ارزش خالص دارایی‎ها

NAV مخفف کلمه Net Asset Value به معنای ارزش خالص دارایی است. و در واقع نشان‌دهنده کل خالص ارزش دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری می‌باشد. این شاخص را می‌توان معیاری استاندارد شده برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قلمداد کرد که می‌توان از آن به منظور انجام مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ عملکردی استفاده کرد.

ارزش خالص دارایی (NAV) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

سرمایه‌گذاری می‌کنیم که چه؟ سوال مسخره‌ای به نظر می‌رسد! هیچکس سرمایه‌گذاری نمی‌کند که پولش را بریزد دور، همه سرمایه‌گذاری می‌کنیم تا ارزش دارایی‌هایمان را افزایش دهیم. پس لازم است با مفهوم ارزش خالص دارایی یا (NAV) آشنا شویم.

NAV مخفف چیست؟

NAV مخفف کلمه Net Asset Value به معنای ارزش خالص دارایی است. و در واقع نشان‌دهنده کل خالص ارزش دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری می‌باشد. این شاخص را می‌توان معیاری استاندارد شده برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قلمداد کرد که می‌توان از آن به منظور انجام مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ عملکردی استفاده کرد.

NAV ارزش خالص دارایی‎ها هر واحد صندوق سرمایه گذاری چیست؟

آشنایی با این مفهوم نسبتا ساده اهمیت زیادی دارد و می‌تواند یکی از ملاک‌های ارزیابی عملکرد صندوق‌ها در نظر گرفته شود. سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های صندوق سهیم می‌شوند، پس لازم است ارزش دارایی‌هایشان در صندوق را بدانند. مخصوصا اگر ارزش این دارایی‌ها با توجه به شرایط بازار همواره در حال تغییر باشد؛ همانطور که می­دانید بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سهام شرکت‌ها اختصاص یافته که با نوسان روزانه سهام، بالا و پایین می‌روند.

بنابراین دارایی‌های صندوق به صورت روزانه ارزش­‌گذاری و به شکل ارزش خالص دارایی (NAV) محاسبه می‌شوند که برای اطلاع سرمایه‌گذاران از ارزش واقعی واحدهایی که خریداری کرده‌اند، ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز و بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های آن محاسبه و از طریق سایت اختصاصی صندوق گزارش می‌شود.

فرمول محاسبه NAV هر واحد صندوق

اگر بدهی‌های صندوق که شامل بدهی به کارگزاری‌ها بابت خرید سهام و بدهی به ارکان صندوق می‌شود را از دارایی‌های صندوق کم کنیم، کل خالص ارزش دارایی‌های صندوق به دست می‌آید که اگر حاصل را بر تعداد کل واحدهای صندوق (واحدهای سرمایه‌گذاری نزد سرمایه‌گذاران) تقسیم کنیم، ارزش خالص هر واحد یا NAV هر واحد صندوق به دست می‌آید.

برای مثال اگر ارزش روز دارایی‌های یک صندوق 100 میلیارد تومان باشد و میزان بدهی‌های آن نیز 4 میلیارد تومان، ارزش خالص دارایی‌هایش 96 میلیارد تومان است. حال اگر صندوق دارای 800 هزار واحد باشد، ارزش خالص هر واحد صندوق 120 هزار تومان می‌شود.

البته NAV ملاکی برای ارزیابی کامل عملکرد یک صندوق سرمایه‌گذاری نیست و باید موارد دیگری مثل بازده و ریسک صندوق نیز در نظر گرفته شوند و بعد از مقایسه آن‌ها با شاخص بورس و دیگر صندوق‌های مشابه، سرمایه‌گذاری انجام شود.

