ایچیموکو میتواند مطابق نیازهای شما سازگار شود. همیشه میتوانید عناصر اندیکاتور را اضافه یا حذف کنید. همچنین اگر دارید از سیستم معاملاتی بر پایهی ایچیموکو بکست میگیرید، برای بهینهسازی میتوانید بازهی زمانی هرکدام از عناصر ایچیموکو را تغییر دهید؛ اما هنگام بهینهسازی مطمئن شوید که مجموعهی داده ها را علاوه بر بکتست، فوروارد تست کنید تا از برازش منحنی جلوگیری شود.
خلاصه، اندیکاتور ایچیموکو یکی از ابزار های ترید کمتر استفاده شده اما مفید است که در دسترس معاملهگران خرده فروش فارکس قرار دارد. اگر به درستی از آن استفاده شود، میتواند مجموعهای غنی از اطلاعات و استراتژیها را ارائه کند و کاملاً قابلیت شخصیسازی را دارد تا با سبک معاملاتی شما سازگار شود.
جمعبندی
- به اندیکاتور ابر ایچیموکو (The Ichimoku Cloud indicator)، ایچیموکو کینکو هیو (Ichimoku Kinko Hyo) یا ابر کومو (Kumo Cloud) نیز میگویند.
- ایچیموکو ابزار مستقل خیلی خوبی است و اگر تنها از این اندیکاتور استفاده کنید، نیازی به ابزارهای دیگر نیست.
- این اندیکاتور شامل سه خط و یک ابر است که خود ابر از دو خط دیگر تشکیل شده.
- کیجونسن – میانگین بالاترین و پایینترین قیمت ۲۶ کندل آخر را محاسبه میکند.
- تنکانسن – میانگین بالاترین و پایینترین قیمت ۹ کندل آخر را محاسبه میکند.
- چیکواسپن – دقیقا منحنی قیمت جفتارز است با این تفاوت که به اندازهي ۲۶ تا کندل به سمت چپ جابجا شده است.
- ابر یا سنکو اسپن (Senkou Span) – خط اولی که ابر را شکل می دهد (Senkou Span A)، میانگین کیجونسن و تنکانسن است و ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده. خط دوم ابر (Senkou Span B)، میانگین پایینترین قیمت و بالاترین قیمت ۵۲ کندل گذشته است و همانند خط اول، ۲۶ کندل به سمت راست منتقل شده است.
- هرگاه قیمت ابر را بشکند، در جهت شکست وارد معامله میشویم و هر زمان قیمت خط کیجونسن را در جهت مخالف بشکند، از معامله خارج میشویم.
- هرگاه قیمت ابر را بشکند، در جهت شکست وارد معامله میشویم و هر زمان خط چیکواسپن، خط تنکانسن را در جهت مخالف بشکند از معامله خارج میشویم.
- هرگاه قیمت ابر را بشکند، در جهت شکست وارد معامله میشویم و هر زمان قیمت، ابر را در جهت مخالف بشکند از معامله خارج میشویم.
برای پیگیری اخبار روز و فوری فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرام UtoFX بپیوندید.
ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؛ آموزش استفاده در تحلیل تکنیکال
برای اینکه بتوانیم در بازار ارزهای دیجیتال یا بسیاری از بازارهای مالی دیگر مانند بورس و فارکس سرمایهگذاری موفقی داشته باشیم، لازم است حتما با علم تحلیل تکنیکال آشنا باشیم. در ادامه با ما همراه باشید تا یکی از ابزارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال به نام ابر ایچیموکو را یاد بگیریم.
ابر ایچیموکو یک روش برای تحلیل تکنیکال است که چندین اندیکاتور را در یک نمودار واحد ترکیب میکند. این روش در نمودارهای شمعی به عنوان یک ابزار ترید یا معامله استفاده میشود که دید بسیار خوبی از نواحی حمایتی و مقاومتی قیمت در اختیارمان قرار میدهد.
این ابزار همچنین برای پیشبینی مورد استفاده قرار میگیرد و بسیاری از معاملهگران از آن برای تعیین جهت روند آینده و حرکت بازار استفاده میکنند.
