ارزش زمانی پول چیست؟

احسان والیان

ارزش زمانی پول: عوامل ، اهمیت ، مثالها

ارزش پول در طول زمان این مفهوم است که نشان می دهد ارزش پول موجود در لحظه فعلی به دلیل ظرفیت بالقوه درآمد بیشتر از همان مقدار در آینده است.

این اصل اساسی مالی معتقد است تا زمانی که پول می تواند سود کسب کند ، هر مقدار پول هرچه زودتر دریافت شود ارزش بیشتری دارد. ارزش زمانی پول به عنوان ارزش فعلی خالص نیز شناخته می شود.

این مفهوم مبتنی بر این ایده است که سرمایه گذاران ترجیح می دهند امروز پول دریافت کنند ، نه اینکه در آینده همان مقدار پول را دریافت کنند ، زیرا این احتمال وجود دارد که پول در مدت زمان مشخصی رشد کند.

توضیح دهید که چرا سود پرداخت می شود یا به دست می آید: بهره ، اعم از سپرده بانکی یا بدهی ، ارزش پول را به سپرده گذار یا وام دهنده جبران می کند.

عواملی که تأثیر می گذارند

ارزش زمانی پول به مفاهیم تورم و قدرت خرید مربوط می شود. هر دو عامل باید همراه با نرخ بازدهی که می توان از طریق سرمایه گذاری پول بدست آورد ، مورد توجه قرار گیرند.

تورم و قدرت خرید

این مهم است زیرا تورم به طور مداوم ارزش و بنابراین قدرت خرید پول را از بین می برد. نمونه آن بهتر است قیمت محصولات اساسی مانند بنزین یا مواد غذایی باشد.

به عنوان مثال ، اگر در سال 1990 برای 100 دلار بنزین رایگان گواهی صادر شده باشد ، می توان گالن های بیشتری بنزین خریداری كرد نسبت به اینكه یك دهه بعد 100 دلار بنزین رایگان دریافت كرده باشید.

هنگام سرمایه گذاری باید تورم و قدرت خرید را در نظر گرفت زیرا برای محاسبه بازده واقعی سرمایه گذاری ، نرخ تورم باید از درصد بازده حاصل از پول کم شود.

اگر نرخ تورم در واقع بالاتر از نرخ بازگشت سرمایه باشد ، حتی اگر سرمایه گذاری بازده اسمی مثبت نشان دهد ، در واقع از نظر قدرت خرید ضرر می کند.

به عنوان مثال ، اگر 10٪ از سرمایه گذاری درآمد کسب کنید ، اما نرخ تورم 15٪ است ، در واقع هر ساله 5٪ از قدرت خرید خود را از دست می دهید (10٪ - 15٪ = -5٪).

اهمیت

مشاغل هنگام تصمیم گیری برای سرمایه گذاری در تولید محصولات جدید ، به دست آوردن تجهیزات جدید تجاری یا تسهیلات و تعیین شرایط اعتبار برای فروش محصولات یا خدمات خود ، ارزش زمانی پول را در نظر می گیرند.

دلار موجود امروز می تواند برای سرمایه گذاری و کسب سود یا سود سرمایه استفاده شود. با توجه به تورم ، یک دلار که برای آینده وعده داده می شود در واقع امروز کمتر از یک دلار ارزش دارد.

تا زمانی که پول می تواند سود کسب کند ، این اصل ارزش زمانی پول چیست؟ اساسی مالی معتقد است که هر مقدار پول هرچه زودتر دریافت شود ارزش بیشتری دارد. در ابتدایی ترین سطح ، ارزش زمانی پول نشان می دهد که ، در صورت مساوی بودن سایر چیزها ، بهتر است اکنون پول داشته باشید تا بعداً.

ارزش حال و آینده

ارزش فعلی ارزش جریان نقدی را که در آینده با دلار امروز دریافت خواهد شد ، تعیین می کند. با استفاده از تعداد دوره ها و میانگین نرخ بازده ، جریان نقدی آینده را تخفیف می دهد.

صرف نظر از ارزش فعلی ، اگر این مقدار با نرخ بازده و تعداد دوره های مشخص در ارزش فعلی سرمایه گذاری شود ، سرمایه گذاری به میزان جریان نقدی آینده رشد خواهد کرد.

ارزش آینده ارزش جریان نقدی دریافتی امروز در آینده را بر اساس نرخ بهره یا سود سرمایه تعیین می کند. اگر با نرخ بازده مشخص و تعداد دوره سرمایه گذاری شود ، ارزش جریان نقدی جاری را در آینده محاسبه می کند.