محاسبه NAV در اکسل

اگر قصد محاسبه ارزش خالص دارایی صندوقی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید را با استفاده از اکسل دارید، باید مراحل زیر را انجام دهید:

• با توجه به فرمول قبلی برای بدست آوردن مقدار صورت کسر باید مقدار مجموع بدهی‌های صندوق را از مجموع دارایی‌ها کسر کنید، اما سرمایه‌گذاران به این مقادیر دسترسی ندارند. حاصل کسر این دو مقدار از یکدیگر NAV کل (کل خالص ارزش دارایی‌ها) صندوق است. مقدار NAV کل بصورت روزانه محاسبه و در سایت اختصاصی صندوق‌های سرمایه‌گذاری گزارش می‌شود. پس مقدار صورت کسر برابر با مقدار NAV کل گزارش شده در سایت صندوق‌ها است.

کل خالص ارزش دارایی‌ها = مجموع بدهی‌های صندوق – مجموع دارایی‌ها

• برای بدست آوردن مخرج کسر باید تعداد کل واحدهای باطل شده صندوق تا امروز را از مقدار کل واحدهای صادر شده صندوق تا امروز کسر کنید. این مقادیر نیز در سایت اختصاصی صندوق‌ها بصورت روزانه گزارش می‌شود.

تعداد واحدهای صندوق = تعداد واحدهای ابطال شده تا امروز – تعداد واحدهای صادر شده تا امروز

بنابراین فرمول بالا بصورت زیر می‌شود:

قیمت صدور و ابطال چیست؟

در هر بازاری شما با خریدار هستید یا فروشنده، در صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور به معنی خرید و ابطال به معنی فروش است.

قیمت صدور و ابطال واحدها نیز بر مبنای ارزش خالص هر واحد (NAV) تعیین می‌شوند و هم‌جهت با آن تغییر کرده و در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار را مشخص می‌کنند.

NAV صدور چیست؟

به پولی که سرمایه گذاران برای خرید واحدهای جدید پرداخت می‌کنند، NAV صدور گفته می‌شود و اندکی بیشتر از ارزش خالص هر واحد (NAV هر واحد) است. این تفاوت به این دلیل است که مدیر صندوق در خرید اوراق بهادار جدید باید هزینه‌ای را بابت کارمزد پرداخت کند و برای اینکه این کارمزد به سرمایه‌گذاران قدیمی تحمیل نشود، از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌شود.

NAV ابطال چیست؟

همچنین اگر سرمایه‌گذاری به پول نقد احتیاج داشته باشد و بخواهد واحدهایش را بفروشد، قیمت واحدها به صورت NAV ابطال محاسبه می‌شود. NAV ابطال با فرض کسر هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی‌های سبد ارزش خالص دارایی‎ها تعیین می‌شود و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار می‌گیرد. یعنی در NAV ابطال هزینه کارمزد معاملاتِ فروش، در نظر گرفته می‌شود و از ارزش خالص هر واحد کسر می‌شود. بنابراین NAV ابطال معمولا کمتر یا مساوی NAV هر واحد است.

قیمت آماری واحدهای صندوق یا NAV آماری چیست؟

گاهی به دلیل وجود شرایط خاص و محدودیت‌هایی که در بورس اوراق بهادار وجود دارد، تعدادی از سهام بورسی موجود در سبد اوراق بهادار صندوق، قابلیت نقدشوندگی ندارند. در چنین شرایطی برخی از سهم‌ها با صف فروش یا صف خرید همراه می‌شوند.

بنابراین قیمت اعلام شده در تابلوی معاملاتی، قیمت واقعی و منصفانه نیست. بنابراین به مدیر صندوق اختیاراتی داده شده است تا بتواند قیمت برخی سهم‌های موجود در سبد سرمایه‌گذاری را تا حدودی تعدیل کند و NAV جدیدی محاسبه شود که مبنای تعیین قیمت صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری قرار ‌گیرد.

برای اینکه سرمایه‌گذاران بدانند این تعدیل چقدر بوده، صندوق‌ها موظفند در کنار اعلام NAV صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری، NAV آماری را نیز اعلام کنند. NAV آماری یک مبنای مقایسه‌ای است و در آن آخرین قیمت بسته شدن سهام، بدون اعمال تعدیل مدیر است، یعنی همان قیمتی که روی تابلوی معاملاتی ارزش خالص دارایی‎ها اعلام شده است.