مفهوم ابر ایچیموکو در اواخر سال ۱۹۳۰ میلادی توسط یک روزنامهنگار ژاپنی به نام گویچی هوسادا مطرح شد. اما استراتژی معاملاتی خلاقانه او در سال ۱۹۶۹، یعنی بعد از چند دهه مطالعات و پیشرفتهای تکنیکال ارائه شد.
هوسادا نام ابزار نوآورانه خود را ایچیموکو کینکو (Ichimoku Kinko) گذاشت که در زبان ژاپنی به معنای «نمودار تعادل در یک نگاه» است.
چگونه کار میکند؟
سیستم ابر ایچیموکو اطلاعات را بر پایه اندیکاتورهای پیشرو و پسرو نشان میدهد و نمودار آن از ۵ خط تشکیل شده است:
- خط تغییر روند یا تنکان سن(Tenkan-sen): میانگین متحرک ۹ دوره (خط آبی رنگ)
- خط استاندارد یا کیجون سن(Kijun-sen): میانگین متحرک ۲۶ دوره
- خط پیشرو یا سنکو اسپن آ(Senkou Span A): میانگین متحرک خط روند و خط استاندارد است که به اندازه ۲۶ دوره به سمت راست، یعنی به آینده منتقل شده است.
- خط پیشرو یا سنکو اسپن بی(Senkou Span B): میانگین متحرک ۵۲ دوره که با انتقال شمعها به اندازه ۲۶ دوره به سمت راست (به جلو)، بدست میآید.
- خط تاخیر یا چیکو اسپن(Chikou Span): قیمت بسته شدن در ۲۶ دوره گذشته.
فضای بین خط پیشروی A و خط پیشرو B، چیزی ست که ابر کومو را تولید میکند، که به نظر میرسد مهمترین بخش سیستم ایچیموکو باشد. این دو خط با شیفت دادن ۲۶ دوره به جلو، یک پیشبینی از آینده را ارائه میدهند، به همین دلیل به عنوان شاخصهای پیشرو در نظر گرفته می شوند.چیکو اسپن یا خط تاخیر، یک شاخص پسرو است که با انتقال ۲۶ دوره به چپ یا عقب بدست میآید.
به صورت پیشفرض، این ابرها به رنگهای سبز و قرمز نمایش داده میشوند تا خواندن آن آسانتر شود.
یک ابر سبز رنگ زمانی ایجاد میشود که خط پیشروی A (خط ابر سبز رنگ)، بالاتر از خط پیشروی B (خط ابر قرمز رنگ) قرار گیرد.
طبیعتا اگر شرایط برعکس چیزی که گفته شد باشد، ابر قرمز رنگ تشکیل میشود.
لازم به ذکر است که بر خلاف روشهای دیگر، میانگینهای متحرکی که توسط استراتژی ایچیموکو استفاده میشوند، بر پایه قیمت بسته شدن شمعها کار نمیکنند. بلکه بر اساس بالاترین و پایینترین نقاط ثبت شده در یک دوره مشخص (میانگین بالا- پایین) محاسبه میشوند.
به عنوان مثال، معادله استاندارد برای یک خط تغییر روند ۹ روزه به صورت زیر است:
۲/(بیشترین مقدار ثبت شده در دوره ۹ روزه +کمترین مقدار ثبت شده در دوره ۹ روزه)=خط تنکان سن
تنظیمات ایچیموکو
پس از گذشت ۳ دهه تحقیق و آزمایش، گویچی هوسادا نتیجهگیری کرد که تنظیمات دورههای زمانی (۹,۲۶,۵۲) بهترین نتیجه را دارد. در آن زمان، برنامه کاری در ژاپن شامل شنبهها هم بود (فقط یکشنبهها تعطیل بود)، بنابراین عدد ۹، یک هفته و نیم (۶+۳ روز) را نشان میداد. اعداد ۲۶ و ۵۲ نیز به ترتیب یک و دو ماه را نشان میدادند.