ارزش فعلی و آینده ارزش سود مرکب یا سود سرمایه را در نظر می گیرند. این جنبه مهم دیگری است که سرمایه گذاران هنگام جستجوی سرمایه گذاری خوب باید در نظر بگیرند.

چگونه محاسبه می شود؟

بسته به شرایط مورد نظر ، ارزش زمانی فرمول پول ممکن است کمی تغییر کند.

به عنوان مثال ، در مورد پرداخت های سالانه یا دائمی ، فرمول کلی دارای عوامل کم یا زیاد است. با این حال ، به طور کلی ، اساسی ترین فرمول برای ارزش زمانی پول متغیرهای زیر را در نظر می گیرد:

FV = ارزش آینده پول.

VP = ارزش فعلی پول.

N = تعداد دوره های ترکیب در سال.

بر اساس این متغیرها ، فرمول ارزش زمانی پول به شرح زیر است:

VF = VP x [1 + (i / N)] ^ (N x t).

فرمول ارزش فعلی پول آینده

از این فرمول می توان برای محاسبه ارزش فعلی پولی که در آینده دریافت می شود نیز استفاده کرد. شما به جای ضرب کردن ارزش فعلی ، به راحتی ارزش آینده را تقسیم می کنید. فرمول زیر خواهد بود:

VP = VF / [1 + (i / N)] ^ (N x t).

مثال ها

فرض کنید شخصی پیشنهاد پرداخت هزینه کار انجام شده را به یکی از دو روش ارائه می دهد: پرداخت 1000 دلار از هم اکنون یا 1100 دلار در سال از حالا.

چه گزینه پرداختی باید انتخاب شود؟ این بستگی به این دارد که چه نوع بازدهی از سرمایه را می توان با پول در حال حاضر بدست آورد.

از آنجا که 1100 دلار 110٪ از 1000 دلار است ، بنابراین اگر اعتقاد دارید که می توانید با سرمایه گذاری در سال آینده بیش از 10٪ بازده خود را بدست آورید ، باید 1000 دلار را اکنون بپردازید.

از طرف دیگر ، اگر فکر می کنید که با سرمایه گذاری در سال آینده نتوانستید بیش از 9 درصد درآمد کسب کنید ، باید 1100 دلار پرداخت آینده را بپذیرید ، به شرط آنکه به شخصی که پرداخت می کند اعتماد کنید.

ارزش آینده و ارزش فعلی

فرض کنید مبلغ 10 هزار دلار برای یک سال و با سود 10 درصد در سال سرمایه گذاری شود. ارزش آینده این پول در این صورت خواهد بود:

FV = 10،000 $ x (1+ (10٪ / 1) ^ (1 x 1) = 11،000 $.

همچنین فرمول می تواند برای یافتن مقدار مبلغ آینده در مقدار فعلی آن ، مرتب شود.

به عنوان مثال ، ارزش سرمایه گذاری امروز برای به دست آوردن 5000 دلار در سال ، با سود 7 درصد سالانه:

ارزش زمانی پول چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

حتماً می‌دانید که میان ارزش (Value) و قیمت (Price) تفاوت‌هایی وجود دارد. با توجه به همین تفاوت‌هاست که می‌توان ارزش زمانی پول را مطرح کرد. اسکناسی که ما در دست داریم، با اینکه قیمت آن ثابت است اما ارزش آن به مرور زمان تغییر می‌کند. به طور معمول از ارزش پول در طول زمان کاسته می‌شود. این مفهوم برای ما بسیار آشناست! یک میلیون تومان در سال ۱۴۰۰ ارزشی متفاوت از یک میلیون تومان در ۱۳۹۰ دارد. برای اینکه بهتر بتوانیم مدیریت سرمایه را بیاموزیم، لازم داریم تا با ارزش زمانی پول آشنا باشیم و بتوانیم آن را محاسبه کنیم.

ارزش زمانی پول چیست؟

ارزش زمانی پول یا Time value of money که به اختصار TVM خوانده می‌شود از مفاهیم مهم در مدیریت سرمایه است که اشاره به متغیر بودن ارزش در برابر قیمت دارد. ارزش زمانی پول به صورت ساده بیان می‌کند که مقدار ثابتی از پول در دوره‌های زمانی متفاوت، ارزش متفاوتی خواهد داشت. محاسبه ارزش زمانی پول یکی از مهارت‌های پایه در سواد مالی است. در ادامه محاسبه ارزش زمانی پول را بررسی می‌کنیم.