اگر مدیر قیمت هیچ‌یک از سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری صندوق را تعدیل نکرده باشد، NAV آماری و ابطال باهم برابر و مقداری از NAV صدور کمتر هستند.

نتیجه‌گیری

گفته شد که خالص ارزش دارایی‌های صندوق یا NAV یکی از معیارهای استاندارد برای مقایسه عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با یکدیگر است. با استفاده از گزارش‌های تحلیلی سایت سیگنال می‌توانید عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید تا بهترین صندوق سرمایه گذاری را انتخاب نمایید. اگر گزارش‌های تحلیلی ما را دنبال می‌کنید، نظرات خود را با سایت سیگنال در میان بگذارید.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و بازدهی صندوق های سرمایه گذاری به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.

ارزش خالص دارایی یا NAV چیست؟

ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) یا به اختصار NAV ارزش خالص یک واحد تجاری را نشان می‌دهد. این شاخص را می‌توان معیاری استاندارد شده برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری دانست که از آن به منظور انجام مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری از لحاظ عملکردی استفاده میشود.

NAV هر واحد صندوق سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه‌گذاران با خرید واحدهای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های صندوق سهیم می‌شوند، پس لازم است ارزش دارایی‌هایشان در صندوق را بدانند. با توجه به اینکه بخشی از دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سهام شرکت‌ها اختصاص یافته که روزانه در حال نوسان هستند، دارایی‌های صندوق به صورت روزانه ارزش‌گذاری و ارزش خالص هر واحد صندوق در انتهای هر روز و بر اساس قیمت پایانی دارایی‌های آن محاسبه و از طریق سایت اختصاصی صندوق گزارش می‌شود.

فرمول محاسبه NAV هر واحد صندوق

بدهی صندوق – ارزش دارایی‌های صندوق / تعداد واحدهای سرمایه گذاری نزد سرمایه گذاران

قیمت صدور و ابطال چیست؟

در هر بازاری شما خریدار یا فروشنده هستید و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور به معنی خرید و ابطال به معنی فروش است. قیمت صدور و ابطال واحدها نیز بر مبنای ارزش خالص هر واحد (NAV) تعیین می‌شوند و هم‌جهت با آن تغییر کرده و در نهایت سود یا زیان هر سرمایه‌گذار را مشخص می‌کنند.

· NAV صدور

NAV صدور به هزینه‌ای اطلاق می‌شود که سرمایه‌گذاران برای خرید واحدهای صندوق پرداخت می‌کنند. کارمزد معامله نیز در این مبلغ محاسبه می‌شود ارزش خالص دارایی‎ها و به همین دلیل، NAV صدور اندکی بیشتر از NAV هر واحد است. NAV صدور بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست خرید محاسبه می‌شود.

· NAV ابطال

NAV ابطال به مبلغی گفته می‌شود که دارنده واحد صندوق در ازای فروش کسب می‌کند. با توجه به کسر شدن کارمزد معامله، قیمت NAV ابطال از NAV هر واحد کمتر خواهد بود. NAV ابطال بر اساس ارزش خالص دارایی در روز بعد از ثبت درخواست فروش محاسبه می‌شود.

NAV یا خالص ارزش دارایی چیست و چه کاربردی دارد؟

شاید شما هم در مورد برخی شرکت‌ها و صندوق‌ها، واژه NAV یا خالص ارزش دارایی را شنیده باشید، اما معنای دقیق آن را ندانید. در اینجا می‌خواهیم به صورت مفصل در مورد این موضوع صحبت کنیم.

اگر به دنبال یک جواب کوتاه و سرراست می‌گردید، قبل از آن که وارد بحث شویم، NAV یا Net Asset Value را برایتان تعریف می‌کنم:

«ارزش خالص دارایی برابر است با جمع تمام دارایی‌ها، منهای جمع تمام بدهی‌ها، تقسیم‌بر تعداد سهم‌ها یا واحدها»

این اصلاح بیشتر در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Fund) و ETFها به کار می‌رود.