در حالی که این تنظیمات هنوز هم در اکثر زمینه های معاملاتی ترجیح داده میشوند، کارشناسانی که از نمودارها استفاده میکنند، همیشه قادر به تنظیم این اعداد برای تطابق با استراتژیهای مختلف هستند.
برای مثال، در بازار ارزهای دیجیتال، بسیاری از معاملهگران، تنظیمات ایچیموکو را بر اساس بازار ۷/۲۴ (در بازار ارزهای دیجیتال تعطیلی وجود ندارد و این بازارها ۲۴ ساعته و هفت روزه هفته فعال هستند) از (۹,۲۶,۵۲) به (۱۰,۳۰,۶۰) تغییر میدهند. برخی دیگر پا فراتر گذاشته و تنظیمات را به (۲۰,۶۰,۱۲۰) تغییر میدهند تا سیگنالهای نادرست را کاهش دهند.
با این حال، هنوز هم در مورد اینکه بهترین اصلاحی که میتواند برای این تنظیمات صورت گیرد، بحث و اختلافنظر وجود دارد.
برخی استدلال میکنند که با توجه به چیزی که در مورد زمانبندی بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد، منطقی است تنظیمات آن را تغییر دهند، اما برخی دیگر ادعا میکنند که تغییر تنظیمات از حالت استاندارد اولیه خود ممکن است تعادل سیستم را بهم زده و سیگنالهای نامعتبر زیادی تولید کند.
تجزیه و تحلیل نمودار
سیگنالهای معاملاتی ایچیموکو
با توجه به عناصر متعددی که در ایچیموکو استفاده شده، ابر ایچیموکو انواع مختلفی از سیگنال را تولید میکند، که میتوان آنها را به سیگنالهای روند و سیگنالهای حرکتی تقسیم کرد.
سیگنالهای حرکتی: این سیگنالها با توجه به رابطه بین قیمت بازار، خط استاندارد و خط برگشتی تولید میشوند.
سیگنالهای حرکت صعودی زمانی ایجاد میشوند که یکی یا هر دو خط برگشتی و قیمت بازار بالای خط استاندارد حرکت کنند.
سیگنالهای حرکت نزولی زمانی ایجاد میشوند که یکی یا هر دو خط برگشتی و قیمت بازار زیر خط استاندارد حرکت کنند.
محل تقاطع بین خط برگشتی (تنکان سن) و خط استاندارد (کیجون سن) اغلب به عنوان یک عبور خط برگشتی (TK cross) شناخته میشود.
سیگنالهای روندی: این سیگنالها بر اساس رنگ ابر کومو و با توجه به موقعیت قیمت بازار نسبت به ابر ایجاد میشوند.
همانطور که گفته شد، رنگ ابر نشاندهنده تفاوت بین دامنههای خطوط پیشروی A و B است.
به سادگی میتوان گفت هنگامی که قیمتها بطور مکرر بالاتر از ابر قرار گیرند، احتمال زیادی وجود دارد که آن دارایی در روند صعودی قرار بگیرد. در مقابل، وقتی قیمتها زیر ابر باشند، میتواند نشانهای از شروع یک روند نزولی را به ما بدهد.
به جز چند استثنا، وقتی قیمتها حرکت رو به جلو در داخل ابر داشته باشند، میتواند نشانهای از یک روند مسطح یا خنثی باشد.
چیکو اسپن یا خط تاخیر، که یک شاخص پسرو است، یکی دیگر از ابزارهایی است که میتواند به معاملهگران کمک کند و روندهای بازگشتی را تایید کند. این شاخص دید خوبی از حرکت قیمتی (پرایس اکشن)، میدهد که میتواند روند صعودی را هنگامی که این شاخص بالای قیمتهای بازار حرکت میکند تشخیص دهد یا بالعکس روند نزولی را هنگامی که این شاخص زیر قیمتهای بازار حرکت میکند، تشخیص دهد.
بطور معمول، خط تاخیر به صورت تنها کاربردی نیست و در ترکیب با سایر اجزای ابر ایچیموکو مورد استفاده قرار میگیرد.
جمعبندی
سیگنالهای حرکتی
اگر قیمت بازار بالای خط استاندارد حرکت کند، سیگنالی برای تشخیص روند صعودی و اگر زیر خط استاندارد حرکت کند، تاییدی بر روند نزولی است.