محاسبه ارزش زمانی پول

هر واحد پول می‌تواند در راستای زمان، رویدادها و مسائل سیاسی دچار تحولاتی شود. ارزش زمانی پول به تغییرات ارزش هر واحد پول در طول زمان اشاره دارد. به همین خاطر زمان در این معادله مجهول باید شناخته شود. شما باید یک افق مناسب مانند پنج یا ده سال را انتخاب کنید و در برای آن مدت محاسبات را انجام دهید. این‌کار به دو روش صورت می‌گیرد.

ارزش فعلی پول

برای محاسبه ارزش زمانی پول، می‌تواند ارزش فعلی پول را در افق ده ساله محاسبه کنید. با این محاسبه درمی‌یابید که در طول ده سال آینده، پول فعلی شما چقدر ارزشمند بوده و معادل ارزش زمانی پول چیست؟ چه مقداری در حال حاضر است. این روش را تنزیل سود نیز می‌گویند. اگر سود سالانه را پنج درصد در نظر بگیرید، برای محاسبه ارزش فعلی پول می‌توانید آن بر ۱.۰۵ به توان ده تقسیم کنید. برای مثال اگر صد میلیون تومان داشته باشید، در ده ساله آینده ارزش آن به ۶۱ میلیون تومان در زمان حاضر افت می‌کند.

البته توجه کنید که این یک محاسبه فرضی با نرخ بهره پنج درصد بود. اگر این رقم را بالاتر ببرید (که در حالت عادی بالاتر از ۵ درصد است) افت سرمایه بیشتری را تجربه می‌کنید! برای تمرین می‌توانید با چند نرخ دیگر نیز محاسبه کنید.

ارزش آتی پول

در این روش شما ارزش سرمایه خود را در آینده تخمین می‌زنید. برای این کار یک نرخ بهره صحیح را انتخاب کنید. برای مثال می‌توانید متوسط تورم سالانه را در نظر بگیرید. ضرب نرخ بهره در مبلغ موردنظرتان، ارزش آتی پول را به دست می‌دهد. اما دو راه برای محاسبه بهره وجود دارد. بهره ساده و بهره مرکب.

• نرخ بهره ساده: برخی سود را تنها برای سرمایه اصلی محاسبه می‌کنند. به این صورت که در یک افق ده ساله، با سرمایه‌گذاری ده میلیون تومان، تنها به همان ده میلیون اولیه سود تعلق می‌گیرد. نرخ بهره ساده محاسبه کوتاهی دارد. کافی است که مبلغ فعلی را در درصد سود موردنظر ضرب کنید.

برای مثال اگر ده میلیون تومان سرمایه اولیه دارید و سالی ۱۰ درصد سود به آن تعلق می‌گیرد، کافی است که برای محاسبه ارزش آن در پنج سال بعد، ده را ضربدر ۱.۵ کنید. چرا که سالی ده درصد برابر با پنجاه درصد در طول پنج سال است و نتیجه می‌شود ۱۵ میلیون تومان.

• نرخ بهره مرکب: در این مدل محاسبه، سود پول شما نیز خود شامل سود می‌شود. به عبارتی به ازای سود هر دوره، سود مضاعفی به شما تعلق می‌گیرد. برای محاسبه سود مرکب کافی است که مبلغ موردنظرتان را در سود موردنظر به توان تعداد دوره ضرب کنید. توان گرفتن سود به معنای سود مرکب سرمایه خواهد بود.

برای مثال اگر ده میلیون تومان سرمایه اولیه دارید و سالی ۱۰ درصد سود مرکب به آن تعلق می‌گیرد، کافی است که برای محاسبه ارزش آن در پنج سال بعدی، ده را در ۱.۱ به توان پنج ضرب کنید. حاصل می‌شود کمی بیشتر از ۱۶ میلیون تومان که با سود ساده تفاوت آشکاری دارد.

فرمول ارزش زمانی پول

در بالا به صورت مفصل درباره نحوه کارکرد و محاسبه ارزش زمانی پول صحبت شد. بد نیست که نگاهی به فرمول آن نیز بیاندازیم و اجزای آن را مشخص کنیم.

در تصویر بالا فرمول ماسبه ارزش زمانی پول را مشاهده می‌کنید. معنای هرکدام از عبارت‌ها در زیر می‌آیند:

FV: ارزش آتی سرمایه

PV: ارزش فعلی سرمایه

در سود عادی t به عنوان ضریب و در سود مرکب t به عنوان توان عبارت (1+I) قرار می‌گیرد.