در واقع خالص ارزش دارایی به ارزش خالص دارایی‎ها شما می‌گوید که در یک موجود (مثل شرکت، صندوق یا هر چیز دیگر)، پس از پرداخت تمام بدهی‌ها و هزینه‌ها، به ازای هر سهم چقدر دارایی وجود دارد.

یک مثال ساده از NAV

تصور کنید که من یک گاوصندوق دارم. در این گاوصندوق هزار برگه سهم 150 تومانی و هزار سهم 250 تومانی وجود دارد. برای فروش این سهم‌ها باید مجموعه یک درصد کارمزد و مالیات پرداخت کنم.

شما می‌خواهید نصف دارایی‌های موجود در گاوصندوق را از من بخرید.

• سوال اول: در صندوق چقدر دارایی وجود دارد؟ 400 هزار تومان. (جمع قیمت سهم‌ها)
• سوال دوم: در صندوق چقدر بدهی وجود دارد؟ 4 هزار تومان. (یک درصد کارمزد)
• سوال سوم: خالص ارزش‌ دارایی‌های موجود در صندوق چقدر است؟ 396 هزار تومان. (قیمت سهام منهای کارمزد)
• سوال چهارم: سهم شما (50%) از این دارایی‌ها چقدر می‌شود؟ 198 هزار تومان. (خالص ارزش دارایی تقسیم‌بر دو)

این عدد یعنی 198 هزار تومان، برابر است با NAV گاوصندوق من. (چون این گاو صندوق فقط 2 واحد دارد. یکی برای من و یکی برای شما.)

حالا اگر من برای نصف دارایی‌های گاوصندوق به شما رقم 190 هزار تومان را پیشنهاد کنم، از آنجایی ارزش خالص دارایی‎ها که قیمت، از خالص ارزش دارایی کم‌تر است (discount) شما از این قیمت استقبال می‌کنید.

اگر برای نصف گاوصندوق از شما 200 هزار تومان بخواهم (premium) در خرید تردید می‌کنید.

البته شما همیشه معامله پرمیوم را رد نمی‌کنید. دلایل مختلف مثل عدم امکان خرید سهم‌های موجود در گاوصندوق (صف خرید)، یا اعتمادی که به من دارید، ممکن است شما را مجاب کند که معامله پرمیوم را بپذیرید.

شناخت خالص ارزش دارایی

روی کاغذ شما می‌توانید برای هر موجودیتی یک NAV محاسبه کنید. مثلا می‌توانید بگویید خالص ارزش دارایی‌های خودتان چقدر است. فقط کافی است تمام دارایی‌های خود را از تمام بدهی‌هایتان کم کنید.

وقتی از دوستانم می‌خواهم قبل از وارد شدن به بحث صندوق‌ها، دارایی‌ها و بدهی‌های خود را حساب کنند، با یک اشتباه مشترک مواجه می‌شوم.

خیلی‌ها می‌گویند «من بدهی ندارم».

این تصور اشتباه است. اگر در یک خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنید، اجاره‌هایی که باید در ماه‌های بعدی پرداخت کنید، بدهی هستند. قبض موبایل شما هم یک بدهی است. حتی اگر هیچ قبض یا اجاره‌ای برای پرداخت نداشته باشید، بعید است که هزینه زندگی برای شما صفر باشد.

شرکت‌ها هم به همین صورت هستند. شرکتی که کار می‌کند، محال است بدهی نداشته باشد. موضوع این است که آیا بدهی‌هایش از دارایی‌هایش بیشتر است یا کم‌تر. موضوعی که با محاسبه خالص ارزش دارایی به دست می‌آید.

برای آدم‌ها، جمع تمام دارایی‌ها منهای جمع تمام بدهی‌ها برابر است با ثروت آن‌ها.