عبور خط برگشتی (TK cross): اگر خط تغییر روند بالای خط استاندارد حرکت کند (روند صعودی) و زیر خط استاندارد حرکت کند (روندنزولی) است.
سیگنالهای دنبال کننده روند
قیمت بازار بالای ابر ایچیموکو حرکت کند (روند صعودی) و زیر ابر حرکت کند (روند نزولی).
رنگ ابر از قرمز به سبز تغییر کند (روند صعودی) و از سبز به قرمز حرکت کند (روند نزولی).
خط پسرو یا تاخیر بالای قیمتهای بازار باشد، روند صعودی و زیز قیمتهای بازار باشد، روند نزولی است.
سطوح حمایت و مقاومت
نمودار ایچیموکو میتواند برای تشخیص نواحی حمایتی و مقاومتی نیز بکار رود. بطور معمول، خط پیشروی A (خط ابر سبز زنگ) در طول روند صعودی به عنوان یک خط حمایتی عمل میکند و در طول روند نزولی به عنوان یک خط مقاومتی عمل میکند.
در هر دو مورد، شمعهای نمودار تمایل دارند به خط پیشروی A نزدیکتر شوند، اما اگر قیمت در داخل ابر حرکت کند، خط پیشروی B نیز ممکن است به عنوان یک خط حمایتی/مقاومتی عمل کند. علاوه بر این، این واقعیت وجود دارد که هر دو خط پیشروی A و B با پیشبینی ۲۶ دوره آینده، این امکان را برای معاملهگران فراهم میکند که نواحی حمایتی و مقاومتی را پیشبینی کنند.
قدرت سیگنال
قدرت سیگنالهای تولید شده توسط ابر ایچیموکو به شدت به اینکه آیا آنها با روند گستردهتر همخوانی دارند یا خیر بستگی دارد. یک سیگنال که بخشی از یک روند واضحتر و بزگتر است، همیشه قویتر از آن سیگنالی است که در جهت مخالف روند غالب قرار میگیرد.
به بیانی دیگر، اگر یک سیگنال صعودی با روند صعودی همراه نباشد، ممکن است آن سیگنال گمراه کننده و نادرست باشد. بنابراین، زمانی که یک سیگنال تولید میشود، رنگ و موقعیت آن نسبت به ابر بسیار مهم است. حجم معاملات نیز پارامتری است که حتما باید آن را در نظر گرفت.
باید توجه داشت که استفاده از ایچیموکو در تایمفریمهای کوچکتر (نمودارهایی با تایم فریمهای کمتر از روزانه)، منجر به تولید سیگنالهای نادرست میشود. بطور کلی، تایمفریمهای طولانیتر (روزانه، هفتگی، ماهیانه) حرکتهای قیمتی قابل اطمینانتر و سیگنالهای تعیینکننده روند درستتری را تولید میکنند.
حرف آخر
گویچی هوسادا، بیش از ۳۰ سال از عمر خود را وقف ایجاد و اصلاح سیستم ایچیموکو کرد که حالا توسط میلیونها معاملهگر در سراسر جهان استفاده میشود.
به عنوان یک روش نموداری جامع، ابرهای ایچیموکو هم برای تشخیص روند بازار استفاده میشوند و هم برای تعیین حرکت بازار. همچنین، خطوط پیشرو، تشخیص سطوح مقاومتی و حمایتی بالقوه را که هنوز تست نشدهاند، برای معاملهگران آسانتر میکند.
اگرچه ممکن است در ابتدا نمودار بیش از حد شلوغ و پیچیده به نظر برسد، اما مانند بقیه روشهای تحلیل تکنیکال به دخالت ذهن انسان (مانند رسم خطوط روند) وابسته نیست.
با وجود چالشهایی که در مورد تنظیمات ایچیموکو وجود دارد، استراتژی آن برای استفاده نسبتا آسان است.
این سیستم باید با ترکیب با سایر روشها استفاده شود تا بتواند به درستی برای تایید روند و کم کردن خطاهای معامله مورد استفاده قرار گیرد.