اهمیت محاسبه ارزش زمانی پول

شاید برای شما سوال باشد که محاسبه ارزش زمانی پول چه فایده‌ای دارد؟ این کار از چند جهت به شما کمک می‌کند. با این کار شما می‌توانید برای سرمایه خود برنامه‌ریزی کنید و هزینه‌های خود را مدیریت کنید. در مدیریت سرمایه باید بتوانید افق سرمایه‌گذاری خود را متناسب با واقعیت بچینید. این که بدانید در سال‌های آینده پول فعلی شما چه میزان ارزش دارد، به شما کمک می‌کند تا موقعیت‌های سرمایه‌گذاری مناسب را پیدا کرده و فرصت‌ها را جدی بگیرید.

عوامل مؤثر بر ارزش زمانی پول

اینکه پول در آینده ارزش کمتری از زمان حال دارد، بی‌دلیل نیست. عوامل متعددی هستند که بر ارزش زمانی پول مؤثرند و می‌توانند هر واحد پول را بالا یا پایین‌تر از ارزش فعلی ببرند. در اقتصادهای تورمی این روند عموماً شیب منفی داشته و از ارزش پول در طول زمان کاسته می‌شود. برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر را با هم مرور می‌کنیم.

یکی از مهم‌ترین عواملی که بر ارزش زمانی پول تأثیر دارد، تورم است. تورم به صورت ساده باعث می‌شود تا ارزش هر واحد پول کاسته شده و نتواند قدرت سابق را داشته باشد. تورم دورقمی سال‌های اخیر این موضوع را به وضوح به ما نشان می‌دهد. ارزش صد میلیون تومان در سال ۱۳۹۵ بسیار بیشتر از ۱۴۰۰ است! چیزی که باعث این اختلاف می‌شود، تورم است.

مسائل اقتصادی-سیاسی

عامل دیگری که در ارزش هر واحد پول تأثیرگذار است، اتفاقات اقتصادی یا سیاسی مرتبط با هر کشور است. هرچه تبادلات تجاری یک ارز بیشتر باشد، نقش بیشتر و ارزش بیشتری دارد. در مقابل، تحریم‌های اقتصادی و درگیری‌های سیاسی می‌تواند باعث سرکوب و کاهش ارزش واحد پول شود.

تأثیر روانشناسی بر ارزش زمانی پول

احساس ما نسبت به پول اینطور است که پولی که در حال حاضر دریافت شود، ارزش بیشتری نسبت به سال بعدی دارد. این احساس یک ریشه روانشناسی دارد و این موضوع می‌تواند عوامل دیگر را تشدید کند. هرچه افراد یک جامعه بیشتر به خرید و مصرف بپردازند، احتمال کاهش ارزش زمانی پول آن‌ها بیشتر می‌شود. چرا که عرضه فعلی نمی‌تواند تقاضای بالای افراد را جبران کند و در نتیجه باعث تشدید تورم و کاهش ارزش پول می‌شود.

راهکار مدیریت ارزش زمانی پول

در اصول مدیریت سرمایه چند راه برای مقابله با کاهش ارزش زمانی پول ارائه شده است. بسیاری از این راه‌ها مفهوم ساده‌ای داشته و قابلیت اجرا در زندگی روزمره‌مان را دارند. کافی است که با برنامه‌ریزی در راستای حفظ و افزایش ارزش سرمایه خود اقدام کنیم. سه راهکار پیشنهادی ما را در ادامه مطلب مطالعه کنید.

سرمایه‌گذاری

راهکار اول مربوط به سرمایه‌گذاری است. در سرمایه‌گذاری شما می‌توانید فرصت‌های بسیاری را در بازار سهام، ارز یا طلا شکار کنید و در طول زمان ارزش پول‌تان را تضمین کنید. البته سرمایه‌گذاری ریسک‌ها و خطرات خودش را هم دارد. اگر شخصیت ریسک‌گریزی ارزش زمانی پول چیست؟ دارید، می‌توانید از صندوق‌ها و سبدگردان‌های مطمئن استفاده کنید. این کار ریسک کمتری داشته و امکانات بیشتری به شما می‌دهد.

مشارک در تولید و پروژه‌های سودآور

راه دیگر برای مقابله با ارزش زمانی پول، مشارکت در تولید است. تولید می‌تواند با پویاسازی سرمایه و جاری کردن آن در مسیرهای اقتصادی سالم، از ارزش سرمایه‌تان محافظت و در ادامه باعث ارزش‌آفرینی و رشد سرمایه شود. همچنین پروژه‌های سودآور و استارتاپ‌های بسیاری هستند که مستعد رشد بوده و منتظر سرمایه‌گذاری مانده‌اند. شناسایی این فرصت‌ها می‌تواند با توجه به میزان ریسک‌پذیری‌تان، سود کلانی برای شما به ارمغان بیاورد.