برای شرکت‌ها، جمع تمام دارایی‌ها منهای جمع تمام بدهی‌ها معادل می‌شود با حقوق صاحبان سهام.

برای صندوق‌ها به جمع تمام دارایی‌ها منهای جمع تمام بدهی‌ها تقسیم بر تعداد واحدها (Units) می‌گوییم NAV.

به نوعی می‌شود گفت که NAV یک صندوق (چه سرمایه‌گذاری مشترک باشد و چه قابل معامله در بورس) برابر است با ارزش لحظه‌ای آن صندوق.

فرمول محاسبه NAV

همان‌طور که تا الان متوجه شده‌اید، محاسبه خالص ارزش دارایی کار دشواری نیست. هرچند ممکن است یک شرکت دارایی‌ها و بدهی‌های زیادی داشته باشد، اما عملیات ریاضی چیزی فراتر از جمع، تفریق و تقسیم نخواهد بود.

فرمول محاسبه بسیار ساده و آسان است:

البته برای یک صندوق نیازی نیست شما خودتان این عدد را محاسبه کنید. بلکه این عدد معمولا به صورت لحظه‌ای (یا روزانه) محاسبه و اعلام می‌شود. موضوع مهم این است که بتوانید معنی آن را به خوبی درک کنید.

درک موضوع بسیار ساده است: اگر تمام بدهی‌ها و هزینه‌ها پرداخت شود، برای ما چه می‌ماند؟

خالص ارزش دارایی چطور تغییر می‌کند؟

شاید برای شما سوال شود که چرا باید به صورت مداوم دارایی‌ها و بدهی‌های یک صندوق تغییر کند؟ برای پاسخ دادن به این سوال لازم است کمی در مورد صندوق‌ها صحبت کنیم.

کار اصلی یک صندوق سرمایه‌گذاری، با جمع کردن سرمایه‌ای زیاد از سرمایه‌گذاران شروع می‌شود.

در مرحله بعدی، سرمایه‌های جذب شده را به بازارهای مالی می‌برد و بر اساس امیدنامه (بند موضوع فعالیت صندوق)، این پول‌ها را در سهام، گواهی‌های سپرده، اوراق، سپرده بانکی و. سرمایه‌گذرای می‌کند.

شما با خرید واحد (از طریق بورس یا صدور واحد) در این سرمایه‌گذاری سهیم می‌شوید. حالا شما مالک این واحدها هستید و مجازید دارایی خود را بفروشید، پول ارزش خالص دارایی‎ها خود را نقد کنید (Redeem) و از سود (یا زیان) سرمایه‌گذاری خود استفاده کنید.

ملاکی برای خرید و فروش

اما قبل از فروش یا ابطال واحد، از کجا باید بفهمید که سرمایه شما چقدر سود یا زیان کرده است؟

مثلا ارزش خالص دارایی‎ها تصور کنید یک ماشین را به قیمت 70 میلیون خریده‌اید. دوست شما می‌خواهد آن را 100 میلیون تومان از شما بخرد. آیا چون 100 از 70 بیشتر است، سریع پیشنهاد او را قبول می‌کنید؟

خیر. از دوستتان می‌خواهید که به ارزش خالص دارایی‎ها شما کمی وقت بدهد. بعد با چند کارشناس تماس می‌گیرید، آگهی خودروهای مشابه را می‌بینید، در نهایت متوجه می‌شوید که ماشین شما 120 میلیون می‌ارزد. پیشنهاد 100 میلیون برای شما کافی نیست.

اگر پیشنهاد 100 تومان را بپذیرید، این طور نیست که 30 میلیون سود کرده باشید. از آنجایی که می‌توانستید ماشین را 120 بفروشید، با پذیرش قیمت 100، در واقع 20 میلیون ضرر کرده‌اید. پس می‌بینید که سود شما همیشه برابر نیست با قیمت فروش منهای قیمت خرید.