مقدار اطلاعاتی که این نمودار نشان میدهد ممکن است برای مبتدیان خیلی زیاد و گیجکننده باشد. در نتیجه برای اینگونه معاملهگران، غالبا پیشنهاد میشود قبل از شروع کار با ابر ایچیموکو، با اندیکاتورهای پایهایتر کار کنند.
شما همچنین میتوانید با شرکت در دوره اطلس ارزدیجیتال، به صورت ویدیویی و با پشتیبانی اساتید مجرب، نحوه ترید با ایچیموکو را یاد بگیرید. بخشی از آموزش ایچیموکو در دوره اطلس ارزدیجیتال پلاس:
نحوه دریافت سیگنال از اندیکاتور ایچیموکو چگونه است؟
ایچیموکو یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال می باشد و از طریق آن میتوان سیگنال های ورود و خروج از سهم، شناسایی نقاط برگشت قیمت سهم، نقاط حمایت و مقاومت و … را تشخیص داد اما ایچیموکو چیست؟ نحوه دریافت سیگنال از اندیکاتور ایچیموکو
اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
مفهوم جمله Ichimoku Kinko Hyo، این است که با نگاهی به نمودار، تحلیلگران قادر به شناسایی روند بوده و پس از آن، می توانند سیگنال های خرید و فروش را تشخیص دهند. اندیکاتور ایچیموکو در نگاه اول پیچیده به نظر می رسد اما اگر آن را بیاموزید سیگنال های قوی و مهمی را دریافت خواهید کرد و با استفاده از آن میتوان سیگنال های ورود و خروج از سهم، شناسایی نقاط برگشت قیمت سهم، نقاط حمایت و مقاومت را دریافت نمایید. هدف استفاده از اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال فراهم کردن یک نمای سریع از تمایل و قدرت و اندازه حرکت روند بصورت یکجا می باشد. اندیکاتور ایچیموکو سیگنال های بسیار قوی را ارائه میدهد تا حدی که بسیاری از طرفداران ایچیموکو معتقدند که هر آنچه یک تریدر به آن نیاز دارد، توسط این سیستم براورد خواهد شد.
اجزای تشکیل دهنده اندیکاتور ایچیموکو (پارامترهای ایچیموکو)
Tenkan Sen تنکانسن: معروف به خط تغییر روند و میانگین متحرک قرمز رنگ یا کوتاه می باشد. Kijun Sen یا کیجون سن: معروف به خط استاندارد، میانگین متحرک آبی رنگ یا بلند می باشد. Chikou Span یا چیکو اسپن: معروف به خط تاخیر ، خط سبز رنگ یا نمودار خطی قیمت می باشد. کومو (Kumo) یا ابر: ابر ایچیموکو یک عنصر مرکزی در ایچیموکو محاسبه می شود و محوطه حمایت و مقاومت می باشد. این ابر به وسیله Senkou A و Senkou B تشکیل می شود که توضیحات آن ها به شرح زیر می باشد:
- Senkou A یا سنکو اِی: معروف به خط پیشرو، خط قهوه ای پررنگ یا برآورد 26 کندلی از میانگین های تنکن سون و کیجون سن می باشد.
- Senkou B یا سنکو بی: معروف به خط پیشرو، خط آبی روشن یا براورد 26 کندلی میانگین کف قیمت و اوج 52 کندل اخیر می باشد.
Tenkan Sen چیست: خط Tenkan Sen یا تنکانسن معروف به خط برگشت یا خط تغییر روند می باشد. خط Tenkan Sen یا تنکانسن در بازه زمانی ۹ روزه میانگین بیشترین و کمترین قیمت را محاسبه می کند. Kijun Sen چیست: خط Kijun Sen یا کیجون سن به خط استاندارد معروف می باشد. خط Kijun Sen یا کیجون سن در دوره زمانی ۲۶ روزه میانگین بیشترین قیمت را با کمترین قیمت محاسبه می کند. Chikou Span چیست: خط Chikou Span یا چیکو اسپن معروف به خط تاخیری میباشد و نحوه محاسبه آن به این صورت است که قیمت بسته شدن امروز، قیمت ۲۶ روز گذشته را نشان میدهد.