خرید دارایی با ارزش

راه دیگری که دارید، این است که پول خود را تبدیل به دارایی با ارزش کنید. این کار باعث می‌شود تا شما نگران کاهش ارزش سرمایه خود نباشید و متناسب با نرخ بهره یا تورم، دارایی شما نیز ارزش بیشتری پیدا کند. دارایی‌هایی مانند ملک و طلا از جمله این موارد هستند که می‌توانند از سرمایه شما در مقابل آسیب محافظت و ارزش آن را حفظ کنند.

البته نقدشوندگی این دارایی‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. برای مثال شما نمی‌توانید بلافاصله بعد از خرید ملک، آن را نقد کنید. اگر به سرمایه خود در کوتاه‌مدت نیاز دارید، این روش مناسب شما نیست. چرا که معمولاً زمان زیادی برای نقد شدن نیاز دارند.

جمع‌بندی

ارزش زمانی پول به ما نشان می‌دهد که نگهداری پول کاری اشتباه است. اگر می‌خواهید ارزش سرمایه خود را حفظ کنید و در آینده از تورم و رشد نقدینگی جا نمانید، باید سرمایه خودتان را در مسیرهایی که ذکر شد، جاری کنید. پویایی سرمایه باعث حفظ ارزش آن شده و از شما در مقابل تورم و کاهش ارزش پول محافظت می‌کند.

ارزش زمانی پول (TVM)

تعریف ارزش زمانی پول چیست؟

ارزش زمانی پول بیان‌کننده این ایده است که پولی که در حال حاضر در اختیار شماست به خاطر پتانسیل درآمدی اش ارزش بیشتری از همان مقدار پول در آینده دارد؛ بنابراین با فرض این‌که پولی که در اختیار شماست می‌تواند سودآور باشد، هر چه قدر آن پول سریع‌تر به دست شما برسد، ارزش بیشتری خواهد داشت. ارزش زمانی پول با نام «ارزش فعلی تنزیل شده» نیز به شناخته می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد ارزش زمانی پول

مشخص است که اگر پولی را در یک حساب بانکی سپرده کنید، به آن سودی تعلق خواهد گرفت. به همین دلیل همه ما ترجیح می‌دهیم که تا جای ممکن دریافتی های خود را جلو بیندازیم و پول نقد را بیشتر از چک وعده دار دوست داریم.

به‌طور مثال، با فرض اینکه حساب کوتاه مدت بانک ۶ درصد سود ارزش زمانی پول چیست؟ پرداخت می‌کند، ۱۰۰ هزار تومانی که امروز سرمایه گذاری شده در سال بعد ۱۰۶ هزار تومان ارزش خواهد داشت (۱۰۰ هزار تومان ضربدری ۱٫۰۶). برعکس، ۱۰۰ هزار تومانی که سال آینده به دست شما برسد، امروز فقط ۹۴۴۰۰ تومان ارزش خواهد داشت (۱۰۰ هزار تومان تقسیم بر ۱٫۰۶).

معادل‌ انگلیسی ارزش زمانی پول عبارت است از:

Time Value of Money – TVM

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

ارزش زمانی پول چیست؟

اهمیت پول و البته انواع دارایی (مانند ملک، طلا و…) و همچنین سرمایه‌گذاری، بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ اما «ارزش زمانی پول» موضوعی است که معمولا در رابطه با نگهداری وجه نقد یا تبدیل آن به دارایی، مطرح می‌شود. در حقیقت ارزش زمانی پول و چگونگی مدیریت آن، از مباحث مهمی است که هم در بازارهای مالی مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و هم در زندگی روزمره، همه ما با آن سروکار داریم.

ارزش زمانی پول چیست؟

اگر بخواهیم تعریف دقیقی از عبارت «ارزش زمانی پول» یا (Time Value Of Money) ارائه دهیم، می‌توانیم بگوییم: ارزش مبلغ مشخصی از پول در این لحظه، بیشتر از ارزش آن در آینده است و به همین ترتیب قدرت خرید و سرمایه‌گذاری شما با آن مبلغ در این لحظه، بیشتر از آینده خواهد بود.