اما برای یک صندوق چطور قیمت را استخراج می‌کنید؟ به کدام کارشناس زنگ می‌زنید؟ کدام آگهی را نگاه می‌کنید؟ چطور می‌فهمید دارایی شما چند می‌ارزد؟ NAV نشان می‌دهد که ارزش دارایی‌های موجود در صندوق چطور نوسان کرده‌ است.

NAV برای صندوق سرمایه‌گذاری مشترک

وقتی شما سهم می‌خرید، در ساعات معاملاتی می‌توانید تغییرات لحظه‌ای قیمت را مشاهده کنید. در هر لحظه تعداد زیادی فروشنده قیمت پیشنهادی خود برای فروش (Ask) را ارائه می‌کنند. در سمت مقابل خریداران قیمت مدنظر (Bid) خود را ثبت کرده‌اند.

زمانی که این اختلاف (Bid–Ask Spread) صفر شود، یعنی قیمت پیشنهادی فروشنده و خریدار یکسان باشد، معامله انجام می‌شود. میانگین وزن‌دار تمام معاملات، قیمت پایانی این سهم را تعیین می‌کند.

حالا چطور می‌توانیم قیمت یک واحد از صندوقی را به‌دست بیاوریم که در بورس معامله نمی‌شود؟

در این صندوق دارایی‌هایی وجود دارد:

وجوه نقد و شبه‌نقد

دارایی‌های نقد شونده مثل سهام و گواهی سپرده

حساب‌های دریافتنی Receivables مثل سود تقسیمی و بهره سپرده

دریافت‌های معوق accrued income

درست است که هر واحد به صورت لحظه‌ای عرضه و تقاضا ندارد، اما قیمت پایانی سهم‌هایی که در این صندوق هستند، به طور لحظه‌ای تغییر می‌کند.

مقاله نشریه
رابطه قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری با ارزش خالص دارایی آن ها

چکیده:
از نظر تئوریک ارزش روز پورتفوی صندوق های سرمایه گذاری با سرمایه ثابت، به عنوان یکی از مهمترین شاخص های ارزشگذاری سهام آن ها تلقی می شود. در عمل قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری با مقداری کسر یا صرف، نسبت به ارزش خالص دارائی های شرکت در بازار معامله می شود که معامله سهام با کسر از عمومیت بیشتری برخوردار است.
هدف این مقاله بررسی رابطه بین قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری و ارزش خالص دارائی های آن ها است که برای این منظور داده های مربوط به قیمت و ارزش خالص دارایی های شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، از سال1381 تا پایان سال 1388، به عنوان دو متغیر سری زمانی با استفاده از روش های اقتصادسنجی مورد بررسی قرار گرفتند .
نتایج نشان داد که در رابطه کوتاه مدت، وجود خودهمبستگی میان سری قیمت به خوبی روشن بوده و علت این امر بیشتر متاثر از دو عامل حد نوسان قیمت و محدودیت حجم مبنا می باشد. در رابطه بلند مدت تصریح شده است که بعد از سال 83 قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری عبارت است از67%ارزش خالص دارائی های آن ها به همراه جمع جبری یک مقدار ثابت (732 ریال) و یک مقدار متغیر وابسته به زمان(روند). مقدار متغیر رابطه تعادلی بلند مدت در بورس تهران سیری نزولی داشته که حاکی از افزایش کسر قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری بورس تهران در سال های اخیر بوده است.
با توجه به بالا بودن ضریب همبستگی بین کسر سهام شرکت های مختلف نمونه در طول زمان، میتوان بیان نمود که تئوری های رفتاری نقش بیشتری را در تشریح تغییرات کسر سهام بورس تهران ایفا نموده اند.