کاربرد اندیکاتور ایچیموکو در تحلیل تکنیکال
- روند سهم را مشخص می کند
- نقاط حمایت و مقاومت را مشخص می کند
- اطلاعات مهمی از سهم را در بازه زمانی کوتاه نمایش می دهد
- نقاط برگشت قیمت سهم را تعیین می کند
- حد ضرر خود را میتوانید با استفاده از آن تعیین کنید
- سیگنال های ورود و خروج از سهم را میتوانید از طریق آن دریافت کنید
- جهت و قدرت روند را تشخیص می دهد
نحوه استفاده از اندیکاتور ایچیموکو
برای استفاده از اندیکاتور ایچیموکو در ابتدا باید وارد نرم افزار مربوطه شوید و نام نماد خود را انتخاب کنید.
سپس مانند تصویر زیر بر روی اندیکاتور ها کلیک کرده و اندیکاتور Ichimoku را جست و جو کنید.
بعد از تایید اندیکاتور ایچیموکو بر روی نمودار ما ظاهر می شود.
نحوه دریافت سیگنال خرید و فروش از اندیکاتور ایچیموکو
با استفاده از اندیکاتور ایچیموکو میتوانید سیگنال های خرید و فروش را دریافت کنید که نحوه دریافت سینگال از این اندیکاتور به شرح زیر می باشد:
نحوه دریافت سیگنال خرید با استفاده از اندیکاتور ایچیموکو
زمانی که Tekan sen ، خط Kijun sen را به سمت بالا قطع کند و خط قرمز Tekan sen بالای خط آبی kijun sen قرار بگیرد و علاوه بر آن هم زمان هر دو خط Tekan sen و Kijun sen در بالای ابر کومو قرار بگیرند نشان از روند صعودی سهم میباشد.
دریافت سیگنال فروش با استفاده از اندیکاتور ایچیموکو
زمانی که Kijun sen و خط Teken sen را به سمت بالا قطع کند و خط آبی kijun sen بالای خط قرمز Tekan sen قرار بگیرد و علاوه بر آن هم زمان هر دو خطوط Kijun sen و خط Teken sen در پایین ابر کومو قرار گیرند، نشان دهنده روند نزولی سهم می باشد.
دریافت سیگنال خنثی شدن روند سهم با اندیکاتور ایچیموکو
به تصویر زیر توجه کنید اگر نمودار قیمتی سهم در داخل ابر کومو قرار بگیرد، نشان از خنثی شدن روند سهم می باشد و در این حال نباید اقدامی جهت خرید یا فروش سهم صورت گیرد. چون در این شرایط روند سهم به خوبی مشخص نیست.
دریافت سیگنال خرید و فروش از Chikou Span (خط سبز)
سیگنال هایی که با استفاده از خط Chikou Span (خط سبز) می توان دریافت کرد به شرح زیر می باشد :
- زمانی که خط سبز Chikou Span نمودار قیمتی سهم را از پایین به سمت بالا قطع نماید سیگنال خرید دریافت خواهید کرد.
- زمانی که خط سبز Chikou Span نمودار قیمتی سهم را از بالا به سمت پایین قطع نماید سیگنال فروش دریافت خواهید کرد.
دریافت سیگنال از کومو (Kumo) یا ابر
تشخیص روند: زمانی که قیمتها بالای ابر کومو قرار بگیرند، به احتمال بالا نمودار در روند صعودی قرار بگیرد زمانی که قیمتها زیر ابر کومو قرار بگیرند، میتواند به احتمال زیاد بیانگر شروع یک روند نزولی می باشد. زمانی که قیمتها در یک حرکت رو به جلو در داخل ابر قرار بگیرند، نشانهای از یک روند خنثی می باشد.
رشد یا نزول شارپی: برای تشخیص صعودی یا نزولی بودن سهم در نمودار قیمتی میتوانیم پهنی یا باریکی ابر کومو را مورد بررسی قرار دهیم.
دیدگاه شما