در بحث ارزش زمانی پول چیست؟ مدیریت دارایی و خصوصا وجه نقد، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز، دو فعالیتی هستند که بیش از هر موضوع دیگری با آن‌ها آشنایی داریم و احتمالا بارها در زندگی‌مان به سرمایه‌گذاری و پس‌انداز وجه پرداخته‌ایم. در گذشته افراد می‌توانستند وجوه خود را از طریق حساب‌های بانکی پس‌انداز کنند؛ یا گاهی آن را (با احتمال نقدشوندگی بالا) به قطعات کوچک طلا تبدیل می‌کردند.

افرادی که از ثروت بیشتری بهره‌مند بودند، با خرید ملک، زمین و… سعی در حفظ دارایی خود داشتند و در نهایت، گروه کوچکی از مردم به صورت حرفه‌ای به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مانند بورس می‌پرداختند. این روال برای سال‌ها بین مردم رواج داشت و بازخورد قابل قبولی را برای‌شان به ارمغان می‌آورد.

اما در سال‌های اخیر بالا رفتن نرخ تورم و کاهش ارزش پول، باعث شده کمتر کسی به فکر پس‌انداز کردن وجه باشد؛ زیرا پولی که امروز پس‌انداز می‌شود، تا ماه یا سال بعد ارزش کمتری خواهد داشت و کاربرد قبل ندارد. اگر همان وجه وارد بازار مالی می‌شد، احتمالا حتی اگر نمی‌توانست سود چندانی برای سرمایه‌گذار حاصل کند، ارزش خود را حفظ می‌کرد و همچنان کاربرد داشت. این موضوع در اصطلاح ارزش زمانی پول نامیده می‌شود.

بهتر است با ذکر مثالی این موضوع را بررسی کنیم تا بیشتر قابل درک باشد. فرض کنید ۱۰ میلیون تومان وجه نقد در اختیار دارید؛ اگر امروز قیمت هر گرم طلا ۱ میلیون تومان باشد و ۱۰ گرم طلا تهیه کنید؛ پس از گذشت یک سال چه اتفاقی برای دارایی‌تان رخ می‌دهد؟ قطعا قیمت طلا ثابت باقی نخواهد ماند و سودی برای‌تان حاصل می‌شود، اگر در این مدت به وجه خود احتیاج داشته باشید، (با توجه به نقدشوندگی متوسط طلا) می‌توانید آن را بفروشید و با توجه به زمان فروش، به هر حال مبلغی بیش از ۱۰ میلیون دریافت خواهید کرد. البته احتمال ضرر نیز وجود دارد؛ یعنی ممکن است قیمت طلا کمتر شود و دچار مقداری زیان شوید.

حال فرض کنید این مبلغ را در حسابی بدون سود نگهداری می‌کردید. پس از یک سال قیمت همه چیز (از جمله طلا) افزایش پیدا می‌کرد و شما با آن ۱۰ میلیون می‌توانستید طلای کمتری بخرید و این یعنی کاهش ارزش پول؛ حتی در حالت بهتر، اگر آن را در حساب بانکی با نرخ ۱۸ درصد پس‌انداز می‌کردید، بعد از یک سال دارایی شما به ۱۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان افزایش میافت، یعنی ۱.۸۰۰.۰۰۰ تومان سود در ازای دست نزدن به ۱۰ میلیون پول برای مدت یک سال! آیا این ۱.۸۰۰.۰۰۰ با نرخ تورم و قیمت‌های روزافزون قابل مقایسه است؟ آن هم در شرایطی که سودهای بانکی روزشمار هستند و شما اصلا نباید در مدت یک سال این ۱۰ میلیون را برداشت کنید؛ البته که پاسخ منفی است و این گزینه بهترین انتخاب شما نخواهد بود.

اما در بهترین حالت ۱۰ میلیون را وارد بازار بورس می‌کنید و برای یک سال به خرید و فروش سهام با آن مبلغ می‌پردازید؛ به نظرتان چقدر زمان می‌برد تا دارایی‌تان چند برابر شود؟ اگر بازدهی بورس را در سال‌های گذشته بررسی کنید، متوجه خواهید شد که طی یک سال ارزش دارایی شما حداقل دو برابر می‌شود (البته در صورتی که استراتژی معاملاتی صحیح داشته باشید یا از روش‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری استفاده کنید). این موضوع در کنار نقدشوندگی بالای این بازار باعث می‌شود که بورس یکی از بهترین انتخاب‌ها برای حفظ ارزش دارایی در طول زمان باشد. اگر با فرایندهای این بازار آشنایی ندارید، مطالعه مقاله سرمایه گذاری در بورس برای‌تان مفید خواهد بود.