ارزش خالص دارایی یا NAV در بورس چیست؟

هرکسی که وارد بازار سهام می‌شود، می‌خواهد سرمایه خود را افزایش داده و از معاملات خود سود بگیرد. در همین راستا، پی بردن به ارزش ذاتی سهام اهمیت به‌سزایی پیدا می‌کند. هرگاه تحلیل‌گران متوجه شوند که قیمت روز یک سهم پایین‌تر از ارزش ذاتی آن است، اقدام به خرید همان سهم می‌کنند. این در حالی است که اگر تحلیل‌گران متوجه شوند نرخ روز یک سهم بالاتر از ارزش ذاتی آن است، در صورت وجود سهام مورد نظر در پرتفوی‌شان، آن را نگهداری کرده یا به فروش می‌رسانند. برای پی بردن به این اطلاعات ارزش خالص دارایی‎ها ارزشمند، مفهومی به نام «ارزش خالص دارایی» باید مورد بررسی قرار بگیرد. در ادامه به شما خواهیم گفت که ارزش خالص دارایی چیست و چگونه می‌توان آن را محاسبه کرد. پس با ما همراه باشید تا با هم ببینیم NAV چیست و چرا اهمیت دارد؟!

ارزش خالص دارایی چیست؟

ارزش خالص دارایی یا «Net Asset Value» که اختصاراً به آن «NAV» گفته می‌شود، به ارزش خالص دارایی‌های سهمی و مالی یک شرکت سرمایه ‌گذاری اشاره دارد. به عبارت دیگر، اگر می‌خواهید بدانید که NAV چیست و در چه جاهایی کاربرد دارد، می‌توان گفت که از این مفهوم در بررسی ارزش خالص شرکت‌هایی استفاده می‌شود که ماهیت سرمایه گذاری دارند که از جمله آن‌ها می‌توان موارد ارزش خالص دارایی‎ها زیر را نام برد:

شما می‌توانید بفهمید که ارزش خالص دارایی‌های هریک از شرکت‌های نامبرده به کمک NAV چیست و آن‌گاه ماهیت سودده بودن یا نبودن آن شرکت برای‌تان روشن خواهد شد. در ادامه با یک مثال عینی به شما خواهیم گفت که دقیقاً ارزش خالص دارایی چیست و چرا اهمیت دارد.

چطور می‌توان به ارزش خالص دارایی‌ شرکت‌ها پی برد؟

پس از این که فهمیدیم ارزش خالص دارایی چیست، آن‌گاه باید بدانیم که چرا این موضوع برای شرکت‌های سرمایه گذاری اهمیت دارد، چراکه ارزش خالص دارایی های شرکت ها به‌صورت پی در پی توسط تحلیل‌گران و فعالان بازار مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. در واقع اصطلاح nav در بورس است که اهمیت دارد و می‌توان تنها آن را برای سهام سرمایه گذاری بورسی بررسی کرد. اما ارزش خالص دارایی را می‌توانید برای هر چیزی به کار ببرید.

برای مثال، اگر شما یک صندوق امانات در بانک داشته باشید که در آن سند ۳ ملک به علاوه ۱۰۰ سکه طلا وجود داشته باشد که ۳۰ تا از سکه‌ها متعلق به شریک کاری شما باشد، شما زمانی می‌توانید ارزش خالص دارایی آن صندوق خود را بدست بیاورید که مقدار هزینه‌ها و بدهی‌های آن را در نظر نگیرید که در آن صورت شما باید ۱۰ سکه شریک‌تان را از حساب کلی حذف کنید. پس ارزش خالص دارایی صندوق امانت شما برابر با سند ۳ ملک به علاوه ۷۰ سکه طلا خواهد بود.

با توجه به این مثال، می‌توان فهمید که دقیقاً NAV چیست و چگونه ارزیابی می‌شود. البته این مفهوم در موقعیت‌های مختلف می‌تواند نام‌های دیگری داشته باشد. در مثال فوق، شما از لفظ nav استفاده نمی‌کنید، بلکه می‌گویید دارایی یا ثروت من فلان مقدار است. این ثروت و دارایی تنها در مورد شرکت‌های سرمایه گذاری بورس است که با عنوان «NAV» به کار برده می‌شود. در ادامه فرمول محاسبه NAV را به شما خواهیم گفت.

محاسبه NAV چگونه انجام می‌شود؟

در مثال فوق به شما گفتیم که برای پی بردن به ارزش خالص دارایی خود، باید تمام هزینه‌ها و بدهی‌های آن را حذف کنید. در مورد محاسبه NAV نیز همین کار را انجام می‌دهیم تا بفهمیم ارزش خالص دارایی چیست؛ این فرمول به صورت زیر است:

باید در نظر داشته باشید که از این فرمول ساده، تنها برای محاسبه دارایی‌های محدود یک واحد سرمایه گذاری استفاده می‌شود و برای محاسبه دارایی‌های هنگفت برخی از شرکت‌ها این فرمول جواب نمی‌دهد و نمی‌تواند پاسخ صحیحی را در اختیار شما بگذارد. بنابراین می‌توان روی روش‌های دیگری نیز حساب کرد که نتیجه دقیق‌تری را به ما نشان می‌دهند، مانند فرمول زیر:

(ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها) + (سرمایه در گردش خالص) + (ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری) = ارزش خالص دارایی (nav)

چرا محاسبه ارزش خالص دارایی‌ها اهمیت دارد؟

شما با هر روشی که به بررسی ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت سرمایه گذاری بپردازید، در نهایت به این نتیجه کلی خواهید رسید که این شرکت چه مقدار دارایی‌ خالص و چه مقدار بدهی و هزینه دارد. باید این نکته را در نظر داشته باشید که تمام شرکت‌ها بدهی دارند، اما مهم این است که تعداد بدهی‌های آنان از دارایی‌های آنان بیشتر نباشد که محاسبه ارزش خالص دارایی‌ها این موضوع را برای ما روشن خواهد ساخت.

انواع NAV کدامند؟

وقتی بدانیم که ارزش خالص دارایی چیست، آن‌گاه می‌توانیم انواع آن را نیز به صورت زیر بررسی کنیم:

ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت به ازای هر واحد در زمان خرید واحدها، nav صدور را نشان می‌دهد. این مفهوم به همراه مقداری کارمزد جهت صدور واحدهای جدید در نظر گرفته می‌شود.

ارزش خالص دارایی‌های یک شرکت به ازای هر واحد در زمان فروش واحدها، nav ابطال را نشان می‌دهد. یعنی اگر شما قصد فروش دارایی‌های صندوق سرمایه گذاری خود را داشته باشید، باید به این قیمت توجه کنید.

اگر شما بتوانید زیر ناو ابطال بخرید و بالای آن نیز به فروش برسانید، در این صورت می‌توانید از معامله و بده بستان خود سود بگیرید. بنابراین ناو ابطال و ناو صدور در تشخیص زمان خرید و فروش نقش دارند و هردوی آن‌ها روی تابلو نمایش داده می‌شوند.

سخن نهایی

اگرچه برخی از سهامدارن صرفاً از روی تغییرات ارزش خالص دارایی‌های یک صندوق، عملکرد آن را ارزیابی می‌کنند، اما این روش برای تمام صندوق‌ها جواب نمی‌دهد. برای مثال، اگر ببینیم که nav یک صندوق از تاریخ دو به سوم اُفت داشته است، ممکن است به این نتیجه برسیم که صندوق عملکرد خوبی نداشته. این مهم در مورد برخی از صندوق‌ها درست است. اما در مورد برخی دیگر که سود نقدی تقسیم می‌کنند، قطعاً خروج پول از آن موجب اُفت ناو خواهد شد، اما این به معنی عملکرد ضعیف آن نیست.

بنابراین شما می‌توانید از بررسی و ارزیابی ارزش خالص دارایی‌ها در مورد صندوق‌های سرمایه گذاری در اکثر موقعیت‌ها استفاده کرده و از روی این ارزش به ورود و خروج صحیح معاملات خود پی ببرید. اما باید دقت کافی داشته باشید و در زمان‌هایی که این روش جواب نمی‌دهد، سایر فاکتورهای مربوط به صندوق‌ها را بررسی نمایید.