چگونه ارزش زمانی پول را مدیریت کنیم؟

همان طور که در مثال بالا، حالت‌های مختلف را بررسی کردیم؛ احتمالا متوجه شده‌اید که ارزش زمانی پول را می‌توان مدیریت کرد. در بحث سرمایه‌گذاری، مدیریت ارزش زمانی پول دارای قوانین و فرمول‌های خاص خود است؛ که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا خواهیم شد اما در ابتدا باید کمی درباره نرخ بهره ساده و مرکب صحبت کنیم.

منظور از نرخ بهره ساده و مرکب چیست؟

نرخ بهره ساده، مبلغ سودی است که به اصل پول تعلق می‌گیرد. مثلا در مثال قبل شما پس از یک ماه سپرده‌گذاری ۱۰ میلیون تومانی (با نرخ ۱۸ درصد)، ۱۵۰.۰۰۰ تومان سود می‌بردید. یعنی پس از یک ماه ۱۰.۱۵۰.۰۰۰ تومان پول داشتید. اما در ماه‌های بعدی هم (تا رسیدن ارزش زمانی پول چیست؟ به یک سال)، سود تنها برای اصل پول‌تان محاسبه می‌شد؛ یعنی هر ماه ۱۵۰.۰۰۰ تومان سود بر روی ۱۰ میلیون تومان؛ و به عبارتی مبلغ بهره، به اصل پول اضافه نمی‌شد.

نرخ بهره مرکب، سودی است که بر اساس (اصل پول + سود انباشته قبلی) محاسبه می‌شود. اگر باز هم مثال قبل را بررسی کنیم، شما در ماه اول ۱۵۰.۰۰۰ تومان سود بردید، حال برای ماه دوم ۱۸ درصد بر روی (۱۰.۰۰۰.۰۰۰ + ۱۵۰.۰۰۰) محاسبه می‌شود؛ یعنی سود ماه دوم ۱۵۲.۲۵۰ و ماه سوم ۱۵۴,۵۳۳ است و به همین ترتیب تا ماه دوازدهم ادامه خواهد داشت.

فرمول ارزش زمانی پول

از آن جایی که سرمایه‌گذاران همواره با دریافت سود پول، مجددا آن را وارد بازارهای مالی (مثلا بورس) می‌کنند؛ برای محاسبه ارزش زمانی پول، نرخ بهره مرکب مد نظر است. ارزش زمانی پول طبق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

FV = PV (1+i) ^ n

• FV = ارزش آتی پول (Future Value of Money)
• PV = ارزش فعلی پول (Present Value of Money)
• i = نرخ بهره (interest rate)
• n = تعداد دوره (number of periods)

همان طور که ذکر شد، بازارهای مالی مانند بورس و اوراق بهادار یا آتی کالا، بازارهایی با سوددهی بالا هستند. حال ما حالت ضعیف‌تر آن (یعنی سود ۳۰%) را به مدت یک سال فعالیت در بورس، با دارایی اولیه ۱۰ میلیون تومان محاسبه می‌کنیم:

FV = 10.000.000 (1+30%) ^ 1

۱۳.۰۰۰.۰۰۰ = ارزش آتی پول

طبق این فرمول پس از گذشت یک سال ۳ میلیون تومان به دارایی شما افزوده شده است؛ که در مقایسه با انتخاب‌های دیگر در مثال قبل، سود خوبی است. حال این فرمول را برعکس می‌کنیم تا متوجه شویم اگر ۱۰ میلیون دارایی خود را پس‌انداز کنیم و هیچ فعالیتی با آن انجام ندهیم، پس از گذشت یک سال ارزش آن چقدر کاهش می‌یابد.

Past Value of Money = PV / (1+i) ^ n

= ۱۰.۰۰۰.۰۰۰ / (۱+۳۰%) ^ ۱ ارزش گذشته پول

۷.۶۹۲.۳۰۷ = ارزش گذشته پول

بنابراین اگر برای سرمایه‌گذاری تعلل کنیم و سال آینده همین ۱۰ میلیون را وارد بازار مالی (با نرخ بهره ۳۰%) کنیم، مثل این است که امسال ۷.۵ میلیون سرمایه‌گذاری کرده باشیم؛ یعنی ۲.۵ میلیون از ارزش دارایی ما کاسته می‌شود.

سخن آخر

احتمالا تا این لحظه به صورت کامل مفهوم ارزش زمانی پول را درک کرده و البته نحوه محاسبه آن را آموخته‌اید و به کمک آن می‌توانید بازارهای مالی متفاوت با پیشنهادهای نرخ بهره مختلف را بررسی کنید. لذا ذکر این مورد خالی از لطف نیست که برای انتخاب بازار مناسب، علاوه بر ارزش زمانی پول، مواردی چون میزان ریسک سرمایه‌گذاری و البته ریسک‌پذیری شما، درصد نقدشوندگی، بازه پرداخت سود و در نهایت دانش مالی خودتان هم مدنظر است.

اگرچه بازاری چون بورس شرایط عالی را برای سهامداران فراهم می‌کند، اما ورود به آن بدون داشتن استراتژی و یادگیری مهارت‌های معامله‌گری، ریسک بسیار بالایی را برای سرمایه‌گذار در بر خواهد داشت. بنابراین به یاد داشته باشید که ورود به هر بازاری نیازمند کسب آموزش‌های لازم، انتخاب استراتژی و در کنار آن‌ها، ارزش زمانی پول چیست؟ محاسبه مواردی چون ارزش زمانی پول است.

ارزش زمانی پول چیست و چه کاربردی دارد؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

ارزش زمانی پول که با علامت اختصاری TVM شناخته می‌شود به میزان پولی اشاره دارد که در حال حاضر در اختیار ما است. طبق این مفهوم، پولی که اکنون در دست ما است باارزش‌تر از حضور آن در آینده خواهد بود؛ چرا که با همین میزان پول می‌توان در حال حاضر اقدام به سرمایه گذاری کرد و توان خرید بیشتری برای زمان آینده به دست آورد. در صورتی که اگر پول خود را به امید آینده نگه داریم بی شک با قدرت تورم، پول ما بی ارزش خواهد شد و ما با کاهش توان خرید مواجه خواهیم شد. در ادامه به بررسی بیش‌تر این مفهوم خواهیم پرداخت.

کار امروز را به فردا مسپار!

یکی از دلایلی که مشاوران سرمایه گذاری تمایل دارند که هر چه سریع‌تر افراد متقاضی سرمایه گذاری را به انتخاب زمینه سرمایه گذاری و شخصیت سرمایه گذاری‌شان بر مبنای سنجش ریسک نزدیک کنند همین ارزش زمانی پول است؛ چرا که پول در مقابل تورم دچار کاهش ارزش می‌شود. به عنوان مثال اگر 20 میلیون تومان در اختیار داشته باشید و آن را سرمایه گذاری کنید می توانید در سال آینده با سود معادل 5 درصد 21 میلیون تومان برداشت کنید. اما اگر همین 20 میلیون تومان را نگه دارید، ارزش زمانی پول شما می شود 19 میلیون تومان! حال ارزش زمانی پول چیست؟ دیگر می‌توان نشست و میزان پول بیش‌تر در مقیاس‌های گسترده‌تر را حساب کرد.

نرخ تورم مثبت و منفی

حال این سوال در ذهن ما پدید می‌آید که آیا این قاعده شامل حال تمام کشورها می‌شود؟ یعنی کشورهایی که نرخ تورم مثبت دارند و کشورهایی که نرخ تورم آن‌ها منفی است. در جواب باید گفت که چندان فرقی ندارد. در کشورهایی که نرخ تورم شدید است که همه چیز مشخص است و ارزش زمانی پول با گذر زمان کاهش می‌یابد. حتی اگر نرخ تورم یک کشور اندک هم باشد باز با نگه داشتن پول فرصت‌های سرمایه گذاری بسیاری را از دست می‌دهیم. به این معنی که ارزش زمانی پول نه تنها در بحث تورم تحت تاثیر قرار می‌گیرد بلکه در زمان و مکانی که اقتصاد رونق دارد نیز این مهم در مورد ارزش زمانی وجود دارد که باید برای سرمایه گذاری و استفاده از زمان رونق اقتصادی دست بجنبانیم و سرمایه گذاری را آغاز کنیم. یکی از راه‌های سرمایه گذاری که می‌توان از طریق آن مفهوم ارزش زمانی پول را در نظر گرفت و با تورم و حتی رونق اقتصادی حرکت کرد سرمایه گذاری مطمئن و کم ریسک در صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت است. اوراق مشارکت و سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این صندوق، می‌تواند سرمایه ما را تا حدود زیادی در برابر تورم ایمن کند.

سنجش ارزش واحد پولی از ابعاد مختلف

گفتنی است که محاسبه ارزش زمانی پول از نظر سرمایه گذاران تنها منوط به بحث زمان نمی‌شود و عوامل دیگری مانند ریسک ارزش واحد پولی، قدرت خرید و تبدیل آن نیز در نظر گرفته می‌شود. به طور کلی می‎توان گفت که ارزش فعلی و ارزش آینده‌ پول‌های مختلف به ابعاد مختلف بستگی دارد.